بهناز عیوض پور هستم، فارغ التحصیل روانشناسی عمومی در مقطع کارشناسی ارشد از دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه تبریز در سال ۱۳۹۱، پایان نامه ی اینجانب تحت عنوان “تاثیر تکنیک توانمند سازی شناختی رایانه ای بر عملکرد های شناختی کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی/ کاستی توجه” می باشد که در ادامه بخشی از آن را مطالعه می کنید:

دانشگاه تبریز

دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی

پایان نامه کارشناسی ارشد در رشته روان شناسی عمومی

عنوان:

تاثیر تکنیک توانمند سازی شناختی رایانه ای بر عملکرد های شناختی کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی/ کاستی توجه

استاد راهنما:

دکتر جلیل باباپور

استاد مشاور:

دکتر خلیل اسماعیل پور

پژوهشگر:

بهناز عیوض پور

تابستان ۱۳۹۱

فهرست مطالب

عنوان

چکیده

فصل اول( طرح موضوع)

مقدمه

بیان مساله

ضرورت تحقیق

اهداف پژوهش

اهداف جزئی

فرضیه های پژوهش

تعاریف متغیرها

تعاریف مفهومی

تعاریف عملیاتی

فصل دوم (پایه های نظری و پیشینه پژوهش)

اختلال بیش فعالی / کاستی توجه و نظریه های مربوط به آن

تشخیص

ملاک های تشخیصی پیش فعالی / کمبود توجه بر اساس IV – DSM کد گذاری مبتنی بر نوع

توصیف و سیر تحول اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی

تشخیص افتراقی

سبب شناسی

نظریه های زیست شناختی (بیولوژیک)

فرضیه های ژنتیکی

نظریه نقص جسمانی فرضیه اختلال در ترشح انتقال دهنده های عصبی

فرضیه آلرژیک

فرضیه بیش فعالی

فرضیه تکانشگری

شناخت

حافظه کاری

توجه

زمان واکنش

توانمند سازی شناختی

فصل سوم (روش پژو هش)

طرح پژوهش

متغیرها

جامعه ، نمونه و روش نمونه گیری

ابزارهای جمع آوری اطلاعات

آزمون عملکرد پیوسته (CPT)

روش اجرا

روش تجزیه و تحلیل داده ها

فصل چهارم (یافته های پژوهش)

یافته های توصیفی

فصل پنجم (بحث و نتیجه گیری)

بحث و نتیجه گیری

محدویدت های پژوهش

پیشنهادات پژوهشی

پیشنهادات کاربردی

منابع

چکیده

هدف از پژوهش حاضر بررسی اثر تکنیک توانمند سازی شناختی رایانه ای بر عملکرد شناختی کودکان مبتلا به کاستی | توجه / بیش فعالی است. نمونه پژوهش شامل ۳۰ کودک مبتلا به اختلال بیش فعالی -کاستی توجه بر اساس ملاکهای تشخیصی  IV – TR – DSM با سنین ۶ تا ۱۳ سال است که از بین مراجعین کلینیک روانپزشکی کودک به صورت نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب گردید. شرکت کنندگان پژوهش پس از همتا سازی از لحاظ جنسیت، سن، سطح تحصیلات و | وضعیت اجتماعی اقتصادی در دو گروه آزمایشی و کنترل قرار گرفتند. روش پژوهش حاضر از نوع آزمایشی بوده است.  نخست از آزمودنی های هر دو گروه پیش آزمون به عمل آمد. سپس شرکت کنندگان گروه آزمایشی به منظور مداخله در مدت ۳۰ روز و هر روز به مدت ۳۰ دقیقه با نرم افزارهای شامل تکالیف شناختی مرکز علوم مغز و شناخت دانشگاه کمبریج کار کردند و در نهایت همانند پیش آزمون، از هر دو گروه به عنوان پس آزمون، آزمون عملکرد پیوسته و آزمونهای شناختی در | زمینه توجه انتخابی، حافظه کاری و برنامه ریزی به عمل آمد. داده ها با استفاده از روش آماری تحلیل | کوواریانس (MANCOVA) تحلیل گردید. تحلیل داده ها نشان داد بین دو گروه آزمایشی و کنترل در عملکردهای توجه انتخابی، حافظه کاری و برنامه ریزی( ۰۰۱ . ۰ >P) و عملکردهای پاسخهای صحیح، تکانشگری و زمان واکنش ( ۰۵٫ ۰ >P) تفاوت معنی دار وجود دارد. بین دو گروه آزمایشی و کنترل در میزان پاسخهای حذف که بیانگر گوش بزنگی هستند، تفاوت معناداری وجود ندارد ( ۰۸ / ۰=p)، تکنیک توانمندسازی شناختی رایانه ای باعث بهبود توجه انتخابی، حافظه کاری، برنامه ریزی، میزان | پاسخهای صحیح و همچنین موجب کاهش زمان واکنش و تکانشگری در کودکان مبتلا به بیش فعالی – کاستی توجه می شود. یافته های این پژوهش استفاده از تکنیک توانمند سازی شناختی را به عنوان یک رویکرد درمانی در کنار دیگر رویکردها برای کودکان مبتلا به بیش فعالی – کاستی توجه پیشنهاد می کند.

