حمیدرضا شعبانی هستم، فارغ التحصیل روانشناسی گرایش مشاوره در مقطع کارشناسی ارشد از دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت در سال ۱۳۸۹، پایان نامه ی اینجانب تحت عنوان “بررسی تاثیر طرح آموزش خانواده بر کیفیت رابطه بین مادران با فرزندان در دانش آموزان دوره راهنمایی شهر مرودشت در سال تحصیلی ۸۹-۸۸” می باشد که در ادامه بخشی از آن را مطالعه می کنید:

دانشگاه آزاد اسلامی

واحد مرودشت

دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی

پایان نامه کارشناسی ارشد در رشته روان شناسی گرایش مشاوره

عنوان:

بررسی تاثیر طرح آموزش خانواده بر کیفیت رابطه بین مادران با فرزندان در دانش آموزان دوره راهنمایی شهر مرودشت در سال تحصیلی ۸۹-۸۸

استاد راهنما:

دکتر ژاله رفاهی

استاد مشاور:

دکتر سهیلا جاهدی

نگارش:

حمید رضا شعبانی

تابستان ۱۳۸۹

فهرست مطالب

عنوان

فصل اول: کلیات پژوهش

مقدمه

بیان مساله

اهمیت و ضرورت تحقیق

اهداف تحقیق

فرضیات طرح تحقیق

تعاریف متغیر ها و اصطلاحات

فصل دوم – ادبیات و پیشینه پژوهش

مقدمه

بخش اول ( پیشینه نظری)

ویژگی دوره راهنمایی تحصیلی

آموزش خانواده

کارآیی آموزش خانواده

نیاز آموزشی والدین

موانع موجود در آموزش پدران و مادران

نقش انجمن اولیا و مربیان در هماهنگی تربیتی خانه و مدرسه

راه های برقراری ارتباط اولیا با مدرسه

همکاری اولیاء و مربیان در امور آموزشی

جایگاه خانواده در تربیت آدمی و اهمیت آموزش اعضای آن

اهمیت آموزش خانواده در مدارس

راه های آموزش والدین

برنامه آموزش خانواده در مدارس

روابط نوجوان با والدین

روش برقراری ارتباط با فرزندان

چند اصل در ایجاد رابطه با فرزندان

صمیمیت با والدین

انواع رفتار ها و روابط والدین با فرزندان خود

زمانی که والدین و فرزندان در برقراری رابطه ها شکست می خورند

بخش دوم (پیشینه تحقیق)

تحقیقات داخل کشور

تحقیقات خارج از کشور

جمع بندی

فصل سوم – روش اجرای پژوهش

مقدمه

طرح پژوهشی

جامعه آماری

نمونه وروش نمونه گیری

ابزار پژوهش

روش اجرا

روش تجزیه و تحلیل آماری

فصل چهارم – تجزیه و تحلیل یافته ها

مقدمه

توصیف متغیر های تحقیق

آمار استنباطی (بررسی فرضیه ها)

