من حاتم سیاوشی هستم، فارغ التحصیل روانشناسی تربیتی در مقطع کارشناسی ارشد از دانشگاه شهید بهشتی در سال ۱۳۸۵، پایان نامه ی اینجانب تحت عنوان “بررسی تأثیر ساده و توأم شبیه سازی های ذهنی فرآیندی و فرآورده ای بر بهبود عملکرد تحصیلی دانشجویان” می باشد که در ادامه بخشی از کلیات پژوهشی آن را مطالعه می کنید:

مقدمه: با توجه به حجم اندک اطلاعات علمی تولید شده در زمانهای گذشته، معلم و آموزش دهنده نقش بسیارمهمی در انتقال دانش
به مخاطبان خود داشت.از سوی دیگروظیفه دانش آموز و فراگیر صرفاً تسلط بر دانش انتقال یافته توسط معلم بود . در این دوره
حفظ کردن مطالب مهمترین وظیفه فراگیر و بود ومعلم هیچگونه وظیفه ای در مورد نحوه یادگیری دانش آموزان خود نداشت .
دراین عصر توسعه دانش بشری، ابزار و امکانات علمی جهت انجام پژوهش های گسترده انسان راوارد مرحله جدیدی از اطلاعات
نمود که به عصر انفجار اطلاعات معروف است. گسترش دانش بشری باعث تغییر نقش معلم و شاگردمتناسب با آن شد. و مقوله
انتقال اطلاعات توسط رسانه های آموزشی بویژه کتاب در اختیار فراگیران قرار می گرفت.و وظیفه فراگیر حفظ اطلاعات از
طریق رسانه ها و استفاده آن در حل مسائل با کمک معلم بود. با دستیابی بشر به تکنولوژی و افزایش دانش بشر امکان پژوهش و
بررسی متغیرهای گوناگون بصورت همزمان و متعامل فراهم شد.و این دوره به عصر انفجار اطلاع رسانی معروف شد. در عصر
حاضر متناسب با تحولات علمی یکبار دیگر نقش معلم و شاگرد تغییر کرده است. وظیفه انتقال اطلاعات و پردازش آن بر عهده
فراگیر می باشد و معلم آموزش مهارت های یادگیری مفاهیم علمی را برعهده دارد .از مهارت هایی که باید دانش آموز یاد
بگیردمی توان به سبک های یادگیری ، سبک های تفکر . تکنیک های شناختی و فرا شناختی ، مهارت های عملکرد تحصیلی و
مطالعه و شبیه سازی ذهنی اشاره نمود که از شبیه سازی ذهنی برای بهبود عملکرد تحصیلی استفاده می شود . شبیه سازی ذهنی و
تجسم فکری در جوانب مختلف برای اهداف آموزش و کار آموزی مورد استفاده قرار گرفته است. اهمیت این موضوع زمانی
مشخص می شود که انجام عمل در جهان واقعی بدلیل پیامدهای اخلاقی ، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی امکان پذیر نیست.
بنابراین از شبیه سازی در زمینه های مختلف دانشگاهی بویژه پزشکی ، باستانشناسی ، زمین شناسی ، هواپیمایی و مهندسی استفاده
می شود.( برگین, ۲۰۰۱ ). شبیه سازی ذهنی در حوزه هایی مانند پیشرفت حرفه ای ، مهارت های بین فردی و تبلیغات مورد استفاده قرار گرفته است. در موقعیت های واقعی شبیه سازی ذهنی به دانشجویان در جهت افزایش انگیزه ، تعهد نسبت به مسائل
درسی کمک کرده است. در پژوهش برگین ( ۲۰۰۱ ) که چگونگی استفاده از شبیه سازی برای ایجاد انگیزه و تعهد دانشجویان
مورد بررسی قرار گرفت.نشان داده شد که شبیه سازی در حوزه های وابسته به آموزش و پرورش بهترین کاربرد را دارد. پژوهش
های حوزه شبیه سازی ذهنی با توجه به ساختار خود راهبردی وا بسته به آموزش را مورد تأکید قرار می دهند که بر فعالیت و
