حسین ربوبی هستم، فارغ التحصیل روانشناسی گرایش سنجش و اندازه گیری در مقطع کارشناسی ارشد از دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی در سال ۱۳۹۳، پایان نامه ی اینجانب تحت عنوان “ویژگی های روان سنجی آزمون ساختار بینایی-حرکتی و رابطه آن با مهارت های بینایی–حرکتی کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه-بیش فعالی در شهر تهران” می باشد که در ادامه بخشی از آن را مطالعه می کنید:

دانشگاه آزاد اسلامی

واحد تهران مرکزی

پاین نامه کارشناسی ارشد در رشته روان شناسی گرایش سنجش و اندازه گیری

عنوان:

ویژگی های روان سنجی آزمون ساختار بینایی- حرکتی و رابطه آن با مهارت های بینایی – حرکتی کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه- بیش فعالی در شهر تهران

استاد راهنما:

دکتر شیرین کوشکی

پژوهشگر:

حسین ربوبی

زمستان ۱۳۹۳

فهرست مطالب

عنوان

فصل یکم : کلیات پژوهش

بیان مساله پژوهش

اهمیت و ضرورت پژوهش

اهداف پژوهش

سؤالات و فرضیات پژوهش

تعریف متغیر ها و اصطلاحات پژوهش

فصل دوم : بررسی پیشینه پژوهش

مهارت های بینایی – حرکتی

مهارت های پردازش اطلاعات بینایی

مهارت های بینایی – فضایی

مهارت های تجزیه و تحلیل بینایی

مهارت های یکپارچگی بینایی – حرکتی

مهارت های حرکتی ظریف

رشد مهارت های پردازش اطلاعات بینایی در کودکان

رشد ادراک بینایی در کودکان

رشد مهارت های فضایی بینایی در کودکان

رشد مهارت های بینایی- حرکتی در کودکان

مدل سلسله مراتبی ادراک بینایی

اختلال مهارت های بینایی – حرکتی در کودکان

اختلال نقص توجه-بیش فعالی

تعریف اختلال و زیر دسته های آن

خصوصیات بالینی

همه گیر شناسی

ارزیابی و تشخیص

عوامل موثر در نقش مهارت های بینایی – حرکتی در کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه بیش فعالی

مرور مطالعات مربوط به نقص مهارت های بینایی – حرکتی در کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه – بیش فعالی

مرور مطالعات مربوط به کاربرد دو تکای کودکان در زمینه مهارت های بینایی – حرکتی

مرور مطالعات مربوط به ویژگی های روانسنجی دو تکای کودکان

فصل سوم : روش شناسی پژوهش

طرح پژوهش

جامعه آماری

حجم نمونه

روش نمونه برداری

ابزار گردآوری داده ها

روش اجرا

روش تجزیه و تحلیل داده ها

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها

توصیف داده ها

تحلیل استنباطی داده ها

فصل پنجم: بحث و تفسیر

بحث و نتیجه گیری

محدودیت های پژوهش

پیشنهاد های پژوهش

منابع

پیوست ها

پیوست الف معرفی سنجش پویای ثمناختی کاردرمانی در کودکان (دوتکای کودکان)

پیوست ب فرم ثبت دور تکای کودکان

پیوست ج پرسشنامه والدین دوتکای کودکان

چکیده انگلیسی

چکیده:

پژوهش حاضر با هدف بررسی ویژگی های روان سنجی خرده آزمون ساختار بینایی- حرکتی ” دوتکا و رابطه آن با مهارت های بینایی – حرکتی کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه – بیش فعالی در شهر تهران انجام شد. نخست ابزار سنجش پویای شناختی کاردرمانی در کودکان ” (دوتکای کودکان ) به زبان فارسی ترجمه و پس از تایید و بررسی روایی محتوایی توسط اساتید متخصص با استفاده از روش نمونه گیری غیر تصادفی در دسترس بر روی ۱۰۰ کودک (۴۱ دختر و ۵۹ پسر ) مبتلا به اختلال نقص توجه – بیش فعالی که به مراکز تخصصی روانشناختی واقع در شهر تهران مراجعه کرده بودند، اجرا شد نتایج حاصل از آلفای کرونباخ با ضریب ۹۲۲ / ۰ نشان دهنده هماهنگی درونی سوالات و بررسی ضریب بازآزمایی ۹۵۳/ ۰ حاکی از پایایی سوالات در طول زمان دارد. علاوه بر بررسی روایی سازه از طریق تحلیل عاملی اکتشافی، نتایج تحلیل عامل تاییدی ساختار بینایی- حرکتی، برازش مدل از روی شاخص تطبیقی را برابر ۹۵/۰ و ضرایب همبستگی را بالای ۷ / ۰ نشان داد، نتایج نشان می دهد که خرده آزمون ساختار بینایی می تواند به عنوان ابزاری معتبر و روا در ارزیابی مهارت های بینایی حرکتی کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه – بیش فعالی به کار رود.

