نسترن ادیب هستم، فارغ التحصیل راهنمایی و مشاوره در مقطع کارشناسی ارشد از دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه علامه طباطبائی در سال ۱۳۷۴، پایان نامه ی اینجانب تحت عنوان “بررسی نقش مشاوره گروهی در بالا بردن عزت نفس نوجوانان” می باشد که در ادامه بخشی از آن را مطالعه می کنید:

دانشگاه علامه طباطبایی

دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی

پایان نامه کارشناسی ارشد در رشته راهنمایی و مشاوره

عنوان:

بررسی نقش مشاوره گروهی در بالا بردن عزت نفس نوجوانان

استاد راهنما:

دکتر عبدالله شفیع آبادی

استاد مشاور:

دکتر علی دلاور

پژوهش:

نسترن ادیب

خرداد ماه ۱۳۷۴

فهرست مطالب

عنوان

فصل اول: کلیات

چکیده

۱-مقدمه

۲ – موضوع

۳- اهمیت موضوع

۴- هدف تحقیق

سؤالهای تحقیق

فرضیه ها

۷- تعاریف عملیاتی

خلاصه فصل

فصل دوم : پیشینه تحقیق

۱-نوجوانی

٢- ویژگی های نوجوان

٣- نوجوان و گروه همسالان

۴- عزت نفس در نوجوانان

۵-اهمیت عزت نفس

۶-چگونگی شکل گیری عزت نفس

۷- فرآیند افزایش عزت نفس در نوجوانان

مشاوره گروهی یکی از روشهای تغییر در نوجوانان

۹- اهداف مشاوره گروهی

۱۰- زیر بنای مشاوره گروهی

۱۱- مزایای مشاوره گروهی

۱۲- مشاوره گروهی ونوجوانان

۱۳- مراحل تشکیل مشاوره گروهی

۱۴- تحقیقات انجام شده در زمینه عزت نفس و مشاوره گروهی

۱۵- خلاصه فصل

فصل سوم : روش اجراء

۱-مقدمه

٢- نوع تحقیق

۳- طرح تحقیق

۴- دیاگرام طرح تحقیق

۵-جامعه مورد مطالعه

۶- روش نمونه گیری

۷- تعداد نمونه ها

۸-متغیرهای تحقیق

۹ -ابزاراندازه گیری

۱۰- اعتباروروایی آزمون

۱۱-روش اجراء مشاوره گروهی

۱۲- روش جمع آوری اطلاعات

۱۳ خلاصه فصل

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل آماری اطلاعات

مقدمه

جداول

نمودار ها

توضیحات در رابطه با جداول و نمودار ها

خلاصه فصل

فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادات

ا-مقدمه

۲۔ نتیجه گیری

۳- محدودیتهای تحقیق

۴- پیشنهادات

۵- خلاصه فصل

فصل ششم : ضمائم

۱-­فهرست منابع

۲- آزمون های مورداستفاده

فصل اول: کلیات تحقیق

چکیده:

