دکتر سعید رجبی هستم، فارغ التحصیل روانشناسی در مقطع دکترا تخصصی از دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه محقق اردبیلی در سال ۱۳۹۵، پایان نامه ی اینجانب تحت عنوان “اثر بخشی روش های رفتار درمانی شناختی بر تروما و روایت درمانی مواجهه ای بر کاهش مشکلات رفتاری-هیجانی نوجوانان دارای نشانه های استرس پس از سانحه” می باشد که در ادامه بخشی از آن را مطالعه می کنید:

دانشگاه محقق اردبیلی

دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی

رساله جهت دریافت درجه دکترای تخصصی در رشته روان شناسی

عنوان:

اثر بخشی روش های رفتار درمانی شناختی بر تروما و روایت درمانی مواجهه ای بر کاهش مشکلات رفتاری- هیجانی نوجوانان دارای نشانه های استرس پس از سانحه

اساتید راهنما:

پرفسور عباس ابوالقاسمی

دکتر نیلوفر میکائیلی

استاد مشاور:

پرفسور محمد نریمانی

پژوهشگر:

سعید رجبی

زمستان ۱۳۹۵

فهرست مطالب

عنوان

فصل اول: کلیات پژوهش

مقدمه

بیان مساله

اهمیت و ضرورت پژوهش

اهداف پژوهش

فرضیه های پژوهش

سوال های پژوهشی

تعاریف مفهومی و عملیاتی منغیرها

اختلال استرس پس از سانحه

رفتار درمانی شناختی متمرکز بر تروما

روایت درمانی مواجهه ای

مشکلات رفتاری

هیجانی

فصل دوم: مبانی نظری پژوهش

اختلال مرتبط با آسیب و عامل استرس زا

اختلال استرس پس از سانحه

ملاکهای تشخیصی اختلال استرس پس از سانحه

اختلال استرس پس از سانحه در شیرخواری، کودکی و نوجوانی

تاریخچه اختلال استرس پس از سانحه

همه گیر شناسی

علائم (FTSE )بر اساس سن

سبب شناسی

تشخیص و خصوصیات بالینی

تشخیص افتراقی

سیر و پیش آگهی

مروری بر درمان های اختلال استرس پس از سانحه

دارو درمانی

مدیریت تنیدگی

روان پویشی کوتاه مدت

درمان مواجهه بلند مدت

بازگویی روانشناختی

روان درمانی ساختار یافته برای نوجوانانی که در معرض استرس مزمن بوده اند (SPARCS)

تنظیم عاطفهی سانحه راهنمایی برای آموزشی و درمان (TARGET)

مداخلات شناختی رفتاری برای سانحه در ملارس (CBITS)

مداخله در بحران گزارش گیری روانشناختی

رفتار درمانی شناختی متمرکز بر تروما ( TFCBT)

درمان شناختی

رفتاری

فرایند رفتار درمانی شناختی متمرکز بر تروما

روایت درمانی مواجهه ای ادامه دادند

روایت درمانی

روایت های شخصی

مشخص کردن تأثیر مشکل

پرورشی سازی کردن مشکل

نقاط ندرت مراجع و پیامدهایی یگانه

بازنویسی داستان جایگزین

درمان روایتی

سازه گرایانه

روایت درمانی مواجهه ای به عنوان یک الگوی جدید برای درمان اختلال تنیدگی پس از ضربه