مسئولیت پذیری دانشجو بنا شده است و می توانند همانند یک اهرم برای انجام تغییرات در مراحل آموزش و در راهبردهای
آموزشی دانشگاهی به کار گرفته شوند. از طرف دیگر عوامل مؤثر در پیشرفت تحصیلی متعددند. پژوهش (رولینز و همکاران،
۲۰۰۰ ) نشان داد عواملی از قبیل مدیریت ، کار و زمان، مسئولیت پذیری و اعتماد به نفس رابطه تنگاتنگی با معدل ، ۱GPA
دانشجویان دارا می باشد. بر اساس این تحقیقات مشخص شد دانشجویانی که به شکل فعالانه وقت خود را کنترل می کنند، نسبت
به دانشجویانی که برای وقتشان برنامه زمان بندی شده ای ندارند، دارای معدل بالاتری هستند. نتایج تحقیقی که روی ۹۰ دانشجوی
مناسب تر است. همچنین GPA دانشگاه جورجیا انجام شد. نشان داد که کنترل وقت نسبت به سایر ملاک ها برای پیش بینی
مشخص شد دانشجویانی که نگرش بهتری نسبت به وقت وکنترل بیشترآن دارندبه کارهای غیر منتظره و غیر مفید جواب رد می
دهند. (بریتون و تسر، ۱۹۹۱ ). عامل دوم پیش بینی کسب رتبه های بالاتر در برنامه ریزی ( شامل برنامه ریزی روزانه یا هفتگی
)و توانایی خود کار آمدی در دوران تحصیل است که با نگرانی و اضطراب کمتر ارتباط دارد. (باندالوس، یاتز، ثورندایک
کریست، ۱۹۹۵ ) عامل دیگر در ارتباط با میزان اضطراب موقعیت هدف می باشد. وقتی هدف، یک هدف عملکردی است (مثل
نمره)، بیشتر احتمال دارد دانشجویان دچار اضطراب امتحان شوند تا زمانی که هدف آنها فقط یادگیری می باشد. وقتی هدف
یادگیری است دانشجویان بیشتر احتمال دارد راهبردهای یادگیری خود را تغییر داده و در مواجه با مشکل ، تلاش و فعالیت های
خود را افزایش دهند (آمس و آرچر؛ الیوت و دوئک، ۱۹۹۸ ). به نظر می رسد دانشجویانی که دارای هدف های عملکردی هستند
عدم موفقیت های خود را به علت های بیرونی و غیر قابل کنترل مثل معلمان سخت گیر و موفقیت خود را به عوامل درونی و
قابل کنترل مثل تلاش نسبت می دهند. دانشجویانی که دارای عزت نفس بیشتری هستند در قضاوت نسبت به نقاط قوت و ضعف
خودشان نسبت به افراد با عزت نفس پایین ، دقیقتر عمل می کنند (بوم گاردنر، ۱۹۹۰ ). افراد با عزت نفس بالا قادرند اهدافشان را به شکل مناسب تنظیم کرده و از اطلاعات مربوط به عملکرد جهت تعیین سطح بهینه تلاش شخصی ، که برای دستیابی به
موفقیت الزامی می باشد،استفاده کنند. (ساندلند، بروکنر و گلین، ۱۹۸۸ ) شبیه سازی ذهنی قادر است مجموعه ای از متغیر های
که عملکرد تحصیلی را تحت تأثیر قرار می دهند، تعدیل نموده و منجر به افزایش پیشرفت تحصیلی شود. از دیگر حوزه های شبیه
سازی پژوهش های مربوط به ساختمان نقشه شناختی و روابط فضایی است. یکی از اشکال فعالیت انسان حرکت در محیط فضایی
بخصوص حرکت از نقطه ای به نقطه دیگر است. حرکت از نقطه ای به نقطه دیگر به چگونگی طراحی شخص برای رسیدن به اشیا
بستگی دارد. نقشه یا طرح به کیفیت باز نمایی مردم از فضایی که در آن حرکت می کنند. وابسته است. این مسئله در مورد زمینه
های ادراکی خارج از محیط فیزیکی صدق می کند. تحقیقات انجام شده نشان می دهد زمانیکه مردم دسترسی به اجسام نمادین مثل
نقشه ندارند نقشه ادراکی یک ناحیه مفیدمی باشد. نقشه ادراکی کمک می کندتا مردم مسیر خود را مشخص کنند. اعتبار این
