اشرف اسلامی هستم، فارغ التحصیل روانشناسی خانواده درمانی در مقطع کارشناسی ارشد از پژوهشکده خانواده دانشگاه شهید بهشتی در سال ۱۳۹۵، پایان نامه ی اینجانب تحت عنوان “نقش تعدیل­ کنندگی سبک دلبستگی ادراک شده در رابطه بین سبک دلبستگی زوج با میزان بخشودگی آنان” می باشد که در ادامه بخشی از آن را مطالعه می کنید:

دانشگاه شهید بهشتی

پژوهشکده خانواده

پایان نامه کارشناسی ارشد روان­شناسی خانواده درمانی

عنوان:نقش تعدیل­کنندگی سبک دلبستگی ادراک شده در رابطه بین سبک دلبستگی زوج با میزان بخشودگی آنان

نگارش: اشرف اسلامی

استاد راهنما: دکتر منصوره السادات صادقی

استاد مشاور: دکتر لیلی پناغی

شهریور ۱۳۹۵

کلیه حقوق مربوط به چاپ و تکثیر ، نسخه برداری، ترجمه، اقتباس و … این پایان نامه (رساله) برای دانشگاه شهید بهشتی محفوظ اشت.

نقل مطالب با ذکر مأخذ آزاد است.

دانشگاه شهید بهشتی                                                                       تاریخ: ۱۶/۰۶/۱۳۹۵

شماره:

پیوست: ندارد

تاریخ: ۱۶/۰۶/۱۳۹۵

شماره: ۳۰٫۹۵٫۳۹۹۷۳۸

تاریخ صدور: ۱۶/۰۶/۱۳۹۵

صورتجلسه دفاع پایان نامه تحصیلی دوره کارشناسی ارشد ناپیوسته

تهران ۱۹۸۳۹۹۶۹۴۱۱ اوین

تلفن: ۲۹۹۰۱

با تاییدات خداوند متعال و با استعانت از حضرت ولی عصر (عج) جلسه دفاع از پایان نامه کارشناسی ارشد ناپیوسته خانم اشرف اسلامی

رشته: روان شناسی خانواده درمانی

تحت عنوان: نقش تعدیل­کنندگی سبک دلبستگی ادراک شده در رابطه بین سبک دلبستگی زوج با میزان بخشودگی آنان

که در تاریخ ۱۶/۰۶/۱۳۹۵ ساعت ۰۰/۰۸ در محل پژوهشکده خانواده اتاق ۵۰۷ با حضور هیات محترم داوران در دانشگاه شهید بهشتی برگزار گردید، به شرح زر است:

(با درجه عالی امتیاز:۱۹٫۵۶)

1. غیر قابل قبول (۰-۱۳٫۹۹)
2. قبل قبول (۱۴-۱۵٫۹۹)
3. خوب (۱۶-۱۷٫۹۹)
4. بسیار خوب (۱۸-۱۸٫۹۹)
5. عالی (۱۹-۲۰)

« تذکر: این صورتجلسه صرفاً مبین نتیجه جلسه دفاع بوده و فاقد ارزش گواهی فراغت از تحصیل است. بنابراین ارائه و یا پذیرش آن به عنوان گواهی فراغت از تحصیل هیچ گونه وجاهت قانونی ندارد.»

تقدیر و تشکر از:

همراه همیشگی ام، همسرم که در همه عرصه های زندگی یاورم بوده است.

ثمره زندگی ام مهدیس و امیر علی عزیزم که صبورانه کنارم هستند.

پدر عزیزم که سربلندی ام را مرهون بودنش هستم.

مادر عزیزم که تشویق و تحسینش باعث پیشرفتم بوده است.

دوست صمیمی ام سرکار خانم مریم اخوان خرازی که حضورش به زندگی ام طراوتی نو بخشیده است.

سپاسگزاری:

از استاد گرانقدرم سرکار خانم دکتر منصوره السادات صادقی که بزروگوارانه با راهنمایی­هایشان تحقیقات این پایان­نامه به ثمر نشسته است.

از استاد ارجمندم خانم دکتر لیلی پناغی که با کمک هایشان راه انجام این پژوهش برایم هموار شد.

از اساتید گرامی خانم دکتر فرشته موتابی و آقای دکتر حسین پورشهریاری که با داوری خود پژوهش مرا پربارتر ساختند، قدر دانی می نمایم.