مشکلات رفتاری

هیجانی

تعریف مشکلات رفتاری

هیجانی

تاریخچه مشکلات رفتاری

هیجانی

شیوع مشکلات رفتاری

هیجانی

علل مشکلات رفتاری

هیجانی

دسته بندی مشکلات رفتاری

جانبی

گروه بندی بر اساس مزاج

گروه بندی بر اساس رفتارهای اولیه و ثانویه

گروه بندی بر اساس سن

گروه بندی بر اساس سبب شناسی

گروه بندی از دیدگاه پزشکان و روان پزشکان

گروه بندی اختلالات رفتاری کودکان توسط گروه ترویج روانپزشکی

گروه بندی از دیدگاه متخصصان آموزش و پرورش

تقسیم بندی بر اساس مشکلات درون سو و برون سو

طبقه بندی مشکلات درون سو و برون سو DSM-5

پیشینه تحقیق

رفتار درمانی شناختی متمرکز بر تروما

روایت درمانی مواجهه ای

جمع بندی سوابق تحقیق

فصل سوم: مواد و روش پژوهش

مقدمه

روش پژوهش

جامعه آماری

نمونه و روش نمونه گیری

مرحله شناسایی

مرحله انتخاب

ملاکهای ورود و خروج نمونه

روش گردآوری اطلاعات

ابزار های گردآوری اطلاعات

مقیاس تأثیر حوادث کودکان (CRIES-R-8)

مصاحبه بالینی

پرسشنامه توانایی ها و مشکلات (SDQ)

مقیاس خود گزارشی مشکلات رفتاری

بزهکاری

مقیاس ۲۱-DASS

روش های مداخله

روش تجزیه و تحلیل اطلاعات

ملاحظات اخلاقی

فصل چهارم: نتابج و یافته های پژوهش

یافتهای پژوهش

یافته های جمعیت شناختی

یافته های توصیفی

یافته های استنباطی

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

مقدمه

بحث در یافته های پژوهش

جمع بندی و نتیجه گیری

محدودیت های پژوهش

پیشنهاد های پژوهش

فهرست منابع و مآخذ

پیوست ها

چکیده:

هدف پژوهش حاضر تعیین اثر بخشی رفتار درمانی شناختی متمرکز بر تروما و روایت درمانی مواجهه ای بر کاهش مشکلات رفتاری – هیجانی نوجوانان دارای نشانه های استرس پس از سانحه بود. روش این تحقیق نیمه تجربی و از نوع پیش آزمون و پس آزمون چند گروهی است. جامعه آماری این پژوهش را کنید دانش آموزان دارای نشانه های استرس پس از سانحه پسر پایه های هفتم و هشتم مدارس دولتی شهر کرمانشاه در سال تحصیلی ۹۴-۹۳ تشکیل دادند. نمونه این پژوهش شامل ۶۰ دانش آموز پسر دارای نشانه های استرس پس از سانحه بود که از میان دانش آموزان با تشخیص PTSD انتخاب و در دو گروه آزمایش و یک گروه گواه قرار داده شدند. برای جمع آوری داده ها از مقیاس تأثیر حوادث کودکان، مصاحبه بالینی ساختار بافته، پرسشنامه توانایی ها و مشکلات، مقیاس ۲۱-DASS و مقیاس خود گزارشی مشکلات رفتاری  بزهکاری استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون تحلیل کواریانس چند متغیری (MANCOVA ) استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که رفتار درمانی شناختی متمرکز بر تروما و روایت درمانی مواجهه ای  نسبت به گروه گواه به طور معنی داری بر کاهش مشکلات رفتاری- هبجائی اثربخش بوده اند ( ۰۵/۰>p) همچنین نتایج آزمون تعقیبی نشان داد میانگین نمرات گروه های آزمایشی در متغیرهای مورد مطالعه به طور معناداری کمتر از گروه کنترل بود، نتایج نشان داد که بین گروههای درمانی از لحاظ اثر بخشی بر متغیرهای  مذکور در تمام مولفه ها تفاوت معناداری وجود ندارد. این نتایج حاکی است که رفتار درمانی شناختی متمرکز بر تروما و روایت درمانی مواجهه ای می تواند نشانه های استرس پس از سانحه نوجوانان را تعدیل نماید. این یافته ها تلویحات مهمی در زمینه آموزش و ارتقای بهداشت روانی نوجوانان ارائه می کنند.

