بهناز وکیلی هستم، فارغ التحصیل روانشناسی تربیتی در مقطع کارشناسی ارشد از دانشکده علوم اجتماعی و روانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی در سال ۱۳۹۱، پایان نامه ی اینجانب تحت عنوان “رابطه مهارت های حرکتی ظریف و مهارت خواندن با عزت نفس در دانش آموزان دوره ابتدایی” می باشد که در ادامه بخشی از آن را مطالعه می کنید:

دانشگاه آزاد اسلامی

واحد تهران مرکزی

دانشکده روان شناسی و علوم اجتماعی

پایان نامه کارشناسی ارشد در رشته روان شناسی تربیتی

عنوان:

رابطه مهارت های حرکتی ظریف و مهارت خواندن با عزت نفس در دانش آموزان دوره ابتدایی

استاد راهنما:

دکتر مژگان سپاه منصور

استاد مشاور:

دکتر شیرین کوشکی

پژوهشگر:

بهناز وکیلی

زمستان ۱۳۹۱

فهرست مطالب

عنوان

فصل اول: کلیات

بیان مساله

اهمیت و ضرورت انجام پژوهش

اهداف تحقیق

هدف کلی

اهداف جزیی

فرضیه های تحقیق

فرضیه اصلی

فرضیه های فرعی

متغیرهای تحقیق

مهارت های حرکتی ظریف

مهارت خواندن

عزت نفس

فصل دوم بررسی پیشینه پژوهشی

مهارت های حرکتی

مقدمه

تعریف مهارت های حرکتی

مهارت های حرکتی ظریف

الگوی مهارت های حرکتی ظریف

مهارت دستی

هماهنگی دودست

هماهنگی چشم و دست

عوامل موثر بر مهارت های حرکتی ظریف

نظریه های رشد حرکتی

نظریه های ادراکی – حرکتی

عزت نفس

مقدمه

تعریف عزت نفس

انواع عزت نفس

عزت نفس در دیدگاه های روانشناسی

منابع عزت نفس

نحوه شکل گیری عزت نفس

خواندن

تعریف خواندن

نارسا خواتی

ابعاد زیستی نارساخوانی

ساختار مغزی افراد نارساخوان

تقارن تیمکره های مغز

عوامل دیداری

عوامل حرکتی

جنبه های شناختی و پردازشی

فراشناخت

خود کاری

پردازش های واج شناختی یا آوایی

پیشینه پژوهش

مهارت های حرکتی و مهارت خواندن

مهارت های حرکتی و عزت نفس

مهارت خواندن و عزت نفس

جمع بندی مطالب

فصل سوم: روش شناسی پژوهش

مقدمه

روش پژوهش

جامعه آماری

نمونه و روش برآورد حجم نمونه

ابزار اندازه گیری

روش اجرا

روش تجزیه و تحلیل اطلاعات

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها

مقدمه توصیف داده ها

استنباط داده ها

الف – فرضیه ۱ تا ۳

ب فرضیه ۴

فصل پنجم:بحث و نتیجه گیری

بحث و بررسی بافته ها( نتیجه گیری)

محدودیت های پژوهش

پیشنهاد های پژوهشی

پیشنهاد های کاربردی

منابع

چکیده :

هدف از انجام این پژوهش بررسی رابطه بین مهارت های حرکتی ظریف و مهارت خواندن با عزت نفس در دانش آموزان پایه پنجم دوره ابتدایی شهر قزوین بود. این مطالعه از نوع همبستگی بود. به منظور انتخاب گروه نمونه از روش تصادفی چند مرحله ای استفاده شد. ۱۵۰ دانش آموز (۷۵ پسر و ۷۵ دختر ) نمونه مورد مطالعه این پژوهش را تشکیل داد. به منظور جمع آوری اطلاعات، آزمون رشد حرکتی لینکلن – اوزرتسکی (۱۹۵۵) (بخش های مربوط به هماهنگی حرکتی ظریف) و آزمون خواندن و نارساخوانی نما (۱۳۸۴) به صورت فردی و پرسشنامه عزت نفس کوپر اسمیت (۱۹۶۷) به صورت گروهی توسط محقق اجرا شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون و آزمون رگرسیون چندگانه به روش گام به گام استفاده شد. نتایج نشان داد که بین مهارت های حرکتی ظریف و مهارت خواندن و خرده مقیاس های مهارت خواندن رابطه آماری معناداری وجود ندارند. اما رابعله بین مهارت های حرکتی ظریف و عزت نفس و خرده مقیاس های آن مثبت و معنی دار بود. همچنین نتایج نشان می دهد که بین مهارت خواندن و عزت نفس و خرده مقیاس های آن رابطه آماری معناداری وجود ندارند. در پایان نتایج نشان می دهد که تنها مهارت حرکتی ظریف، عزت نفس را در دانش آموزان پایه پنجم پیش بینی می کنند. و سطح مهارت خواندن هیچ سهمی در پیش بینی عزت نفس ندارد.

