زینب رضایی هستم، فارغ التحصیل روانشناسی عمومی در مقطع کارشناسی ارشد از دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه الزهرا در سال ۱۳۸۷، پایان نامه ی اینجانب تحت عنوان “اثر بخشی بخشی بازی درمانی شناختی رفتاری به همراه مشارکت والدین در کاهش اختلالات اضطرابی کودکان سنین ۶-۸ سال” می باشد که در ادامه بخشی از آن را مطالعه می کنید:
دانشگاه الزهرا
دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی
پایان نامه جهت اخذ درجه کارشناسی ارشد در رشته روان شناسی عمومی
عنوان:
اثر بخشی بخشی بازی درمانی شناختی رفتاری به همراه مشارکت والدین در کاهش اختلالات اضطرابی کودکان سنین ۶-۸ سال
استاد راهنما:
دکتر مهرانگیز پیوسته گر
استاد مشاور:
دکتر فاطمه قدیری
دانشجو:
زینب رضایی
مهر ۱۳۸۷
فهرست مطالب
عنوان
فصل اول
مقدمه
اهمیت و ضرورت تحقیق
متغیرهای تحقیق
متغیر وابسته
متغیر کنترل
فصل دوم
تعریف اضطراب
ریشه های نطری مربوط به اضطراب
نظریه روان تحلیل گری فروید
ملانی کلاین
آنا فروید
جان بالی
جنبه های مختلف اختلالات اضطرابی
آشفتگی بدنی و جسمی
سایر متخصصان
دکتر یاسر دادخواه دکتر یاسر دادخواه مشاور و مدرس دانشگاه، مدرس کارگاه های مشاوره ای فردی و گروهی، مدرس دوره های زوج درمانی و خانواده درمانی شناختی، مشاوره و استعدادیابی تحصیلی و شغلی و مدرس کشوری نرم افزارهای نوروسایکولوژیک می باشد. سوابق علمی دکتر دادخواه دکترای علوم اعصاب شناختی از پژوهشکده علوم شناختی (IRICSS (Institute for Cognitive Science Studies…
کلینیک روانشناسی و مرکز مشاوره خانواده ستاره زندگی تهران مرکز مشاوره و کلینیک روانشناسی ستاره زندگی با فراهم کردن فضایی استاندارد به صورتی طراحی شده است که تمامی خدمات مشاوره فردی، گروه درمانی، برگزاری کارگاه روانشناسی، خانواده درمانی و اتاق بازی برای مشاوران فراهم است. اتاقی مخصوص برای خانواده درمانی برای مشاوره خانواده، مشاوره ازدواج، مشاوره خیانت، مشاوره طلاق…
کلینیک مشاوره نوید کلینیک مشاوره نوید شیراز (مرکز مشاوره شیراز) تحت نظارت سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور و با همکاری تعدادی از روانشناسان، مشاوران و روانپزشکان فعالیت خود را آغاز کرده است. "درمان های نوین روانشناسی در شیراز" مدیریت کلینیک نوید شیراز قابل ذکر می باشد که مدیریت این کلینیک را آقای…
مرکز مشاوره و روان شناسی ستاره ایرانیان مرکز مشاوره و روان شناسی ستاره ایرانیان با مدیریت جناب دکتر یاسر دادخواه و همراه با برجسته ترین و مجرب ترین متخصصان اعصاب و روان، روانسنج، مشاور و روان شناس آماده ی ارائه ی مؤثرترین و بهترین خدمات به شما هموطنان گرامی می باشد. مرکز مشاوره و روانشناسی ستاره ایرانیان…
سعید حسین خواه سعید حسین خواه هستم، فارغ التحصیل روانشناسی عمومی در مقطع کارشناسی ارشددانشگاه ازاد اسلامی تهران ملارد 1395، پایان نامه ی اینجانب تحت عنوان “اثر بخشی قصه درمانی برای افزایش عزت نفس و خوشبینی کودکان دارای والدین معتاد” می باشد که در ادامه بخشی از آن را مطالعه می کنی
پژوهش حاضر اثربخشی بازی درمانی شناختی رفتاری به همراه مشارکت والدین را در کاهش اختلالات اضطرابی کودکان سنین۶ – ۸سال مورد بررسی قرار می دهد. به منظور آزمون فرضیات پژوهش از روش تحقیق شبه آزمایشی استفاده شد. شرکت کنندگان در تحقیق ۳۰ کودک دچار اختلالات اضطرابی بودند که از طریق مقیاس اضطراب کودکان اسپنس و آزمون هوش ریون رنگی و مصاحبه تشخیصی براسا عن معیارهای A∑M-I و مصاحبه بالینی مراحل رشد کودک ونیز مقیام اضطراب اسپنس کودکان (فرم والدین) که توسط والدین کودک اجرا شد مورد شناسایی قرارگرفتند . سپس شرکت کنندگان به طور تصادفی در گروه آزمایشی (۱۵ نفر) و گروه کنترل (۱۵ نفر) قرار گرفتند کودکان گروه کنترل وأزمایش از نظر متغیرهابی چون سن ، سطح تحصیلات و سطح هوشی همتاسازی شدند . کودکان گروه آزمایش ۹ جلسه بازی درمانی شناختی رفتاری (۱ جلسه به عنوان پیگیری درمان )دریافت کردند همچنین والدین گروه آزمایشی (جلسه آموزشی جهت مشارکت در فرایند درمان دریافت کردند. و تحلیل داده ها از طریق تحلیل کواریانس یک متغیری تفاوت معناداری رامیان گروه کنترل و آزمایشی در پس آزمون و دوره پیگیری نشان داد . همچنین نتایج درمان نشان داد که بازی درمانی شناختی رفتاری می تواند در کاهش اختلالات اضطرابی کودکان موثر باشد.
