آیدا ذبیحی هستم، فارغ التحصیل روانشناسی عمومی در مقطع کارشناسی ارشد از دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه فردوسی مشهد در سال ۱۳۹۲، پایان نامه ی اینجانب تحت عنوان “بررسی اثر بخشی بازی درمانی گروهی بر کاهش پرخاشگری کودکان معلول جسمی-حرکتی” می باشد که در ادامه بخشی از آن را مطالعه می کنید:

دانشگاه فردوسی مشهد

دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی

پایان نامه کارشناسی ارشد در رشته روان شناسی عمومی

عنوان:

بررسی اثر بخشی بازی درمانی گروهی بر کاهش پرخاشگری کودکان معلول جسمی- حرکتی

استاد راهنما:

دکتر حمید رضا آقا محمدیان شعرباف

استاد مشاور:

دکتر سید محسن اصغری نکاح

پژوهشگر:

آیدا ذبیحی

تابستان ۱۳۹۲

فهرست مطالب

عنوان

چکیده

فصل اول: کلیات

مقدمه

بیان مسأله

اهداف و ضرورت تحقیق

فرضیه های تحقیق

تعریف نظری و عملیاتی متغیرها

فصل دوم: موضع گیری های نظری و یافته های پژوهشی در خصوص موضوع

موضع گیری های نظری در خصوص پرخاشگری

ابعاد پرخاشگری

انواع پرخاشگری

ارتباط پرخاشگری و خشم پیامد های خشم

باز نمایی های ذهنی واکنش های فیزیولوژیکی

نقش فرهنگ در تجربه هیجانات

سوگیری های استادی در کودکان پرخاشگر

حل مسأله در کودکان پرخاشگر

نارسایی های توجهی و حافظه در کودکان پرخاشگر

نظریه های رایج در خصوص پرخاشگری

مفهوم سازی نظریه ارزیابی از خشم

مفهوم الگوی نخستین خشم

موقعیت های محیطی و پرخاشگری

تقویت و پرخاشگری

ثبات پر خاشگری

جنسیت و پرخاشگری

نقش والدین در پرخاشگری کودکان

نقش رسانه ها در پرخاشگری کودکان

موضع گیری های نظری در خصوص بازی درمانی

تعریف

انواع بازی ها

شرایط بازی درمانگر

نظریه های مطرح شده در مورد بازی

کاربرد های درمانی بازی

بازی رفتار درمانی شناختی

مراحل درمان CBPT

بازی درمانی گروهی

بازی درمانی گروهی کودک محور

تاریخچه بازی درمانی گروهی

مطالعات مقایسه ای بین بازی درمانی فردی و بازی درمانی گروهی

یافته های پژوهشی در خصوص موضوع

یافته های داخلی

یافته های خارجی

نتیجه گیری

فصل سوم: فرآیند روش شناختی

طرح تحقیق

جامعه و نمونه آماری

ابزار اندازه گیری

توصیف پرسشنامه

اعتبار و روایی

روش نمره گذاری

روش اجرای پژوهش

روش تجزیه و تحلیل داده ها

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل یافته ها

بررسی جمعیت شناختی

بررسی توصیفی و استنباطی فرضیه ها

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

بحث و نتیجه گیری

نتیجه گیری نهایی

– محدودیت ها

– پیشنهادات

منابع

– پیوست

۱ – پیوست

۲ – چکیده انگلیسی

چکیده

هدف پژوهش حاصل بررسی بازی درمانی گروهی بر کاهش پرخاشگری کودکان معلول جسمی حرکتی بود. جامعه آماری، شامل کودکان معلول جسمی حرکتی شهر مشهد می باشد. نمونه شامل کودکان آسایشگاه فیاض بخش شهر مشهد و روش نمونه گیری در دسترس بود. بدین صورت که از میان کودکان آسایشگاه فیاض بخش شهر مشهد ۳۰ نفر به عنوان گروه نمونه انتخاب شدند که به صورت تصادفی در گروه آزمایش و گروه کنترل قرار گرفتند. گروه آزمایش ۱۵ جلسه بازی درمانی گروهی را دریافت کردند. طرح پژوهش حاضر، از نوع شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود و از آمار توصیفی و آمار استنباطی و تحلیل کوواریانس برای تجزیه و تحلیل دادهها استفاده شد. یافته ها و نتایج حاصل از مقایسه های نمره های پیش آزمون و پس آزمون در گروه آزمایش و کنترل، نشان دهنده تأثیر گذاری تکنیک بازی درمانی گروهی بر کاهش پرخاشگری گروه آزمایش بود و نتایج آماری نشان داد که فرضیه تحقیق در سطح ( ۰۰۰۱/ ۰=sig) معنادار گردید است که می توان گفت بازی درمانی گروهی موجب کاهش پرخاشگری در کودکان معلول جسمی حرکتی شده است.

کلید واژه ها: بازی درمانی گروهی – پرخاشگری- کودکان معلول جسمی حرکتی

فصل اول:

مقدمه:

کودکان معلول نیز همانند سایر انسانها رشد می کنند اگر والدین با اطرافیان تنها به معلولیت آنها توجه کنند و فقط درباره ناتوانی های آنها به جمع آوری اطلاعات پردازند و قابلیت هایشان را از نظر دور کند، مرتکب اشتباه بزرگی شده اند تقریبا همه کودکان معلول می آموزند که چگونه خود را با زندگی ساز گار کنند، مهم این است که خانواده و جامعه پذیرای آنان باشند و آنان را باور کنند یکی از شایع ترین مشکلات این کودکان که باعث عدم سازگاری آنان با و محیط می شود خشم نهفته آنان می باشد. شناخت این مشکل و مراجعه زود هنگام می تواند از ادامه این رفتار پیشگیری نماید (گودوین ، پیسی ، گریس ،۲۰۰۳).بازی افکار درونی کودک با دنیای خارجی او را ارتباط می دهد و باعث می شود که کودک بتواند اشبای خارجی را تحت کنترل خود در آورد. بازی به کودک اجازه می دهد تا تجربیات، افکار، احساسات و تمایلاتی را که برای او تهدید کننده هستند نشان دهد (ورتینگتون و همکاران، ۲۰۰۸).بازی احتمالا مناسب ترین و قدرتمند ترین ابزار مدیوم) در زمان رشد برای کودکان است تا بتوانند با بزرگسالان رابطه برقرار کنند و تفکر علت و معلول لازمه ی کنترل محرک های آبی را بوجود آورند. بازی می تواند احساسی از قدرت و کنترل را به کودک بدهد که ناشی از حل مشکلات و مهارت یافتن در تجربیات، ایده ها و مسائل جدید است می تواند به ایجاد اعتماد به نفس و پیشرفت او کمک کند (دروز، ۲۰۰۵). کودکان در بازی و مداخلات بازی – محور می توانند بدون نیاز به سخن گفتن، به صورت نمادین و یا عملی ارتباط برقرار نمایند.بازی یک روش صحیح و درست برای درمان کودک است، زیرا کودکان اغلب در بیان شفاهی احساساتشان با مشکل روبه رو هستند. از طریق بازی کودکان می توانند موانع را کاهش دهند و احساساتشان را بهتر نشان دهند. از این طریق، کودکان می توانند مهارتهای کنترل خود را بهتر فرا گیرند و کسب کنند (پورتر ، هرناندز – ریف و جسی ، ۲۰۰۷).بازی درمانی گروهی پیوند طبیعی دو درمان موثر است. این رویکرد درمانی برای کودکان فرایند روان اجتماعی برای رشد و یادگیری خودشان و دیگران فراهم می آورد. ترکیب بازی درمانی و گروه درمانی یک فرایند روان شناختی و اجتماعی است که در آن کودکان از طریق ارتباط با یکدیگر در اتاق بازی چیزهایی را در مورد خودشان یاد می گیرند. بازی درمانی گروهی برای درمانگر فرصتی را فراهم می کند که به کودکان کمک کنند تا تعارضات را حل نمایند (دایل جونز، ۲۰۰۲).با توجه به مطالب ذکر شده و اهمیت پرخاشگری محقق بر آن شد که در این پژوهش اثر بازی درمانی گروهی را در کاهش سطح پرخاشگری کودکان معلول جسمی و حرکتی مورد بررسی قرار دهد.