این پژوهش با هدف دستیابی به یک روش مناسب جهت کاهش مشکلات نوجوانان که قشر عظیمی از جمعیت جوان کشور ما را تشکیل میدهد آغاز شده است ، در تحقیق موجود سعی شده است که این فرضیه که آیا مشاوره گروهی میتواند باعث افزایش عزت نفس در نوجوانان گردد مورد آزمون قرار گیرد ، جهت آزمون این فرض از بین جامعه در دسترس که ۵۰۰ دانش آموز دختر که در مقطع راهنمائی در مدرسه ارشاد تهران مشغول به تحصیل بوده اند ۳۶ دانش آموز براساس معیارهای کنترل که سن – جنس – شغل پدر ، میزان درآمد خانواده به منطقه زندگی – تصور جسمانی – دیدگاه فرد نسبت به خود – دیدگاه فرد نسبت به آینده به ترتیب تولد فرزندان به نظر فردیسپت به خود از نظر اجتماعی – پیشرفت تحصیلی و شغل مادر انتخاب شده که از بین این ۳۶ نفر ۱۸ نفر بطور تصادفی جهت انجام پژوهش انتخاب شدند. این ۱۸ نفر به دو گروه و آزمایش و بازهم بطور تصادفی و مساوی تقسیم شدند و ۹ نفر در گروه گواه ۹ نفر که مرد ، آزمایش قرار داده شدند ، سپس آزمون استاندارد عزت نفس کوپر اسمیت برای هر دو گروه در شرایط مساوی اجراء شد و بعد از اجراء آرمون گروه آزمایش در معرض متغیر مستقل مشاوره گروهی که عبارت بود از ۸ جلسه نشست گروهی که با حضور ۹ نفر اعضاء انتخاب شده ، و با روش گروه رشد خصوصیات فردی قرار گرفتند و گروه گواه فعالیتهای عادی خود را ادامه دادند بعد از اتمام جلسات مشاوره گروهی مجددا” دو گروه مورد آزمون عزت نفس قرار گرفتند و سپس نتایج هر در آزمون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و روشن شد که انجام مشاوره گروهی برای نوجوانان میتواند عزت نفس آنها را بالا می رود و با آزمون در مورد داده های پژوهش نتایج زیر استخراج شد.

۱-بین میانگین نمرات پیش آزمون و پس آرمون گروه آزمایش اختلاف معنی داری وجود دارد.

٢- بین میانگین نمرات پیش آزمون و پس آزمون گروه گواه اختلاف معنی داری وجود ندارد.

و در مورد فرض دوم که بین بالا بودن سن شرکت کنندگان از مشاوره گروهی و بالا رفتن عزت نفس آن ها همبستگی وجود دارد .

چنین نتیجه ای اخذ شده که محاسبه شده معنی دار نبوده و بنابراین فرض دوم تابید نمی شود.

