منو
X

تصویر
حسین واحدی
روانشناس بالینی و فردی
(4)
آمار این متخصص
(4) رای
0%

دقت

60%

مفید بودن

0%

دانش و مهارت

80%

رفتار بالینی

40%

وقت شناسی

40%

هزینه اقتصادی

توضیحات پروفایل
  

حسین واحدی هستم، فارغ التحصیل روانشناسی در مقطع کارشناسی ارشد از دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید چمران در سال ۱۳۹۱، پایان نامه ی اینجانب تحت عنوان “تاثیر درمان نوروفیدبک و دارو درمانی بر نشانه های مرضی و عملکرد مداوم در پسران مبتلا به اختلال کمبود توجه- بیش فعالی در شهر تبریز” می باشد که در ادامه بخشی از آن را مطالعه می کنید:

دانشگاه شهید چمران

دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی

گروه روان شناسی بالینی

پایان نامه دکتری در  رشته روان شناسی

عنوان:

تاثیر درمان نوروفیدبک و دارو درمانی بر نشانه های مرضی و عملکرد مداوم در پسران مبتلا به اختلال کمبود توجه- بیش فعالی در شهر تبریز

استاد راهنما:

دکتر یداله زرگر

استاد مشاور:

دکتر مهناز مهرابی زاده هنرمند

دکتر ایران داودی

نگارنده:

حسین واحدی

زمستان ۱۳۹۱

فهرست مطالب

عنوان

فصل اول – موضوع پژوهش

بیان مساله

اهمیت پژوهش

اهداف پژوهش

فرضیه های تحقیق

تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرهای پژوهش

فصل دوم

مبانی نظری و پیشینه تحقیق

مقدمه

اختلال کمبود توجه-بیش فعالی

تعریف اختلال

شیوع اختلال

سبب شناسی

مداخله سازگاری با محیط کلاسی

مداخلات روانی اجتماعی

سایر مداخلات روان شناختی

رویکردهای درمانی

درمان دارویی

درمان نوروفیدبک

امواج مغزی و کارکرد آن

تحقیقات صورت گرفته

خلاصه فصل دوم

فصل سوم

روش تحقیق

مقدمه

نوع پژوهش

طرح پژوهش

متغیرهای پژوهش

جامعه و نمونه آماری

ابزار مداخله

ابزارهای جمع آوری اطلاعات

روش تحلیل داده ها

فصل چهارم

تجزیه و تحلیل اطلاعات

مقدمه

یافته های توصیفی

آزمون فرضیه ها

یافته های جانبی

فصل پنجم

بحث و نتیجه گیری

بحث و نتیجه گیری

محدودیت های تحقیق

پیشنهادات کاربردی

پیشنهادات پژوهشی

منابع

چکیده:

هدف از انجام این پژوهش بررسی و مقایسه اثر بخشی درمان نوروفیدبک و دارو درمانی در بهبود نشانه های مرضی و بهبود عملکرد مداوم پسران مبتلا به اختلال کمبود توجه بیش فعالی (ADHD) در شهر تبریز بود. در این مطالعه شبه تجربی، جامعه آماری این پژوهش، شامل دانش آموزان ۷ تا ۱۴ ساله مبتلا به ADHD شهر تبریز بود. از بین کودکان ADHD، پس از انجام ارزیابی های بالینی توسط روان شناس تعداد ۳۰ کودک به شیوه در دسترس انتخاب شدند. این تعداد بر اساس رضایت خانواده، در دو گروه ۱۵ نفره تقسیم شدند. گروه اول یک دوره درمان نوروفیدبک را در طول ۲ ماه و به صورت ۳ جلسه ۴۵ دقیقه در هفته، در مجموع ۲۰ جلسه طی کرد. گروه دوم در طول همین مدت دارو درمانی را طی کرد. ابزارهای استفاده شده در این پژوهش شامل ملاک های TR DSMIV-، پرسشنامه نشانه های مرضی ۴-CSI و نسخه ی رایانه ای آزمون عملکرد مداوم (TOVA) بود. تحلیل نتایج با استفاده از روش تحلیل واریانس مکرر و تحلیل کواریانس صورت گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که درمان های نوروفیدبک و دارو درمانی موجب بهبود نشانه های مرضی و عملکرد مداوم کودکان مبتلا به اختلال کمبود توجه بیش فعالی می شود. اثر بخشی این درمان در هر دو متغیر هم در مرحله پس آزمون و هم پیگیری مورد تایید قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که بین اثربخشی دارو درمانی و درمان نوروفیدبک در بهبود نشانه های مرضی، و عملکرد مداوم کودکان مبتلا به اختلال کمبود توجه بیش فعالی تفاوت وجود دارد. نتایج تحقیق نشان داد که نشانه های مرضی گروه درمان نوروفیدبک در پس آزمون کاهش بیشتری پیدا کرده است. در مقایسه اثرات دو روش درمانی در بهبود عملکرد مداوم، نتایج تحقیق نشان داد که عملکرد مداوم آزمودنی های گروه دارو درمانی به طور معنی داری نسبت به گروه درمان نوروفیدبک افزایش داشته است. در مقایسه اثربخشی دو درمان در مرحله پیگیری تفاوت در اثر بخشی دو رویکرد درمانی در مورد نشانه های مرضی تایید نشد. اما در مورد عملکرد مداوم همچنان دارو درمانی نتایج بهتری را به دنبال داشت. در بررسی بیشتری که بر روی اثرات دو نوع مداخله درمانی بر روی عملکرد مداوم صورت گرفت، نتایج تحقیق نشان داد که درمان نوروفیدبک در کاهش خطاهای مربوط به توجه (خطای غفلت) و دارو درمانی در کاهش خطاهای مربوز به تکانش گری (خطای ارتکاب) اثرات بهتری داشته است.