فصل اول
مقدمه:
اضطراب علامتی هشدار دهنده است که خبر از خطری قریب الوقوع می دهد وشخص را برای مقابله آماده می کند (کاپلان، ۱۳۷۹). اضطراب به عنوان یک مبجان طبیعی تجربه شده در طول زندگی نگریسته می شود. در افراد سالم اضطراب نقش به عملکرد حمایتی و سازگارانه را در دوران رشد ایفا می کند . اما اختلال اضطراب کودکی بوسیله نرس و نگرانی غیر منطقی مشخص می شود. این مسئله باعث نگرانیهای معنی دار اختلال در عملکرد و با هر دوی آنها در کودک می شود، برای مثال اضطراب جدایی یک تجربه رشدی طبیعی در اوائل کودکی است، ولی ممکن است اختلال اضطراب جدایی زمانی تشخیص داده شود که ترس از جدایی شد بد وبادوام باشد ویا بعد از دوره رشدی مورد نظر وجود داشته باشد، که منجر به مشکلات تعاملی با همسالان، مشکل در عملکرد تحصیلی با درارتباط با اعضای خانواده می شود. متاسفانه اغلب به نشانگان اختلال اضطرابی به عنوان ویژگیهای مورد قبول بامربوط به استرسهای طبیعی نگریسته می شود ( لاچلارت و دیگران ، ۱۹۹۹)اختلالات اضطرابی یکی از شایعترین اختلالات روانی کودکی است (فورد ، گودمن و ملتزر، ۲۰۰۳ ). بطور سنتی ۱۰ درصد از کودکان ونوجوانان را تحت تاثیر قرار میدهد، بنابراین بسیار مهم است تا افراد درنظارت، رشد هیجانی و بهزیستی کودکان و نوجوانان مشارکت کنند تا بتوانند اختلالات اضطرابی را تشخیص داده و در موارد لزوم ارزیابی مناسب و درمان، با ارجاع موارد را فراهم کنند (ملون و همکاران، ۲۰۰۶).استفاده از بازی با محیط بازی ، ویژگی اجتناب ناپذیر تشخیص و درمان کودکانی است که مشکل دارند (گورنی ۱۹۸۴) ، لاندرث، ۱۹۹۳ معتقد است بازی زبان رمزی کودکان محسوب می شود و کودکان می توانند از طریق بازی، تجارب و هیجان های خود را به شکلی طبیعی و خود التیام بخش ابراز دارند. اما اینکه چرا بازی تابدین اندازه درروان درمانی کودکان دارای اهمیت است روانشناسانی چون کورنی ۱۹۸۴، گیومار ۱۹۸۴ ، شیفر ۱۹۸۵، تامپسون و رودلف ۱۹۸۸ دلایلی را مطرح کرده اند از جمله : بازی فرصت هایی را برای رها سازی احساسات نظیر خشم و ترس در اختیار کودکان قرار می دهد که بیان آنها به شیوه ای دیگر دشوار است ، بازی به کودکان اجازه می دهد تا بدون ترس از سرزنش بزرگسالان ناکامی خود را بر سر وسایل بازی تلافی کنند ، بازی به کودکان فرصت می دهد تا نقشهای جدید را بازی کنند و در محیطی ایمن رویکردهای گوناگون حل مسئله را مورد آزمایش قرار دهند ، از آنجایی که بازی برای کودک لذت بخش است کودکان را ترغیب می کند تا آرام باشند و از این رهگذر اضطراب و حالت دفاعی آنان را کاهش می دهد ، بازی همچنین فرصتی را برای کودک فراهم می کند تا مهارتهای اجتماعی ای را که ممکن است در سایر موقعیت ها سودمند باشد ، بدست آورند ونیز مشاهده کودکان حین بازی به بزرگسالان کمک می کند تا آنها را بهتر درک کنند (گنجی، ۱۳۸۴). با در نظر گرفتن این موضوع که در رابطه با درمان اختلالات اضطراب کودکی درکشور ما پژوهشهای اندکی انجام شده است و نیز در صورت درمان به موقع، اختلالات اضطرابی در کودکی بهبود پیدا کرده و مانع صدمات به رشد روائی، شخصیتی و عملکرد اجتماعی و تحصیلی کودک می شود. موضوع این پژوهش اثرات بازی درمانی شناختی رفتاری بر کاهش اضطراب کودکان انتخاب شده است.