کلید واژه: رفتار درمانی شناختی، روایت درمانی، مشکلات رفتاری هیجانی، استرس پس از سانحه

فصل اول: کلیات پژوهش

مقدمه

از هر چهار کودک و نوجوان یک نفر قبل از رسیادان به بزرگسالی حوادث تروماتیک را در زندگی تجربه می کند. این تروماها ممکن است شامل رویدادهایی مانند سوء استفاده از کودکان و نوجوانان، خشونت، بلایای طبیعی و با حوادث دیگر از قبیل صدمات پزشکی، جنگ، پناهندگی، مرگ افراد مهم زندگی و با تجربه های تکان دهنده وحشتناک و غیر منتظره دیگر باشند. اگر چه بیشتر کودکان و نوجوانان در مقابل حوادث تروماتیک تاب می آورند، اما برخی دیگر دچار مشکلات روانشناختی طولانی مدت می شوند (گرسون و راپاپورت ، ۲۰۱۳؛ کوهن و همکاران، ۲۰۱۰). یکی از نکات جالب توجه در پنجمین راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (V-DSM)” اضافه شدن اختلالی با عنوان اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) در کودکان و نوجوانان است (انجمن روانپزشکی امریکا ، ۲۰۱۳). به رغم أن که محققان و متخصصان از مدت ها پیش پذیرفته بودند که کودکان و نوجوانان نسبت به رویدادهای استرس زا حساس هستند، اما تا همین اواخر قرض می شد که واکنش کودکان نسبت به رویدادهای آسیب زا بیشتر نشان دهنده واکنش های انطباقی کوتاه مدت است و تا سال ۱۹۸۷ و زمان انتشار III – R – DSM وجود این اختلال در کودکان و نوجوانان پذیرفته نشده بود (انجمن روانپزشکی آمریکا، ۲۰۱۳)، PTSD در هر سنی ممکن است پیدا شود و برای تأیید PTSD در کودکان و نوجوانان باید شواهد قانع کننده ای مبنی بر تجربه یک حادثه آسیب زا و توصیف فرد از از آن حادثه، وجود داشته باشد (کوهن و همکاران، ۲۰۱۰)قرار گرفتن در معرض آسیب، احتمال خطر اختلال استرس پس از سانحه را به دنبال دارد (بوگ، توربین، ماسون و اسکولز ، ۲۰۰۹). بطور کلی شیوع این بیماری در جمعیت عمومی ۱تا ۹ درصد (چوسگروس و همکاران ، ۲۰۱۱) و در میان نوجوانان پسر و دختر به ترتیب ۷/ ۳ و ۳ / ۶ درصد تخمین زده شده است (کوهن و همکاران، ۲۰۱۰). سیر بالینی PTSD واضح نیست ولی این اختلال می تواند ماء – ها و حتی سالها پس از حادثه تروماتیک ادامه با باد (احمدی، رشادت جو و کرمی، ۲۰۱۰). در واقع PTSD یکی از اختلالات مرتبط با ضربه و عوامل تنش زا ، منحصر به فرد، پیچیده و مزمن است (انجمن روانپزشکی آمریکا، ۲۰۱۳) که علائم آن شامل سه بعد تجربه مجدد خاطرات مربوط به آسیب، اجتناب از موقعیت های باد آور آسیب و کرختی هیجانی و برانگیختگی بیش از حد مانند تحریک پذیری، کاهش تمرکز و واکنش های اغراق آمیز می باشد (دوبای و همکاران ، ۲۰۰۲ پاتاگیوتی، گودینگ و تاریر ، ۲۰۰۹).کودکان و نوجوانان PTSD با مشکلات رفتاری – هیجانی بسیاری روبه رو می شوند، این مشکلات به شرایملی اطلاق می شود که در آن پاسخ های هیجانی و رفتاری کودکان و نوجوانان با هنجارهای فرهنگی، سنی و قومی تفاوت داشته باشد بطوریکه بر عملکرد تحصیلی فرد، مراقبت از خود، روابط اجتماعی، ساز گاری فردی، رفتار در کلاس و سازگاری در محیط کار نیز تأثیر منفی بگذارد. اغلب کودکان و نوجوانان دارای این مشکلات، احساسات منفی دارند و یا دیگران بدرفتاری می کنند (براون و پرسی ، ۲۰۰۷). نتایج پژوهشی نشان داده است که ترومای دوران کودکی یا بیماری های روانی و عملکرد عملکرد ضعیف و نقص های شناختی مرتبط است (سون کیم ولی ، ۲۰۱۶). همچنین تحقیقات نشان داده اند که مشکلات بسیاری از قبیل اشکال در روابط بین فردی و رفتار انزواگرایانه، ناتوانی کنترل عاطفی، مصرف مواد مخدر و الکل، پرخاشگری، خشونت، عدم کنترل تکانه، احساس درماندگی و حقارت، احساس گناه و شوم، احساس شدید خشم، تحریک پذیری، انواع شکایات جسمانی و طبی عمومی با PTSD همراه است (سادوک و سادوک ، ۲۰۰۷: پاناگیوتی و همکاران، ۲۰۰۹). با توجه به نتایج پژوهشی و پیامدهای این اختلال، توجه به درمان موضوعی است که سزاوار توجه بالینی بیشتر است (سون کیم و لی، ۲۰۱۶). لذا هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی دو روش رفتار درمانی شناختی متمرکز بر تروما و روایت درمانی مواجهه ای در کاهش مشکلات رفتاری – هیجانی نوجوانان دارای نشانه های اختلال استرس پس از سانحه می باشد.