فهرست مطالب

فصل اول: کلیات پژوهش

• مقدمه                                                                              ۲
• بیان مسئله ۴
• ضرورت و اهمیت انجام تحقیق ۸
• اهداف پژوهش ۱۰
• سؤال های پژوهش ۱۰
• تعاریف اصطلاحات پژوهش ۱۱

فصل دوم: ادبیات و پیشینه پژوهش

۲-۱٫ مفهوم دلبستگی                                                                       ۱۵

۲-۲٫ انواع دلبستگی                                                                        ۱۶

۲-۳٫ نظریه های دلبستگی                                                                 ۱۸

۲-۳-۱٫ نظریه روان تحلیل گری فروید                                                    ۱۸

۲-۳-۲٫ نظریه اریکسون                                                                    ۱۹

۲-۳-۳٫ نظریه اشپیتز                                                                       ۱۹

۲-۳-۴٫ نظریه دلبستگی بالبی                                                             ۲۰

۲-۴٫ دلبستگی کودک – والد                                                              ۲۰

۲-۴-۱ واکنش مراقب و توجه                                                             ۲۲

۲-۴-۲٫ مدل های فعال ساز درونی                                                        ۲۳

۲-۵٫  دلبستگی بزرگسال                                                                   ۲۵

۲-۶-۱٫ تفاوت دلبستگی بزرگسال و کودک                                              ۲۹

۲-۷٫ بخشودگی                                                                              ۳۱

۲-۷-۱٫ مراحل بخشودگی از دیدگاه انریت                                                         ۳۴

۲-۷-۲٫ مزایای بخشودگی                                                                  ۳۵

۲-۷-۳٫ اهمیت مطالعه بخشودگی در ازدواج                                             ۳۶

۲-۸٫ پیشینه پژوهش                                                                       ۳۷

۲-۸-۱٫ بخشودگی و رضایت زناشویی                                                     ۳۷

۲-۸-۲٫ دلبستگی و رضایت زناشویی                                                      ۳۹

۲-۸-۳٫ بخشودگی و دلبستگی                                                            ۴۶

۲-۸-۴٫ دلبستگی، بخشودگی و رضایت زناشویی                                         ۵۲

۲-۹٫ خلاصه و جمع بندی                                                                 ۵۳

فصل سوم: روش شناسی پژوهش

۳-۱٫ روش تحقیق                                                                           ۵۶

۳-۲٫ جامعه آماری، روش نمونه گیری و حجم نمونه                                     ۵۶

۳-۳٫ ابزار گردآوری اطلاعات                                                               ۵۷

۳-۴٫ مراحل اجرایی تحقیق                                                                ۶۱

۳-۵٫ روش تجزیه و تحلیل اطلاعات                                                       ۶۲

۳-۶٫ ملاحظات اخلاقی                                                                     ۶۲

فصل چهارم:یافته های پژوهش

۴-۱٫ یافته های توصیفی                                                                    ۶۴

۴-۲٫ نقش متغیرهای پژوهش در تحلیل                                                   ۶۶

۴-۳٫ یافته های استنباطی                                                                  ۶۷

۴-۳-۱٫ همبستگی بین متغیرهای پژوهش                                                         ۶۷

۴-۳-۲٫ سؤالات پژوهشی                                                                            ۶۹

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

مقدمه                                                                                         ۱۰۲

بحث و بررسی داده ها                                                                       ۱۰۲

۵-۱٫ یافته های مربوط به سؤال های پژوهش                                             ۱۰۲

۵-۲٫ جمع بندی و نتیجه گیری                                                           ۱۱۲

۵-۳٫ محدودیت ها و پیشنهادات پژوهش                                                  ۱۱۳

۵-۳-۱٫ محدودیت ها                                                                       ۱۱۳

۵-۳-۲٫ پیشنهادات پژوهشی                                                               ۱۱۴

۵-۳-۳٫ پیشنهادات کاربردی                                                               ۱۱۴

پیوست                                                                                       ۱۱۵

منابع                                                                                          ۱۲۳

فهرست جداول

جدول ۴-۱: شاخص های توصیفی سبک های دلبستگی ادراک شده از والدین                 ۶۴

جدول ۴-۲: شاخص های توصیفی سبک های دلبستگی از همسر                      ۶۵

جدول ۴-۳: شاخص های توصیفی بخشودگی نسبت به همسر                          ۶۵

جدول ۴-۴:  ماتریس همبستگی بین متغیرهای پژوهش در گروه زنان                 ۶۷

جدول ۴-۵: ماتریس همبستگی بین متغیرهای پژوهش درگروه شوهران               ۶۸

جدول ۴-۶: مقادیر به دست آمده از تحلیل رگرسیون سلسله مراتب                             ۷۱

جدول ۴-۷: مقادیر به دست آمده از تحلیل رگرسیون سلسله مراتب                             ۷۲

جدول ۴-۸: مقادیر به دست آمده از تحلیل رگرسیون سلسله مراتب                             ۷۴

جدول ۴-۹: مقادیر به دست آمده از تحلیل رگرسیون سلسله مراتب                             ۷۵

جدول ۴-۱۰: مقادیر به دست آمده از تحلیل رگرسیون سلسله مراتب                           ۷۶

جدول ۴-۱۱: مقادیر به دست آمده از تحلیل رگرسیون سلسله مراتب                           ۷۷

جدول ۴-۱۲: مقادیر به دست آمده از تحلیل رگرسیون سلسله مراتب                           ۷۹

جدول ۴-۱۳: مقادیر به دست آمده از تحلیل رگرسیون سلسله مراتب                           ۸۰

جدول ۴-۱۴: مقادیر به دست آمده از تحلیل رگرسیون سلسله مراتب                           ۸۱

جدول ۴-۱۵: مقادیر به دست آمده از تحلیل رگرسیون سلسله مراتب                           ۸۲