کلید واژه ها : ساختار بینایی- حرکتی دوتکای کودکان؛ مهارت های بینایی – حرکتی؛ اختلال نقص بیش فعالی؛ ویژگی های روان سنجی: تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی.

فصل اول: کلیات پژوهش

مقدمه بینایی مهمترین حس آدمی است که بیشترین اطلاعات را از محیط اطراف کسب کرده و بیشترین تاثیر را ہر انسان دارد ، همینطور، اثر بینایی بر حرکت به عنوان کلید یادگیری و بنیادی برای مهارت های درکی – حرکتی مورد تاکید است (کله ، ۱۹۹۳، ترجمه ماهر، ۱۳۷۲).از آنجایی که در سیستم های آموزشی تقریبا ۷۰ درصد اطلاعاتی که برای یادگیری ارائه می شود از طریق بینایی است لذا مهارت های بینایی – حرکتی ، که از عوامل موثر در هماهنگی چشم و دست می باشند، نقش مهمی در یادگیری کودکان و فعالیت های روزمره زندگی ایفا می کنند. یکپارچگی سیستم های بینایی و حرکتی عامل اصلی در نحوه عملکرد توانایی هایی همچون ترسیم و نوشتن – بعنوان مهارت های پایه ای در زمینه آموزش مفاهیم درسی است. به همین دلیل پژوهشگران علوم رفتاری همواره از راهبرد هایی در جهت شناسایی، رفع یا کاهش مشکلات موجود در زمینه مهارت های بینایی – حرکتی کودکان با نارسایی های ویژه در یادگیری استفاده می کنند (لرنر ،۱۹۹۷ ترجمه دانش، ۱۳۸۶).طبق آمار ارائه شده، ۴۷ تا ۶۹ درصد از کودکان دارای اختلال نقص توجه – بیش فعالی اختلالات هماهنگی حرکتی را تجربه می کنند (کادسجوو گیلبرگ ،۱۹۹۸). سازمان دهی حرکتی ضعیف و نارسا بر برخی عملکرد های این کودکان همچون مهارت های حرکتی ظریف ، نقاشی کردن و نوشتن تأثیر می گذارد (ترو، آزوما و فوگاس ،۲۰۰۲).لذا ارزیابی جامع سیستم های مربوط به بینایی و حرکتی در این کودکان و به ویژه در سن مناسب ، پسیار ضروری است. بدین منظور وجود ابزاری کارآمد می تواند به بررسی دقیق این موارد و تشخیص مشکلات موجود کمک کرده و به فرایند صحیح انتخاب راهکار های درمانی مناسب منتهی گردد.

