روح اله کرم پور هستم، فارغ التحصیل روانشناسی تربیتی در مقطع کارشناسی ارشد از دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت در سال ۱۳۹۰، پایان نامه ی اینجانب تحت عنوان “رابطه بین راهبرد های یادگیری با یادگیری ریاضی در دان آموزان متوسطه شهرستان بهمئی” می باشد که در ادامه بخشی از آن را مطالعه می کنید:

دانشگاه آزاد سلامی

واحد مرودشت

دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی

پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد روان شناسی در رشته روان شناسی تربیتی

عنوان:

رابطه بین راهبرد های یادگیری با یادگیری ریاضی در دان آموزان متوسطه شهرستان بهمئی

استاد راهنما:

دکتر سلطان علی کاظمی

استاد مشاور:

دکتر سیامک سامانی

نگارش:

روح اله کرم پور

تابستان ۱۳۹۰

فهرست مطالب

عنوان

سپاسگذاری

تقدیم

چکیده

فصل اول: کلیات تحقیق

مقدمه

بیان مساله

اهمیت و ضرورت تحقیق

اهداف تحقیق

سوال های تحقیق

تعاریف نظری و عملیاتی متغیر ها

فصل دوم: ادبیات وپیشینه تحقیق

راهبرد های یادگیری

شناخت

فراشناخت

راهبردهای شناختی

راهبرد تکرار و مرور

راهبرد بسط یا گسترش معنایی

راهبرد سازماندهی

راهبرد های فراشناختی

راهبرد برنامه ریزی

راهبرد نظارت و ارزشیابی

راهبرد نظم دهی بنیان نظری

راهبرد های یادگیری

نظریه خبر پردازی ( پردازش اطلاعات) در یادگیری

الگوی یادگیری و پردازش اطلاعات واینستاین مایر

نظریه دمبو در زمینه راهبرد های یادگیری

نظریه گریک ولاکهارت

نظریه پایویو

نظریه لواندوفسکی و مورداک

نظریه پیوند گرایی

دیدگاه سیگلر در مورد پردازش اطلاعات

نظریه نوپیاژه ای ها در مورد پردازش اطلاعات

ویژگی های یادگیرندگان راهبردی

ویژگی های یادگیرندگان راهبردی از دیدگاه واینستاین وهیوم

آموزش و کاربرد راهبرد های یادگیری

عملکرد تحصیلی

پیشینه پژوهش

پیشینه پژوهش در داخل کشور

پیشینه پژوهش در خارج کشور

جمع بندی

فصل سوم : روش شناسی تحقیق

طرح تحقیق

جامعه آماری

روش نمونه گیری

ابزار تحقیق

پرسشنامه راهبرد های یادگیری (شناختی و فراشناختی)

روش اجرای پژوهش

روش تجزیه و تحلیل داده ها

فصل چهارم: تحلیل یافته ها

یافته های توصیفی

یافته های استنباطی

سوال اول

سوال دوم

سوال سوم

سوال چهارم

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری، پیشنهاد ها، محدودیت ها

خلاصه

بحث و نتیجه گیری

دست آورد های اصلی پژوهش

پیشنهاد های پژوهش

پیشنهاد های کاربردی

پیشنهاد های پژوهشی

محدودیت ها

منابع

چکیده

هدف از این پژوهش بررسی رابطه بین راهبردهای یادگیری با یادگیری ریاضی در دانش آموزان متوسطه شهرستان بهمئی بود. جامعه آماری کلیه دانش آموزان دوم و سوم متوسطه ( رشته های علوم انسانی ، علوم تجربی و ریاضی – فیزیک ) و نمونه ای با حجم ۱۸۵ نفر( ۸۹ دختر و ۹۶پسر ) که با روش نمونه گیری تصادفی از نوع خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند . داده ها از طریق پرسشنامه راهبردهای یادگیری و مطالعه کرمی (۱۳۸۱) و یادگیری ریاضی دانش آموزان جمع آوری و مورد تحلیل آماری قرار گرفت. نتایج تحلیل داده ها نشان داد که بین مولفه های راهبرد های یادگیری شناختی ، فراشناختی) با ریاضی رابطه معناداری وجود دارد .بین بادگیری ریاضی دانش آموزان در رشته های مختلف تفاوت معناداری وجود دارد. که این تفاوت بیشتر مربوط به دانش آموزان دوم ریاضی و دوم علوم انسانی بود. بین یادگیری ریاضی در دانش آموزان از نظر جنسیتی تفاوت معنی داری پیدا نشد . از بین مولفه های راهبرد های یادگیری تنها راهبرد پادگیری نظم پیش بینی کننده یادگیری ریاضی بود. این راهبرد ۲۶/ ۰ از واریانس بین راهبردهای یادگیری با یادگیری ریاضی را توجیه می کند. و دیگر راهبرد ها تاثیر معنا داری بر روی بادگیری ریاضی دانش آموزان ندارند.