جدول ۴-۱۶: مقادیر به دست آمده از تحلیل رگرسیون سلسله مراتب                                     ۸۴

جدول ۴-۱۷: مقادیر به دست آمده از تحلیل رگرسیون سلسله مراتب                           ۸۵

جدول ۴-۱۸: مقادیر به دست آمده از تحلیل رگرسیون سلسله مراتب                           ۸۶

جدول ۴-۱۹: مقادیر به دست آمده از تحلیل رگرسیون سلسله مراتب                           ۸۸

جدول ۴-۲۰: مقادیر به دست آمده از تحلیل رگرسیون سلسله مراتب                           ۸۹

جدول ۴-۲۱: مقادیر به دست آمده از تحلیل رگرسیون سلسله مراتب                           ۹۰

جدول ۴-۲۲: مقادیر به دست آمده از تحلیل رگرسیون سلسله مراتب                           ۹۱

جدول ۴-۲۳: مقادیر به دست آمده از تحلیل رگرسیون سلسله مراتب                           ۹۲

جدول ۴-۲۴: مقادیر به دست آمده از تحلیل رگرسیون سلسله مراتب                           ۹۴

جدول ۴-۲۵: مقادیر به دست آمده از تحلیل رگرسیون سلسله مراتب                           ۹۵

جدول ۴-۲۶: مقادیر به دست آمده از تحلیل رگرسیون سلسله مراتب                                     ۹۶

جدول ۴-۲۷: مقادیر به دست آمده از تحلیل رگرسیون سلسله مراتب                           ۹۷

جدول ۴-۲۸: مقادیر به دست آمده از تحلیل رگرسیون سلسله مراتب                           ۹۹

فهرست نمودارها

نمودار ۴-۱: اثر تعامل متغیر سبک دلبستگی ایمن به همسر و سبک دلبستگی ادراک شده اجتنابی از مادر بر بخشودگی کودگی                                                                              ۷۲

نمودار ۴-۲: اثر تعامل متغیر سبک دلبستگی هراسان به همسر و سبک دلبستگی ادراک شده اجتنابی از مادر بر بخشودگی کودگی                                                                              ۷۳

نمودار ۴-۳: اثر تعامل متغیر سبک دلبستگی دل مشغولی به همسر و سبک دلبستگی ادراک شده اجتنابی از مادر بر بخشودگی کودگی                                                                                     ۷۵

نمودار ۴-۴: اثر تعامل متغیر سبک دلبستگی ایمن به همسر و سبک دلبستگی ادراک شده دوسوگرا از مادر بر بخشودگی کودگی                                                                              ۷۶

نمودار ۴-۵: اثر تعامل متغیر سبک دلبستگی هراسان به همسر و سبک دلبستگی ادراک شده دوسوگرا از مادر بر بخشودگی کودگی                                                                              ۷۷

نمودار ۴-۱۳: اثر تعامل متغیر سبک دلبستگی دل مشغولی به همسر و سبک دلبستگی ادراک شده دوسوگرا از مادر بر بخشودگی کودگی                                                                                     ۸۷

نمودار ۴-۱۴: اثر تعامل متغیر سب دلبستگی ایمن به همسر و سبک دلبستگی ادراک شده دوسوگرا از مادر بر بخشودگی کودگی                                                                              ۸۸

نمودار ۴-۱۵: اثر تعامل متغیر سبک دلبستگی هراسان به همسر و سبک دلبستگی ادراک شده دوسوگرا از پدر بر بخشودگی کودگی                                                                                     ۸۹

نمودار ۴-۱۶: اثر تعامل متغیر سبک دلبستگی دوری جویی به همسر و سبک دلبستگی ادراک شده دوسوگرا از پدر بر بخشودگی کودگی                                                                                     ۹۱

نمودار ۴-۱۷: اثر تعامل متغیر سبک دلبستگی دل مشغولی به همسر و سبک دلبستگی ادراک شده دوسوگرا از پدر بر بخشودگی کودگی                                                                                     ۹۲

فهرست شکل ها

شکل ۱: دیاگرام مدل اول برای پیش بینی بخشودگی همسر نسبت به همسر                            ۶۶

شکل ۲: دیاگرام مدل دم برای پیش بینی بخشودگی همسر نسبت به خود                     ۶۶

چکیده:

سبک دلبستگی از عوامل مؤثر در تعاملات بین فردی است که در نتیجه روابط فرد با چهره های دلبستگی (والدین، همسالان، همسر) شکل می گیرد و به طور معناداری بر عملکرد و رابطه زناشویی تأثیر می گذارد. از سویی دیگر، توانایی ایجاد و حفظ رابطه صمیمانه، پایدار و رضایت بخش یکی از مهم ترین تکالیف رشدی در دوران بزرگسالی است. به سبب آسیب ها و اشتباهات اجتناب ناپذیری که با روابط بین فردی همراه است، توجه مناسب به چنین رخدادهایی برای حفظ روابط سالم و با ثبات اهمیت دارد. سبک دلبستگی ادراک شده از والدین می تواند نقش تعدیل گری سبک دلبستگی ادراک شده از والدین در رابطه بین سبک دلبستگی زوج و میزان بخشودگی در آنان بود. روش پژوهش از نوع همبستگی بود. داده ها از طریق سه پرسشنامه مقیاس سنجش بخشایش در خانواده (FFS)، پرسشنامه سبک دلبستگی RSQ  و مقیاس سبک دلبستگی نسبت به هر والد (هازن و شیور)، از همسران ساکن شهر تهران ۲۰۰ زوج (۴۰۰ نفر) به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای جمع آوری شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آماری ضریب همبستگی و رگرسیون چند گانه استفاده شد. نتایج به دست آمده از تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که بین سبک های دلبستگی نسبت به همسر با بخشودگی خود، با بخشودگی همسر و ادراک سبک های دلبستگی از والدین رابطه معناداری وجود دارد. سبک های دلبستگی نسبت به همسر با بخشودگی خود، با بخشودگی همسر و ادراک سبک های دلبستگی از والدین رابطه معناداری وجود دارد. سبک های دلبستگی ادراک شده از والدین در رابطه بین سبک دلبستگی به همسر و بخشودگی خود و بخشودگی همسر، نقش تعدیل کننده دارد. به نظر می آید این همسران راحت تر خود و همسرشان را می بخشد. در مقابل افراد با سبک دلبستگی ادراک شده دوسوگرا و اجتنابی نسبت به مادر،  سبک دلبستگی ادراک شده اجتنابی از مادر و دوسوگرا از پدر سخت تر همسرشان را در رابطه زناشویی مورد بخشش قرار می دهند.

کلید واژه­ها: سبک دلبستگی ادراک شده از والدین، دلبستگی، زوج.

فصل اول:

کلیات پژوهش

مقدمه: بخشودگی فقط کاهش انگیزه های منفی نسبت به فرد آسیب رسان و خاطی نیست، بلکه یک نگرش خیرخواهانه واقعی نسبت به آسیب رسان به عنوان یک انسان است. همین بعد خیرخواهانه است که بخشودگی را به عنوان یک سازه در روانشناسی مثبت گرا قرار می دهد (کوک[۱]، ۲۰۰۶). در واقع بخشودگی این امکان را فراهم می کند که پس از تهدیدها، دوباره صمیمیت ایجاد گردد و روابط به صورت پایداری و درازمدت باقی بماند. عدم بخشودگی مشکلات بسیاری را در زمینه های مختلف سلامت روان و عواطف ایجاد می کند و آسیب پذیری روانی را افزایش می دهد. نتایج تحقیقات انجام شده هم نشان می دهد که افزایش بخشدودگی باعث کاهش علائم افسردگی، خشم، کینه و افزایش میان رضایت از زندگی، احساس همدلی، بهزیستی، سازگاری، شادکامی، مهارت­های حل مسئله، عاطفه مثبت، سلامت روان  و حل تعارضات می شود (احتشام زاده، احدی، عنایتی، مظاهری و حیدری، ۱۳۸۷؛ لیونسون، مک کالو، بلاه، کیلپاتریک  و جانسون[۲]، ۲۰۰۱؛ مککالو، هویت و راچال[۳]، ۲۰۰۰؛ استاپ و پرلمن[۴]، ۲۰۰۱؛ رانسلی و اسپی[۵]، ۲۰۰۴؛ آلدوین و یانکورا[۶]، ۲۰۰۶؛ سل دیکف ماتئسون و انیسمن[۷] ، ۲۰۰۷؛ لاورلر- روو و کارمانز، اسکات، ادلیس – ماتیتیاهو و ادواردز[۸]، ۲۰۰۸؛ پیپ و تسه[۹]، ۲۰۰۹). بخشودگی پاسخ مثبت شناختی، عاطفی و رفتاری  فرد به تعارض­های بین شخصی است که موجب بهبود روابط صمیمانه می شود. زیرا وقتی فرد، اشتباه­های شخص  خطاکار را می بخشد، عواطف و قضاوت­های منفی وی را انکار کرده و با وی دوستانه و محبت آمیز رفتار خواهد کرد (مک کالو و فینچام، ۲۰۰۳). در یکی از معتبرترین تعاریف، بخشودگی به عنوان تغییر میان فردی و اجتماعی مثبت در مقابل خطایی که در رابطه بین  فردی رخ داده، عنوان شده است (فینچام و همکاران[۱۰]، ۲۰۰۶؛ آلمند، آمبرگ، زیمبریچ و فینچام[۱۱]، ۲۰۰۷). سبک دلبستگی یکی از پیش بینی کننده های بسیار مهم بخشودگی است (لاولر – راو یانگری، پیفری و جونز[۱۲]، ۲۰۰۶). بالبی (۱۹۸۲) و اینورث (۱۹۷۳) دلبستگی را به عنوان یک پیوستگی مؤثر و بادوام که خودش را در جستجوی مجاورت با چهره های آشنا اساساً در زمان های پریشانی نشان می دهد، تعریف می کنند (آلتین[۱۳]، ۲۰۱۰). یافته های پژوهشی نشان داده اند که سبک دلبستگی ایمن با مشخصه هایی مانند روابط مناسب با مادر، صمیمیت، اعتماد و محبت داشتن به دیگران و روابط مطلوب اجتماعی مرتبط است و در مقابل سبک دلبستگی ناایمن با مشخصه هایی مانند فقدان اعتماد به خود،ترس از صمیمیت، بی اعتمادی به دیگران، ناتوانی در برقراری روابط دوستانه و صمیمی همبستگی دارد (کوچانسکا و کیم[۱۴]، ۲۰۱۳). همچنین تحقیقات نشان می دهند افرادی که فاقد الگوی صحیح دلبستگی می باشند، دارای مشکلات رفتاری، مشکل ارتباطی با همسالان، مشکلات تحصیلی، روابط نامناسب با معلم، مشکلات هیجانی – عافی، اغلب عصبی، پیش فعال و مشکلات سلوک هستند (اکانر، کولینز و ساپلی[۱۵]، ۲۰۱۲؛ ادلستین[۱۶]، ۲۰۰۶؛بروماریو و کرنز[۱۷]، ۲۰۱۰؛ دویتی ، دی هوور، کاستر و بایسی[۱۸]، ۲۰۰۷؛ کوچانسکا و کیم، ۲۰۱۳؛ مووس، بورو، بلیویو، زدبیک و لپینه[۱۹]، ۲۰۰۹؛ میکولینسر و شیور[۲۰]، ۲۰۰۵؛ نوریچی، ککیچو و سنو[۲۱]، ۲۰۰۸؛ ونتا ، شمولی – گوتز و شارپ[۲۲]، ۲۰۱۴). نظریه دلبستگی بر روابط اولیه در محیط خانواده تأکید کرده و آن را بر روابط متعددی مؤثر می داند. نخستسن بار هازن و شیور (۱۹۸۷) نشان دادند که سبک دلبستگی زوج ها در تعیین پیوند عاطفی و روابط زناشویی اثر گذار است. پاره ای از محققان با تعیین سبک های دلبستگی بزرگسالان، به پیش بینی آشفتگی در روابط بین فردی می پردازند. افرادی که دارای سبک دلبستگی ایمن[۲۳] هستند،  در تعامل اجتماعی صمیمیت راحت اند. سبک دو سوگرا / مقام[۲۴] شامل افرادی است که هم صمیمیت، نزدیکی و تعامل اجتماعی را جویا هستند و هم از آن اجتناب می کنند، افرادی که سبک دلبستگی اجتنابی[۲۵] دارند، از نزدیکی ، صمیمیت و تعامل اجتماعی، اجتناب می ورزند، این افراد در مواقع ناراحتیاز همسرشان کناره گیری کرده و رضایت کمتری را گزارش می کنند (احمدزاده، فرامرزی، شمسی و صمدی، ۱۳۹۱).