کلید واژه ها: توانمند سازی شناختی رایانه ای، توجه، حافظه فعال ، زمان واکنش ، حل مساله و عملکرد شناختی

مقدمه

در سالیان اخیر نارسایی توجه بیش فعالی از نظر بالینی و علمی و اجتماعی مورد توجه فراوانی قرار گرفته است. (کاپلان و سادوک ,۲۰۰۵). این اختلال و یک اختلال عصبی تحولی است که با سه ویژگی اصلی یعنی نارسایی توجه و بیش فعالی و تکانشگری توصیف می شود و ۳ تا ۷ درصد از کودکان را در بر می گیرد. (انجمن روانپزشکی آمریکا ,۲۰۰۰). اختلال کمبود توجه بیش فعالی (ADHD) یکی از مهمترین و شایع ترین اختلالات روانپزشکی است که ۸-۹٪ از کودکان سنین مدرسه و ۴-۵% از بزرگسالان را تحت تاثیر قرار می دهد. انجمن روانپزشکی آمریکا ( DSM – IV ) انواع اختلال نارسایی توجه بیش فعالی را مشخص نموده که در برگیرنده ی : اختلال بیش فعالی – نارسایی توجه از نوع بیش فعالی غالب و نوع بی توجهی غالب و نوع ترکیبی است، (محمد اسماعیلی ۱۳۸۴). در کودکان ADHD احتمال در بافت تشخیص اختلالات روانپزشکی همبود همچون اختلال رفتاری و اختلال نافرمانی و افسردگی عمده و ناتوانایی های یادگیری وجود دارد . (جیمز و همکاران ,۲۰۰۴).سن شروع این اختلال را بیش از ۵ سالگی (سازمان بهداشت جهانی ,۱۹۹۶) یا ۷ سالگی تعین کرده اند. (انجمن روانپزشکی امریکا ,۲۰۰۰) .ADHD اختلال رشدی شایع و دارای شروعی زودرس و سپری مزمن، تاثیری نافذ بر بسیاری از حوزه های کار کرد انطباقی است. ( کراتوچویل و موریس و ترجمه تائیتیان و همکاران , ۱۳۸۴). این اختلال و اختلال رشدی فراخنای توجه , تکانشگری و با بیش فعالی و نیز رفتارهای قاعده مند است که در آن این کمبود ها به طور قابل ملاحظه ای نامتناسب با سن عقلی کودک هستند، شروع آن در دوران کودکی است و نشانه ها به طور قابل ملاحظه ای نافذ و موقعیتی هستند. معمولا در طول زمان پایدارند و و نتیجه مستقیم تاخیر شدید زبان، ناشنوایی، نابینایی، اوتیسم یا روان پریشی دوران کودکی نیستند، (بارکلی ،۱۹۹۸) در مورد سیب شناسی اختلال از نقطه نظر رویکرد شناختی، نظریه های گوناگونی وجود دارد که در بر گیرنده یک چارچوب نظری در مورد کاستیهای شناختی و عصب شناختی کودکان است، یکی از عمده ترین نظریه های عصب روانشناختی بیانگر این نکته است که این علائم شناختی ناشی از کاستیهای اولیه در عملکردهای اجرایی است. برای مثال پردازش های شناختی به حفظ زمینه حل مساله مناسب برای پاسخدهی به اهداف مورد نظر کمک می کنند(پنینگتون و اوزونوف ،۱۹۹۶).