فصل پنجم – بحث و نتیجه گیری

خلاعیه پژوهش

بحث و نتیجه گیری

محدودیت ها

پیشنهادات برای کاربرد یافته ها

فهرست منابع

طرح آموزشی

پرسشنامه

چکیده انگلیسی

طرح پشت جلد انگلیسی

چکیده فارسی

این تحقیق به منظور بررسی میزان تأثیر آموزش خانواده بر کیفیت رابطه بین مادران با فرزندان در دانش آموزان دوره راهنمایی شهر مرودشت در سال تحصیلی ۸۹-۱۳۸۸ به روش پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل انجام شد. جامعه آماری پژوهش ۷۵۵۵ نفر می باشند که از بین آنها ۸۸ نفر که کمترین نمره را در مقیاس رابطه ولی فرزندی کسب کرده بودند به طور تصادفی به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند و در دو گروه آزمایش و گواه به طور تصادفی جایگزین شدند. ابزار اندازه گیری پرسشنامه مقیاس رابطه ولی – فرزندی (م ر و ف ) است که با هدف سنجیدن کیفیت رابطه ولى – فرزندی توسط فاین و مورلند و شوېل تهیه شده است، ضریب پایایی در این پژوهش به روش آلفای کرونباخ و به میزان ۸۴/۰ بدست آمد. اطلاعات استخراج شده از آزمون توسط نرم افزار کامپیوتری spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. به منظور چگونگی تأیید با رد فرضیه ها ابتدا آمار توصیفی برای متغیرهای گسسته شامل فراوانی، درصد و در صد تراکمی و برای متغیرهای پیوستهای شامل میانگین و انحراف استاندارد استفاده و در ادامه از آزمون تحلیل کووار پالس دو طرفه برای بررسی تأثیر آموزش خانواده بر کیفیت رابطهی مادر و فرزند استفاده گردید. سپس نتایج تحلیل های مربوط به رابطه ی متغیرهای زمینهای (پایه ی تحصیلی، سن مادر، تحصیلات مادر و وضعیت شغلی مادر) با کیفیت رابطه ی مادر و فرزند ارائه گردید. پس از تجزیه و تحلیل داده های آماری حاصل از پژوهش مشخص شد که طرح آموزش خانواده بر کیفیت رابطه بین مادران و فرزندان پسر اثر خوبی داشته ولی بر روی رابطه مادران و دختران اثر مطلوبی نداشته است و همچنین عواملی مانند سن، سطح تحصیلات و اشتغال مادر و پایه تحصیلی بر کیفیت رابطه تاثیر نداشته است.

کلید وازه: آموز خانواده رابطه مادر فرزند

فصل اول:

مقدمه:

آدمی در محیطی به نام خانه و خانواده پا به عرصه وجود می گذارد. در آن محیط در کنار پدر ومادر و سایر افراد و عوامل خانواده پرورش می یابد و به اصطلاح بزرگ می شود و دوباره به نوبه خود تشکیل خانواده می دهد و همان دوره را شروع می کند و از طرف دیگر ثابت شده که افراد هر کدام دارای یک ظرفیت واستعداد های ذاتی هستند که از پدر و مادر به ارث می برند و سپس تحت تاثیر ونفوذ عوامل مختلف محیطی قرار گرفته و تربیت می شوند. به عبارت دیگر مجموعه استعداد ها و توانایی های ارثی و تاثیرات تربیتی ماخوذه از محیط شخصیت آنان را می سازد . لذا با کمی دقت و امعان نظر متوجه می شویم که در تشکیل شخصیت و تربیت انسانها خانواده بزرگترین نقش را دارد (جهانگرد، ۱۳۸۹).خانواده یکی از مهمترین عوامل موثر در رشد همه جانبه کودک است تاثیر خانواده بر کودک بدون مقدمه آغاز و با قدرت و فراگیری خاصی آشکار می شود و امکان دارد در سراسر زندگی فرد باقی بمانید تحلیل های نظری و تجربی هر دو توجه خود را در اساس به روابط کودک و والدین متمرکز کرده اند و برای اثرات پدر و مادر بر کودک اهمیت و ارزش خاصی قائل شده اند .هرچند اخیرا بیشتر مطالعات و تحقیقات به اثر کودک بر هر یک از والدین و دیگر اعضای خانواده و یا بر کل خانواده به عنوان یک رابطه دو جانبه و تاثیر متقابل توجه داشته اند. فرزندان به ازدواج تمامیت و کمال می بخشند و خانواده را کامل می کنند .اکثریت قریب به اتفاق زنان و مردان می خواهند دارای فرزند باشند . فرزندان سالم و نیرومند تا بتوانند در زندگی افرادی با نشاط و بارور و مفید برای جامعه باشند . یکی از مهمترین عوامل در تامین سلامت و بهداشت روانی فرزندان روابط صحیح ومتعادل والدین با آنهاست. همه پدران و مادران خواهان نیکبختی ورفاه و امنیت بنیادی در فرزندانشان هستند ، هیچ کس عمدا کودکش را کمرو، غیر مسوول ، بی ادب ، ترسو و سهل انگار بار نمی آورد و با این حال بسیاری از کودکان ونوجوانان در طول فرایند رشد خود خصوصیات نامطلوبی را کسب می کنند و از داشتن اعتماد به خود واحساس امنیت دور می مانند و فردی تا شاد ونامرتب می گردند . تحقیقات نشان می دهد که در بین عوامل مختلفی که در پرورش شخصیت سالم در کودکان و نوجوانان موثرند، تاثیرات متقابل کودک ووالدین ونحوه برخورد و ارتباط والدین و کودک از مهم ترین و بنیادی ترین عوامل محسوب می شود (نوایی نژاد، ۱۳۸۵).صاحب نظران روان شناسی و علوم تربیتی یکی از مهم ترین نهاد های موثر در تربیت و رفتار آدمی را سازمان خانواده می دانند زیرا محیط خانواده اولین و با دوام ترین عامل در تکوین شخصیت کودکان ونوجوانان وزمینه ساز رشد جسمانی ، اخلاقی، اجتماعی و عقلانی عاطفی است . در حقیقت فرد در خانواده متولد می گردد ، در سازمان خانواده زندگی می کند و در مواقع نیاز به خانواده روی می آورد و در پرتو زندگی خانوادگی سکون و آرامش می باید (صافی، ۱۳۸۶).از نکات اساسی و روشن این است که آموزش و یادگیری به سن و زمان معینی اختصاص ندارد. آموزش خانواده یکی از جنبه های بسیار مفید آموزش بزرگسالان است که همواره مورد توجه برنامه ریزان اجتماعی است زیرا اساس هر جامعه، خانواده های آن جامعه است. به عبارت دیگر، کیفیت ارتباط در مکان مقدس خانواده است که تا حد زیادی چگونگی گذشته، حال و آینده هر فرد و جامعه را پی ریزی می کند و به همین لحاظ یکی از جریانهایی که پس از پیروزی انقلاب و استقرار نظام جمهوری اسلامی ایران با کوشش متفکران و مسئولان مربوطه دنبال شده و روند افزایشی داشته «آموزش خانواده» است. اهمیت نقش والدین و تأثیر عمیق و گسترده آن در ابعاد وجود کودکان و نوجوانان ایجاب می کند که به صورتهای مختلف آموزش ببینند وباجدیدترین اطلاعات و منابع مربوط به مدیریت خانواده و شیوه رفتار با فرزندان آشنا گردند (صافی، ۱۳۷۷).تغییر رفتار والدین به همراه رشد گام به گام فرزندان، امری اجتناب ناپذیر است به نحوی که می توان گفت به همراه رشد روز به روز کودکان و نوجوانان والدین نیازمند آموزش، مطالعه و یادگیری روشهای مؤثر و جدید تربیتی هستند تا الگوهای رفتاری متناسب با سن شرایط فرزندان خود را به کار گیرند و رفتاری متناسب با شرایط جسمی و روانی آنان داشته باشند. با توجه به این مطالب پژوهشگر تحقیقی با عنوان بررسی تاثیر طرح آموزش خانواده بر کیفیت رابطه بین مادران با فرزندان در دانش آموزان دوره راهنمایی شهر مرودشت را دنبال می کنند.

بیان مساله:

بعد از انقلاب صنعتی در دنیای غرب مادران هم مثل پدران جذب کارخانه ها و کارگاه ها شدند وطبعا بازار مدرسه و مکتب رواج بیشتر پیدا کرد و در کنار کارگاه ها مهد کودک ها و در سطح شهر پرورشگاه ها پدید آمد .امر تربیت بصورت معمول در مدارس ساری وجاری بود ولی متاسفانه تابسامانی خانواده ها که ناشی از کار و اشتغال فوق العاده والدین بود موجبات آلودگی و گرفتاری برخی از کودکان وانحراف ولغزش آنها را فراهم کرد. اولیای امور والدین و مربیان تدریجا دریافتند که رابطه ای بین بزهکاری کودکان و نوجوانان و نابسامانی خانواده ها وجود دارد و تصمیم گرفتند که مشکلات موجود را با همکاری پدران و مادران و اولیای مدرسه به گونه ای حل کنند و این موضوع خود انگیزه ای برای تاسیس انجمن های اولیا و مربیان در غرب بود، در اوائل قرن بیستم حتی برخی از مدارس اروپایی ، کلاس هایی ترتیب دادند که یکی از شرایط ثبت نام و پذیرفتن دانش آموزان، شرکت والدین آنها در کلاس هایی بود که به منظور آموزش آنها تشکیل می شد، بدین ترتیب توجه اولیای دانش آموزان به امر خانواده و نظارت و کنترل مستمر فرزندان در امر تربیت معطوف و نتایج ارزنده ای هم حاصل شدو بعد ها که در جوامع دیگر مدارس جدید تاسیس شد با الگو گیری از آن موسسات سعی کردند أهتمامی به آموزش اولیاء نشان داده و موسسائی تحت عنوان مدرسه ای اولیا و همکاری اولیاء و مربیان ، انجمن خانه و مدرسه و پدید آوردند که این امر در کشور ما نیز بیش با کم یا همان شیوه تاسیس شد (جهانگرد، ۱۳۷۹).خانواده به عنوان یک گروه واحد اجتماعی در بر گیرنده بیش ترین و عمیق ترین واساسی ترین مناسبات انسانی است . خانواده علاوه بر این که محیط صفا و صمیمیت و وحدت بین زن و مرد است موقعیت بسیار حساسی برای یادگیری و شکل دهی نگرش ها و تشکیل باور های اساسی فرزندان را نیز فراهم می آورد که برای زندگی اجتماعی و بهره وری از میراث فرهنگی وانتقال آن حائز اهمیت است. کودک اولین تجربه ها را در روابط خود با مادر کسب می کند ، پذیرندگی عاطفی و روانی، استحکام واستمرار روابط مادر با کودک از عوامل اساسی در مبانی شالوده های روانی و شخصیتی کودک است باید توجه داشت به هر نسبتی که این ارتباط تحت تاثیر عواملی مختل شود باید منتظر تزلزل و آسیب پذیری شخصیت افراد را در دوران بعدی زندگی بود (رشید پور، ۱۳۸۷).یکی از عوامل مهم تاثیر گذار در تربیت فرزندان مادران می باشند، نقش ونقود مادر هم از لحاظ ورائت و هم از لحاظ محیط بر روی فرزندان از سایر عوامل مهم تر است. از لحاظ ورائت نقش مادر در کودک مهم است از آن بابت که طفل بخشی از صفات ارثی خود را از طریق ژن های او بدست می آورد و هم در طول مدت حیات خود در رحم وبعد در دوران شیر خوارگی ویژگی های آرئی مادر به او منتقل می شود . در جنبه محیطی هم می دانیم که کودک تانه ماه در رحم مادر است حجم رحم ، فشار رحم ، ویژگی های شیمیایی رحم ، سلامت با نقص فیزیکی آن ، غذای مادر در دوران حمل دوای او ، سلامت یا بیماری او ، روحیه وحالات او همه در کودک موثرند. پس از تولد نیز کودک مدت ها در دامن و آغوش اوست . سال ها در کنار او و به دنبالش در حرکت ، خواب و استراحت است نخستین کلمات را مادر بر زبان کودک جاری می سازد طرز برخورد ، موضع گیری ، آداب و رسوم رامادر به کودک می آموزد ،درس تیکی وبدی را مادر به کودک القا می کند . پس مادر مهم است، اگر او درست شود جامعه درست می شود(جهانگرد.