کلید واژه ها : راهبرد های یادگیری ، یادگیری ریاضی ، راهبردهای شناختی ، راهبرد های فراشناختی.

مقدمه:

عملکرد تحصیلی و استفاده از راهبردهای یادگیری یکی از مباحث اصلی مورد توجه متخصصان آموزش و پرورش می باشد . تاکید بر نقش فراگیران در فرایند یاددهی – یادگیری و تاکید بر تربیت یادگیرندگانی که احساس ارزش و خودباوری داشته ونوآور و خلاق باشند ، از جمله مسائل مهمی است که می تواند به عملکرد مناسب و مطلوب کمک کند.از ویژگی های مهم انسان برخورداری از توانایی ” یادگیری است. پیشرفت تمدن ، مقابله با طبیعت و مهار آن دستیابی به فن آوری پیچیده کنونی، حاصل تلاش او برای یادگیری و تجربه اندوزی بوده است . یادگیری یکی از زمینه های جالب ونسبتا دشوار روانشناسی است، که در حوزه آموزش و پرورش کاربرد گسترده ای دارد . تاکید بر یادگیری باعث شده تا پیدا کردن راههای بهتر یاد گرفتن ، یا به عبارت دیگر راهبردهای یادگیری در دستور کار مربیان آموزش و پرورش قرار گیرد (کرمی ، ۱۳۸۱).راهبرد های یادگیری به عنوان رفتارهایی از یک یاد گیرنده که روی چگونگی کسب اطلاعات جدید توسط یادگیرنده تاثیر می گذارند می باشد. زمینه اصلی مطالعه راهبردهای یادگیری از بررسی های واینستاین و همکارانش در دهه ۱۹۸۰ در دانشگاه تگزاس آستین نشات گرفته است . زمانی که دو رویکرد سطحی و عمقی به یادگیری شناخته شدند (استرود ،۲۰۰۶)یادگیری به طور کلی فعالیتی دگرگون ساز است . که افراد را برای مقابله با رویداد ها و سازش یا محیط آماده می سازد و در موقعیتهای مختلف و در اکثر سطوح زندگی حیوانی از بازتابهای شرطی جانوران پست تا فرایندهای پیچیده شناختی افراد آدمی رخ می دهد. یادگیری هم در واقع یک رشته فرایند است و هم فراورده تجربه ها . یادگیری تغییری است که بر اثر تجریه با آموزش در رفتار موجود زنده پدید می آید ( پارسا، ۱۳۷۴).”یادگیری تغییر در رفتار است . به سخن دیگر نتایج پادگیری همواره باید قابل انتقال به رفتار قابل مشاهده باشد. پس از یادگیری ، یادگیرنده کاری را انجام می دهد که پیش از یادگیری نمی توانست آن را انجام دهد . یادگیری از دیدگاه روانشناسان شناختی ” مطالعه راه هایی است که از آن راه ها ، شناخت انسان به وسیله تجربه های او تغییر می یابد. پادگیری یعنی کسب ساخنهای شناختی . یادگیری ناشی از شناخت ، ادراک وبصیرت وبینش است . رفتارگرایان یادگیری را عبارت از ایجاد و تقویت رابطه و پیوند ، بین محرک و پاسخ در سیستم عصبی فرد می دانند، و می گویند که یک نوع رابطه و پیوند عصبی بین محرک و پاسخ است که در فرد تغییر ایجاد می کند ( دلجو، ۱۳۸۵).یادگیری عامل مهمی در زندگی ما به حساب می آید که بقا وسعادت ما به آن وابسته است . یادگیری هم کسب دانش است و هم ایجاد تغییر در رفتار و عواطف . پادگیری هم به صورت عمدی با ارادی و هم به صورت غیر عمدی و اتفاقی صورت می پذیرد . همچنین یادگیری به صورت کسب تجربه، افزوده شدن اطلاعات تازه به مجموعه اطلاعات قبلی ، با ایجاد تغییر در پاسخ ها و اطلاعات فیلی گفته می شود (سیف ، ۱۳۸۶).