بیان مساله

اگرچه در سال های گذشته این باور غلط وجود داشت که این اختلال از سالهای بعد از نوجوانی بهبود میابد ولی امروزه این واقعیت اشکار شده است که این اختلال در بیش از ۵۰ تا ۷۰ درصد موارد تا دوران بزرگسالی ادامه می یابد، (والندر و هوبرت ،۱۹۸۵) به نظر می رسد که مردان دارای اختلال، نشانه های متفاوتی نشان می دهند و ممکن است نیازهای مداخله ای متفاوتی داشته باشند که این مساله می تواند تفاوت های موجود در شناسایی و شیوع این اختلال در بین دو جنس را توجیه کند. (هاردمن ۲۰۰۲، ترجمه علیزاده و همکاران ۱۳۸۷). به نظر می رسد بیش فعالی حدود نیمی از کودکان با اختلال در آنها کاهش می یابد، اما این موضوع در مورد همه مصداق ندارد. در برخی موارد رفتار بیش فعالی در سنین نوجوانی شروع به ظاهر شدن می کند و ممکن است در سالهای بزرگسالی نمایان تر شود. (مور و فام بن ، ۱۹۹۹، وود ،۱۹۹۷، به نقل از هاردمن،۲۰۰۲، ترجمه علیزاده و همکاران، ۱۳۸۷) درمان برای افراد با اختلال نارسایی توجه بیش فعالی چند وجهی است و برای تحقق نیازهای بیمار فردی سازی می شود نخستین اقدام اغلب درمان دارویی به کار برده می شود. محرک ها چند دهه است که بهترین گزینه دارویی هستند، داروهای ضد افسردگی داروی دومی است که برای اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی به کار برده می شود و ممکن است در زمان همایندی افسردگی یا فقدان لذت، بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد. (زینگ ،۲۰۰۵، به نقل از سیفی ،۱۳۸۷). برای این اختلال نوجوانان و بزرگسالان به ندرت به روان درمانی بلند مدت و بینش گرا نیاز دارند ولی روان درمانی پیرامون مسائل زندگی هم معمولا موثر است. درمان متناوب ممکن است در برگیرنده بهبود مهارت های اجتماعی ، کتاب درمانی گروههای خود باری و کاهش فشار روانی، دستکاری محیطی، مساعدت کاری و مداخله های مبتنی بر مدرسه باشد. درمان ها موثر هستند و می توانند بهبود معناداری در کیفیت زندگی افراد با نارسایی توجه / بیش فعالی ایجاد کنند. با این وجود این اختلال به ندرت درمان می شود. هدف واقع گرایانه کنترل کردن آنها است. در مانها باید فردی سازی شوند و نشانه های مزاحم را با نقاط قوت و نیازهای بیمار در هم آمیزند. (زینگ، ۲۰۰۵ به نقل از سیفی، ۱۳۸۷). اما درمانها و تکنیکهای توانبخشی دیگری نیز برای بهبود ADHD وجود دارد یکی از این تکنیکها عبارت است از نورو فیدبک . لوبار و شوسه (۱۹۹۷) به نقل از یعقوبی ۱۳۸۵ اعلام کردند که آموزش نوروفیدبک SMR بهبود قابل توجهی را در نمرات پایداری توجه در افرادی که اختلال نقص توجه دارند و ADHD می باشند ایجاد می کنند. کاربرد اولیه آموزش SMR برای درمان بیماران مبتلا به ADHD توسط لوبار و شوسه (۱۹۷۶، به نقل از موناسترا .۲۰۰۲) گزارش شده است.یک دیدگاه روشن در مورد ADHD می تواند ناشی از فهم نقش درمانهای مداخله ای بر پایه عملکرد شناختی باشد. این مطالعات و دستاوردها می تواند راهنمایی برای تحقیقات آینده در مورد ADHD باشد.در طول دو دهه گذشته پژوهشهای بسیاری در مورد مسائل شناختی و عصب شناختی اختلال ADHD در طول دوره زندگی انجام گرفته است. از سال ۱۹۹۰ تا آگوست ۲۰۱۰ پژوهشهای بسیاری در مورد ADHD و شناخت به چاپ رسیده است. این پژوهشها شامل بیش از ۱۰۰۰ مطالعه تجربی در این مورد بوده است . (بیدول و همکاران ،۲۰۱۱)گسترش سریع مطالعات در این زمینه موجب به وجود آمدن روشهای عصب روانشناختی در پژوهشهای بالینی مربوط به این اختلال شده است. از سوی دیگر نتایج پیچیده این مطالعات بیانگر نفش پیچیده عصب روان شناسی در کاستیها و مشکلات ADHD است. مطالعات اولیه در مورد مدلهای عصب شناختی ADHD بیانگر یک روش خطی ساده بوده که در آن یک علت اصلی شناختی در تمام مبتلایان به ADHD مطرح می شده است. در سالهای اخیر پژوهشگران به خصوص روانشناسان شناختی بر روی تاثیر توانمند سازی شناختی بر بهبود عملکرد شناختی نتایج شگرفی به دست آوردند.نتایج تحقیقات فوق حاکی از آن است که توانمند سازی شناختی می توانند موجب بهبود عملکردهای شناختی همچون (توجه، حافظه،زمان واکنش، کنترل اجرایی و شوند (استیونز و همکاران، ۲۰۰۸؛ استیونزو باولیر: ۲۰۱۲). باتوجه به اینکه طبق پژوهشهای پیشین عملکردهای شناختی (توجه، حافظه … ) می تواند توسط توانمند سازی شناختی بهبود یابد، مساله اصلی این پژوهش این است که آیا می توان از توانمند سازی شناختی برای بهبود توجه کودکان مبتلا به ADHD نیز بهره گرفت؟