فصل اول – کلیات

مقدمه

نوجوانی در عادی ترین شکل خود سبب دگرگونی هایی عمیق شخصیتی می شود ، این دگرگونیها ممکن است برای والدین و سایر افرادی که بعنوان مربی و یا به نحوی بانوجوان در تماس مستند ایجاد ناراحتی کند ( ایزدی ، ۱۳۵۱).همچنین نوجوانی حتی در عادیترین شکل خود بحرانی هیجانی است که در اغلب موارد با بیماری روانی فاصله زیادی ندارد باتوجوان باید به نرمی رفتار کرد ولی همواره او را تحت نظر داشت ، اشخاصی که بعنوان مشاوره بانو جوانان سرو کار دارند باید آنها را یاری کنند ، تا ضمن شکل دادن به هویت شخصی و شغلی خود از والدین جدا شوند و روابط عشقی سالمی را آغاز کنند. ( ایزدی، ۱۳۵۱).بررسی های موجود در رابطه بانوجوانان و مسائل آنان نشان میدهد که یکی از علل بروز مشکلات در رفتار نوجوانان و مسائل آنها گمبود عزت نفس در آنهاست و در مطالعاتی که توسهل ( استنگ ، ۱۹۷۲ ) انجام شد ارتباط متقابل بین عزت نفس و تصور فرد از توانایی خود و مورد تائید قرار گرفت بدین معنی که اگر میزان عزت نفس کاهش یابد احساس ضعف و ناتوانی در خود بوجود می آید و برعکس ، با افزایش عزت نفس احساسی توانمندی و ارزشمندی در فرد احیاء میشود ، تغییرات مثنی چون افزایش پیشرفت تحصیلی ، افزایش تلاش برای کسب موفقیت ، داشتن اعتماد بنفس ، تمایل به داشتن سلامت بیشتر ، لذت بردن از روابط با دیگران وبینش مثبت نسبت به موفقیت های بعدی دراو پدیدار می شود ( بیابانگرد، ۱۹۷۳ ).(بکر، ۱۹۶۳) (سالیوان ، ۱۹۵۳) عنوان می کنند عزت نفس مشیت همراه باحساسگرمی و امنیت و عزت نفس پائین همراه با بیم و وحشت است ( فرنچ ، ۱۹۶۸) از عزت نفس به عنوان یک سپر فرهنگی در مقابل اضطراب نام می برد. اکثر صاحبنظران عزت نفس را به عنوان عامل مرکزی و اساسی در سازگاری عاطفی و اجتماعی میدانند ، از آنجا که عزت نفس کودک زمینه سازی اساس آدراک وری از تجارب زندگی را فراهم می آورد سالم بودن دارای ارزش ویژه ای است و شایستگی عاطفی ، اجتماعی ، که از خودارزیابی مثبت ناشی میشود میتواند به عنوان سپر بائیرویی در مقابل مشکلات آینده به کودک و نوجوان کمک کند. شاهد براین مدعا راههای تشخیصی و آماری بیماری روانی  (Dsuliir) است که از عزت نفس پائین به عنوان نشانگان چندین اختلال گودگی نام برده است . که از جمله میتوان از اختلال کمبود توجه ، که این کودکان معمولا” بیش فعال نامیده میشوند نام برد. دیگری اختلال اجتنابی یا فرم شدید از اضطراب اجتماعی می شود ، اگر چه واقعا” مشخص نیست که عزت نفس پائین علت مراختلال باشد. اما این واقعیت که آن عزت نفس پائین است که میتواند با مشکلات شدید کودکی توام باشد. دلیل کافی برنقش عزت نفس می تواند باشد ، در هر موردی بنظر میرسد. بالا تا حدودی میتواند برخی از مشکلات و مسائل کودکی راحیوان نماید. کودکی که احساس خوبی در مورد خودش دارد بهتر میتواند با مشکلات کنار بیاید ، وی ممکن است بگونه ای با آنها مواجه شود که هرگز مشکل عمده ای برای او بوجود نیامده است.(۱۹۸۷ ،DSMIIIR).کوپر اسمیت  (۱۹۷۸) عنوان می کنند که عزت نفس پایین در کودکان و نوجوانان می تواند زمینه ساز مشکلات وتصور جسمانی و عزت نفس کلی باشد.باتوجه به نقش پراهمیت عزت نفس در چگونگی مشکلات نوجوانان پژوهش موجوددر صدد آن است که یکی از روش هایی که در ارتباط با نوجوانان میتواند کارآمد باشد را مورد آزمایش قرار دهد و نتایج آنرا از طریق روشهای آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد این روش مشاوره گروهی است چنانچه درمان گروهی روشی است که در اغلب اختلافهای نوجوانی کاربرد دارد . در موارد پسیکونوروز ، اعتیاد دارویی، اختلال ذمنش وشخصیت اجزاء این روش بسیار مؤثر است متهمی هریک از این گروه ها باید از بیماران مشابهی تشکیل شوند ( ایزدی، ۱۳۵۱).(سالیوان، ۱۳۵۳) اعتقاد دارد که روابط گروه همسن در دوران نوجوانی از گرمی و صمیمیت و تشریک مساعی برخوردار است (اسمارت و اسمارت، ۱۹۷۸). (اسمارت واسمارت ،۱۹۷۸) اعتقاد دارند که نوجوانان پیشرفت خود را با گروه همسن میگذراند و پسرها بیش از دخترها با دوستان خود بسر می برند و دخترها بیشتر از احساس نزدیکتر وروابط عاطفی خویشتن با دوستان لذت می برند.در این پژوهش سعی بر این است که با توجه به اهمیت مشاوره گروهی ونقش آن در نوجوانان و همچنین با توجه به خصوصیات همسن گرایی نوجوان با آزمودن این فرضیه که عزت نفس نوجوانان با شرکت در مشاوره افزایش خواهد یافت راه حلی برای مشکل پاتین بودن عزت نفس نوجوانان سر منشاء بسیاری از مشکلات برای این قشر عظیم جامعه ماست یافت شود و با توجه به (خصوصیات همسن گرایی ) وکمبود مشاور در آموزشگاه ها و مقرون به صرفه بودن روش مشاوره گروهی از نظر هزینه ووقت چنانچه فرضیه این پژوهش تائید شود میتوان مشاوره گروهی را به عنوان روشی برای حل بسیاری از مشکلات نوجوانان پیشنهاد نمود .