واژگان کلیدی: مهارت های حرکتی ظریف مهارت خواندن عزت نفس – دانش آموزان پایه پنجم دوره ابتدایی

مقدمه:

پیاژه با اعتقاد به تعامل انسان و محیط، تحول شناختی کودک را حاصل کنش روانینه های عملی بر محیط و کنش محیط بر این رو این بچه ها می دانادا بنا به نظر وی تحول حرکتی از تولد تا شش سالگی سریعا پیش می رود و حرکات بازتابی به تدریج و در اثر تجربه به مهارتهای بنیادی تغییر پیدا می کنند. تحول حرکتی بهینه موجب افزایش کمیت و کیفیت تجارب حسی – ادراکی و ارتباطی میشوند. برنامه های حرکتی تمام ابزار های حسی – حرکتی کودک را به کار می گیرند و ابعاد شناختی، روانی و اجتماعی را تحت تاثیر قرار می دهند (شریفی در آمدی، ۱۳۸۰).عزت نفس هسته ی مرکزی ساختار های روانشناختی فرد است که وی را در برابر اضطراب محافظت نموده و آسایش خاطر وی را فراهم می آورد. عزت نفس نقش محافظت کننده ای در مقابله با فشارهای روانی دارد که از فرد در مقابل وقایع فشار آور منفی زندگی حمایت می کند. فردی که از ارزشمندی بالایی برخوردار است، به راحتی قادر است با تهدیدها و وقایع فشار آور بیرونی بدون تجربه ی برانگیختگی منفی و از هم پاشیدگی سازمان روانی مواجه شود. عزت نفس پائین به عنوان عامل خطر برای پرخاشگری، بزهکاری، سوء مصرف مواد، افسردگی، عملکرد ضعیف تحصیلی، همسر آزاری، کودک آزاری و نظایر آن مشاهده شده است. اخیرا برخی سیاستمداران و مسئولان مدارس پیشنهاد کرده اند که مدارس و دیگر مؤسسات اجتماعی باید برنامه هایی برای ارتقای عزت نفس افراد طراحی کنند. این پیشنهاد بر این فرض استوار است که عزت نفس علت و ته معلول مشکلات اجتماعی است (ولی زاده و همکاران، ۱۳۸۷). مهارت خواندن یکی از مهمترین نیازهای یادگیری دانش آموزان در زندگی امروز است. توانایی درک مطلب و تفسیر و استنتاج از متون درسی و غیر درسی، دانش آموزان را با افکار و اطلاعات جدید آشنا می کند تا راه بهتر اندیشیدن و بهتر زیستن را بیاموزند (کمبل، ۲۰۰۱). به عبارت دیگر، سواد خواندن به معنای علمی و جامع آن، وسیله ای است که از طریق آن می توان به ذخایر بی انتهای تجربه بشری دست یافت. در حقیقت یادگیری مهارت خواندن، کلید یادگیری همه یادگیری هاست، زیرا بیشتر یادگیری های درسی از آن طریق صورت می گیرد. برای یادگیری دروس دیگر مانند:ریاضی، تاریخ و جغرافیا نیز باید به مهارت درک مطلب و توانایی خواندن مسلط بود ( کریمی، ۱۳۸۴)