بیان مسئله: خانواده یکی از نهادهای مهم اجتماعی است. هر چه از عمر خانواده های گسترده می گذرد و تبلور خانواده هسته ای در جامعه بیشتر می شود، اهمیت روابط بین اعضای خانواده به خصوص زن و شوهر به عنوان ارکان اصلی خانواده واضح تر می شود. در این میان، سبک دلبستگی ازعوامل مؤثر در تعاملات بین فردی است که در نتیجه روابط فرد با جهره های دلبستگی ( والدین، همسالان، همسر) شکل می گیرد و به طور معناداری بر عملکرد و رابطه زناشویی تأثیر می گذارد (دوستداری تیله نویی، ۱۳۹۲). دلبستگی پیوند عاطفی عمیقی است که فرد یا افراد خاص در زندگی خود برقرار می کند . به طوری که وقتی با آن ها تعامل می کند، احساس نشاط کرده و هنگان استرس از اینکه در کنار آنها است، احساس آرامش می کند (برک، ۲۰۱۰). در همیت دلبستگی می توان گفت، دلبستگی میل شاخص فرد در جهت جستجویمجاورت و تمام توأم با حمایت با فردی ویژه، شبیه رابطه ای با چهره های دلبستگی اولیه است (زاولا[۲۶]، ۲۰۰۴). به عبارتی، دلبستگی یک رابطه طولانی و با دوام است نه یک لذت زودگذر (صادقی، مظاهری و موتابی، ۱۳۹۰). سبک دلبستگی زوج یکی از عوامل مهم استحکام رابطه زناشویی است، زیرا چارچوبی فراهم می کند که به فهم دقیق و بهتر این رابطه و شیوه های مقابله با تعارضات زوج کمک می کند (کرولی[۲۷]، ۲۰۰۶؛ کیمبرلی و باکر[۲۸]، ۲۰۰۸). شیور و هازان[۲۹] (۱۹۹۸) اعتقاد دارند که روابط عاشقانه را می توان به عنوان یک فراینددلبستگی مفهوم سازی کرد (مظاهری، ۱۳۷۹). مطابق این دیدگاه روابط ایجاد شده بین همسرا رابطه دلبستگی است با همان خصوصیاتی که بالبی تشریح کرده استف یعنی این روابط پیوند عاطفی مداومی هستند که با «پویایی هیجانی پیچیده»[۳۰] مشخص می شوند. به اعتقاد بالبی راهبردهای مدیریت در کنترل تنیدگی های هیجانیو اشتیاق برای استفاده از صمیمیت در روابط نزدیک به عنوان پایگاه ایمن، فهم نظریه دلبستگی را در چارچوب روابط زوج ممکن می سازد. موفقیت در زندگی و ازدواج ناشی از عوامل مختلفی از قبیل تحصیلات، سن، سبک های دلبستگی و کیفیاتی از قبیل تعهد، صمیمیت، گذشت، بخشش و … است (حسینی، ۱۳۸۳). یک همسر با سبک دلبستگی ایمن ممکن است که اثرات منفی ناایمنی را کاهش دهد و حس ایمنی در زوج مقابل را  بپروراند. اگر همسر دیگر نیز از قبل حس ایمنی داشته باشد، این تجربه تعاملات گرم، با محبت و پاسخگو، الگوهای موجود را تأیید و تقویت می کند ولی اگر همسر دیگرسبک ناایمن داشته باشد این تجربه الگوهای موجود را تأیید ننموده و ممکن است به تدریج این الگوها  را سازمان دهی مجدد کند. به عبارت دیگروقتی که همسر ایمن به طور مداوم بازبودن و بیان متقابل را تشویق و ترغیب می کند، همسر با سبک ناایمن می تواند رفتارهای ناسازگارانه ناشی از ناایمنی را اصلاح و تعیل نماید (هازان و شیور، ۱۹۸۷؛ یوسفی، ۱۳۸۹). شاید بتوان گفت یکی از مفاهیمی که با دلبستگی پیوند میخود بخشش است و نتایج مطالعات نشان داده است که دلبستگی زوج می تواند پیش بینی کننده بخشودگی باشد، به این علت که دلبستگی و بخشودگی مفاهیم موازی هستند (بارنت، تیلور، ورثینگتون، فورتیث[۳۱]، ۲۰۰۷، بارنت، دیویس، گرین، ورثینگتون، و بردفیلد[۳۲]، ۲۰۰۹؛ چانگ[۳۳]، ۲۰۱۳؛ لاولر،یانگری، پیفری و جونز[۳۴]، ۲۰۰۶). موضوع بخشش که حوزه مهمی از روان شناسی سلامت است (لاولر[۳۵]، ۲۰۰۸)، در سال های اخیر توجه بسیاری رابه خود جلب کرده است (وایس[۳۶]، ۲۰۰۸). به اعتقاد مک کالو[۳۷] (۲۰۱۲) بخشودگی مجموعه ای از تغییرات انگیزشیدر فرد آسیب دیده است که در آن انگیزه های انتقال جویی نسبت به فرد آسیب رسان و اجتناب از او کم می شود و فرد آسیب دیده از روی حسن نیت انگیزه خود را برای مصاحبهبا فرد آسیب رسان افزایش می دهد (مک کالو، ۲۰۱۲). در واقع بخشودگی این امکان را فراهم می کند که پس از تهدیدها دوباره صمیمت ایجادگرددو روابط به صورت پایدار و درازمدت باقی بماند. عدم بخشودگی این امکان را فراهم می کند که پس از تهدیدها دوباره صمیمیت ایجاد گردد و روابطه به صورت پایدار و درازمدت باقی بماند.