اعظم توکلی هستم، فارغ التحصیل روانسنجی در مقطع کارشناسی ارشد از دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی در سال ۱۳۹۵، پایان نامه ی اینجانب تحت عنوان “ویژگی های روانسنجی مقیاس عادت های مطالعه و رابطه آن با خود نظم دهی تحصیلی در دانش آموزان دختر” می باشد که در ادامه بخشی از آن را مطالعه می کنید:

دانشگاه آزاد اسلامی

واحد تهران مرکزی

دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، گروه روانشناسی

پایان نامه جهت دریافت درجه کارشناسی ارشد (M.A)

گرایش: (سنجش و اندازه گیری) روانسنجی

عنوان:

ویژگی های روانسنجی مقیاس عادت های مطالعه و رابطه آن با خود نظم دهی تحصیلی در دانش آموزان دختر

استاد راهنما:

دکتر افسانه قنبری پناه

پژوهشگر:

اعظم توکلی

پاییز ۱۳۹۵

چکیده:

هدف پژوهش حاضر، بررسی ویژگی های روانسنجی پرسشنامه عادت های مطالعه و رابطه آن با خودنظم دهی تحصیلی در بین دانش آموزان دختر دبیرستانی، پژوهش توصیفی- پیمایشی و از نوع همبستگی است. جامعه پژوهش شامل دانش آموزان مقطع متوسطه دوم منطقه ۸ شهر تهران است. نمونه ای به حجم ۵۰۰ نفر با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شد. شرکت کنندگان به پرسشنامه های عادت های مطالعه بالسانی و شارما (PSSHI) و خودنظم دهی تحصیلی کانل وربان( SRQ – A ) پاسخ دادند. پس از مشخص شدن توزیع نرمال داده ها برای سنجش روایی پرسشنامه و تحلیل عاملی اکتشافی انجام شد. مقدار شاخص KMO برابر با  ۸۱۶/۰ بدست آمد و کفایت نمونه برداری را تایید کرد که نشان می دهد برای تحلیل عاملی مفید و قابل قبول می باشد. پس از انجام تحلیل عاملی با استفاده از چرخش واریماکس ، هشت عامل با مقادیر ویژه بالاتر از یک استخراج شد و مقدار اشتراک استخراجی، بر اساس تحلیل عاملی برای تمام سوالات بیشتر از (۴/۰) بود به جز سوال ۱۴ که این سوال از پرسشنامه حذف شدو مجموعا ۰۳۷/ ۶۴ درصد از واریانس عادت های مطالعه رائبین کرد و همچنین نتایج به دست آمده از آزمون ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که پرسشنامه عادت های مطالعه و خرده مقیاس های آن با متغیر خودنظم دهی تحصیلی همبستگی مستقیم و مثبت دارند. همچنین نتایج رگرسیون نشان داد که انگیزش یادگیری، توانایی خواندن، برگزاری امتحانات و تقسیم بندی زمان به ترتیب بهترین پیش بینی کننده های خود نظم دهی تحصیلی هستند. در پایان از آنجایی که میانگین نمره عادت های مطالعه در این پژوهش متوسط تاخوب گزارش شده است و با وضعیت ایده آل فاصله دارد بنابراین ضرورت دارد برنامه ریزی در جهت بهبود روش ها و عادات مطالعه دانش آموزان صورت پذیرد.