بیان مسأله

اختلال استرس پس از سانحه اختلالی است که در اقلیت افراد، پس از قرار گرفتن در معرض استرس توسعه می یابد ( یهودا و لی دو گس ، ۲۰۰۷). عوامل خطر ساز PTSD بسیار است که ترومای دوران کودکی یک عامل خطر ساز مهم برای توسعه این اختلال در مراحل بعدی زندگی است (او دونوان و همکاران ، ۲۰۱۱) و می تواند تاثیر عمیقی بر رشد نوجوانی و سلامت جسمی و روانی داشته باشد (گرسون و راپاپورت، ۲۰۱۳). این صدمات شامل طیف گسترده ای از تجارب تھا۔ پد کننده حیات، مثل بدرفتاری با کودک (از جمله سوء رفتار جسمی و جنسی و غفلت)، صدمات پزشکی، حوادث، بلایای طبیعی، جنگ، تروریسم، ضربه روحی پناهندگان، تصادفات و مرگ عزیزان، مورد قلدری شد بد فرار گرفتن و خشونت های اجتماعی می باشد (گرسون و راپاپورت، ۲۰۱۳؛ آلیسیک، زالتا، ون و یسل و همکاران ، ۲۰۱۴ لیبرتی، ترین – اسویتی، مکفارلانی، باسو و رید ، ۲۰۱۶).این اختلال در کودکان و نوجوانان، اغلب با نرخ بالای مشکلات رفتاری- هیجانی رخ می دهد انجمن روانپزشکی امریکا، ۲۰۱۳). در هر جامعه ای، کودکان و نوجوانان ممکن است مشکلات رفتاری مرتبط با PTSD را به تجربه تروماهای مختلف مانتا، خشونت خانگی، حوادث وسایل نقلیه، مرگ پدر و مادر و … در خود توسعه دهند (شاو، اسبیتنا وشالتز ، ۲۰۱۲ الیسیک و همکاران، ۲۰۱۴). مشکلات رفتاری و هیجانی مرتبط با رویداد آسیب زا از جمله مشکلات روانی جدی در کودکان و نوجوانان است که ممکن است تا بزرگسالی نیز باقی بماند. همچنین استرس پس از سانحه مزمن در کودکان و نوجوانان با تعدادی از اثرات بیولوژیکی نامطلوب، به ویژه اختلال در محور لیمبیک – هیپوتالاموس هیپوفیز – آدرنال، هیپوکامپ، آمیگدال، قشر پیش پیشانی، و دیگر ساختارها و فرایندهای عصبی همراه است. این اختلالات به احتمال زیاد به تنظیم کورتیزول، سروتونین، دوپامین و اکسی توسین تاثیر می گذارد، و با مشکلات عاطفی و رفتاری مرتبط است (دی بیلیس و زایسک، ۲۰۱۴: لیبرتی و همکاران، ۲۰۱۶).سلجیووسکی، راجرز و اورکات (۲۰۱۶) در پژوهش خود و با هدف بررسی ارتباط بین علائم PTSD در ۵-DSM و تنظیم هیجان نشان دادند که علائم PTSD نقش مهمی در عواطف مثبت و منفی و تنظیم هیجان دارند. نتایج پژوهشی نشان می دهد که PTSD دوران کودکی و نوجوانی معمولا با سایر اختلالات از قبیل اختلالات اضطرابی دیگر، اختلالات خلقی، افسردگی و سوء مصرف مواد همراه میشود (پانا گیوتی و همکاران، ۲۰۰۹؛ تریکی، سید اوای، مابسرر – استادمن، سرپل و فیلد ،۲۰۱۲). نتایج پژوهشی حاکی از آن است که PTSD دوران کودکی با پیشرفت های تحصیلی پایین تر و اختلال های شناختی در بزرگسالی در ارتباط است (السیسر، فریس، لوهر من و سارتوری ، ۲۰۰۹؛ کوهن و همکاران، ۲۰۱۰). همچنین نتایج پژوهش چوسگروس و همکاران (۲۰۱۱) حاکی از آن است که این نشانه ها تأثیر بسزایی بر کیفیت زندگی افراد دارد و عملکرد شغلی، اجتماعی و تحصیلی آنها را تحت تأثیر قرار می دهد.