یادگیری یعنی تغییر رفتار شخص در نتیجه تجربه های وی ، یادگیری فرآیندی است که به وسیله آن تغییرات نسبتا پایدار در توان رفتاری در نتیجه تجربه رخ می دهد. تغییرات در عملکرد ، تغییر در یادگیری را نشان می دهد ( سید محمدی ، ۱۳۸۹).از نظر هرگنهان و السون (۱۹۳۴) تاریخچه و بررسی یادگیری به دوره افلاطون و ارسطو باز می گردد. افلاطون معتقد بود که دانش ارثی است. و آدمی از راه اندیشیدن درباره محتوای ذهنی کسب دانش می کند. از سوی دیگر، ارسطو معتقد بود که دانش نتیجه تجربه حسی است وارثی نیست . از نظر افلاطون وظیفه آدمی است که در پی شناختن آنچه نمی داند برآید . و مهمترین رکن یادگیری را هدف یادگیری می داند ( به نقل از سیف ، ۱۳۸۸، ص۵۵) .هب (۱۹۷۲) یادگیری فرایند ایجاد سیر یا مدار عصبی نسبتا پایدار از طریق فعالیت خود به خود در مدارهای موجود است. وقتی فعالیتی صورت می گیرد حالت تغییر در ساخت سلولها و مدارهای عصبی ایجاد می شود و پاسخ مربوط بر اثر برانگیختگی و تکرار به آسانی در یافت می شود ( پارسا ،۱۳۷۴)نورمن (۱۹۸۲ به نقل از سیف، ۱۳۸۶) بر روابط بین یادگیری ، حافظه و عملکرد تاکید می ورزد . در مطالعه حافظه می کوشد تا تعیین کند که چگونه اطلاعات ذخیره و بازیابی می شوند . در مطالعه عملکرد می کوشد تا تعیین کند چگونه ارگانیسم اطلاعات تازه را کسب می کند، یعنی چگونه از تجربه سود می برد. به نظر نورمن پادگیری ارتباط نزدیکی با فهمیدن دارد.هرگنهان والسون (۲۰۰۵) بادگیری عبارت است از عمل مطالعه عمدی مجموعه خاصی از مطالب به گونه ای که آن مطالب به طور ارادی بازیابی و با مهارت به کار بسته شوند . بادگیری شامل یادآوری هدفمند و عملکرد ماهرانه است . یادگیری یکی از مهمترین زمینه ها در روانشناسی امروز و در عین حال یکی از مشکلترین مفاهیم برای تعریف کردن است (سیف ، ۱۳۸۵، ص ۳۱) .یافته های جدید بدست آمده در زمینه روانشناسی تربیتی، روانشناسی شناختی ، آموزش ابزارهای ارزشمند را برای آموزش و پرورش این مهارتهای شناختی فراهم کرده اند تا فرد بتواند به سطح بالاتری از اهداف یادگیری و شناخت برسد (گارنر ،۱۹۹۰، برسنفورد وهمکاران، ۱۹۸۶) .منظور از راهبرد های یادگیری فعالیت ها و اعمالی است که باعث تسهیل عملکرد یادگیری فرد می شود از این فعالیتها می توان به مرور ذهنی ، بسط دهی ، سازمان دهی و نظارت بر درک مطلب اشاره کرد (وینستاین و مایر، ۱۹۸۶). وینستاین ومایر (۱۹۸۶) راهبردهای یادگیری را روشهایی می دانند که پادگیرنده در فرایند یادگیری به وسیله آنها اقدام به انتخاب واکتساب اطلاعات و سپس یکپارچه سازی آنها می کند .مایر (۱۹۹۸) راهبردهای یادگیری را به عنوان رفتارهایی از یک یادگیرنده که روی چگونگی پردازش اطلاعات توسط یادگیرنده تاثیر می گذارد تعریف می کند (به نقل از استرود ،۲۰۰۶)داوینگ (۲۰۰۰) معتقد است که راهبردهای یادگیری عبارتند از فعالیتهای پیدا و پنهان پردازش اطلاعات که در هنگام رمز گردانی به وسیله یادگیرنده برای تسهیل در اکتساب واندوزش اطلاعات جدید و نیز بازیابی صحیح اطلاعاتی که یاد گرفته شده است به کار گرفته می شود.