بیان مسئله پژوهش

مهارت های بینایی – حرکتی، وظیفه هماهنگی و انطباق مهارت های پردازش بینایی با مهارت های حرکتی ظریف با همان هماهنگی چشم و دست را بر عهده دارند (کیس اسمیت ، ۲۰۰۱). ادراک بینایی نیز به روندی کلی که مسؤول دریافت و شناخت محرک های بینایی است ، اطلاق می گردد (زفرانا، نیکلستون و دانیلو ، ۲۰۰۰). مهارت های بینایی – حرکتی از حدود چهار ماهگی در کودکان شروع و به تدریج رشد می یابد (کیس اسمیت، ۲۰۰۱) این مهارت ها در فرایند یادگیری کودکان بسیار با اهمیت بوده و نقش اساسی در آموزش آن ها دارند (سیف نراقی و نادری ، ۱۳۸۴).یکپارچگی سیستم های بینایی و حرکتی نقش مهمی در انجام فعالیت های مستلزم دقت و ظرافت زیاد،ایفا کرده و عامل اصلی در نحوه عملکرد برخی مهارت های پایه ای در زمینه آموزش مفاهیم درسی ،همچون ترسیم و نوشتن است (کیس اسمیت، ۲۰۰۱). این هماهنگی بینایی – حرکتی” هنگامی که کودک از یک شکل الگوبرداری کرده و با نمادی را بازسازی می نماید؛ نمود می یابد (منکن سرماک و فیشر ،۱۹۸۷؛ ماندنی ، ساز مند، فرهید و کریملو، ۱۳۸۶ الباسان و آتاساوان (۲۰۱۱). اختلال نقص توجه – بیش فعالی، یکی از شایعترین اختلالات مزمن دوران کودکی است. به طوری که حدود ۳ تا ۶ درصد کودکان سنین مدرسه ایرانی را متأثر کرده است (خوشابی ۱۳۸۱).این اختلال ، بر طبق تعریف چهارمین نسخه راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (نسخه تجدبد نظر شده، ۲۰۰۰)، عبارت است از یک وضعیت عصبی – رشدی که بر اساس وجود الگوی پایدار نقص توجهی (به ویژه توجه پایدار ) و یا تکانشگری و بیش فعالی به عنوان ویژگی های بسیار تکرار پذیر و شدیدتر از میزان قابل مشاهده در همتا های رشادی مبتلایان مشخص شده و این علائم با سطح رشدی تکاملی فرد تناسب و همخوانی ندارد. اختلال نقص توجه – بیش فعالی موجب بروز اختلال و آسیب در عملکرد های هنجار، نظیر: موفقیت های تحصیلی ، رفتار در مدرسه ، تعامل با والدین ، خواهر، برادر و ارتباط با همسالان می شود (کور میر ،۲۰۰۸).۴۷ تا ۶۹ درصد از این کودکان اختلال هماهنگی حرکتی را نیز تجربه می کنند (کادسجو و گیلبرگ،۱۹۹۸) . البته این درصد بر حسب نوع ارزیابی حرکتی، نقطه برش آزمون به کار رفته و منبع ارجاع متفاوت است ، به طوری که در برخی منابع حدود ۵۰ درصد ذکر شده است (فلایرز ، روملس و ورملن ،۲۰۰۸).مشخص شده است که کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه – بیش فعالی در سازمان دهی حرکتی ضعیف و نارسا هستند (علیزاده ،۱۳۸۳) و اختلالاتی را در فرآیند های حرکتی ، مانند مشکلاتی در آمادگی حرکتی و تنظیم حرکتی ، تجربه می کنند (تسنگ، هندرسون، چو و باو ، ۲۰۰۴). این کودکان در آزمون های نیاز مند مهارت های حرکتی ظریف نسبت به همتا های خود ضعیف تر عمل می کنند (میرو ساگولدن ،۲۰۰۶). همین طور مشکلاتی در عملکرد دست نویس آن ها وجود دارد و دست خط نارسا و ناخوانا دارند و این دانش آموزان ، گاهی اوقات نمی توانند دست خط نارسا و ناخوانای خود را بخوانند. از طرفی به آن ها به زمان زیادی برای نوشتن تکالیف مدرسه نیاز دارند، که این مسئله با موفقیت تحصیلی پایین تر آن ها مرتبط است(راسین، هانمر، شول، اشنایدر ،۲۰۰۸). میزان بالای مشکلات هماهنگی حرکتی در کودکان و نوجوانان مبتلا به اختلال نقص توجه – بیش فعالی عواقب بالینی نیز به همراه دارد. عملکرد حرکتی ضعیف به میزان بسیار زیاد با عزت نفس پایین ، سطوح بالای اضطراب ، مشکلات رفتاری ، عاطفی و عملکرد اجتماعی ضعیف است (فلایرز ،روملس و ورملن، ۲۰۰۸). به علاوه سازمان دهی حرکتی ضعیف و نارسا بر روی عملکرد حیطه های مختلف زندگی مانند: غذا خوردن ، لباس پوشیدن ، بستن بند کفش ، قیچی کردن ، نقاشی کردن و نوشتن ، تأثیر می گذارد. و موضوع می تواند به بروز خطا در سازماندهی تکالیف خانه و عدم پذیرش ایشان توسط همتاهایشان منجر گردد (ترو ، آزوما و فوگاس، ۲۰۰۲). همچنین کاهش توجه ایشان در کلاس درس و در هنگام نوشتن، که موجب ثلاش کودک برای افزایش تمرکز می شود، ممکن است منجر به کاهش توجه نسبت به محتوای درس یا کاهش سرعت نوشتن شود(راسین و دیگران، ۲۰۰۸). سوویک (۱۹۹۲)، بیان کرد که ضعف مهارت های بینایی – حرکتی در کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه – بیش فعالی به همران مشکلات نوشتاری ایشان، به طور عمده جزء مهم ترین مشکلات آنان است ( جهانی اقدم ، ۱۳۷۹).به همین دلیل بر لزوم دسترسی متخصصین به ابزاری دقیق و ساده برای ارزیابی توانایی این کودکان در انتقال آنچه که از طریق بینایی دریافت می کنند، تاکید می شود و با توجه به اینکه یکپارچگی صحبح سیستمهای بینایی و حرکتی عامل اصلی در تعیین نوع عملکرد این سیستم ها در آزمون های الگو برداری است ؛ آزمون هایی که در آن ها الگو برداری سنجیده می شود می توانند در تشخیص مشکلات مربوط به مهارت های بینایی – حرکتی به کار روند. خرده آزمون ساختار بینایی – حرکتی مربوط به “سنجش پویای شناختی کاردرمانی در کودکان” (دو تکای کودکان) ” برای سنجش زیر مجموعه های مختلف حوزه شناختی این مهارت بکار گرفته می شود . این حوزه ها عبارتند از: حوزه الگوبرداری ، ترسیم و بازسازی و سرهم نمودن قطعات (سرماک، ۱۹۸۴)۔ در این پژوهش تلاش می شود ویژگی های روانسنجی خرده آزمون “ساختار بینایی – حرکتی” مربوط به دو نکای کودکان، بررسی شود تا به این سوال کلی پاسخ داده شود که آیا خرده آزمون ساختار بینایی – حرکتی از ویژگی های روانسنجی مطلوب برخوردار است .