موضوع

بررسی نقش مشاوره گروهی در بالا بردن عزت نفس نوجوانان

اهمیت موضوع

۱- از آنجایی که کشور ما دارای جمعیت بسیار جوان است و تقریبا نیمی از جمعیت کشورما رائو جوانان و کودکان تشکیل میدهند (کیهان ، مهر ۱۳۷۳) که بزرگسالان و گردانندگان جامعه فردای ما خواهند بود.

هرگونه اختلال در مسیر حرکت این قشر عظیم ، آینده کشور ما را به خطر می اندازد ، ما در زمانی زندگی می کنیم که ممالک پیشرفته از نظر رشد و پیشرفت اقتصادی و تکنولوژیکی کوی سبقت را از همگان ربوده اند و ما از قافله سالار علم و تکنولوژی فرسنگ ها دورافتاده ایم و اگر بخواهیم روی پای خود با بستیم و جهت تامین مایحتاج اولیه خود به قدرتهای حاکم بر جهان کنونی وابسته نباشیم باید نسلی را که پیش روی ماست دریاییم و زمینه های سلامت و شکوفایی او را فراهم آوریم ، تحقیق حاضر از این نظر حائز اهمیت است که تلاشی است در جهت از بین بردن موانع رشد نوجوانان و در نتیجه فراهم کردن پویایی و رشد اجتماعی.

٢- از طرف دیگر با توجه به اینکه نوجوانی بحرانی ترین و ملال آورترین دوره رشد آدمی است و تغییرات شاد یاد بدنی باعث عدم تعادل فوق العاده در زندگی اور میگردد . همزمان با این تغییرات نوجوانا با مشکلات اجتماعی که غالبا” غیر منتظره و مهم هستند مواجه میگردد ( احمدی ، ۱۳۶۸ )

دراین دوره دو تغییر عمده در نقش ها اتفاقی می افتد یکی نقش فرد در گروه همسالان ودیگر نقش فرد در برخورد با جنس مخالف ، انتظارات همسالانه برای نوجوانان بیش از تائید و تصویب خانواده اهمیت دارد (احمدی، ۱۳۶۸)

یکی دیگر از اهمیتهای این پژوهش استفاده از نقش همسالان با توجه به گرایش نوجوانان در این مرحله رشدی به همسالان در حل مشکلات نوجوانان است.

۳- اهمیت دیگری که این پژوهش دارد این است که اغلب پژوهش هایی که در دانشگاه ها صورت میگیرد به صورت پژوهشهای توصیفی وباهمبستگی است و دانشجویان به دلایل مختلفی کمتر تمایل نشان می دهند که از روشهای آزمایشی در پژوهش های خود استفاده کنند ، پژوهش موجود با توجه به اینکه از روش آزمایش استفاده کرده است گامی است در جهت اشاعه این روش با ارزش در امر پژوهشی در علوم انسانی در ایران .

۴- اهمیت دیگر این پژوهش ارائه و آزمون راه حل جهت حل مشکلات نوجوانان که هم از نظر وقت وهم از نظر هزینه مقرون به صرفه است. چنانچه شریعتمداری در کتاب اصول راهنمایی ، ۱۳۶۸ ) می نویسد مشاوره گروهی از نظر وقت و هزینه مقرون به صرفه است و ( نوابی نژاد ، ۱۳۷۰) عنوان می کند. صرفه جویی در وقت بویژه وقتی تعداد مراجعان بسیار زیاد است و همگی نیاز به اطلاعات و آگاهیهای یکسان دارند جزه محاسن کارگروهی با نوجوانان است این همه باتوجه به این امر است که جمعیت دانش آموزی ما به مراتب بیشتر از تعداد مشاوران است و مانیازمند به ارائه راه حل هایی جهت حل مشکلات نوجوانان با وجود تعداد کم مشاوران ورزیده و با تجربه هستیم چنانچه فرضیه های پژوهش موجود مورد تایید قرار گیرد میتوان مشاوره گروهی را به عنوان راه حلی مقرون به صرفه و جالب توجه از نظر نوجوانان به دلیل توجه به نقش همسالان و همچنین زمینه ساز رشد و شکوفایی استعداد نوجوانان در نتیجه جامعه فردای خود معرفی نمود.