بیان مسأله

از آنجایی که بخش مهمی از فرایند رشد هیجانی کودکان مربوط به درک احساس خشم می باشد پس بد خلقی و عصبانیت امر طبیعی تلقی می شود و هر کس حق دارد تحت شرایط عصبانی و خشمگین شود. زمانی مشکل آفرین می گردد که از کنترل شخص خارج شده و نه تنها به خود بلکه به سایر کودکان نیز آسیب و لطماتی وارد می سازد (عسگرنیا، ۱۳۸۰).پرخاشگری مفهوم بسیار پیچیده ای است. این رفتار، از یک سو، زیر تأثیر عوامل موفعیتی و روان شناختی است و از سوی دیگر، عوامل ژنتیک و زیست شناختی در استقرار و گسترش آن نقش بسیار عمده ای بازی می کنند. از این رو، ارایه تعریفی دقیق و عینی از این سازه، دشوار است. با این وجود، بارون و ریچاردسون (۱۹۹۴)، در تعریف پرخاشگری نشان داده اند که هدف این گونه رفتارها تخریب و آسیب رسانی به یک موجود زنده و اموال اوست. رفتاری که سبب بروز واکنشهای دفاعی و اجتنابی از سوی قربانی می گردد.در پژوهش های فروانی (مویر ، ۱۹۶۸؛ باس و پری ، ۱۹۹۲ باس و دورکی ، هریس ، ۱۹۹۵) نشان داده است که پرخاشگری یک پدیده کلی نیست، بلکه رفتارهای پرخاشگرانه، در چهارچوب زیر ریخت های متفاوتی بروز نمایند. از میان این پژوهشگران، مویر (۱۹۶۸) نشان داده است که پرخاشگری، حتی در حیوانات هم به شکلی واحد بروز نمی کند به همین منظور، وی چندین زیر ریخت، از رفتار پرخاشگرانه حیوانات را متمایز کرده است:

۱-پرخاشگری شکار که با احساس گرسنگی و دستیابی به طعمه ی مناسب در ارتباط است.

۲. پرخاشگری رقابتی که در راه تقلا و تلاش برای دستیابی به موقعیت های بالاتر اجتماعی، تامین و مهار مهار آب و غذا، انتخاب جفت و تولید مثل، مشخص می گردد

۳. پرخاشگری دفاعی که در موقعیت های تهدید و خطر، که حیوانات با یک موجود پرخاشگر روبه رو شده است، بروز می کند. در این صورت، حیوان پیش از این که به موجود پرخاشگر حمله کنند، برای فرار تلاش می کند.

۴. پرخاشگری تحریک پذیر که نوعی خشم درونی است روی اهداف در دسترس و متنوع بی جان و جاندار سرمایه گذاری می گردد. محرک های دردناک، مانند شوک الکتریکی، می توانند این نوع پرخاشگری را به وجود آورند.