اهمیت و ضرورت پژوهش

هنگامی که کودک به سن مدرسه می رساند، جهت نیل به موفقیت و پیشرفت تحصیلی مناسب ، مهارت های الگو برداری، از اهمیت ویژه ای برخودار می باشد. اختلال و یا تاخیر در این مهارت ها اغلب سبب بروز مشکل در زمینه هایی چون الگو برداری از نوشته ها و مکتوبات خواهد شد که نقص در این زمینه منجر به افت کودک در نوشتن حروف و تقلید های ترسیمی می شود. از دیگر سو با توجه به اینکه رشد و رسش ادراک بینایی تا حدود نه ، ده سالگی تکمیل شده و ارتباط مستقیم با محرک های مربوط به بینایی و توانایی حرکتی کودک دارد(لوین ،۱۹۸۷) لذا هر گونه اختلال در روند دریافت، انتقال و پردازش بینایی ، در این سنین ، مهارت های بینایی-حرکتی فرد را تحت تاثیر قرار می دهد.توانایی کنترل و دستکاری ابزار نوشتاری نیاز به توانایی مناسب حرکات ظریف داشته و یکی از مؤلفه های عملکردی در آزمون های بینایی – حرکتی نظیر ، آزمون مهارت های بینایی – حرکتی ،است. در این آزمون ها ، همواره مهارت و توانایی یکپارچه کردن درک شکل با سیستم حرکات ظریف به منظور الگوبرداری و ترسیم مورد تأکید قرار گرفته است . در گذشته نیز پژوهش هایی در زمینه اهمیت مهارت های بینایی – حرکتی صورت گرفته است . مالند (۱۹۹۲)، پژوهشی بر روی ۱۹ کودک خام حرکت ، ۲۲ کودک با اختلال نوشتاری بدون خام حرکتی و ۱۸ کودک عادی ۱۰ ساله انجام داد. نتایج این پژوهش ارتباط معناداری بین صحت دست نویسی و مهارت های بینایی – حرکتی در هر سه گروه نشان داد. مطالعات دو پال و دراپورت (۱۹۹۳)، نیز نشان داد که تعدادی از کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه – بیش فعالی در زمینه اختلالات یادگیری، دارای مشکلات دایمی بوده و حدود یک سوم آن ها ، به درجات مختلف، اختلالات یادگیری را نشان می دهند. همچنین با وجودی که درصد قابل توجهی از کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه – بیش فعالی، مشکلاتی در هماهنگی حرکتی دارند. اما این مشکلات جزء مشکلات اصلی ایشان به حساب نیامده و کمتر مورد توجه قرار می گیرند(کورتز ،۲۰۰۸). به طوریکه “نارسایی توجه” مشخص ترین مشکل این کودکان بوده و نخستین معیار تشخیصی محسوب می شود (علیزاده . ۱۳۸۳)کاهش توجه، با مشکلات تحصیلی، دشواری های متعاده در روابط اجتماعی و خانوادگی و همچنین شکست ها و افت تحصیلی ارتباط دارد . کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه – بیش فعالی در مقایسه با کودکان هنجار با هوشبهر برابر، در پیشرفت تحصیلی از جمله مهارت های خواندن، ریاضیات و دیکته یا مشکلات بیشتری مواجهند( بارکلی، دو پال و مک موری ،۱۹۹۰) و معلمان و والدین این کودکان بمرائب بادگیری ضعیف تر آن ها را نسبت به همکلاسی های هنجارشان گزارش می کنند (بارکلی، ۱۹۹۷). همچنین روان پزشکان کودک نیز تا حدی نسبت به همراهی مشکلات هماهنگی حرکتی با اختلال نقص توجه – بیش فعالی بی توجه اند و به ندرت این متخصصین ارزیابی جامع حرکتی و رشدی را به کار می برند. لذا خطر عدم تشخیص صحیح این مشکلات افزایش یافته و این مسئله می تواند تأثیر جدی روی زندگی این کودکان داشته باشد ( کربی سالمون و ادواردز ، ۲۰۰۷).