هدف از پژوهش:

هدف از این پژوهش آرمودن این فرضیه است که مشاوره گروهی می تواند عزت نفس نوجوانان را افزایش دهد ، نتایج این تحقیق این نفع رادارد که راه حلی مقرون به صرفه برای حل مشکلات قشر عظیمی از نوجوانان را در اختیار ما قرار می دهد ، در پاسخ به این سوالی است که آیا اجرای مشاوره گروهی در بین نوجوانان عزت نفس آنان را افزایش داره و در نتیجه تغییرات مثبتی چون افزایش تلاش برای کسب موفقیت داشتن اعتماد بنفس ، بلند همتی تمایل به داشتن سلامت بیشتر لذت بردن از روابل با دیگران و بینش مثبت نسبت به موفقیت های بعدی را بوجود می آورد. (بیابانگرد ، ۱۳۷۳).

سوالهای تحقیق:

۱- آیا مشاوره گروهی می تواند عزت نفس نوجوانان را افزایش میدهد ؟

۱- آیا نوجوانان مسن تر در مقایسه با نوجوانان کم سن تر با شرکت در مشاوره گروهی عزت نفسشان افزایش بیشتری را نشان می دهد .

فرضیه ها:

۱- نوجوانانی که در مشاوره گروهی شرکت کرده اند عزت نفسشان افزایش می یابد.

۲- عزت نفس دانش آموزان مسن تر در مقایسه با دانش آموزان کم سن تر با شرکت در مشاوره گروهی افزایش بیشتری یافته است.

تعاریف عملیاتی واژه ها :

١- عزت نفس : عبارتست از میزان اعتماد به خود مصمم بودن و رضایت از رابطه خانواده ، و دوستان و معلمان ، مشهور بودن توانائی مراقبت از خود باور به ارزشمندی خود، ابراز وجود و اظهار نمودن خود است (کوپراسیت ، ۱۹۶۷ ) عزت نفس : درجه تصویب ، تایید ، وارزشمندی است که شخصی نسبت به خود با خویشتن احساس می کنند این احساس ممکن است در مقایسه با دیگران باشد یا مستقل از آنان ، احساس ارزشی نسبت به خود همانند خود پنداره یک هسته مرکزی ثابت دارد که همراه با یک سلسله أحساس ارزش پیرامونی یک منظومه را تشکیل می دهند. هرچه خود ایده آل ، خویشتن فرد نزدیک تر باشد عزت نفس فرد بیشتر است و شخصیت وی متعادل تر در این تحقیق عزت نفس عبارتست از نمره ای که از آزمون کوپر اسمیت به دست می آید.