بنابراین با توجه به نتایج پژوهشی ذکر شده لزوم مداخلات درمانی مؤثر، به جا و ضروری می نماید و این توافق در حیطه درمان PTSD وجود دارد که هم درمان های روانپزشکی و هم روان درمانی مفید هستند. تلاش های زیادی برای ارزیابی انواع درمان های روانشناختی صورت گرفته است، اما آنچه باید مورد توجه قرار گیرد تفاوت این مداخلات از نظر سهولت اجرا و تداوم نتایج درمان است. یکی از این درمان ها که جدیدا مورد توجه قرار گرفته است رفتار درمانی شناختی متمرکز بر تروما (CBT -TF) است. رفتار درمانی شناختی متمرکز بر تروما، یک مدل درمان روانی اجتماعی برای درمان استرس پس از سانحه و مشکلات عاطفی و رفتاری مرتبط با آن در کودکان و نوجوانان است که برای مقابله با آسیب های روانی مرتبط با حوادث آسیب را طراحی شده است (کوهن و همکاران، ۲۰۱۰). CBT –TF درمانی است که هم برای کودکان و نوجوانان PTSD و هم برای آنانی که دچار مشکلات رفتاری و عاطفی ناشی از یک ضربه و با تروما شده اند، به کار برده می شود. این درمان با شناختهایی سر و کار دارد که به تغیر هیجانات، افکار و رفتار ها منجر شود (کلارک و همکاران ، ۲۰۰۶؛ باتلر و همکاران ، ۲۰۰۶؛ مک اوی ، ۲۰۰۷) و هر چقدر مشارکت کودکان و نوجوانان در CBT -TF بیشتر باشد، پاسخ به درمان علائم PTSD مثبت تر خواهد بود (کوهن و همکاران، ۲۰۱۰). طبق توصیه یک تیم پژوهشی که نتایج تحقیقات متعددی را مورد مطالعه قرار داده اند، روان درمانی های متمرکز بر تروما بابد خط اول درمان کودکان و نوجوانان مبتلا به PTSD در نظر گرفته شود، چرا که شواهد قانع کننده ای وجود دارد که این نوع درمان ها از درمان های بی رهنمود در برطرف کردن علائم مؤثرتر میباشند (کوهن و همکاران، ۲۰۱۰). نتایج مطالعات جداگانه فورٹریس و همکاران (۲۰۱۳) و کشین و استراون (۲۰۱۴) حاکی از اثربخشی رفتار درمانی شناختی متمرکز بر تروما بر کاهش شدت علائم PTSD برای کودکان بوده است. هبرت و دیاگنالت (۲۰۱۵) نیز در پژوهشی با هدف بررسی تأثیر رفتار درمانی شناختی متمرکز بر تروما بر کودکان پیش دبستانی که مورد سوء استفاده جنسی قرار گرفته بودند، نشان دادند که این درمان تأثیر قابل توجهی در کاهش مشکلات رفتاری و هیجانی کودکان دارد. همچنین در تحقیق دیگر تورنیاک و مولر (۲۰۱۵) نشان دادند که TF – CBT نقش مهمی در تنظیم هیجان و کاهش مشکلات درونی و برونی سازی کودکان و نوجوانان سن مدرسه دارد. _تحولات جدید در حوزه درمان شناختی- رفتاری بسیار نوید بخش بوده است. با توجه به تعداد افراد درگیر و کمبود منابع در هر فاجعه بزرگ و کوچک که احتمال ابتلا به PTSD را در آنها افزایش می دهد، نیاز به