کلید واژه ها: نوروفیدبک، دارو درمانی، نشانه های مرضی، عملکرد مداوم، اختلال کمبود توجه بیش فعالی

فصل اول:

مقدمه:

در سال های اخیر توجه علمی به اختلالات دوران کودکی افزایش یافته است. چرا که بسیاری از مشکلات کودکان پیامد های بلند مدتی برای کودک خانواده و جامعه داشته و نیز بسیاری از اختلالات دوران بزرگسالی ریشه در دوران کودکی دارند (ماش و بار کلی ، ۲۰۰۲). اختلال کمبود توجه بیش فعالی یکی از بارزترین اختلالات کودکی است. این اختلال یک مقوله شخصی است که امروزه برای تبین افرادی که به شکل بالینی مشکلات بی توجهی و یا بیش فعالی و تکانشگری دارند، مورد استفاده قرار می گیرد. اختلال کمبود توجه بیش فعالی یک الگوی پایدار مداوم نارسایی توجه و برانگیختگی است که از نظر فراوانی و شدت از آنچه در کودکان بهنجار دیده می شود، بالاتر و یا سطح رشادی فرد، تناسب ندارد. برخی از نشانه ها قبل از۷ سالگی وجود دارند و باعث اختلال قابل ملاحظه بالینی در حوزه فعالیت های اجتماعی، تحصیلی و حرفه ای فرد می شوند، به طوری که حداقل در ۲ حوزه به مدت ۶ ماه بروز پیدا می کنند. شیوع این اختلال ۳ تا ۷ %و نسبت پسران به دختران ۴ به ۱ است (انجمن روان پزشکی امریکا ، ۲۰۰۰). بر اساس اطلاعاتی که در سال ۲۰۰۳ در بررسی ملی سلامت کودکان آمریکا بدست آمد، بنظر می رسد که ۸ / ۷ % کودکان بین سنین ۱۷-۴ ساله (یا در حدود ۲ دانش آموز در هر دوره کلاسی کودکستان تا کلاس دوازدهم) علایمی را در زندگی خود نشان می دهند که منجر به تشخیص ADHD می شود (ویزر استر، ۲۰۰۵). وقتی این شواهد را با این واقعیت که ADHD نوعا با مشکلات سازگاری در مدرسه ارتباط دارد، ترکیب کنیم عجیب نخواهد بود که بدانیم روان شناسان مدرسه هر ساله به طور میانگین ۱۷ مورد ارجاعی برای ارزیابی ADHD دارند (دمار ای ، اسکافر و دلانگ، ۲۰۰۳). همچنین والدین ۲۷ % کودکانی که نیاز به کمک های تحصیلی خاصی دارند، این اختلال را گزارش می کنند (واگنر و بلاکوربی ، ۲۰۰۶). بنابراین روشن است که متخصصان مدرسه باید برای شناخت و ارائه خدمات به دانش آموزان دارای اختلال ADHD آماده باشند (بروک ، جیمرسون و هانسن ،۲۰۰۹).درمان دارویی عمده ترین مداخله ای است که در حال حاضر در این کودکان صورت می گیرد. داروهایی که برای درمان اختلال ADHD استفاده می شود، اغلب محرک های سیستم عصبی مرکزی هستند. این محرک ها شامل دکستر و آمفتامین ، متیل فندیت (ریتالین ) و سیلرت می شوند. سازمان نظارت بر تغذیه و دارو در امریکا دکستر و آمفتامین را برای کودکان ۳ سال به بالا و متیل فندیت را برای کودکان سال به بالا پذیرفته است. مکانیزم دقیق عمل دارو های محرک ناشناخته مانده است. در ایران متیل فندیت با نام تجاری ریتالین اصلی ترین درمان برای اختلال ADHD شناخته شده است (مظفر، ۱۳۸۹). متیل فندیت تقریبا در سه چهارم  کودکان مبتلا به ADHD بسیار موثر است، اما عوارض جانبی نیز به همراه دارد (کاپلان وسادوک ، ۲۰۰۷)استفاده از درمان نورو قباد یک برای کاهش نشانه های ADHD در ۳۵ سال اخیر مورد مطالعه قرار گرفته است (بودز ینسکی ، بودزبنسکی ، ایوانز و آباربانل، ۲۰۰۹). نوروفیدبک تکنیکی است که در آن اشخاص یاد می گیرند به وسیله شرطی سازی کنشگر، الگوی امواج مغزی خود را تغییر دهند (ماستر پسکو و هیلی ، ۲۰۰۳). این تکنیک به دنبال آن است که به افراد آموزش آموزش دهد واکنش امواج مغزی خود را نسبت به محرک ها، بهنجار سازند (مان ، لوبر ، زیمر من ، مبلر و مونچن ،۲۰۰۳). زمانی که فرد در تنظیم فعالیت مغزی خود موفق می شود به دنبال آن بهبودی در شناخت و رفتار حاصل می شود (ناش ، ۲۰۰۰). در فرایند درمان افراد یاد می گیرند که چگونه بیشتر امواج مغزی مرتبط با رفتارهای مطلوب مانند تمرکز، کانون توجهی، آرمیدگی و کاهش تحریک پذیری و خطا را تولید کنند (اشتاین برک و اوتمر ۲۰۰۴).