عدم بخشودگی مشکلات بسیاری را در زمینه های مختلف سلامت روان و عواطف ایجادمی کند و آسیب پذیری روانی را افزایش می دهد. نتایج تحقیقات انجام شده هم نشان می دهد که افزایش بخشودگی همسران باعث کاهش علائم افسردگی، خشم، کینه و افزایش میزان رضایت از زندگی، احساس همدلی، بهزیستی، سازگاری، شادکامی، مهارت های حل مسئله، عاطفه مثبت و سلامت روان و حل تعارضات خانواده می شود (مظاهری و حیدری، ۱۳۹۳). مالتبی[۳۸] (۲۰۰۸) نشان داد بخشودگی به دو جنبه از سلامت روانی یعنی عاطفه مثبت و رضایت از زندگی ارتباط دارد. نتایج پژوهش های مختلف نیز حاکی از آن است که استفاده از روش بخشودگی می تواند باعث کاهش ابراز خشم نامناسب (تیبتس، الیس، پیراملیف لوسکین و لاکمن[۳۹]، ۲۰۰۶)، خودکارآمدی و امیدواری بیشتر (لوسکین، گینزبرگ و ثورسن[۴۰]، ۲۰۰۵)، کاهش اضطراب و نشانه های فیزیکی استرس (هریس، ۲۰۰۶)، حل تعارض و افزایش رضایتمندی زناشویی و سازگاری زناشویی، کاهش افسردگی همسران، افزایش کیفیت مراقبت از یکدیگر، و کاهش پرخاشگری در همسران شود (فینچام، بیچ و داویلا[۴۱]، ۲۰۰۵؛ وانستیوگن و اوراتینکال، ۲۰۰۶؛ دیبلاسیو، ۲۰۰۸؛ فینچام ، پلاری ، رکالیا[۴۲]، ۲۰۰۲؛ فینچام و بیچ، ۲۰۰۲). اما همان طور که قبلاً  ذکر شد مفاهیم متعددی با بخشودگی پیوند می خورد که یکی از آنها دلبستگی است. سبک و الگوی دلبستگی از دوران کودکی شکل می گیرد و در گستره زندگی نسبتاً پایدار می ماند. دلبستگی در جریان چرخه زندگیاز مادر (مراقب اولیه) به نزدیکان و بالأخره در گروه های بیشاز پیش وسیع تری تسری می یابد و به صورت عامل مهمی برای ساخت دهی شخصیت فرد در می آید (مورلی و موران[۴۳]، ۲۰۱۱). نتایج پژوهش های متعددی نشان داده است که هر الگویی از دلبستگی مجموعه ویژگی های رفتاری خاص را در افراد بر  می انگیزد و روابط نزدیک  و تجارب هیجانی آنها را تحت تأثیر قرار می دهد و مبنای تعاملات و چارچوب های فکری و عاطفی آنان را در نوجوانی و دوران بزرگسای شکل می دهد (مردیث، پاملا، اونزورث، استرانگ[۴۴]، ۲۰۰۸). کیفیت دلبستگی به والدین و الگوی فعال درونی مبنایی برای برقراری ارتباط با دیگران است (بالبی، ۱۹۶۹؛  کولنیز و رید[۴۵]، ۱۹۹۴؛ پرات[۴۶]، ۲۰۰۴). به کمک همین الگوهاست که شخص وقایع را درک و تفسیر، حوادث را پیش بینی و طرح هایی را بنا می کند. این سازه های شناختی نماینده های خود و دیگری در ارتباطات محسوب می شوندکه در ابتد ناهوشیارند و سپس به آینده منتقل می شوند و در روابط  بعدی فرد با دیگران تأثیرمی گذارند (مورلی و موران، ۲۰۱۱). سبک های دلبستگی که افراد در کودکی انتخاب می کنند می تواند یکی از فاکتورهای مؤثر بر روی روابط آتی در بزرگسالی (روابط با همسالان، با اعضای خانواده، معشوقه یا همسر) باشد (هالت، و هیوردیوگلو[۴۷]، ۲۰۰۱؛ هانچ[۴۸]، ۲۰۰۸). دلبستگی های مثبت،  بافت خوش بینانه ای را برای رشد مستمر روابط زناشویی مهیا می سازند (شفیعی مطلق، ۱۳۸۹). دلبستگی چارچوبی را فراهم می کند که به فهم دقیق و بهتر روابط زناشویی و شیوه های مقابله با تعارض زوج کمک می کند (کرولی[۴۹]، ۲۰۰۶؛ کیمبرلی و یاکر[۵۰]، ۲۰۰۸). دلبستگی مفهوم مهمی در مطالعات و درک شیوه های ارتباطی زوج است (الز[۵۱]، ۲۰۰۵؛ کوباک و هازان[۵۲]، ۲۰۰۹).