بیان مساله

اهمیت نقش توانایی های حرکتی نوزادان در تحول عملکرد شناختی برای اولین بار توسط ژان پیاژه در ۱۹۵۲ مطرح شده (بونیفاسی ، ۲۰۰۴). در سال های اخیر محققان مجددا به بررسی نقش توانایی های حرکتی در تحول شناختی پرداخته اند. تلن (۲۰۰۰) از جمله محققانی است که این مهم را مورد توجه قرار داده و سعی در گسترش آن دارد. در مطالعات مربوط به ناتوانایی های حرکتی، طی سال های متمادی در دیگاه اصلی متمایز در این خصوص وجود داشته است (لازاروس، ۱۹۹۰). اولین دیدگاه که نقطه تمرکز مطالعات بالینی است، به مشکلات در توانایی های زبانی که عمدتا به شکل مشکلات خواندن و نوشتن بروز می کشاد مرتبط است (برای نمونه کنش پریشی). در دیدگاه دوم مشکل اصلی با جنبه های غیر زبانی مرتبط است. بر اساس این رویکرد کودکان بی دست و پا غیر ماهر ) هستند، در یادگیری حرکات پیچیده مشکل دارند، تعادل و کنترل وضعیتی ایشان ضعیف است و توانایی حرکات ظریف ایشان زیر نرمال است. از دیدگاه شناختی این گروه به عنوان افراد با مشکلات حساب، مشکل در مولفه های حرکتی نوشتن و حل مشکلات فضایی و با امکان مشکلات زبان تولیدی، توصیف می شوند( بونیفاسی، ۲۰۰۴). انجمن روانپزشکی آمریکا در سال ۱۹۸۷ برای اولین بار طبقه بندی اختلال هماهنگی تحولی را برای این طبقه انتخاب و معرفی کرد. در خصوص ارتباط بین مهارت های حرکتی و مهارت خواندن، تحقیقات انجام شده به ارتباط بین نارساخوانی و مهارت های حرکتی به ویژه مهارت های حرکتی ظریف پرداخته اند. نتایج تحقیقات مختلف نشان می دهد که افراد نارساخوان در زمینه مهارت های حرکتی به ویژه مهارت های حرکتی ظریف مشکل دارند (قورمن ، ۲۰۰۱). کریتچلی معتقد است که بیش از ۷۰٪ افراد نارساخوان دارای آشفتگی های حرکتی می باشند (لرنر، ۱۹۹۳). از جمله مشکلات دیگر این افراد، یکپارچه نبودن فعالیتهای حرکتی است (فلوری، ۲۰۰۰). نیکلسون و فاوست (۱۹۹۹) در بررسیهای خود به وجود ارتباط بین آسیب مخچه و نارساخوانی که ممکن است در اکتساب زبان و انعطاف پذیری آن و همچنین حرکت و تعادل تأثیر بگذارد، پی بردند، علاوه بر این، در بیشتر آزمونهای غربالگری نارساخوانی به عواملی مانند، ایستابی و ثبات وضعیت ، نخ کردن مهره ها و سرعت نامگذاری و خواندن توجه شده است فاوست و نیکلسون، ۱۹۹۷). باباپور خیر الدین (۱۳۸۵) در پژوهش خود به بررسی و مقایسه مهارت های حرکتی در بین ۲۴ دانش آموزان نارساخوان و ۲۴ دانش آموز عادی پرداخت. نتایج مطالعه ایشان نشان داد که دانش آموزان عادی و نارساخوان از نظر مهارت های حرکتی کلی و ظریف و همچنین تاخیر رفتار حرکتی تفاوت معنی دار آماری دارند. محقق در پایان اینگونه استدلال می کند که افراد نارساخوان مولفه شتاختی ضعیفی در کسب مهارت های حرکتی دارند. چرا که مهارت های حرکتی ظریف مستلزم سطوحی از فعالیت حوزه شناختی است و بر همین اساس برخی افراد به کتادی می توانتان فعالیت های حرکتی را بیاموزند و با آن را توسعه دهند. بنابر این به نظر می رسد سطح مهارت حرکتی (به ویژه حرکات ظریف) با سطح مهارت خواندن در افراد رابطه داشته باشد همچنین نتایج تحقیقات مختلف نشان می دهد که کودکان و نوجوانان با مهارت های حرکتی ضعیف در معرض خطر مشکلات اجتماعی، هیجانی و رفتاری ای که به توانایی حرکتی ایشان مرتبط است قرار دارند (اسکینر و پیک ، ۲۰۰۱؛ اسکوماکر و کالوربور ۱۹۹۴؛ بوفارد و همکاران ، ۱۹۹۶). در یکی از جدیدترین مطالعات انجام شده در این خصوص پیک و همکاران (۲۰۰۶) به بررسی رابطه بین توانایی های حرکتی ظریف و درشت با ادراک خود و خود ارزشی در بین کودکان و نوجوانان پرداختند. شرکت کنندگان بر اساس گروه سنتی، جنس و سطح توانایی حرکتی مقایسه شدند. نتایج نشان داد که وقتی که توانایی حرکتی ظریف و درشت آزمودنی در تحلیل وارد می شود، افراد با سطح پیشرفت بالای تحصیلی از گروه جوانتر بودند و از مهارت های حرکتی ظریف بالاتری نیز برخوردار بودند، همچنین نوع ادراک خودی که خود ارزشی آزمودنی ها را تحت تاثیر قرار می داد به سطح توانایی حرکتی ایشان بستگی داشت و بر اساس جنسیت آنها متفاوت بود با توجه به آنچه اشاره شد، محقق در این پژوهش در صدد آزمون این فرضیه است که آیا مهارت های حرکتی با سطح مهارت خواندن و عزت نفس در دانش آموزان پایه پنجم ابتدایی ارتباط دارد؟ اگر این گونه است، سهم مهارت های حرکتی و مهارت خواندن در پیش بینی عزت نفس در این دانش آموزان به چه میزان است؟