بیان مسئله

اختلال کمبود توجه بیش فعالی شایع ترین اختلال روانی در دوره کودکی محسوب می شود. این اختلال شیوعی در حدود ۷ تا ۱۰ درصد در پسران و ۳ درصد در دختران بین سنین ۴ تا ۱۱ سال دارد (اسکروک ، روبرتز ، گروسمن و باروتین ، ۲۰۰۰). در حدود ۵-۳ درصد کودکان کودکان سنین مدرسه ملاک های تشخیصی این اختلال را دارا می باشند (گرن هیل و هاچمن ، ۲۰۰۹). میزان شیوع اختلال در سنین مدرسه به اندازه ای بالا می باشد که توجه خاصی را برای مطالعه، با توجه به ملاک های راهنمای تشخیصی و آماری انجمن روانپزشکی آمریکا به خود جلب می نماید، در ویراست چهارم DSM میزان شیوع اختلال نسبت به موارد ذکر شده در DSM – III و یا III – R DSM- بالاتر گزارش شده است (بار کلی ،۲۰۰۶)درمان دارویی عمده در این اختلال شامل محرک های سیستم اعصاب مرکزی می باشد (مایکل وولادت ، ۲۰۰۱). نتایج مطالعات با استفاده از درمان دارویی نشان داده است که این دارو ها می توانند فراخنای توجه، عملکرد مداوم، کنترل بر انگیختگی، خلاقیت تحصیلی و روابط اجتماعی را در کودکان ADHD بهبود بخشند (اروین و همکاران ، ۲۰۰۰). متیل فندیت (ریتالین) داروی محرکی است که از سال ۱۹۵۵ برای درمان ADHD به کار گرفته شده است و به عنوان داروی سالم مورد توجه واقع شده است، در حالی که دارای عوارض جانبی فراوانی مانند بی اشتهایی خاص ( ۱۴%)، دردهای شکمی (%۱۱)، بی خوابی (۸%) و سردرد (۱۳%) می باشد (کانر ، کانر”، ۲۰۰۶). داروی محرک دیگر آدرال است که ترکیبی از نمک های آمفتامین است. این دارودارو میزان بالایی از نشانه های آنورکسیا (۲۲%) و بی خوابی (۱۷%) را به همراه دارد (بودزینسکی و همکاران، ۲۰۰۹). مطالعه مروزی نشان داده است که داروهای محرک فقط اثرات کوتاه مدتی بر رفتار دارند (کانر، ۲۰۰۹). داروهای غیر محرک مانند استراترا (آتوموکسین ) نیز بدون عارضه جانبی نبودند. در حدود ۲۵ درصد از کودکان و ۵۰ درصد از بزرگسالانی که به آنها محرکها تجویز شده بودند نتیجه نمی گرفتند و زمانی که مصرف دارو قطع می شد اثرات شان از بین می رفت (بودزینسکی و همکاران، ۲۰۰۹). صرف مصرف دارو به ندرت می تواند نیاز های درمانی کودکان مبتلا به این اختلال را برآورده نماید و لازم است با مداخله های روان شناختی همراه گردد (مایکل و ونادت، ۲۰۰۱).درمان رفتاری را نیز می توان در مورد کودکان به کار برد (برای نمونه پلهام و فابی یانو ، یانو ، ۲۰۰۸ ریوز و آنتونی ،۲۰۰۹). درمان رفتاری شامل برنامه ساختاری است که به والدین و و معلمان در شناسایی و یاری کردن کودکانی که مشکلات توجهی دارند، کمک می کند. این روش برنامه هایی را به کودکان آموزش می دهد که از آن طریق، خود کودکان مسئولیت رفتار خویش را داشته باشند و آنرا کنترل کنند (دو پائول و استور، ۲۰۰۳)، درمان های دارویی و روان شناختی به طور ترکیبی یا به صورت فردی به کار گرفته شده اند. این مداخله ها توسط روان پزشکان، روان شناسان، والدین و معلمان به کار گرفته شده اند (نولان ، گادو و اسپرافکین ، ۲۰۰۱).هدف درمان نوروفیال یک ایجاد مهارت خود تنظیمی در بیماران، در ارتباط با فعالیت مغزی از قبیل توانمند سازی برای بازشناسی وضعیت های ذهنی متفاوت با توجه تمرکزی – است. نکته مهم این است که افراد پس از آموزش کافی، می توانند موقعیت ذهنی مناسبی را برای انجام تکالیف خود، بدست آورند (لوبر و لوبر، ۲۰۰۱).