در نظریه های جدید به علل و شرایط پرخاشگری انسان نیز توجه شده است. در مدل پردازش اطلاعات اجتماعی – شناختی (دادگی و کرایک ، ۱۹۹۰؛ دادگ و کوای ، ۱۹۸۷) نقص در یک یا چند فرایند ، علت بنیادی شکل گیری رفتار پرخاشگرانه است بر اساس این مدل، می توان گفت که رفتار پرخاشگرانه است بر اساس این مدل، می توان گفت که رفتار پرخاشگرانه، از یک سو به منزله ی نوعی شیوه ی رویارویی با مشکلات روزمره اجتماعی است و از سوی دیگر نقص در رمزگردانی، تفسیر موقعیت ها، اهداف انتخاب شده، تولید راهبردها و ارزیابی پاسخ ها که اجزای اصلی نظام پردازش اطلاعات شناختی و رفتاری هستند، می تواند به رفتار پرخاشگرانه بیانجامد.مشاهده جهان اطراف گو با این است که این مشکل رفتاری در بین این همه انواع مختلف جانداران، جوامع، طبقات اقتصادی اجتماعی، مراحل مختلف سنی و جزء آن دیده می شود. ولی آنچه مهم است شدت ونوع علائم این اختلال رفتاری در بین انواع مختلف است. مسائل مرتبط با خشم مانند رفتارهای مقابله ای، پرخاشگری از علل اصلی مراجعه نوجوانان و کودکان به مراکز مشاوره و روان درمانی است (ملکی، ۱۳۸۵).بر اساس توافق بسیاری از صاحبنظران، خشم یکی از هیجان های اصلی بشر است که بعد از ترس بیشترین مطالعات را به خود اختصاص داده است. در مورد خشم تعاریف متعددی از سوی فلاسفه و روانشناسان ارائه شده است، ولی در تمام آنها می توان دو نکته مشترک را مشاهده کرد: – عامل اصلی بروز خشم، تهدیدها و ناکامی ها و موانعی است که سر راه افراد قرار می گیرد – هدف خشم اغلب دفاع، جنگ و تخریب است (ملکی، ۱۳۸۵). یافته های برآمده از پژوهش ها نشانگر آنند که کودکان پرخاشگر در بزرگسالی هم به ادامه پرخاشگری تمایل دارند و از سوی دیگر بررسی ها از گسترش روز افزون خشونت و رفتارهای پرخاشگرانه در مدارس به ویژه در سال های اخیر حکایت می کنند و این گونه رفتارها تأثیرات بلند مدت و جبران ناپذیر بر کودکان بر جای می گذارند (کازدن ، ۱۹۹۷)مطالعات متعدد حاکی از آن است که اساسا کودکان پرخاشگر، در مدارس به وییه در سال های اخیر حکایت می کند و اینگونه رفتارها تأثیرات بلند مدت و جبران ناپذیری در کودکان بر جای می گذارند (چیه و پارک، ۲۰۰۶).پرخاشگری انسانی عبارتست از هر گونج رفتاری که مستقیما به قصد آسیب رساندن به فرد دیگری از یک فرد صادر می شود پرخاشگری ممکن است به اشکال گوناگونی بروز پیدا کند. شکل کلامی و جسمانی آن معرف مولفه های ابزاری با رفتاری، خشم معرف جنبه هیجانی و خصومت، معرف جنبه شناختی پرخاشگری است (باس و پری، ۱۹۹۲)پرخاشگری از طرق مختلف چه به صورت مستقیم و چه غیر مستقیم در بازی کودک بیان می شود. وقتی که کودک بیش از حد پرخاشگر می شود، اغلب اوقات اسباب بازی را می شکند، به وسیله چاقو یا قیچی به تکه های چوب حمله می کند، آب با رنگ را بر روی زمین می باشد و آنان را به طور کلی به بک میدان چنگ تبدیل می کند. اما مهم تر از همه درک این است که چرا در این موقع بخصوص، در موقعیت انتقال، انگیزه های تخریب پدیدار گشته اند و ضمنا باید نتایج آنها را بر فکر کودک بررسی نمود، احساس گناه بلافاصله بوجود می آید و این احساس تنها به خسارت وارده بستگی ندارد، بلکه به جایگاهی که آن اسباب بازی در ناخود آگاه کودک دارد مربوط می شود بنابر این تعبیر و تفسیر با سطوح عمیق تری سر و کار دارد (لندرث ، ۱۳۷۴)با توجه به اثرات ناخوشایند رفتار پرخاشگرانه مدت مدیدی است که عصبانیت و خشونت به عنوان مشکل