اهمیت و ضرورت انجام پژوهش

نتایج تحقیقات مختلف نشان داده است که سطح پایین مهارت های حرکتی کودکان با مشکلاتی در سایر زمینه های تحولی ایشان نیز مرتبط است. اسکوماکرو کالوربور (۱۹۹۴) دریافتند که زمانی که از کودکان با هماهنگی حرکتی ضعیف خواسته می شد فعالیت های بدنی خاصی را انجام دهند، از سایر همسالان عادی خود عصبی تر رفتار می کردند. همچنین در مطالعه ای که روی کودکان و نوجوانان ۸ تا ۱۴ سال انجام شد، اسکینر و پیک (۲۰۰۱) دریافتند که آزمودنی های با اختلال هماهنگی حرکتی در مقایسه با افراد عادی از اضطراب حالتی و خصیصه ای بالاتر و خود ارزشی پایین تری برخوردار بودند. بوفارد و همکاران (۱۹۹۶) در تحقیق خود که به بررسی کودکان هنگام بازی در مدرسه پرداختند، دریافتند که کودکان با مشکلات هماهنگی حرکتی کمتر فعال بودند، از وسایل بازی کمتر استفاده می کردند و تعامل کمتری با سایر کودکان داشتند. همچنین کودکان با مشکلات حرکتی از موقعیت هایی که ممکن بود ضعف مهارت و شایستگی ایشان را نشان دهد، اجتناب می کردند. این امر به از دست رفتن فرصت های لازم برای رشد فیزیکی و مزایای اجتماعی شرکت در فعالیت های ورزشی برای این افراد منجر می شود. اسکو ماکرو کالوریور (۱۹۹۴) معتقدند که عقب نشینی از این موقعیت ها ممکن است دور باطلی ایجاد کند که ترس از شکست منجر به عقب نشینی از شرکت در فعالیت و به دنبال آن فرصت کمتر برای تمرین مهارت های ضروری گردد. با توجه به ارتباط بین سطح مهارت های حرکتی و متغیر هایی از جمله سطح ساز گاری، احساس کفایت و احساس خود ارزشی و اضطراب که در تحقیقات متعدد مورد تا بیاد قرار گرفته است، محقق بر آن شد تا رابطه بین مهارت های حرکتی ظریف با عزت نفس دانش آموزان را مورد بررسی قرار دهد. همچنین نتایج تحقیقات مختلفی که نشان می دهند افراد نارساخوان در زمینه مهارت های حرکتی به ویژه مهارت های حرکتی ظریف مشکل دارند (فورمن ، ۲۰۰۱ء لرنر، ۱۱۹۹۳ فلوری، ۱۲۰۰۰ نیکلسون و فاوست، ۱۹۹۹)، این فرضیه را در ذهن ایجاد می کند که آیا بین سطح مهارت خواندن با مهارت های حرکتی و به تبع آن عزت نفس رابطه وجود دارد یا خیر. با توجه به آنچه در بالا اشاره شد محقق قصد داشت به بررسی رابطه بین مهارت های حرکتی و مهارت خواندن با عزت نفس دانش آموزان بپردازد. نتایج این پژوهش می تواند مسئولان و برنامه ریزان امر تعلیم و تربیت را در کمک به دانش آموزانی که در مهارت های حرکتی ضعف دار تله یاری رساند. از سویی با توجه به ارتباط نزدیک بین مهارت های حرکی و اعتماد به نفس، می توان با برنامه ریزی مناسب به منظور تقویت مهارت های حرکتی دانش آموزان، احساس ارزشمندی و عزت نفس را در بین دانش آموزان بالا برد. مسلما احساس ارزشمنادی و عزت نفس بالا، تیرو و انگیزه لازم را در دانش آموزان جهت شناسایی و بروز استهعداد های بالقوه ایشان فراهم می کند.