ضرورت تحقیق

اختلال ADHD یکی از متداولترین اختلالهای دوران کودکی است که میزان مراجعه به مراکز درمانی به علت آن ، از تمامی اختلالهای دیگر بیشتر است . امروزه ، این اختلال به دلیل های گوناگون مورد توجه دانشمندان و پژوهشگران قرار گرفته است . نخست آنکه این اختلال اولین یا دومین اختلال شایع در دوران کودکی و نوجوانی است ، برای بسیاری از دانش آموزان مشکل های قابل توجهی ایجاد می کنند و بر عملکرد شناختی ، هیجانی و خانوادگی آنان و سپس در بزرگسالی بر عملکرد شغلی و زناشویی آنها تاثیر می گذارد ، دوم اینکه سبب شناسی و درمان این اختلال هنوز به طور کامل مشخص نشده است و دیگر اینکه به نظر می رسد به شناخت بهتر بسیاری دیگر از اختلالهای همبود ، همچون اختلال سلوک ، اختلال نافرمانی مقابله ای و ناتوانی یادگیری کمک می کند . (گیلبرگ ، ۲۰۰۳، به نقل از علیزاده ، (۱۳۸۶).شیوع این اختلال در کودکان دبستانی بین ۳ تا ۵ درصد تخمین زده شده است. شواهد نشان می دهند که شیوع این اختلال در کودکان با تفاوتهای جنسیتی نیز همراه است. پسران حداقل ۳ برابر دختران این اختلال را بروز می دهند که تعداد پسران مبتلا به اختلال نارسایی توجه بیش فعالی نسبت به دختران ۹ به ا است. بسیاری از مطالعات براورد کرده اند که بین ۲ تا ۵/۹ درصد کودکان مدرسه رو در کل جهان به این اختلال دچار هستند. (بارکلی ، ۱۹۹۸ ، پولانزیک دلیما هرتا ، بیدرمن و راهد ۲۰۰۷). با توجه به شیوع بالای این اختلال و ناقص بودن رویکردهای درمانی ذکر شده و از سوی دیگر با توجه به اینکه مهارتها و عملکردهای شناختی ما همچون توجه، حافظه، زمان واکنش و و می توانند بوسیله روش توانمندسازی شناختی و براساس اصل انعطاف پذیری مغز بهبود یابنده انجام پژوهشی در راستای تاثیر روش توانمندسازی شناختی رایانه ای بر عملکرد شناختی کودکان مبتلا به ADHD ضروری به نظر میرسد مخصوصا که این زمینه پژوهش در کشور ما انجام نگرفته است. توانمندسازی شناختی رایانه ای برای کودکان مبتلا به ADHD به عنوان یک برنامه درمانی در کنار دیگر رویکردهای درمانی می تواند بسیار مفید باشد( کلینگبرگ، فورسبرگ و وستربرگ، ۲۰۰۲).