تلقی گردیده و نیاز به بررسی های بالینی و قانونی دارد. جوانانی که در مهار خشم خود دچار مشکل می شوند و اغلب رفتارهای خشن از خود بروز می دهند، هدف و روشهای درمانی متعددی قرار گرفته اند. محققان زیادی در پی یافتن تمهیدات و روش هایی برای پرخاشگری و درمان آن بوده اند (فایندلر و اکتون ، ۱۹۸۶). رویکردهای مختلف زیست شناختی، یادگیری اجتماعی، شناختی و روان کاوی در ارتباط با علل پرخاشگری مطرح است که دیدگاه درمانی درمانگر را مشخص می کند. از دیدگاه روانکاوی، یافتن فرصت هایی برای تخلیه اعمال پرخاشگرانه، گرایش های پرخاشگرانه را کاهش خواهد داد و اصطلاح پذیرفته شده برای این فرآیند تخلیه هیجانی است. اصول تخلیه هیجاتی حاکی از این است که تکانه های پرخاشگرانه به تدریج در فرد جمع می شوند و اگر این مخزن انباشته شده از انرپی پرخاشگرانه تخلیه نشود، انفجاری شدید رخ خواهد داد (کریمی، ۱۳۷۹).بازی به بازی کودکان می شتابد تا اینکه بتوانند مسائل خود را به دست خویش و از طریق بازی های خود حل کنند. در این روش به کودکان فرصت داده می شود تا احساسات آزار دهنده و مشکلات درونی خود را از طریق بازی بروز دهند و آنها را به نمایش بگذارند (اکسلاین، ۱۳۶۹).به دلیل اینکه رشد زیاتی کودکان از رشد شناختی آنها عقب تر است، آنها از طریق بازی از آن چه که در دنیایشان اتفاق می افتد، آگاه می شوند و با آن تماس برقرار می کنند. در بازی درمانی، به عروسک خت به عنوان لغات کودکان و به بازی عنوان زبان کودک نگریسته می شود. در واقع، بازی درمانی برای بچه ها مانند مشاوره با روان درمانی برای بزرگسال است. عملکرد نمادین بازی از این جهت مهم است که کودکان را یاری می کند بوسیله ی آن دنیای درونی خود را بیان کنند (لندرت، ۱۳۷۴). با توجه به اهمیت رویکردهای مختلف بازی درمانی و فرایندهای متفاوت درمانی آنها، به صورت کوتاه توضیحاتی داده می شود. رویکرد بازی درمانی مبتنی بر روان تحلیل گری را آنا فروید و پیروان او پایه گذاری کرده اند. آنها برای درمان مشکلات روحی و روانی کودکان و نوجوانان از تحلیل روانی بزرگسالان استفاده می کردند. در طی درمان تحلیل گر به کودک می پیوندد و با ورود به دنیای خیالات کودک سعی می کند او را تشویق کند دنیای لذت بخش خود را گسترش دهد و در حین بازی به صورت آزادانه آنها را نمایش در آورد و در این همکاری درمانگر به ساختن باور های کودک کمک می کند (محمد اسماعیل، ۱۳۸۲).در بازی درمانی مبتنی بر رویکرد آدلر، تمامی اعمالی که درمانگر در طی جلسه های درمان انجام می دهد، با هدف کاهش مشکلات رفتاری و عاطفی کودکان است. همچنین درمانگر همزمان مشاوره های رفتاری را به والدین برای رفتار صحیح با کودک خود ارائه می دهد. در بازی درمانی مبتنی بر رویکرد کودک محور، درمانگر به عنوان تسهیل گر به کودک کمک می کند تا مهارت های اساسی (مهارت سازنده، گوش دادن همدلانه، بازی خیالی، مهارت اعمال محدود) را به منظور مواجهه مطلوب با محیط کسب کند. بنابراین، رویکردهای مختلف بازی درمانی در تعیین دیدگاه درمانی و روش مداخله درمانگر نقش مهمی دارند (محمد اسماعیل، ۱۳۸۲). بازی ها کاملا با “سرگرمی” تفاوت دارند. در سرگرمی آزاد هیچ قاعده و قانونی وجود ندارد در حالی که در بازی رفتار کودک به وسیله ی قوانین آن بازی محدود می شود. کودک بوسیله این قوانین می آموزد که چه محدودیت ها و پیامدهایی در بازی وجود دارد (گلدارد ، ۱۹۹۷).