اهداف تحقیق

هدف کلی

تعیین رابطه مهارت های حرکتی ظریف و مهارت خواندن با عزت نفس در دانش آموزان دوره ابتدایی

اهداف جزیی

۱-تعیین رابطه بین مهارت های حرکتی ظریف با مهارت خواندن در دانش آموزان دوره ابتدایی

٢. تعیین رابطه بین مهارت های حرکتی ظریف با عزت نفس در دانش آموزان دوره ابتدایی

٣. تعیین رابطه بین مهارت خواندن و عزت نفس در دانش آموزان دوره ابتدایی

۴، تعیین سهم مهارت های حرکتی ظریف و مهارت خواندن در پیش بینی عزت نفس دانش آموزان دوره ابتدایی

فرضیه های تحقیق:

فرضیه اصلی

بین مهارت های حرکتی ظریف و سطح مهارت خواندن با عزت نفس دانش آموزان دوره ابتدایی رابطه وجود دارد.

فرضیه های فرعی

۱-بین مهارت های حرکتی ظریف و مهارت خواندن در دانش آموزان دوره ابتدایی رابطه وجود دارد.

٢. بین مهارت های حرکتی ظریف و عزت نفس در دانش آموزان دوره ابتدایی رابطه وجود دارد.

۳- بین مهارت خواندن و عزت نفس در دانش آموزان دوره ابتدایی رابطه وجود دارد

۴.بین مهارت های حرکتی ظریف و سطح مهارت خواندن ، عزت نفس دانش آموزان دختر و پسر دوره ابتدایی را پیش بینی می کند

متغیرهای تحقیق:

متغیر های پیش بین: مهارت حرکتی طریق، مهارت خواندن

متغیر ملاک: عزت نفس

متغیر تعدیل کننده : پایه تحصیلی

تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرها:

مهارت های حرکتی ظریف

تعریف مفهومی: این نوع حرکات با کمک عضلات بزرگ و کوچک و با هماهنگی حواس به ویژه چشم و دست انجام می شوند. مهارت های حرکتی ظریف به آن دسته از عملکردها اطلاق می شوند که به طور طبیعی و به منظور دقت عملکرد بر درون دادهای بینایی و حس لمسی عمقی متکی هستند. با این وجود چنانچه عملکرد حسی – تنی، اطلاعات مناسبی را فراهم سازد، مهارتهای حرکتی ظریف می توانند بدون پسخوراند بینایی صورت گیرد ( کیس سمیت ,۱۹۹۵).

تعریف عملیانی: جهت سنجش مهارت های حرکتی ظریف آزمودنی ها از مقیاس رشد حرکتی لینکلن – اوزرتسکی (۱۹۵۵) استفاده خواهد شود. این آزمون جهت آزمودن توانایی و استعداد حرکتی کودکان سنین ۶ تا ۱۴ سال طراحی شده است.

۲-مهارت خواندن:

تعریف مفهومی: خواندن شامل رمزگشایی اشکال نوشتاری به اشکال زبانی است که به صورت واحدهای واجی، صرفی و واژگانی باز نمایی می شوند بنایر این شکل نوشتاری کلمه نه تنها اطلاعات واجی بلکه اطلاعات صرفی از قبیل ریشه ی کلمه، شناسه های صرف فعل و ارتباطات صرفی که شامل واحدهای تحوى و گرامری یک زبان می شود را انتقال می دهد( ورهوون و پرفتی ، ۲۰۰۳). تعریف عملیاتی برای تعیین سطح خواندن از آزمون خواندن و نارساخوانی ( تما) کرمی نوری و همکاران (۱۳۸۸) استفاده شد.

۳-عزت نفس