۱۳۸۹)خانواده سنگ بنای هر جامعه بزرگ انسانی است که در استحکام روابط اجتماعی و رشد و تعالی همه جانبه ی یکایک اعضای جامعه نقش بنیادین دارد . بنابراین هرگونه تلاش در جهت استوار سازی بنای خانواده زمینه را برای رشد سلامت جسم و روان و ارزش های اخلاقی و سعادت عمومی مردم یک جامعه فراهم سازد. در جهان امروز به دلیل جنگ و تجاوز ، مهاجرت های بی رویه افزایش جمعیت بحران های شدید اقتصادی و سقوط ارزش های اخلاقی و مذهبی ،کانون مستحکم خانواده در بسیاری از جوامع تضعیف گردیده است و در نهایت به انحطاط اخلاقی در آن جوامع منتج گردیده است. به این ترتیب اگر اساس ورکن اصلی وزیر بلای جامعه خانواده است و در خانواده زمینه های رشد، تندرستی و شکوفایی افراد جامعه فراهم می آید . پس وظیفه مسوولان هر جامعه ی سالمی است که با طرح برنامه های عملی سازنده در جهت بالابردن آگاهی های فردی و اجتماعی افراد در این امر خطیر تدابیر و امکانات خود را بکار گیرند(نوابی نژاد، ۱۳۸۴).آشنایی اعضای خانواده با وظایف و رفتارهایی که عمل به آنها نظام خانواده را به محیطی سرشار از عشق و محبت و کانونی مملو از تفاهم، همکاری و همدلی متقابل تبدیل نماید و تعالی و ارتقاء نظام خانواده را تضمین کند، شرط عقل و تدبیر و یکی از شاخص های جامعه پویا و متقاضی توسعه و رشد است. در هر صورت میزان اهمیت آموزش خانواده ها به حدی است که امروزه سراسری نمودن چنین آموزش هایی را مؤکد می سازد. خانواده بعنوان نخستین نهاد اجتماعی دارای نظام فعال، پویا و در حال تحول است و آدمی همواره شاهد بروز تحولائی پی در پی در درون و بیرون خانواده می باشد. این تحولات گاه برنامه ریزی شده و گاه بدون برنامه ریزی صورت می گیرد و آموزش اولیا که توسط واحد آموزشی و با همکاری انجمن اولیاء و مربیان اداره آموزش و پرورش انجام می گیرد یک نیاز اساسی است و لازم است اولیای دانش آموزان با هدف به هنگام کردن اطلاعات خود و آشنایی با بافته های پژوهشی محققان و متخصصان تعلیم و تربیت و نیز مبادله تجربیات آموزشی و پرورشی، در این کلاسها شرکت کنند (تقی زاده، ۱۳۷۵).او در تربیت فرزندان، خانواده اهمیت و جایگاه مشخصی دارد اما آنچه در این جا مطرح می گردد. این است که چگونه می توان این نهاد مقدس را به معنای حقیقی خود- آن طور که شایسته است برای فرزندان و سایر اعضای خانواده آماده و مجهز کرد. در جواب باید اذعان داشت که بهترین راه و ابزار دست یابی به این هدف آموزش دادن به افراد خانواده به خصوص والدین است ( ساندرا ۲۰۰۳۰)آناهیم (۱۹۸۱) به نقل از مک کارتی (۱۹۹۱) نقش آموزش خانواده را عامل اصلی بقاء در جامعه صنعتی امروز قلمداد کرده وبی تردید والدین نیز به ارتباط یادگیری آموزش فرزندان با زمینه خانوادگی پی برده اند ، به هر حال بدون هیچ ابهامی برنامه ریزی مناسب و برپا کردن کلاس های آموزش خانواده باید بی وقفه ادامه یابدیکی از مهمترین وظایف انجمن اولیا و مربیان آگاه تر ساختن پدران و مادران و مربیان به مسائل رشد و پرورش کودکان است برای تحقق این وظیفه به سازمان مرکزی انجمن اولیا و مربیان کشور از بدو تاسیس برنامه های مختلفی را برای آموزش اولیا اجرا کرده است . برنامه ی آموزش خانواده و ابعاد گسترده ای داردودر بردارنده ی بخش هایی همچون تهیه ی محتوای آموزش خانواده و تربیت مدرسان آموزش خانواده وایجاد ساختاری مناسب جهت برگزاری کلاس های آموزش خانواده می باشد ، انجمن اولیا و مربیان برای آموزش خانواده اهمیت زیادی قائل است ، به طوری که هریک از اجزا و بخش های آن را نیز به مثابه ی برنامه ای مهم تلقی کرده و برای پیش برد آن فعالیت می نماید از سال ۱۳۷۲ ((شورای جامع آموزش و مشاوره خانواده)، هدایت برنامه آموزش خانواده را بر عهده دارد. به منظور استفاده بهتر و بیشتر اولیا دوره های آموزش خانواده به دوره تقسیم شد که عبارتند از:

۱-جوان و تشکیل خانواده (ویژه جوانان در آستانه ازدواج به میزان ۱۶ ساعت

۲- خانواده و فرزندان دوره پیش دبستانی به میزان ۱۶ ساعت

٣- خانواده و فرزندان دوره دبستانی به میزان ۱۶ ساعت

۴- خانواده و فرزندان دوره راهنمایی به میزان ۱۴ ساعت

۵- خانواده و فرزندان دوره دبیرستان به میزان ۱۴ ساعت

و برای هر یک از دوره های فوق گنایی با موضوعات مورد نیاز تالیف شد که متناسب با نیاز های هر گروه است (وفادار، ۱۳۸۳).به هر حال، تحقیقات نشان می دهد که آموزش خانواده به مراتب پیش از تنظیم و تصویب قوانین، در ایجاد نگرش مثبت و تغییر طرز تلقی افراد و رفتار آن هامؤثر خواهد بود. بر این اساس، آموزش خانواده حقی از حقوق خانواده ها در نظر گرفته می شود که برای دست یابی به آن و تحقق هر چه بیش تر فرهنگی هر ملت لازم است (شاهمرادی، ۱۳۷۸)با توجه به مطالب بیان شده مساله آموزش خانواده مورد تاکید اکثریت صاحب نظران و کارشناسان امر تعلیم و تربیت قرار دارد اما در خصوص اینکه آموزش خانواده چقدر توانسته در حل معضلات و مشکلات کمک کرده باشد تحقیقات خاصی صورت نگرفته است و این موضوع نیازی است که دغدغه اصلی محقق می باشد. در تحقیق حاضر تغییر رفتار برنامه ریزی شده، منظم و با طرح قبلی است و در آن بطور منظم تلاش می شود که کسانی که تحت آموزش قرار می گیرند به کسب برخی از ویژگی های عملی و رفتاری نایل گردید محقق در این تحقیق سعی دارد بر اساس اهداف، ساعات درسی و برنامه تفضیلی طرح جامع آموزش خانواده در دوره راهنمایی شهر مرودشت را بررسی کند که آیا برنامه های خانواده توانسته است بر اساس اهداف خود تغییرات لازم را در رفتار والدین شرکت کننده در این جلسات ایجاد کند؟ در این راستا محقق با این مساله روبروست که آیا طرح آموزش خانواده بر کیفیت رابطه بین مادران و دانش آموزان مدارس تاثیر دارد؟

اهمیت و ضرورت تحقیق:

مطالعات و تحقیقات نشان می دهد که رفتار کودکان با شیوه های رفتاری والدینشان همبستگی زیادی دارد ، یک رابطه مطلوب بین والدین و کودک دارای ماهینی عاطفی است چنین رابطه ای کودکانی با احساس اعتماد و امنیت می پرورد ، کودکانی که به والدین خود اعتماد دارند و در مواجهه با مشکلات پیچیده زندگی ، جهت دریافت کمک و راهنمایی به آنان رجوع می کنند و در این رابطه فرصت برای ابراز وجود و شناخت فعالیت های بازی و کار وجود دارد و همبستگی و وفاداری دو جانبه بر این خانواده ها حاکم است. بر عکس کودکان ناموفق معمولا محصول روابط ناسالم ونامطلوب والدین هستند چنین کودکی از توجه و محبت والدین به درجاتی محروم است و به دلیل همین عطش به محبت می خواهد همه جا باشد و از این که کنار گذارده شود به شدت رنج می برد . افزون بر آن همه توانش برای خشنود ساختن دیگران صرف می شود و به عنوان جبران ، محبت دیگران را به هر بهایی خریدار است. با بزرگ تر شدن کودکان روابط نامطلوب با والدین اغلب به صورت تعارض بین والدین و کودک بروز می کند (نوابی نژاد، ۱۳۸۵)دوران کودکی در زندگی انسان از اهمیت ویژه ای برخوردار است در این دوران می توان بنای یک زندگی سالم وسعادتمندانه را پی ریزی کرد و از بروز بسیاری از مشکلات در آینده جلوگیری نمود. بنابر این اگر خانواده با اصول و روش های صحیح تربیت کودک آشنا باشد و آنها را به کار بندد ، در دوره ی نوجوانی با مشکلات کمتری روبرو خواهد شد. از این جا می توان دریافت که آموزش خانواده ها و آشنا ساختن آنها با روشهای صحیح تربیتی تاچه اندازه در تامین سعادت فردی و اجتماعی افراد جامعه موثر است. (سادات، ۱۳۸۷).بدون تردید یک جامعه سالم متشکل از خانواده ها و افراد سالم و نیرومند است. اگرچه وجود امکانات . ابزار و وسایل برای پیشرفت و توسعه یک جامعه رکن اساسی و مهمی است لکن به تنهایی هرگز کافی نخواهد بود و بدون برخورداری از نیروی انسانی وجمعیتی توانمند و آگاه هرگز راه دشوار توسعه و پیشرفت را نمی توان پیمود . در این راستا آموزش شرط اصلی و اساسی در توانمند ساختن و اصلاح جامعه است . در حقیقت هر گونه سرمایه گذاری در زمینه افزایش آگاهی وبینش افراد جامعه به مراتب سودمند تر و کار آمد تر و در عین حال آسان تر و ارزان تر از گوشش های توان فرسایی است که برای روبرو شدن و حل مسائل و معضلات بزرگ صورت می گیرد (نوایی نژاد.۱۳۸۴).تحقیقات متعددی در مورد عدم شرکت والدین در کلاسهای آموزش خانواده صورت گرفته است و نکاتی را برای مدیران مدارس روشن ساخته است. ولی در زمینه تغییر رفتار والدین دانش آموزانی که در این جلسات شرکت می کنند تحقیقات مفیدی صورت نگرفته است. از آنجایی که هیچ موضوعی به اندازه رشد و پرورش یک فرزند لذت بخش نیست، باید بررسی کرد کلاسهای آموزش خانواده تا چه اندازه در این رشد و پرورش سهیم است و توانسته است تغییرات لازم را در رفتار والدین ایجاد کند.