مداخلات کوتاه مدت، عمل گرا و آسان بودن این مداخلات در اجرا مورد نیاز است (زانگ، هانت و کاکسی ، ۲۰۱۳). روایت درمانی مواجهه ای (NET) برای کودکان و نوجوانان، یکی از رویکردهای درمانی کوتاه مدت است که به منظور درمان نشانگان PTSD سازمان یافته و بوجود آمده است. این درمان با مبنا قرار دادن اصول مواجهه درمان شناختی- رفتاری در تلاش است تا نیازهای در مائی نجات یافتگان حوادث تروماتیک ناشی از تروماهای چندگانه را برآورده کند و به دنبال کاهش علائم اختلال استرس پس از سانحه و عادت دادن افراد به خاطرات و عواطف مربوط به حوادث تر و مائیک تجربه شده است. در این درمان بیمار بطور پیوسته در باره برانگیزاننده ترین حوادث تروماتیک خود صحبت می کند در حالیکه در همان زمان هیجانات مرتبط با این حوادث را نیز تجربه می کند (اسچابر، نیونر و البرت، ۲۰۱۱؛ اسچایر، ۲۰۱۵). ربجائت و فاضل (۲۰۱۰) در مطالعه ای مروری نشان دادند که روایت درمانی مواجهه ای برای بزرگسان و کودکان جهت کاهش مشکلات عاطفی ناشی از حوادث آسیب زا مؤثر می باشد و شواهد موجود نشان دهنده این است که این درمان برای افراد PTSD که دچار آسیب های روانی از خشونت ها و درگیری ها شده اند، مؤثر است. گازدرایویس (۲۰۱۳) در یک پژوهش فراتحلیل نشان داد که روایت درمانی مواجهه ای دارای اندازه اثر و قدرت آماری خوبی برای درمان اختلال استرس پس از سانحه و حوادث تروما می باشد. اسجایر (۲۰۱۵) بر مبنای نتایج مطالعات انجام شده در این زمینه نتیجه گرفت که افراد مبتلا به استرس پس از سانحه، به طور قابل توجهی از این درمان بهره مند شده اند. استینمن، ووتان و تولین (۲۰۱۶) در مطالعه ای با هدف بررسی روایت درمانی مواجهه ای برای اختلالات اضطرابی نشان دادند که این مواجهه سازی به تنهایی و یا در ترکیب با بازسازی شناختی به طور قابل توجهی می تواند به کاهش علائم اضطراب کمک کند و همچنین این دستاوردها در طول زمان نیز حفظ خواهد شد.نهایتا با مرور نتایج پژوهشی در زمینه درمان های مورد مطالعه به این نتیجه می توان رسید که تلاش – های زیادی برای ارزیابی انواع درمان های روانشناختی صورت گرفته است و در مجموع تحقیقات نشان داده است که درمان های رفتاری و شناختی بیشترین تاثیرات را در درمان PTSD داشته اند ( احمدزاده اقدم، احمدی، نورائی پور و اخوی، ۱۳۹۲). به همین منظور و با توجه به تمام موارد ذکر شده و پیامدهای منفی این اختلال و مخصوصا تأثیر این اختلال در نوجوانان و مشخص نمودن تأثیر این مداخلات در داخل کشور، پژوهش حاضر در صدد آن است که به این سؤال اساسی پاسخ دهد که دو روش رفتار درمانی شناختی متمرکز بر تروما و روایت درمانی مواجهه ای چه تأثیری در کاهش مشکلات رفتاری – هبجائی نوجوانان دارای نشانه های اختلال استرس پس از سانحه دارند؟