محاسبات به وضوح و هم شکلی نقشه شناختی و فضای بازنمایی علی الخصوص به ظرفیت حفظ کردن جزئیات اقلیدسی فضای
فیزیکی بستگی دارد، (هیرتل و جونیرز، ۱۹۸۵ ؛ هیرتل و ماسکولو، ۱۹۸۶ ؛ مک نامارا و اشک لیف . مک کون، ۱۹۸۴ ؛ مولر و
باور ، ۱۹۸۳ ؛ رامی ، بروج و پایل هوس، ۱۹۸۲ ؛ شول، ۱۹۸۷ ).پژوهش ها نشان می دهد اشخاص فاصله هایی را که دارای مانع
باشند زیادتر برآورد می کنند. بطور مثال مسیر هایی که دارای تیه است نسبت به مسیرهای مستقیم بالاتر تخمین زده می شوند
(کاسلین، پیک و فاریا ، ۱۹۷۴ ). همچنین (بایرن، ۱۹۷۲ ) نشان داد، اهالی شهر مسیر داخل شهر را بیشتر از همان مسیر در خارج از
،( شهر برآورد می کنند. اگر چه افراد ممکن است در بازنمایی اطلاعات فضایی دچار خطا شوند. (تورسکی، ۱۹۹۱ ؛ هیزراث، ۱۹۸۲
ولی شبیه سازی ذهنی فواصل ، نقشه ها و حرکات ، برای تخمین قضاوت فضایی و شرح نقشه شناختی مورد استفاده فراوان قرار
دارد . پژوهش های اخیر شبیه سازی ذهنی را به حوزه ی تبلیغات گسترش داده است. اسکالاس و لوک( ۲۰۰۰ ) در پژوهش خود
به بررسی شبیه سازی ذهنی بر تمایلات رفتاری تحت شرایط استدلال های قوی و ضعیف پرداخته اند، یافته های آنان نشان داد که
تحت شرایط استدلال پایین تا متوسط ، شبیه سازی ذهنی فرآیند – محور تأثیر بیشتری بر تمایلات رفتاری فرد طی استدلالات
تبلیغاتی قوی در برابر ضعیف دارند. از دیگر حوزه های مهم و پر کاربرد شبیه سازی ذهنی مربوط به فعالیت های ورزشی و
مهارت های حرکتی است. تمرین ذهنی یک مهارت حرکتی باعث تسهیل حرکت و افزایش عملکرد می شود .پژوهش ها نشان
می دهد اثر بخشی تمرینات ذهنی وقتی به حداکثر می رسد که با تمرین فیزیکی همراه شود. هر چند تجسمات ذهنی به تنهایی نیز باعث برانگیختگی و تحریک افراد برای رسیدن به هدف می شود. دو تئوری اصلی برای تاثیر تمرینات ذهنی وجود دارد
.تئوری عصبی عضلانی که اساساً بر داده های آزمایش شده روی فعالیت عصبی – عضلانی جزئی که در جریان تصور حرکات
بوجود می آید ، تأکید دارد .در تمرین ذهنی ، این تصاویر در حافظه ذخیره می شوند و بعداً در زمینه انجام حرکت عمل می کنند
(استدلر، ۱۹۸۴ ) تئوری یادگیری نمادین روی جنبه های روان شناختی تمرین ذهنی تأکید می کند این تئوری ، در مورد اثر بخشی
.( تمرین ذهنی بر اولین مرحله یادگیری که مرحله شناخت مفهومی یادگیری است، توجه دارد (مار تینوک و بچمید، ۱۹۸۲
بنابراین شبیه سازی ذهنی اساساً به فرد اجازه می دهد که موقعیت و اجرای واقعی را بازنمایی کند. توانایی تجسم جزئیات و شبیه
سازی مناسب امکان اجرای نهایی باعث افزایش عملکرد و تسهیل فعالیت های حرکتی می شود (ریچاردسون، ۱۹۷۹ ) . بعد از
گسترش استفاده از تمرینات ذهنی در حوزه های تربیت بدنی شبیه سازی ذهنی به عنوان یک تکنیک بر انگیزاننده در حوزه های
روان شناسی اجتماعی ، روان شناسی بالینی و روان شناسی سلامت مورد استفاده قرار گرفته است نتایج آن در حوزه روان شناختی
منجر به انجام پژوهش در حوزه های آموزشی بویژه تاثیر آن در بهبود عملکرد تحصیلی است.