واژه های کلیدی: عادت های مطالعه، خو د نظم دهی تحصیلی دانش آموزان

فهرست مطالب

عنوان

چکیده

فصل اول: کلیات تحقیق

مقدمه

بیان مسأله

ضرورت و اهمیت تحقیق

اهداف پژوهش

سوالات پژوهش

تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرها

تعریف عادات مطالعه

تعریف مفهومی خود نظم دهی تحصیلی

تعریف عملیاتی عادت های مطالعه

تعریف مفهومی خود نظم دهی تحصیلی

تعریف عملیاتی عادت های مطالعه

تعریف عملیاتی خود نظم دهی تحصیلی

فصل دوم : ادبیات و پیشینه تحقیق

عادت های مطالعه

عادات مطالعه در امر تحصیل

یادگیری

اهمیتی یادیگری

تاریخچه دیدگاه های یادگیری

نظریه های یادگیری

نظریه رفتار گرایی

نظریه شناختی و فراشناختی

نظریه شناختی خبر پردازی

نظریه ساختن گرایی

یادگیری و انگیزش

نظریه یادگیری شناختی – اجتماعی

چارچوب های یادگیری خود نظم دهی

جایگاه خود در علوم رفتاری

نظریه آلبرت بندورا

نظریه زیمرمن

نظریه پینتریچ

نظریه وین

نظریه کارور وشیر

الزامات خود نظم دهی

خود نظم دهی و پیشرفت تحصیلی

پژوهش های انجام شده در داخل کشور

پزوهش های انجام گرفته در خارج از کشور

فصل سوم: روش شناسی

روش پژوهش

جامعه آماری

تعیین حجم نمونه و روش نمونه گیری

ابزار گردآوری اطلاعات

پرسشنامه عادت های مطالعه

توصیف هر یک از ح.زه های عادت های مطالعه

پایایی و روایی عادات مطالعه

پرسشنامه خود نظم دهی تحصیلی

روش گردآوری اطلاعات و اجرا

روش تجزیه و تحلیل

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل آماری

آمار توصیفی

توصیف ویژگی های دموگرافیک

بررسی توزیع فراوانی پاسخگویان بر اساس سن

بررسی توزیع فراوانی پاسخگویان بر اساس رشته تحصیلی

بررسی توزیع فراوانی پاسخگویان بر اساس پایه تحصیلی

بررسی توزیع فراوانی پاسخگویان بر اساس مکان مطالعه

بررسی توزیع فراوانی پاسخگویان بر اساس نوع مطالعه

بررسی توزیع فراوانی پاسخگویان بر اساس سنمنبع مورد مطالعه

وضعیت متغیرهای تحقیق

وضعیت متغیر عادت های مطالعه

وضعیت متغیر خود نظم دهی تحصیلی

بررسی نرمال بودن توزیع متغیر های تحقیق

آمار استنباطی

بررسی سوالات پژوهش

• آیا مقیاس عادت های مطالعه از اعتبار کافی برخوردار خواهد بود؟
• آیا مقیاس عادت های مطالعه از روایی کافی برخوردار است؟
• تحلیل عاملی تاییدی پرسشنامه عادت های مطالعه دانش آموزان چگونه است؟
• سهم هر یک از مولفه های عادات مطالعه در تبیین میزان خود نظم دهی تحصیلی دانش آموزان چقدر است؟
• آیا مقیاس عادت های مطالعه دارای نرم مناسب جهت دانش آموزان خواهد بود؟

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

محدودیت های پژوهش

پیشنهادات برگرفته از تحقیقات

منابع فارسی

منابع انگلیسی

پیوست

مقدمه:

امروزه همه پیشرفت های بشر زاییده یادگیری است و وظیفه یاددهی و بهبود آن ، محور فعالیت تمام نهادهای آموزشی می باشد. اعتبار یک نظام آموزشی وابسته به میزان یادگیری فراگیران آن است (سیف، ۱۳۷۶).همه نظام های آموزشی در جهت پیشرفت تحصیلی افراد تلاش می کنند و برای رسیدن به پیشرفت مورد نظر دارای برنامه هاو هدف هایی می باشنان الذاعواملی را که باعث تغییر در پیشرفت و عملکرد دانش آموزان می شود را شناسایی و در جهت بهبود آن ها تلاش می کنند. در طول فرآیند آموزش هر فردی برای خود عادات مطالعه خاصی دارد و در راه رسیدن به موفقیت تحصیلی از آن استفاده می کند و هر از چند گاهی دوست دارد که این عادت هارا شناسایی و نظم دهد که این خود می تواند بر فرآیند و نتیجه فعالیت های فرد، در سطح جزء و نظام آموزشی، در سطح کلان دارای نتایج خوبی باشد. عادت های مطالعه اساسا “پوششی فردی در عادت های خواندن ، فنون یادگیری و حافظه ،برنامه زمانی، شرایط فیزیکی، امتحان و ارزشیابی است. دانش آموزان برای موفقیت تحصیلی نیاز به مهارت ها و توانایی هایی دارند، اگرچه برخی خصوصیات شخصیتی وهوشی قابل تغیر نیستند اما با تغییر و بهبود در برخی حیطه های دیگر می توان میزان موفقیت آن هارا افزایش داد. بنابراین یادگیرندگان در هنگام روبرو شدن با انواع تکالیف یادگیری، از راهبردها و روش های مشخصی استفاده می کنند، که شامل افکار و رفتارهای نهان و آشکاری است که با موفقیت در باد گبری مرتبط هستند و می توانند از طریق مداخلات آموزشی تغییر پایمال (خالدین زاده، سیف و ولایی، ۱۳۸۷).همچنین این مهارت ها با استراتژی ها به صورت هر فعالیت شناختی، عاطفی بارفتاری که فرآیند ذخیره، بازیابی و استفاده از دانش با آموخته ها را تسهیل می نماید، تعریف شده است. فعالیت مرتبط با فاکتور شناختی شامل مشخص نمودن موارد توجیهی یا مورد علاقه فرد است. اجزاء عاطفی فرآیند مطالعه عبارت از کنترل اضطراب و اجتناب از تعلل با مسامحه است و یادداشت برداری، برجسته نمودن اطلاعات و مرور مجدد اطلاعات عوامل رفتاری می باشند (در وسیس و همکاران، ۲۰۰۴ به نقل از فریدونی مقدم و همکاران، ۱۳۸۷). روانشناسان شناختی نه تنها انسان را در جریان یادگیری منفعل ندانسته، بلکه او را پردازشگری فعال در این فرآیند می دانند، پس می توان گفت که یادگیری فرآیندی است که در درون انسان رخ داده و فرد نیز به طور فعال در جریان آن دخالت دارد. از آنجایی که راهبرد های یادگیری به عنوان مهم ترین موضوعات روانشناسی شناختی می باشد و نیز ، اساس نظریه خود نظم داده شده بر روانشناسی شناخت گراست و بهبود و توسعه عملکرد تحصیلی فراگیران یکی از اهداف اصلی مراکز آموزشی می باشد، به کار گیری عادتهای درست مطالعه و ایجاد خود نظم دهی تحصیلی در دانش آموزان موجب موفقیت و پیشرفت در هر مقطعی محسوب میشود. و همچنین به کار گیری روش ها و مهارت های متنوع مطالعه در نقاط مختلف جهان در یادگیری بهتر فراگیران مورد تایید قرار گرفته است. با توجه به کمبود مطالعات انجام شده در ایران وضعف در روش های مطالعه دانش آموزان و دانشجویان و نبود خودنظم دهی تحصیلی تصمیم گرفتیم که به مطالعه این متغیرها بپردازیم، بنابراین هدف بررسی ویژگی های روانسنجی عادت های مطالعه در بین دانش آموزان تهرانی و بررسی رابطه آن با خودنظم دهی تحصیلی است.

بیان مساله:

بدون تردید نظام آموزشی هر کشوری به دنبال شناسایی عوامل موثر بر فرآیند یادگیری-یاددهی فراگیران بوده و در جهت رشد و تعالی اهداف مورد نظر و راه کارهای رسیدن به آن ها گام بر می دارد، می توان گفت در هر نظام تعلیم و تربیت میزان پیشرفت تحصیلی دانش آموزان و فراگیران، شاخص موفقیت در فعالیت های علمی و آموزشی است (حسینی، ۱۳۸۶). نتایج تحقیقات در مورد یادگیری و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان نشان داده اند این متغیر تحت تاثیر عوامل فردی و بافتی است و معلمان می توانند با دستکاری و کنترل عوامل فردی و بافتی، عملکرد دانش – آموزان را تحت تاثیر قرار دهند (کانل ،۱۹۹۰). برای یادگیری بهتر و عمیق تر غیر از استفاده از راهبردهای شناختی، راهها و روش های دیگری نیز وجود دارند که راهبردهای فراشناختی نامیده می شوند. راهبردهای فراشناختی به راه ها و هدایت و نظارت بر راهبردهای شناختی گفته می شود. یادگیرندگان ماهر به کمک راهبردهای شناختی به پیشرفت دست می یابند، با استفاده از راهبردهای فراشناختی بر راهبردهای شناختی نظارت می کنند تا پیشرفت خود را بهبود بخشند(سیف، ۱۳۸۸). راهبردهای فراشناختی دو جنبه اصلی، یعنی دانش مهارخود (تعهد، نگرش و توجه ) و دانش مهار فرآیند (طرح ریزی، ارزش سنجی و نظام بخشی را در بر می گیرد (مرزانو وهمکاران ،۲۰۰۱). با توجه به نظریه های شناختی و دانش فراشناختی، امروزه در امر نحوه مطالعه، فردی موفق است که شیوه درست مطالعه کردن را فراگرفته و بتواند بر اوضاع فیزیکی و روانی خود مسلط باشد، برخی از دانشجویان و دانش آموزان ممکن است عدم دستیابی به موفقیت در مراحل تحصیل را ناشی از نداشتن استعداد یادگیری ویا ضعف در به خاطر سپردن مطالب بدانند. تعداد زیادی از دانشجویان و دانش آموزان همواره خود را سرزنش می کنند، که چرا باتوجه به تلاش فراوان، نتیجه ی مطلوبی رابه دست نمی آورند. در تحقیقات صورت گرفته محققان به این نتیجه رسیده اند که، آن چه که در رابطه با مطالعه مهم است، عادت ها و مهارت های مطالعه می باشد (نوریان و همکاران، ۱۳۸۵). عادت های مطالعه الگوی یاد گرفته شده ی مطالعه هستند که می توانند با یا بدون آگاهی افراد مورد استفاده قرار گیرند(فلیپو و کاورلی ۲۰۰۰). مهارت های مطالعه، مجموعه ای از روش های پردازش می باشد که یادگیری، حفظ و به کار بستن دانش را تسهیل می کند ( فیتر پاتری، ۱۹۸۲: به نقل از دولی، ۲۰۱۰). محققین و افراد اجرایی هر دو گروه بر روی نیاز دانشجویان برای تنظیم فرآیندهای یاد گیری توافق دارند زیرا خروجی های یادگیری به طور مثبتی متاثر از یادگیری خودنظم داده شده فراگیر می باشد (دکارت، ۲۰۰۵، به نقل از برجعلی لو و همکاران، ۱۳۹۲). یاد گیرندگان مادام العمر به خودنظم دهی برای حفظ و گسترش مهارت های یاد گرفته برای کارشان در آینده نیاز دارند (کری والت ، ۲۰۰۱، به نقل از فیضی ،۱۳۹۱ ) . یادگیری خود نظم یافته و فرآیند های مشمول در آن به عنوان شاخص پیشرفت تحصیلی دانش آموزان همواره مد نظر محققان و متخصصان تعلیم و تربیت بوده است و پژوهش های بسیاری در شناسایی پیشایندها و پیامدهای آن صورت گرفته است (دو ، ۲۰۱۰ “ماتاگو’، زیمرمن، ۲۰۰۰) – در این راستا نتایج نشان داد تا که معلمان در برخورد با دانش آموزان متوجه تفاوت های بارزی که در میان آنها از لحاظ شرکت در فعالیت های کلاسی و یادگیری فعال وجود دارد، می شوند. برخی از دانش آموزان فعالانه در کارهای کلاسی شرکت دارند و برخی به صورت منفعلانه و صرفا برای اجتناب از تشبیه و کسب پاداش در امور تحصیلی شرکت می کنند. تفاوت بین این دو گروه دانش آموزان با عنوان یادگیرندگان خودنظم بافته در روانشناسی مورد تحقیق و تفحص قرار گرفته است (باندورا ، زیمرمن، ۲۰۰۰، ماتاگو، ۲۰۰۹). زیمر من (۲۰۰۰) معتقد است خود نظم دهی تلاشهای منظم برای هدایت افکار، احساسات و اعمال در کسب اهداف می باشد. پینتریچ (۲۰۰۰) خود نظم دهی را فرآیندی می داند که بر اساس آن یادگیرنده فعالانه تعیین هدف می کند، پاد گیربش را هدایت می کند و انگیزه ، شناخت و رفتارش را کنترل می نماید. عادت به مطالعه اکتسابی است. مشکلات و موانعی بر سر راه ایجاد این عادت وجود دارد که بخشی از آن فیزیکی و بخش دیگر مانند: ارزش شناخته نشدن مطالعه در جامعه، ضعف در شبکه تولید در سازمان های اشاعه مطالب خواندنی یعنی کتابخانه ها نمایان است (ترشیزی و همکاران، ۱۳۹۱). مطالعه یک ورزش فکری است که باید مرتب تکرار و تقویت شود. بر این اساس باید در جامعه عطش مطالعه به وجود آورد و به آن عطش پاسخ مناسب داد. توانایی مطالعه اگر فراگیر نباشد منجر به کاهش درک اجتماعی می شود مطالعه حسینی و همکاران نشان داد که بیش از دو سوم دانشجویان، دارای مهارتهای مطالعه کافی نمی باشند (بادله شموشکی و همکاران، ۱۳۹۲). همچنین در مطالعه فریدونی مقدم وچراغیان فقط ۸ درصد دانشجویان پرستاری دارای عادات مطالعه خوب و مطلوب بوده اند . داشتن یادگیرندگان تاموفق در پایان دوره آموزشی منجر به از دست دادن میزان قابل توجهی از سرمایه گذاری هایی که برای آموزش انجام شده می …