اهمیت و ضرورت پژوهش

در هر جامعه سلامت کودکان و نوجوانان اهمیت ویژه ای دارد و توجه به بهداشت روانی آنان کمک می کند تا از نظر روانی و جسمی سالم بوده و نقش اجتماعی خود را بهتر ایفا کنند (رنجبر کوچک سرابی، شاب دل، فخاری و داداش زاده، ۱۳۸۲).از طرفی استرس، بخشی جدایی تاپال پر اتر زندگی ماست و با در نظر گرفتن نرخ رو به افزایش حوادث تروماتیک مانند جنگ، تصادفات، حوادث صنعتی، خشونت ها، مرگ عزیران، طلاق والدین، جرایم و تجاوزه بیماری های استرس مدار تیتر روز به روز نرخ روبه افزایشی را نشان میدهند (عبداله زاده جدی، هاشمی نصرت آباد و بخشی پور، ۱۳۹۰). اختلال استرس پس از سانحه، یک اختلال پیچیده و مزمن است که باعث بروز مشکلات قابل ملاحظه و اختلال در عملکرد اجتماعی و آموزشی می شود و می تواند تاثیر عمیقی بر رشد نوجوانی و سلامت جسمی و روانی داشته باشد (گرسون و راپاپورت ۲۰۱۳). در نتیجه، شناسایی فاکتورهای خطر این اختلال مخصوصا در کودکان و نوجوانان از اهمیت علمی، بالینی و اجتماعی بیشتری برخوردار است (تریکی، سیداوی، میسر – استدمن، سرپل و فیلد، ۲۰۱۲)، اهمیت این بررسی زمانی بیشتر می شود که بدانیم هزینه درمان اختلالات اضطرابی از جمله PTSD در ایالات متحده به تنهایی بیش از ۴۲ میلیارد دلار برآورد شده است که نشان دهنده تیمی از هزینه هایی است که برای درمان گال بیماری های غیر از بیماری های روانپزشکی، و یک سوم از هزینه های درمان بیماری های روانی صرف می شود (نتایج، رودیس، والدز و جوانویک ، ۲۰۱۶)همچنین میزان بالای شیوع در این اختلال اهمیت پژوهش را در این زمینه روشن تر می سازد؛ چرا که شیوع مادام العمر PTSD را در حدود ۱ تا ۹ درصد جمعیت عمومی میدانند (چوسگروس و همکاران، ۲۰۱۱) و میزان بروز آن در طول عمر ۹ تا ۱۵ درصد تخمین زده شده است که البته علاوه بر این رقم، ۵ تا ۱۵ درصد دیگر از افراد نیز ممکن است دچار اشکال تحت بالینی این اختلال باشند. نتایج مطالعات داخلی نیز نشان می دهد که ۵/۷۵ درصد کودکان و نوجوانان (۳۳ درصد دختران و ۷/۲۳ درصد پسران) حداقل یک رویداد آسیب زا را در طول زندگی شان تجربه کرده بودند (نریمانی، بشرپور، قمری گیوی و ابوالقاسمی، ۱۳۹۰). میزان شیوع مادام العمر این اختلال در گروه های پرخطر یعنی گروههایی که اعضایشان در معرض وقایع آسیب زا بوده اند در طیفی از ۵ تا ۷۵ درصد قرار دارد (سادوک و سادوک ۲۰۰۷) که این آمار باعث توجه بیشتر به این اختلال شده است.از طرف دیگر تغییرات ایجاد شده در نسخه جدید DSM نیز تا حدودی اهمیت این پژوهش و مطالعه بر این اختلال را افزون تر می کند؛ چرا که یکی از مهم ترین تغییرات V-DSM حذف اختلال استرس پس از سانحه از طبقه اختلالات اضطرابی و قرار گرفتن آنها در یک طبقه ی تشخیصی مجزا به به نام اختلالات مرتبط با ضربه و عوامل تنش زا است. همچنین اضافه شدن اختلال استرس پس از سانحه در کودکان در DSM – V می تواند نشان از شیوع بالای مواجهه با رویداد های آسیب زا در کودکان و نوجوانان و تأثیرات مخرب این ضربه ها بر سیر تحولی آنان به عنوان گروه سنی آسیب پذیر باشد (انجمن روانپزشکی امریکا، ۲۰۱۳).