اهداف تحقیق

هدف کلی

اثربخشی طرح آموزش خانواده بر کیفیت رابطه مادران و دانش آموزان مقطع راهنمایی شهر مرودشت .

اهداف جزیی

۱-تعیین تاثیر طرح آموزش خانواده بر کیفیت رابطه مادر فرزند با توجه به جنسیت

۲- تعیین تأثیر خصوصیات جمعیت شناختی مادر (شغل به تحصیلات وسن ) بر میزان کیفیت رابطه مادر فرزند

هدف کاربردی

از نتایج این تحقیق می توان در ادارات آموزش و پرورش و مراکزی که با تعلیم و تربیت دانش آموزان ارتباط دارند استفاده کرد و در چگونگی ارایه و اجرای طرح آموزش خانواده تغییرات ساختاری و یا محتوایی لازم را اعمال نمود.

فرضیات تحقیق:

۱-آموزش خانواده بر کیفیت رابطه مادران با فرزندان و مولفه های آن (عاطفهی مثبت، آزردگی سردر گمی نقش، همانند سازی و ارتباط با گفت و شنود) موثر است.

۲- بین دانش آموزان پایه های مختلف تحصیلی اول و دوم و سوم راهنمایی) از نظر کیفیت رابطه ی مادر به فرزند تفاوت وجود دارد.

٣- خصوصیات جمعیت شناختی مادر (شغل ، تحصیلات وسن گیر میزان کیفیت رابطه مادر به فرزند تاثیر دارد.

تعاریف متغیر ها و اصطلاحات

تعریف نظری

طرح آموزش خانواده؛ فرایندی است که موجب ارتقاء سطح آگاهی ها و توانایی های اعضاء خانواده در زمینه های اعتقادی، فرهنگی ، اجتماعی، اقتصادی ، اخلاقی و بهداشتی به منظور نیل به الگوی خانواده سالم منطبق بر ارزشهای اصیل اسلامی می شود. انجمن اولیا و مربیان، ۱۳۷۷)

رابطه مادر – فرزند بخشی از تعاملات والدینی است که به طور اخص رابطه مادر فرزند به آن دسنه وظایف و تکالیفی گفته می شود که در راس آنها مراقبت از فرزندان تربیت آنها، برقراری ارتباط سالم اعضاء با هم و کمک به استقلال کودکان قرار دارد (عبادی و معتمدین، ۱۳۸۶)

عاطفه ی مثبت : حالت هیجانی است که افراد در آن احساس خوشحالی، لذت یا رضایت را تجربه می کنند مدرس غروی، ۱۳۸۳).

آزردگی اسردرگمی نقش هر گاه فرد در مورد خود وتحوه رفتاری که می بایست داشته باشد دچار تردید می شود(احمدی، ۱۳۸۶).