ثورندایک ، ۱۹۲۶، معتقد است که تخمین هوش باید تخمین توانایی یادگیری فرد باشد و این در حالی است که آزمون های شناختی رایج ماهیتی ایستا دارند و عملکرد فرد را در یک زمان و مکان خاص می سنجند کاتز، پاروش وتراب ، ۲۰۰۴) همینطور ویگوتسکی ،۱۹۸۷، به ” ناحیه مجاور رشدی ” اشاره و به اختلاف میان آنچه کودک به طور مستقل و آنچه که با کمک و راهنمایی می تواند انجام دهد، تاکید دارد(همان منبع). این مفهوم تا حدودی مشابه آن چیزی بود که توریستین ۱۹۷۹، در مورد تجارب یادگیری مداخله ای مطرح کرد. او معتقد بود که در یادگیری مداخله ای، با افزایش انگیزه و برانگیختگی درونی کودک، موجب تسهیل یادگیری و بهبود عملکرد شناختی وی می شود (همان منبع). با نگرش روز افزون نسبت به کاربردی شدن حیطه های مختلف علوم و دانش، بنظر می رسد که استفاده از آزمون هایی که قابلیت و توانایی ارائه راهکارهایی جهت ورود به حیطه مداخله و ارائه راهکار مناسب درمانی را فراهم می آورند، در اولویت گرفته و توجه به این امر می تواند ارجحیت و مزیت استفاده از آزمون های پویا را نسبت به آزمون های پایا خاطر نشان سازد. آزمون های پویا با فراهم کردن امکان مداخله در حین آزمون برای متخصصین، فرصتی ارزشمند جهت تخمین توانایی یادگیری فرد، ادراک دستورالعمل ها توسط وی و کمک به ارائه راهکار آموزشی مناسب و مبتنی بر نتایج حاصله را فراهم می کنند. در واقع آزمون های سنجش پویا، آزمونگر را قادر می سازند تا به تعیین و تشخیص توان بالقوه کودک در زمینه های یادگیری و آموزشی بپردازد ( آیتزکوویچ، آورباخ، الازار و کاتز ، ۲۰۰۰). در ارزیابی های پویا، پاسخ اشتباه فرد در نوبت اول به عنوان برون داد نهایی سنجش در نظر گرفته نمی شود بلکه ، آزمون گیرنده رویکردی سازمان یافته برای کمک به انجام صحیح تکلیف مربوطه و از طریق ارتقاء مداخلات به کار می برد، تا کمترین میزان مداخله ای را که برای تکمیل تکلیف آنهم به بهترین شکل – توسط آزمون دهنده لازم است ، بشناسد.شناخت نیز یکی از توانایی های سطح بالای مغز است که می تواند به کودکان در یادگیری و چگونگی سازگاری با محیط کمک کند. آنچه به این توانایی کودک کمک می کنند شامل : مهارت های برنامه ریزی حرکات پیچیده ، مهارت های حل مسئله به مهارت های بازشناسی و مهارت های تصمیم گیری و فرایند های مرتبط با حافظه است (شتل ورث ، ۲۰۱۰). دوتکای کودکان آزمونی پویا است که به منظور بررسی و ارزیابی عملکرد شناختی کودکان در دامنه سنی شش تا دوازده سال طراحی گردیده است ( کاتز ، گلستند تراب و پاروش ، ۲۰۰۷). این شناخت برای کودکان ۷-۱۱ ساله اهمیت ویژه دارد چرا که آن ها در مرحله عملیات عینی از مراحل رشد شناختی پیاژه هستند . در این مرحله کودکان تنها بر اساس آنچه که مشاهده می کنند پاسخ داده و قادر به درک موضوعاتی که عبئیت ندارند نیستند (برک ، ۲۰۰۱، ترجمه محمدی، ۱۳۸۲) از زمانی که در مقالات متعدد حبطه سنجش و ارزیابی به سنجش پویا توجه بیشتری گردید ؛ بر لزوم سادگی و روشنی عملکرد و نیز کاربردی بودن این آزمون ها در عین داشتن ویژگی های روانسنجی قابل قبول تاکید شده است ( لوکان و الیوت ،۲۰۰۱). تعداد زیاد مولفه های دو تکا و بسیط بودن آن، بررسی ویژگی های روانشناختی کل حیطه های آن از توان و فرصت انجام پایان نامه کارشناسی ارشد فراتر برده است. بدین ترتیب در پژوهش حاضر تلاش گردید مولفه های کاربردی این آزمون در کودکان اختلال نقص توجه – بیش فعالی (باتوجه به نقایص آن ها در زمینه توجه بینایی و عملکرد های حرکتی ) انتخاب شود. آزمون دو تکای کودکان را می توان به دو شیوه ارائه کرد: هنگامی که هدف از اجرای آزمون تعیین مقیاسی پایه از عملکرد شناختی کودک باشد، می توان تنها مرحله پایای آزمون را اجرا کرد. اما هنگامی با هدف شناسایی توانایی یادگیری کودک باشد، باید هر سه مرحله آزمون به کار گرفته شود.