اهداف پژو هش

هدف کلی این پژوهش عبارت است از مشخص کردن تاثیر توانمند سازی شناختی رایانه ای بر عملکرد شناختی کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی آکاستی توجه

اهداف جزئی :

۱-بررسی تاثیر توانمند سازی شناختی رایانه ای بر عملکرد حافظه فعال کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی کاستی توجه

۲- بررسی تاثیر توانمند سازی شناختی رایانه ای بر عملکرد توجه انتخابی کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی آکاستی توجه

۳-بررسی تاثیر توانمند سازی شناختی رایانه ای بر عملکرد زمان واکنش کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی آکاستی توجه

۴- بررسی تاثیر توانمند سازی شناختی رایانه ای بر عملکرد برنامه ریزی کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی/ کاستی توجه

۵- بررسی تاثیر توانمند سازی شناختی رایانه ای بر عملکرد گوش بزنگی کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی/ کاستی توجه

6. بررسی تأثیر توانمند سازی شناختی رایانه ای بر عملکرد پاسخهای صحیح آزمون عملکرد پیوسته در کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی / کاستی توجه

۷-بررسی تأثیر توانمند سازی شناختی رایانه ای بر میزان تکانشگری کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی / کاستی توجه

فرضیه های پژوهش

۱-توانمند سازی شناختی رایانه ای باعث افزایش یا بهبود عملکرد حافظه فعال کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی / کاستی توجه می شود .

۲-توانمند سازی شناختی رایانه ای باعث افزایش یا بهبود عملکرد توجه انتخابی کودکان مبتلا به اختلال

بیش فعالی کاستی توجه می شود .

۳-توانمند سازی شناختی رایانه ای باعث کاهش زمان واکنش کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی / کاستی توجه می شود.

-۴ توانمند سازی شناختی رایانه ای باعث افزایش یا بهبود توانائی برنامه ریزی کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی /کاستی توجه می شود.

۵- توانمند سازی شناختی رایانه ای باعث افزایش یا بهبود توانائی گوش بزنگی کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی آکاستی توجه می شود.

6. توانمند سازی شناختی رایانه ای باعث افزایش یا بهبود میزان پاسخهای صحیح آزمون عملکرد پیوسته در کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی / کاستی توجه می شود.
7. توانمند سازی شناختی رایانه ای باعث کاهش تکانشگری در کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی / کاستی توجه می شود.

تعاریف متغیرها

تعاریف مفهومی

عملکرد شناختی : شناخت به معنای فرایندهای درونی ، ذهنی با راهنمایی است که در آنها اطلاعات پردازش می شوند. به عبارت دیگر شناخت به معنای راهنمایی است که بوسیله آنها اطلاعات مورد توجه قرار می گیرند، تشخیص داده می شوند، به رمز در می آیند و در نهایت در حافظه ذخیره می شوند تا در موفع نیاز فرا خوانده شوند، عملکردهای شناختی شامل حافظه ، توجه و کنترل اجرایی و حل مساله و …. می باشند (بدلی ، ۱۹۸۶، بدلی ۱۹۹۶).

حافظه فعال : نظامی سه بخشی که اطلاعات را به صورت موفت نگه می دارد و سه مولفه اصلی آن

عبارتند از :

۱-حلفه واچ شناختی ؛ مختص اندوزش موقتی اطلاعات گفتاری حاصل اط اصوات زبان است . این حلقه دو مولفه دارد : رمز صوتی که ظرف چند ثانیه از بین می رود و تمرین که به آدمها اجازه می دهد کلمات را در مخزن واج شناختی تکرار کنند .