ونگلر و همکاران (۲۰۱۱) در بررسی اثربخشی درمان نوروفیدبک بر روی کودکان این درمان را در ۱۸ کودک مبتلا به کار گرفتند. نتایج کاهش معنی داری را در علایم این کودکان نشان داد. در مطالعه تأثیر درمان نوروفیلیک بر روی کودکان ADHD گوئزلین و همکاران (۲۰۰۹) از بین ۷۲ کودک بین سنین ۸ تا ۱۲ سال مبتلا به صورت تصادفی ۴۶ نفر را در گروه نوروفیدبک قرار داده و ۲۶ نفر را به عنوان گروه کنترل به کار گرفتند. تغییرات ایجاد شده به وسیله EEG دیجیتالی نیز مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصل تغییرات قابل توجهی را در توجه و تمرکز بیماران ADHD نشان داد. هنریچ ، گوئزلبین ، فریسلدر، مول و لوتنیرگ (۲۰۰۴) به مدت ۳ ماه بیماران ADHD ADHD را که با استفاده از درمان نوروفینیک درمان شده بودند، مورد پیگیری قرار دادند. آن ها نتیجه گیری کردند که همه شاخصهای بهبودی در این مدت وضعیت خود را حفظ کردند. در مطالعه ای که توسط کونئلبین و همکاران (۲۰۱۰) صورت گرفت بیماران ADHD تحت درمان نوروفیدبک قرار گرفتند. در این مطالعه که بیماران بعد از ۶ ماه نیز مورد ارزیابی قرار گرفتند، در۵۰  درصد کودکان، میزان ۲۵ درصد کاهش در عملکرد گزارش شد. با این حال می توان گفت که درمان نوروفیدبک تاثیرات خود را تا حد زیادی حفظ کرده بود در برخی از مطالعات صورت گرفته با استفاده از درمان نوروفیدبک بهبود توجه و کاهش بیش فعالی و تکانش گری (برای نمونه فوش ، بیر بومر ، لوتزنبرگ ، گروزلیر و کایسر ، ۲۰۰۳ ، ۲۰۰۳  گونزلیین و همکاران، ۲۰۰۹ء لینز و همکاران، ۲۰۰۷ موناسترا وموناسترا و جورج ، ۲۰۰۲)، بهبود در عملکرد مداوم برای نمونه قوش و همکاران، ۲۰۰۳؛ هیتریچ و همکاران، ۲۰۰۶ کیاسر و او تمر، ۲۰۰۰؛ موناسترا و موناسترا و جورج، ۲۰۰۲) مورد تایید قرار داده اند. همچنین تاثیر گذاری آن در کارکردهای شناختی و رفتاری تایید شده است (نظری ، کوورن و بروکا و برکویین ، ۲۰۱۱).برخی محققان بیان داشته اند که هرچند داروهای محرک برای اکثر کودکان مبتلا به ADHD نسبتا مؤثر هستند، اما حدود ۵۲ درصد به این داروها پاسخ نمی دهند (باراباز و باراباز۲۰۰۰؛ براون ، ۲۰۰۰؛ استرمن ، ۲۰۰۰) و در تعدادی از آنها نیز مشکلات رفتاری افزایش می یابد می یابد (براون، ۲۰۰۰). به کار گیری درمان نورو قیدیک در ADHD منتقدانی هم دارد. در یک مطالعه مروری لو و بار کلی (۲۰۰۶) بیان می دارند که این روش درمانی، مناقشه کاملی را بین جوامع علمی و بالینی بر انگیخته است. این محققان با استناد به تحقیقات انجام شده، نتیجه گرفته اند که مطالعات انجام شده و با بخش هستند، اما لازم است مطالعات کنترل شده علمی بیشتری تری انجام شود، نکته قابل توجه دیگر این است که مطالعات معدودی اثر بخشی آن را در طولزمان بررسی و تایید کرده اند و به نظر می رساند نیاز به بررسی بیشتر در این زمینه باشد. باید اضافه کرد که تحقیقات انجام شده، بر روی شانه های مرضی این اختلال به صورت کلی، توجه چندانی نداشته اند. با توجه به آنچه ذکر شد باید در نظر داشت، در صورتی که اثربخشی درمان نوروفیدبک در این کودکان بویژه در طول زمان مورد تایید قرار گیرد، حتی در صورت اخذ نتایج برابر با درمان دارویی، به علت نداشتن عوارض جانبی داروها این درمان می تواند به عنوان درمان موثرتری معرفی شود. مساله ای که در این تحقیق مطرح شده این است که آیا هر کدام از درمان های نوروفیدبک و دارو درمانی می توانند باعث بهبود نشانه های مرضی و بهبود عملکرد مداوم کودکان مبتلا به اختلال کمبود توجه بیش فعالی (ADHD) شوند؟ و اینکه کدام یک از این دو می توانند نتایج بهتری به دنبال داشته باشند؟