شیور و هازان (۱۹۹۷) معتقدند روابط زوج بر مبنای سبک دلبستگی مادر – کودک از لحاظ ابعاد شناختی، هیجانی و رفتاری شکل می گیرد و عشق زوج به یکدیگر را می توان به منزله مرحله ای از دلبستگی به شمار آورد. افراد مختلفی که سبک دلبستگی ادراکشده متفاوتی دارند تجارب مختلفی  را در روابط عاشقانه تجربه می کنند. بررسی های انجام شده در مورد ویژگی های افراد متعلق به سبک های مختلف دلبستگی و تأثیر آن در  روابط با دیگران از جمله ازدواج و رابطه با همسر مؤید آن است که دو شاخص ترس از طرد شدن و احساس آسودگی در روابط، عناصر مهم رفتار دلبستگی در ازدواج هستند. به طوری که احساس آسودگی در روابط و فقدان ترس از طرد شدن نشان دهنده دلبستگی  ایمن است. افراد دوسوگرا معمولاً در روابط خود ترس از طرد شدن دارند و افراد اجتنابی در روابط صمیمانه احساس آسودگی و راحتی نمی کنند (رابین[۵۳]، ۲۰۰۸). مطالعات پیشنهاد کردند که همانند دلبستگی کودکی، دلبستگی عشقی و عاطفی بزرگسالی نیز روی رضایت از رابطه تأثیر می گذارد و این کار را با امنیت یا ناامنی انجام می دهد (اگسی و گنکوز[۵۴]، ۲۰۱۱؛ ارول و ارث[۵۵]، ۲۰۱۲؛ جاهل، سن، روتلج[۵۶]، ۲۰۱۲؛ فون فهاسن و کاش ول[۵۷]، ۲۰۱۳؛ کارانتزاس، فینی، گنگالوز و مک آبه[۵۸]، ۲۰۱۳؛ کلارک[۵۹]، ۲۰۱۰؛ گیورتز[۶۰]، ۲۰۱۳؛ هو[۶۱]؛ ۲۰۱۲). به عبارت دیگر، دلبستگی در بزرگسالی به شکل مشابه سیستم دوره کودکی عمل می کند (کولینز و رید، ۱۹۹۰؛ فنی و نولر، ۱۹۹۰؛ میکولینسرو شیور، ۲۰۰۳). تغییرات در سبک دلبستگی قاعده دار و نظام مند هستند. تغییرات منفی در الگوی دلبستگی با رویدادهای منفی زندگی نظیر از دست دادن، مورد سوء استفاده واقع شدن یا پرخاشگری در رابطه زناشوییی تشدید می شود (ریگز[۶۲]، ۲۰۰۷). وقتی تغییرات الگوی دلبستگی در جهت مثبت رخ می دهد، با اتفاقات مثبتی نظیر جابه جایی دریک محیط خانوادگی اصلاح شده، ازدواج کردن با یک فرد که دارای سبک دلبستگی امن است، ابراز عشق و علاقه از طرف همسر، می تواند فرد با الگوی دلبستگی ناایمن را ایمن کند (میجرز[۶۳]، ۲۰۰۸). مطالعات کلین، فورد، گوچیهار و الارد[۶۴] (۲۰۰۶) نیز شاهدی بود برای تفاوت سبک دلبستگی برای اشتباه دربرابر شریک؛ به عبارت دیگر، سبک دلبستگی فرد روی روشی که افراد حوادث منفی را توصیف می کنند تأثیر می گذارد  (کولینز، ۲۰۰۶). برخی از پژوهش نیز نتایج متناقضی دارند، برای مثال؛ باربی (۲۰۱۴) در پژوهشی با عنوان بررسی رابطه بین سبک  دلبستگی ادراک شده از والدین،  سبک دلبستگی در رابطه فعلی همسران و رضایت زناشویی کلی در میان ۵۴ نفر به روش همبستگی نشان داد که رابطه معناداری بین سبک دلبستگی والدینی گزارش شده سابق فرد (سبک دلبستگی ادراک شده) و سبک دلبستگی خود فرد وجود ندارد. با این حال، رابطه مثبت معناداری بین سبک دلبستگی فرد و سطح رضایت زناشویی­اش وجود دارد. دلبستگی ایمن با ویژگی های ارتباطی مثبت شامل صمیمیت و خرسندی، دلبستگی اجتنابی با سطوح پایین تری از صمیمیت و تعهد و دلبستگی دوسوگرا با شور و هیجان و دل مشغولی در مورد روابط همراه با خرسندی کم، مرتبط است (مورلی و موران، ۲۰۱۱). مرور ادبیات نشان می دهدکه یافته های همسو و متناقضی در خصوص روابط متغیرها وجود دارد. با توجه به نتایج این یافته ها و نیز کمبود پژوهش در حیطه نقش سبک های دلبستگی در رابطه با بخشودگی همسران و انجام پژوهش های زوجی و نیز عنایت به نقش غیر قابل انکار الگوهای دلبستگی در کارکردهای رفتاری و الگوهای هیجانی، و باتوجه به آنچه بیان شد، اکنون مسئله این است، که آیا سبک دلبستگی زوج با بخشودگی آنان رابطه معناداری دارد؟ و آیا سبک دلبستگی ادراک شده در رابطه بین سبک دلبستگی زوج با میزان بخشودگی در آنان، می تواند نقش تعدیل گری ایفا کند؟