۲- نو جوانی ؛ مرحله ای از رشد و تکامل است که بین مرحله کودکی و بزرگسالی قرار دارد و معمولا” دختران بین ۱۲تا ۲۱ سال و برای پسران بین ۱۳ تا ۲۲ سال می باشد ، این مرحله بانصبح اعضاء تناسلی و رعایت وظایف آن ها مشخص می شود ( شعاری نژاد ، ۱۳۶۹).نوجوانی به دوره ای اطلاق میشود که حدفاصل بین کودکی و میانسالی است و آغاز بزرگسالی و به عبارت دیگر فرد از کودکی به بزرگسالی از مرحله ای میگذرد که نوجوانی گویند (ثوابی نژاد ، ۱۳۶۶).نوجوانی با تغییرات گوناگون در زمینه های متعدد همراه است و یکی از بحرانی ترین ادوار زندگی به حساب می آید چون عوامل زیستی – روانی و اجتماعی توأما” در بروز نوجوانی دخالت دارند و تعیین سن دقیق برای آغاز و پایان آن امکان ندارد ولی معمولا نوجوانی در دختران ۱۱ الی ۱۵ سالگی و در پسران ۱۲ الی ۱۶ سالگی است (شفیع آبادی، ۱۳۶۸).دوره نوجوانی را می توان از شروع تغییرات جسمی و روانی تا رسیدن به آستانه بزرگسالی دانست که توالی آن متغیر است و معمولا از ۱۲ تا ۱۸ سالگی به درازا می کشد ( احدی، ۱۳۷۱).نوجوانی و بلوغ مرحله ای از رشد است که در جریان آن تکامل جنسی رخ می دهد و توان تولید مثل بوجود می آید این مسئله با تغییراتی در رشد بدن و دورنمای روان شناختی فرد همراه است ( روت ، ۱۹۷۳).نوجوانی معادل کلمه انگلیسی ( اولسن ) است این کلمه از اولسریه معنای روئیدن ورشد کردن و بزرگ شدن وبه نظج رسیدن است و امروزه به معنی رشد ، نضج بدنی ، ذهنی، عاطفی و اجتماعی است ( شعاری نژاد ، ۱۳۷۰) .هاروکس نوجوانی را به برزخ بین کودکی و نوجوانی تشبیه می نماید که قسمتی از کودکی روی قسمتی از جوانی و بزرگسالی افتاده است ، گاهی رنگ کودکی آن نمایان میگردد وگاهی رنگ کودکی آن نمایان میگردد و گاهی به رنگ جوانی و بزرگسالی جلوه گر می شود واریلیبگا به آن برزخ بحرانی وغم آور نسبت داده است و آن را به شکل زیر نمایش میدهد . ( خسرو پور ۱۳۵۳).نوجوانی عبارتست از دوره نهایی گسترش انسان که به بزرگسالی منتهی می شود. مرحله بلوغ جنسی در شرایط تحول بهنجار در دوره نوجوانی به وقوع می پیوندد ( منصور ، ۱۳۶۸).در این تحقیق به دانش آموزان دختر بین سال های ۱۳ تا ۱۵ ساله نوجوان اطلاق می گردد که در مقطع راهنمایی تحصیلی به تحصیل اشتغال دارند.