۲-پکیج دیداری- فضایی : اطلاعات دیداری – فضایی از جمله تجسم دیداری را می اندوزد. نام دیگر پکیج دیداری فضایی، کاغذ یادداشت دیداری- فضایی است.

۳-مجری مرکزی : علاوه بر اطلاعات حاصل از حلقه واج شناختی و حافظه فعال دیداری- فضایی اطلاعات حاصل از حافظه دراز مدت را در هم ادغام می کند. (گازانیکا ، ایوری و منگن، ۲۰۰۲).

توجه انتخابی: توجه توانایی تمرکز بر روی اطلاعات مربوط به تکلیف است در حالی که اطلاعات نامربوط به تکلیف کنار گذاشته می شوند (اشترنبرگ ، ۲۰۰۳).

زمان واکنش : حداقل زمانی که انسان در پاسخ به یک محرک ساده و به شکل ارادی صرف می کند، به بیان خلاصه اینکه فاصله زمانی بین ارائه محرک و ظهور پاسخ، زمان واکنش خوانده می شود اتکینسون ، ۲۰۰۰).

حل مساله (برنامه ریزی): توانایی استدلال از دیدگاه سنتی نزدیک ترین رابطه معنایی را با هوش دارد (کارول ، ۱۹۸۹)، توانایی حل مساله به موفقیت در ترکیب و شکل دادن دانش اطلاق می شود (کتل ، ۱۹۷۱).

توانمند سازی شناختی: روشی است جهت تحریک یاد گیر بهای جدید و باز آموزی عملکرد های شناختی مغز. این روش موجب بهبود عملکرد های شناختی دچار ضعف می شود. نرم افزارهای توانمندسازی شناختی موجب ورزیدگی و بهبود عملکرد های شناختی افراد سالم در سنین مختلف، افراد مبتلا به آسیب های مغزی و کودکان دچار مشکلات یادگیری و کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی /کاستی توجه می شود(کرن ، گلین ، هوران و مارد ،۲۰۰۹، فیشر ، هلند ، سوبرامانیام ، وینوگرادو ،۲۰۱۰ ترجمه رضائی پور).

تکانشگری : یعنی اینکه فرد در جایی که رسیدن به هدف پاسخ دهی آهسته و دقیق لازم است پاسخ دهی سریع و غیر صریح ( از روی بی دقتی انجام دهد. اسکاچر ، لوگان ، تانوک ، ۱۹۷۳).

گوش به زنگی : گوش به زنگ بودن عبارت است از توانایی استفاده از اشاره ای که اطلاعاتی را در مورد زمان شروع محرک های هدف فراهم می سازد و بنابراین تخصیص توجه را در زمان مورد نظر راه اندازی می کند، این فرایند مربوط است به فطعه راست لوب پیشانی و نواحی آهیانه ای و در ارتباط با رهاسازی نور آدرنالین عمل می کند. براساس چندین مطالعه بر روی شبکه توجهی، گوش به زنگ بودن تا سن ۱۰ سالگی رشد می کند. (کولومبو ، ۲۰۰۱، شول ، تاون مند و استایلز ۲۰۰۳).

تعاریف عملیاتی

عملکرد شناختی؛ نمره ای که فرد در هر یک از خرده آزمون های رایانه ای مربوط به سنجش حافظه فعال، توجه انتخابی، زمان واکنش و توانائی حل مساله بدست می آورد.

توجه انتخابی: نمره ای که فرد در خرده آزمون POLYGONS از آزمونهای شناختی رایانه ای علوم مغز کمبریج و قسمت پاسخ های صحیح آزمو عملکرد پیوسته کانر (CPT) بدست می آورد.

حافظه فعال: نمره ای که فرد در خرده آزمون SPATIAL SPAN از آزمون های شناختی رایانه ای علوم مغز کمبریج بدست می آورد.

زمان واکنش: نمره ای که فرد در قسمت زمان واکنش آزمون رایانه ای عملکرد پیوسته کاتر(CPT) به دست می آورد.