اهداف پژوهش

هدف کلی از انجام این پژوهش تعیین ویژگی های روانسنجی خرده آزمون ساختار بینایی حرکتی دو تکای کودکان و کاربرد آن جهت بررسی مهارت های بینایی – حرکتی در کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه – بیش فعالی ، می باشد که موارد زیر را در بر می گیرد:

– تعیین اعتبار خرده آزمون ساختار بینایی – حرکتی دو تکای کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه – بیش فعالی

– تعیین روایی خرده آزمون ساختار بینایی – حرکتی دو تکای کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه – بیش فعالی

– تعیین رابطه بین خرده آزمون ساختار بینایی – حرکتی دو تکای کودکان و مهارت های بیناییحرکتی در کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه – بیش فعالی

سؤالات و فرضیات پژوهش

-­آیا خرده آزمون ساختار بینایی – حرکتی در کودکان دارای اختلال نقص توجه – بیش فعالی از اعتبار کافی برخوردار است ؟

– آیا خرده آزمون ساختار بینایی – حرکتی در کودکان دارای اختلال نقص توجه – بیش فعالی از روایی کافی برخوردار است؟

– آیا بین خرده آزمون ساختار بینایی – حرکتی دوتکای کودکان و مهارت های بینایی – حرکتی در

مورد کودکان دارای اختلال نقص توجه – بیش فعالی رابطه وجود دارد؟

تعریف متغیر ها و اصطلاحات پژوهش

ساختار بینایی- حرکتی