۳- مشاوره: جریان یاری دهنده ای است که به ارتباط خاص بین دو نفر نیاز دارد یکی از این دو نفر مراجع معمولا با مشکل روانی عاطفی مواجه است و دیگری یعنی مشاور که در حل مشکلات روانی مهارت دارد از طریق ایجاد ارتباط خاص مشاوره ای به مراجع کمک می کند تا راه حلی برای مشکلش بیابد (پاترسن ، ۱۹۷۳).مشاوره جریان انحصاری و اختصاصی بین دو نفر است که در آن مراجع با کمک مشاور به بررسی و تجزیه و تحلیل مشکل خود اقدام میکند و از موارد ناشناخته آگاه می شود و عوامل ناخواسته و مزاحم را تغییر می دهد و زندگی بهتر و مطلوب تری را برای خویش فراهم می کند. ( شفیع آبادی ۱۳۷۰ ، به نقل از آدباکل ۶۱ – ۱۹۷۷).مشاوره نوعی رابطه است که در آن یک فرد ( مشاور ) سعی می کند به دیگری ، مراجع ، کمک کند تا مشکلات مربوط به سازگاری خویش را تشخیص دهد وحل نماید و احمدی ۱۳۷۰ به نقل از انگلیش ۱۹۵۸).می توان گفت مشاوره فرآیندی است که بصورت یک رابطه دونفری تجلی می کند و در آن یک نفر مراجع از مشکلاتی که شخصا قادر به حل آنها نیست در رتج است و مشاور فرد دیگری دارای تجربه وصلاحیت حرفه ای برای حل مشکلات و کمک حرفه ای می باشد. ( احمدی ، ۱۳۶۸ به نقل از ملتین هان ، ۱۹۵۵).مشاوره یک تکامل اجتماعی بین دو نفر یعنی مشاوره و مراجع است که در یک وضعیت حرفه ای و برای تسهیل تغییراتی در رفتار مراجع صورت می پذیرد ( پینسکی، ۱۹۵۴).مشاوره فرایندی متقابل بین افراد است که فهم با معنای مراجع از خود و محیط را تسهیل می کند و منجر به کشف و ایجاد اهداف با معنایی برای رفتار آینده می گردد، مشاور در این معنا ها عن تسهیل و رشد فرد میگردد و هدف آن کمک به فرد است ، از خود و طریقه خود بر محیط آگاه شود و اهدافی را برای آینده خود ایجاد کند (بلاکر، ۱۹۷۴)مشاوره یک سری تماس های مستقیم با مراجع است که هدف آن تقدیم کمک برای سازش دادن موثر او با محیط و خودش می باشد (احمدی ۱۳۶۸ به نقل از مک دانیل، ۱۹۷۶).مشاوره رابطه ای است پویا و با هدف که براساس مشارکت مشاور ومراجع و با روش های منطبق بر نیازمندی مراجع انجام میگیرد . در این رابطه توجه به خود شناسی و خود تصمیم گیری از طرف مراجع مورد تأکید است (سی گیلبرت ، ۱۹۷۵).مشاوره یک جریان یادگیری است که از طریق رابطه بین دونفر انجام می گیرد ، دراین رابطه مشاور با داشتن مهارت ها وصلاحت یهای علمی و حرفه ای می کوشد مراجع را با روشهای منطبق بر نیازمندی هایش یاری کند تا بیشتر خود را بشناسد و بینشی را که به این طریق نسبت به خویش کسب میکند در رابطه اش با هدفهای معین واقع بینانه و ادراک شده بطور موثری مورد استفاده قرار دهد و با نتیجه فردی خلاقی تر و شادمان تر در جامعه خود بار آید (گاستا ، ۱۹۷۳).

۴-مشاوره گروهی: جریانی است که یک مشاور وبا تعدادی از شاگردان در یک زمان ارتباط برقرار می کند ( شریعتمداری ، به نقل از شرتز والتون ، ۱۹۷۱).در مشاوره گروهی گروهی یک مشاور یا چند مراجع در یک زمان برخورد و ارتباط دارد تعداد افراد گروه بهتر است از هشت نفر تجاوز نکنند ، اعضای گروه مشاور در مورد خود و موضوعاتی که آنان را آشفته کرده است. بحث می کنند و احساسات و افکار خود را بیان می کنند (احمدی ، ۱۳۶۸).مشاوره گروه عبارتست از یک فرآیند دوجانبه که در آن مشاور ویک گروه همسال به بررسی مشکلات احساسات و نگرش ها و ارزش ها می پردازد وکوششی است در جهت تعدیل و اصلاح نگرش ها وادراکات فرد تا در مورد مسائل ومشکلات تکاملی خود بهتر و موثرتر اقدام نمایند. (نوابی نژاد ، ۱۳۷۰).مشاوره گروهی یک فرآیند انسانی و پویا است که در آن تکنیک های مشاوره در مورد افراد بهنجار به کار گرفته می شود. اعضاء گروه همراه مشاور فعالانه به بررسی مشکلات واحساسات خود درباره آن می پردازند وهدف از این کوشش تفسیر نگرش ها و ارزش هاست، بگونه ای که بهتر قادر به مقابله با مسائل و موقعیت های تربیتی و تکاملی گردند. اعضاء مشاوره گروهی از ۶ تا ۱۰ نفر تشکیل شده است که با همکاری یک مشاور تخصصی در موقعیتی غیر پزشکی عمل می کنند (کوهن – ۱۹۷۴).مشاوره گروهی به اعتقاد (اولسن، ۱۹۷۰) یک سلسله فعالیت های سازمان یافته است که با تعداد معینی شرکت کننده در یک زمان انجام میگیرد . این فعالیت ها جنبه درمانی و پیشگیری دارند. در مشاوره گروهی یک و هنگامی دو مشاور یا تقریبا هشت نفر شرکت کننده و دور هم می نشستید و به بررسی و تجزیه وتحلیل موضوعی عاطفی و روانی می پردازند و تلاش می کنند راه حلی برای مشکل بیابند ازاینرو، هدف مشاوره گروهی در وهله اول معمولا” حل مشکلات و در مرحله بعدی جلوگیری از بروز مشکلات می باشند. (شفیع آبادی، ۱۳۷۰).مشاوره گروهی جریان وفرآیندی است که در آن از درهم ورزی دو تکامل گروه جهت خودپذیری و خود شناسی عمیقتر استفاده می شود ، بنابراین لازمه آن محیطی سرشار از احترام و پذیرش متقابل است تا آن که افراد بتوانند ، آزادانه مکانیزم های دفاعی خود به بررسی معنی و مفهوم رفتار خود و نیز شیوه های تازه رفتاری پردازند ، آنچه بیشتر به عنوان مسئله مورد توجه است وظایف و تکالیف تکاملی اعضای گروه می باشد و به مواضع روانی و انحراف از واقعیت (ماهلر ، )مشاوره گروهی در این پژوهش عبارتست از گردهم آوردن ۹ نفر از نوجوانانی که براساس معیار های کنترل انتخاب شده اند . در ۸ جلسه مشاوره گروهی که فعالیت های آن براساس گروه رشد خصوصیات فردی صورت گرفته است، در این جلسات فعالیت های گروه به فعالیت های فردی به فعالیت های ارتباطی – اشتراکی . و فعالیتهای گروهی کوچک در ۸ جلسه صورت گرفته است.