ضرورت و اهمیت انجام تحقیق: بالبی (۱۹۹۸) معتقد است که فعالیت سیستم رفتار دلبستگی به دوران کودکی محدود نمی شود و در مراحل بعدی ادامه می یابدو در چارچوب روابط زوج، همسر به عنوان منبع دلبستگی، تعدادی از کنش های دلبستگی را فعال می سازد. در بافت روابط زوج هر یک از آنها به عنوان  پایگاه ایمن برای دیگری عمل می کنند و انتظارات درونی خود از پایگاه امن را به رابطه زوجی می آورند (بشارت، ۱۳۹۱).  در واقع، یکی از عوامل تأثیر گذار در برآورده شدن سلامت روان افراد نوع دلبستگی است که در افراد شکل گرفته است. به بیان دیگر افراد دارای سبک دلبستگی ایمن از نظر  سلامت روان از افراد دارای سبک های اجتنابی و اضطرابی در وضعیت مطلوب تری به سر می برند (واگن[۶۵] و همکاران، ۲۰۰۹؛ نیشیکاوا[۶۶]، و  همکاران، ۲۰۱۰؛ فیرون، باکرمانز – کرانبرگف ون ایزندورن[۶۷]، ۲۰۱۰). صدها مطالعه نشان داده اند که الگوی دلبستگی افراد، پیش بین مطمئنی برای تبیین تفاوت های آنان در ابعاد روان شناختی، وابستگی اجتماعی ، شناخت اجتماعی، روابط رمانتیک و زناشویی، میزان کنترل بر استرس ها و هیجانات، واکنش به جدایی ها، کارآمدی در روابط میان فردی و طرح واره افراد نسبت به خود و دیگران است. به طور مثال دلبستگی های مختل با اختلال های شدید.