منظور از راهبرد (استراتژی) یک برنامه با نقشه کلی است که از مجموعه ای عملیات تشکیل می یابد و برای رسیدن به یک هدف معین طراحی و اجرا می شود . اصطلاح وابسته به راهبرد تاکتیک است، تاکتیک به یک تدبیر یا فن ویژه گفته می شود که در خدمت راهبرد قرار می گیرد ، بسط و گسترش دادن موضوع هایی که می خواهیم یاد بگیریم یک راهبرد با استرانژی یادگیری است . راهبرد پادگیری شامل راهبرد های شناختی و راهبرد های فراشناختی می باشد ( اقدم ، ۱۳۸۷).” راهبرد های یادگیری روشها و شیوه هایی هستند که شاگردان در حین یادگیری به کار می گیرند تا به اهداف آموزشی مورد نظر دست یابند” (فردانش ، ۱۳۷۸).” راهبرد های یادگیری – تفکر شیوه هایی هستند که به وسیله آنها اطلاعات سازماندهی با رمز گردانی می شوند تا حفظ پذیری آنها را بهبود بخشد” (کرمی نوری، ۱۳۸۳). یادگیری چگونگی استفاده موثر از راهبرد ها اغلب زمان بر است . در ابتدا یادگیری اجرای راهبرد ها نیازمند زمان بوده که در این زمینه هدایت و حمایت از سوی معلم ضروری است . دانش آموزان با تمرین یاد می گیرند راهبرد ها را سریعتر و استادانه تر اجرا کنند. دانش آموزان برای اجرای موثر راهبردها باید آنها را در حافظه دراز مدت خود ثبت کنند که تمرین وسیع آنها این امکان را ایجاد می کند . یادگیرندگان نیاز دارند برای استفاده از راهبرد ها برانگیخته شوند. دانش فراشناختی در بردارنده تحریک و به خاطر آوری افکار جاری است. این فرایند دانش راهبردی را هم در بر می گیرد ، اما فعالیت فراشناختی ، هنگامی رخ می دهد که دانش آموز ضمن حل مساله و تفکر آگاهانه و هدفمند ، راهبرد های تفکر خویش را منطبق کرده وهدایت می کند. در دانش فراشناختی ، فعالیت های فراشناختی همراه با رشد تغییراتی رخ می دهد. الگوی خبرپردازی مطلوب یک الگوی فراشناختی است که در آن شناخت مناسب و کافی حاصل تعامل عواملی مانند : راهبردها ، دانش محتوا ، انگیزش و فراشناخت هستند (بیابانگرد، ۱۳۸۸)” راهبردهای یادگیری شامل هر تفکر ، رفتار ، عقاید با احساساتی است که کسب ، درک، انتقال بعدی دانش و مهارتهای جدید را تسهیل می نماید” ( حقانی ، ۱۳۸۸).فتحی آشتیانی و حسنی (۱۳۷۹) معتقدند که توجه به راهبردهای یادگیری نتیجه طبیعی تغییر در جهت گیری از نظریه های رفتاری به نظریه های شناختی است. در نظریه شناختی تاکید بر چگونگی یادگیری ، پردازش و نگهداری اطلاعات در حافظه می باشد .فلاول (۱۹۷۹) راهبردهای فراشناختی: تدبیرهای هستند برای نظارت بر راهبردهای شناختی و کنترل و هدایت آنها در مقایسه این دو نوع راهبرد با یکدیگر گفته است. پادگیرندگان ماهر راهبردهای شناختی را به خدمت می گیرند تا به پیشرفت شناختی دست یابند و از راهبردهای فراشناختی استفاده می کنند تا در آن پیشرفت ، نظارت و کنترل داشته باشند. راهبرد های فراشناختی شامل راهبرد های برنامه ریزی، راهبرد های نظارت، ارزشیابی و راهبرد های نظم دهی می باشند. راهبرد های یادگیری (هم شناختی و هم فرا شناختی) مهارت های قابل یادگیری هستند راهبردهای شناختی و فراشناختی را با هم مقایسه می کند. او راهبردهای شناختی را موجب پیشرفت شناختی و راهبردهای فراشناختی را موجب نظارت و کنترل پر پیشرفت شناختی می داند (شعبانی ،۱۳۸۲).