۴- گروه : تجمع دو نفر یا بیشتر که با یکدیگر ارتباط مشارکت و همبستگی دارند و تجمع عده ای از افرادکه هدف مشخصی دارند و از قوانین و مقررات خاصی تبعیت می کنند. ( شفیع آبادی ، ۱۳۵۷).به طور کلی گروه عبارتست از تجمع بیش از دو نفر که هدف مشترک داشته باشند و کنش و واکنش متقابل دارند و به نیاز های یکدیگر وارضاء آن علاقمند هستند، از قوانین و مقررات معین تبعیت می کنند وتفاهم وصمیمت بین آن ها حاکم است و برای رسیدن به اهداف مشترک وحدت عمل دارند.

خلاصه فصل:

در این فصل ابتدا در مقدمه مختصری درباره نوجوانی بحث شد وسعی شده تا پن دوره حساس تشریح شود و عنوان شد که بحرانی ترین دوره زندگی انسان دوره نوجوانی است و نوجوان در این مرحله از رشد خود دچار مشکلات عدیده ای است که پایین بودن عزت نفس یکی از علل بروز مشکلات و نوجوان عنوان گردید که جلوه های آن بصورت احساس حقارت – اضطراب اختلال کمبود توجه ، الت تحصیلی و ، خود را نمایان می سازد و مطرح شد که هدف پژوهش حاضر یافتن راه حلی برای رفع مشکل پایین بودن عزت نفس در نوجوانان است ، این راه حل مشاوره گروهی عنوان شده است و هدف پژوهش آزمودن این فرضیه است که مشاهده گروهی عزت نفس نوجوانان افزایش می یابد و سپس به ابعاد اهمیت موضوع پرداخته شده است و سعی شده در این رابطه مطالبی مستند ارائه گردد و بخش سوالات مربوطه به سؤالاتی که تحقیق موجود در پاسخگوئی به آن تلاش می کند عنوان گردیده و سپس فرضیات به پژوهش مطرح شده است . هدف تحقیق یافتن راه حلی مقرون به صرفه جهت حل مشکلات نوجوانان مطرح شده است ، در قسمت تعاریف عملیاتی واژه ها سعی شده است هر واژه ای به طریقی قابل فهم و با توجه به منابع و مستندات تعریف شود و در انتهای فصل اول خلاصه ای از فصل آورده شده است.