به عقیده ی آدلر، از طریق بازی، اطلاعاتی بدست می آید که نه تنها به وضع کنونی کودک به آینده او مربوط می شود. در زندگی یک کودک پدیده مهمی وجود دارد که به وضوح فرایند آماده سازی او را برای آینده نشان می دهد و آن پدیده ی بازی است. روش برخورد کودک با بازی، انتخاب او و اهمیتی که بدان می دهد، همه مشخص کننده ی نگرش او و رابطه اش با محیط و چگونگی وابستگی او با همنوعانش می باشد (لندرث، ۱۳۷۴).بازی درمانی رویکردی با ساختار و مبتنی بر نظریه ی درمان است که فرایندهای یادگیری و ارتباط طبیعی و بهنجار کودکان را پایه ریزی می کند (کارمیخاییل، ۲۰۰۶)قدرت درمانی که در بازی نهفته است به طرق گوناگون شان ضعیف است رفتارهای سازگارانه تری را می آورند ( پدرو، کنترل و ردی، ۲۰۰۵) رابطه ی حسنه ای که بین درمانگر و کودک در طول جلسه های بازی درمانی شکل می گیرد، تجربه مهمی را که برای درمان لازم است فراهم می آورد. در بازی درمانی، اسبابها مثل کلمات کودک و بازی، زبان کودک است (موستاکس ، ۱۹۹۷).بازی درمان روشی است که اگر به طور صحیح از آن استفاده شود هم جنبه ی پیش گیرانه دارد و هم جنبه ی درمان کودک می تواند نحوه صحیح برقراری تعاملات اجتماعی را از طریق بازی های دسته جمعی، نمایشی و … بیاموزد (لندرث، ۱۳۷۴).از آنجایی که بازی کودک وسیله طبیعی او برای بیان خود است، موجب برانگیخته شدن افکار، تجربیات و تخلیه هیجانات می گردد و پژوهش های مختلف، تأثیر بازی درمانی را در زمینه های اجتماعی، عاطفی، رفتاری و مشکل هایی که به محرک های تنش زای زندگی همچون طلاق، مرگ، جابجایی، بستری شدن در بیمارستان، سوء استفاده های جنسی و جسمی و خشونت خانوادگی مربوط می شود تایید می کند. و از طرف دیگر مشکل اصلی کودکان پرخاشگر تخلیه هیجاناتشان به طور صحیح می باشد، لذا پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر بازی درمانی بر روی کاهش پرخاشگری کودکان پیش دبستانی می باشد.استفاده از بازی می تواند شیوهی خوبی برای به چالش خواندن و گسترش تیرومندی خود کودک باشد. کودک مجبور است که در بازی ها با مسائلی چون مغلوب شدن، تقلب، توبت گرفتن، از دست دادن تویت، پافشاری بر قوانین، ناکامی، بی عدالتی و خارج شدن از بازی مواجه شود. علاوه بر این، استفاده از بازی ها به کودک اجازه می دهد تا وظایفی را که شامل ارتباط، تعامل اجتماعی و حل مسائل می شود (گلدارد، ۱۹۹۷).سطح پیشرفت کودکان، می تواند در بازی بسیار فراتر از دستاوردهای رایج در سن آنها باشد و عملکرد فکری آنها نیز خصو صیت هایی را از خود نشان می دهد که مربوط به دوره های بعدی زندگی است (شفر ، ۱۹۹۹). بیان فیزیکی خشم و پرخاشگری در محیط امن بازی درمانی می تواند به کودکانمان کمک کند تا خشم خود را بشناسد، آن را تخلیه کنند و بیان مناسب خشم را در زندگی خود رشد دهند (لندره، ۱۹۹۱، نامکه، ۱۹۹۵؛ به نقل از (کداسن، ۱۳۸۲).با توجه به مطالب ارائه شده و بررسی اثرات منفی پرخاشگری کودکان و آسیب های جدی آن در آینده و با توجه به اینکه بازی درمانی به صورت انفرادی محدودیت هایی از جمله هزینه بالا، کمبود بازی درمانگران آموزش دیده و همچنین میزان زمان مورد نیاز را دارد و با در نظر گرفتن مزیت های روان درمانی گروهی مثل پیوستگی گروهی و یادگیری های ناشی از تعامل و تسهیل تخلیه هیجانی (فری ، ۱۳۸۲) و همچنین این موضوع که موقعیت درمان گروهی نسبت به موقعیت های فرد در جامعه شباهت دارد (خدیوی زند، ۱۳۸۲)، رویکرد بازی درمانی را به صورت گروهی به کار گرفت.