اهمیت و ضرورت پژوهش

اختلال کمبود توجه بیش فعالی شایع ترین اختلال عصبی رفتاری است که در مراجعان به درمانگاه های روانپزشکی کودک و نوجوان مشاهده می شود (ویلنز ،۲۰۰۴؛ بیدر من ، ۲۰۰۵). در یک مطالعه میزان اختلال را در جمعیت ایرانی، ۷ / ۱۵ درصد برای پسران و ۷/۶ درصد برای دختران برآورد کرده اند (دشتی، ابوالحسنی، مجدزاده، علاقبند راد و افتخار، ۱۳۸۲). گزارش های والدین از علایم در مقایسه با تشخیف متخصصان میزان شیوع بالاتری را نشان می دهد. برای نمونه در ارزیابی سلامت ملی و تغذیه در کشور ایالات متحده، تعداد ۳۰۸۲ کودک بین سنین ۸ تا ۱۵ ساله به صورت تلفنی بررسی شده اند. در این تحقیق مشخص شد ۹/ از کودکان دارای ملاک های اختلال ADHD ارزیابی شدند، که از این افراد ۱۱٫۸ درصد پسر و ۴ /۵درصد دختر بودند. از این رو پیش بینی می شود ۴ / ۲ میلیون کودک در ایالات متحده بالاتر از ۷ سال و پایین تر از۱۵ سال مبتلا به ADHD باشند. این مطالعه بر اساس پرسش از والدین و بین سال های ۲۰۰۱ تا  …

مشخصات
  • جنسیت مرد
  • وابسته به کلینیک
  • تجارب / مهارت ها
  • دانشگاه دانشگاه شهید چمران
  • رشته تحصیلی روانشناسی
  • گواهینامه ها
  • پست های مدیریتی
  • مقطع تحصیلی کارشناسی ارشد
  • کلمات کلیدی حسین واحدی روانشناس، حسین واحدی مشاور، حسین واحدی روان درمانگر، حسین واحدی روانپزشک، حسین واحدی متخصص اعصاب و روان، حسین واحدی روانسنج
تخصص ها
  • روان‌شناسی بالینی
تصویر
حسین واحدی
روانشناس بالینی و فردی
(4)

E-Teb.com © Copyright 2016 روانشناس یا روانپزشک. تمامی حقوق محفوظ است.

دکتر - مشاوره خانواده - پزشک - مشاوره آنلاین - شماره دکتر