فلاول (۱۹۸۵) پیشنهاد می کند که با آموزش مهارتهای شناختی مانند چگونگی سازماندهی اطلاعات و اصلاح اشتباهات به دانش آموزان می توان سطح یادگیری آنها را بالا برد راهبردهای یادگیری را به دو طیفه شناختی وفراشناختی تقسیم می کند و معتقد است که راهبردهای شناختی برای تسهیل یادگیری وانجام تکالیف به کار می رود . در حالی که راهبردهای فراشناختی به منظور بازبینی این پیشرفت مورد استفاده قرار می گیرند. یعنی راهبرد های شناختی برای پیشرفت و دستیابی به اهداف شناختی و راهبرد های فراشناختی برای نظارت بر این فرایند ها به کار گرفته می شوند . راهبرد های شناختی را شامل تکرار و مرور ، پسط معنایی ، و سازماندهی و راهبرد های فراشناختی را شامل برنامه ریزی ، کنترل و نظارت ونظم دهی می دانند.دمبو (۱۹۹۴) معتقد است که راهبردهای فراشناختی بر راهبردهای شناختی اعمال کنترل می کنند و به آنها جهت می دهند . بنابراین برای موفقیت در پادگیری لازم است راهبردهای شناختی و فراشناختی را با هم به کار برد .پارک (۱۹۹۵) راهبردهای یادگیری را به دو طبقه راهبردهایی که اثر بخشی نیرومندی دارند مثل خلاصه سازی ، یاداشت برداری ، کلمه کلید و سرتخ و راهبردهایی که اثر بخشی پایینی دارند مثل خط کشیدن تقسیم می کند .برای یادگیری بهتر و عمیق تر غیر از استفاده از راهبردهای شناختی راه ها و روش های دیگری نیز وجود دارند که راهبردهای فراشناختی نامیده می شوند. ” راهبردهای فراشناختی ، به راه ها و هدایت و نظارت بر راهبرد های شناختی گفته می شوند. یادگیرندگان ماهر به کمک راهبردهای شناختی نظارت می کنند تا پیشرفت خود را بهبود بخشند (سیف، ۱۳۸۰).روانشناسی فراشناخته امروزه اندیشه گری نوینی است که پیشینه آن به حدود دهه ۱۹۷۰می رسد ، جان فارل نخستین کسی بود که گفتگو درباره فراشناخت را آغاز کرد و به تدریج جمع زیادی از اندیشمندان به آئین نوین تفکر در حوزه روانشناسی روی آوردند «آقازاده واحدیان، ۱۳۷۷)به نظر مارزانو وهمکاران (۱۹۸۸) راهبردهای فراشناختی دو جنبه اصلی ، یعنی دانش و مهارتهای خود (تعهد ، نگرش و توجه ) ودانش و مهار فرایند (طرح ریزی ارزش سنجی ونظام بخشی را در بر می گیرد (شعبانی ،۱۳۸۲).با توجه به نظریه های شناختی و دانش فراشناختی ، امروزه در امر یادگیری ، فردی موفق است که شیوه آموختن را فرا گرفته باشد . در جامعه پیشرفته کنونی این ادعا که وظیفه نظام آموزشی ، انتقال معلومات از نسل گذشته به نسل آینده است . دیگر معنایی ندارد . بلکه اساس نظام آموزشی در قرن حاضر فراهم ساختن زمینه تجربی فعالیت های آموزشی و آموزش چگونه فکر کردن و چگونه یاد گرفتن (یاد گرفتن پادگیری ) است . با این فرض یادگیرنده ماهر کسی است که از شیوه ها با راهبرد های صحیح یادگیری و مطالعه آگاهی دارد و از آنها به طور صحیح استفاده می کند (شعبانی ،۱۳۸۲).راهبرد های شناختی، رفتار و اندیشه یا کرداری است که یادگیرنده ، در ضمن یادگیری از آن بهره می گیرد تا به فراگیری ، سازماندهی و ذخیره سازی دانش ها و مهارت ها دست یابد و به سهولت از آن ها بهره برداری کنند. این راهبردها به سه گروه الف) تکرار با مرور ذهنی ، ب) بسط با گسترش معنایی و ج) سازماندهی تقسیم می شوند (وینستاین و هیوم ، ۱۹۹۸).