اهداف و ضرورت تحقیق

هدف کلی:

هدف کلی: بررسی اثر بخشی بازی درمانی گروهش بر کاهش چرهاشگری کودکان معلول جسمی و حرکتی می باشد.

اهداف فرعی:

بررسی اثر بخشی بازی درمانی گروهی بر پرخاشگری جسمانی کودکان معلول.

بررسی اثر بخشی بازی درمانی گروهی بر پرخاشگری کلامی کودکان معلول.

بررسی اثر بخشی بازی درمانی گروهی بر پرخاشگری رابطه ای کودکان معلول.

بررسی اثر بخشی بازی درمانی گروهی بر پرخاشگری واکنشی کودکان معلول.

فرضیه های تحقیق:

فرضیه اصلی:

بازی درمانی گروهی موجب کاهش پرخاشگری کودکان در گروه مداخله در مقایسه با گروه کنترل می شود.

فرضیه های فرعی

بازی درمانی گروهی موجب کاهش پرخاشگری جسمانی کودکان در گروه مداخله در مقایسه با گروه کنترل می شود.

بازی درمانی گروهی موجب کاهش پرخاشگری رابطه ای کودکان در گروه مداخله در مقایسه با گروه کنترل می شود.

بازی درمانی گروهی موجب کاهش پرخاشگری کلامی کودکان در گروه مداخله در مقایسه با گروه کنترل می شود.

بازی درمانی گروهی موجب کاهش پرخاشگری واکنشی کودکان در گروه مداخله در مقایسه با گروه کنترل می شود.

تعریف نظری و عملیاتی متغیرها تعاریف نظری

بازی درمانی گروهی: بازی درمانی گروهی پیوند طبیعی دو درمان موثر است. این رویکرد درمانی برای کودکان فرایند روان اجتماعی برای رشد و یادگیری خودشان و دیگران فراهم می آورد. ترکیب بازی درمانی و گروه درمانی، یک فرایند روان شناختی و اجتماعی است که در آن کودکان از طریق ارتباط با یکدیگر در اتاق بازی چیزهایی را در مورد خودشان یاد می گیرند (دایل جونز، ۲۰۰۲)

پرخاشگری: اصطلاحی بسیار کلی برای انواع گوناگونی از اعمال همراه خشونت است که چنین اعمالی را می توان فرض کرد که به یکی از دلایل زیر برانگیخته می شوند: الف) ترس با حرمان با میل به ایجاد ترس یا فراری دادن دیگران ج) میل به پیش بردن عقاید و علایق شخصی (پورافکاری، ۱۳۸۲).

پرخاشگری جسمانی رفتار های تعمدی به قصد آسیب رساندن و اذیت کردن دیگران از قبیل کنک زدن دیگران.

پرخاشگری کلامی: پرخاشگری کلامی را می توان به عنوان رفتارهای تعمدی پر خطری تعریف کرد که به صورت نامحدود تکرار می شوند. از قبیل مسخره کردن، اذیت و آزار دیگران به صورت لفظی و متلک گفتن،…