وولفولک (۲۰۰۱) می گوید منظور از راهبرد های شناختی ، سازماندهی ، تکرار و مرور ذهنی وبسط با ایجاد ارتباط بین مطالب است. فراشناخت به معنی آگاهی از یادگیری خویشتن و نظارت بر آن است . هم چنان که راهبردهای شناختی راهبردهای یادگیری اند . راهبردهای فراشناختی ، تدابیری هستند برای نظارت بر راهبرد های شناختی و هدایت آنها ، راهبردهای عمده فراشناختی را می توان در سه دسته برنامه ریزی، نظارت ونظم دهی قرار داد ، شناخت و فراشناخت هم شامل یادگیری ، هم یادآوری و تفکر است ، راهبرد های شناختی و فراشناختی روش های یادگیری و تفکر هستند.سیف (۱۳۸۷) معتقد است که راهبرد های شناختی به توانایی سازمان یافته درونی یادگیرنده که از طریق جریان یادگیری کسب کرده بر می گردد. این راهبرد ها به او در تکالیف مربوط به توجه کردن به یادگیری ، به یاد آوردن ، فکر کردن و حل مساله کمک می کند و او را در رسیدن به اهداف فردی و اجتماعی هدایت می کند. راهبرد های شناختی اقدامهایی هستند که ما به کمک آنها اطلاعات تازه را برای پیوند دادن و ترکیب کردن با اطلاعات قبلا آموخته شده و ذخیره سازی آنها در حافظه دراز مدت (یعنی یادگیری) آماده می کنیم . راهبردهای شناختی راههای یادگیری هستند . راهبرد های شناختی شامل تکرار با مرور ، بسط با گسترش و سازماندهی می باشند .نظریه های شناختی در مطالعه یادگیری به تبیین فعالیت های شناختی مانند توجه ادراک ، یادآوری و یادسپاری می پردازند (گلاور و برونینگ ۱۹۲۰). به اعتقاد روان شناسان شناختی فرایند آموزش پادگیری شامل دو دسته هدف کلی است که “وین استاین و مایر (۱۹۸۶) یکی را به فراورده و دیگری را به فرایند مربوط می دانند . در حالی که فراورده محتوای اطلاعات آموزش داده شده را در بر می گیرد . فرایند به چگونگی یادگیری مهارت ها و روش های یادگیرنده در پردازش محتوا مربوط می شود . پس یادگیری ضرورت بقا و آموزش ابزار دستیابی به آن است.وین استاین و هیوم (۱۹۹۸) ذکر کرده اند که معلمان می توانند از راه آموزش مهارت های یادگیری و مطالعه به دانش آموزان خود کمک کنند تا یادگیرندگان موفق تری باشند و در سرنوشت تحصیلی خود نقش فعالتری را ایفا نمایند.رود لیکو (۲۰۰۲) بیان می کند که آموزش راهبرد های یادگیری می تواند بر پیشرفت تحصیلی حتی یادگیرندگان خوب تاثیر داشته باشد (به نقل از حاج حسینی ۱۳۸۶).آموزش راهبرد های یادگیری و مطالعه علاوه بر درک مطلب ، سرعت بادگیری دانش فراشناختی، مفهوم خود تحصیلی مثبت، برنامه ریزی و تنظیم وحل مساله را در دانش آموزان افزایش می دهد . با وجود این به طور معمول در مدارس از فراگیران انتظار می رود خوب درس بخوانند ، مساله حل کنند و اطلاعات زیادی را به خاطر بسپارند . اما هیچ گاه روش های صحیح مطالعه ، حل مساله و به خاطر سپاری اطلاعات به آنها آموزش داده نمی شود . استفاده از انواع راهبرد های یادگیری در موضوعات مختلف یکسان یا به تصادف نیست ، بلکه لازم است به فراخور موضوع راهبرد مناسب برگزیده شده با راهبرد های مختلف با یکدیگر ترکیب شوند. معلمان می توانند از راه تدریس مهارت های یادگیری و مطالعه به دانش آموزان خود کمک کنند و مطمئن باشند که نمره این آموزش