بیان مسئله
کودک به هنگام بازی احساس آرامش می کند و بازی برای کودکان راهی طبیعی است تا خودشان را ابراز کنند، چیزهایی را که دوست دارند بروز دهنده احساس امنیت کنند و اعتماد به نفس آنها افزایش یابد ( برادلی و گولد، ۱۹۹۳) . در تجربه بازی درمانی محوطه امتی به کودک داده می شود تا خود را امتحان کند . از طریق بازی خود را اظهار دارد و با انجام این کار یاد بگیرد که چگونه خود را بشناسد تا بدانجا که دانش خود را در مورد بکارگیری ظرفیت های خود در راه های مناسب تر بالا ببرد . کودک بوسیله بازی با مجموعهگذشته اش از طریق آشنا سازی مجدد ومستمر خود باحال پیوند می یابد. او بطور مستمر دیدگاه خود را از زمان مورد تجدید نظر قرار می دهد تا آنجا که بتواند گذشته اش رائجدید سازمان نماید. بدین طریق کودک با هر تغییری در روابطش با جهان بطور مستمر خود را از نو کشف می کند ، تصویرش را از خود تا آنجا که می تواند و در توان دارد مورد تجدید نظر قرار می دهد ( اکسالاین ۱۳۷۳).رید ( ۱۹۸۶) بازی درمانی را یک روش درمان مبتنی بر محرکها و انگیزه های موثر و اصول پیشرفت فی داند که قصد دارد به کودکان کمک نماید تا استرسهای روانی خود را فرونشانند و اینکار را به روشهای گوناگون از قبیل بازی تصوری و واقعی از قبیل عروسک های خیمه شب بازی ، عروسک های معمولی و خاک بازی ، وسایل هنری و چیزهای کوچک انجام می دهند . تصور این است که کودکان مبارزات روحی خودرازا طریق بازی بیان می گفئه . بطور خلاصه در رابطه با اثر درمانی بازی تردید اندکی وجود دارد. به گفته چارلز ای. شیفر (۱۹۸۵) بازی تنش را برطرف کرده و عواطف سرکوب شده را رها می کند . به کودک اجازه می دهد که در عالم تخیل ، تجربه های آزاردهنده دنیای واقعیت را جبران کند. خودکاوی را ترغیب می کند . امکان یادگیری روش های جایگزین و موفقیت آمیز برای مقابله با مشکلات را برای کودکان فراهم می سازد. سرانجام بازی واسطه طبیعی کودک برای ارتباط است و بدین سبب تقریبا در هر نوع روان درمانی که امروزه بر روی کودکان انجام می شود ، به طور موفقیت آمیزی به کار برده می شود. آل بون ( ۱۹۹۶) معتقد است گنجاندن بازی در فرایند درمان تاثیر بسیار زیادی در رشد » بر جای می گذارد . از طرف دیگر اضطراب نه تنها باعث آشفتگی کودک شده بلکه همچنین با نرخ بالای افسردگی، اشکالات توجه و تمرکز، عزت نفس پایین و افزایش مشکلات در ارتباط با دوستان و رفتار اجتماعی مرتبط است (کاستلو، موستیلو و همکاران، ۲۰۰۳ ، ایالنگو و ادیلسون و دیگران، ۱۹۹۶، استراس، فرم و فورهند ، ۱۹۹۸) .ا پژوهش ها نشان می دهد که بیماران بزرگسالی که در کودکی اختلال اضطراب جدایی داشته و درمان نشده اند به احتمال زیاد (بیش از ۶۰% ) امکان دارد که کودکان آنان به مشکل بازداری رفتاری و اختلال هراس مبتلا شوند (بیدل وترنر، ۱۹۹۸) . در مطالعه ای ارتباط فوبی اجنماعی بزرگسالی و وجود اختلالات اضطرابی قبل از ۱۶ سالگی تایید شد ( براسیلریا ، ۲۰۰۳). بازی درمانی شناختی رفتاری بطور خاص برای کودکان پیش دبستانی و دبستانی طراحی شده است ، بازی درمانی با رویکرد رفتاری شناختی بر درگیر کردن کودکان در درمان و نشان دادن کنترل – تسلط ومسئولین برای تغییر رفتار خود فرد تاکید دارد (کنل ۱۹۹۹، ۱۹۹۷). بازی درمانی شناختی رفتاری در واقع دو جزء شناخت و رفتار را که جزء اساسی هر اختلالی است هدف قرار می دهد. در این روش درمانی تکنیک های شناختی رفتاری در قالب بازیهای جالب و جذاب کودک را در شناخت و آگاهی نسبت به احساسات خود بازی می دهد . ارتباط درمانی در فرایند بازی درمانی نقش بسیار مهمی دارد از آنجایی که در اختلالات اضطرابی، کودکان برای گفتن آنچه که احساس می کنند وبا چگونگی تحت تاثیر قرار گرفتن بوسیله آنچه که تجربه کرده اند مشکلات قابل توجهی دارند در فرایند بازی درمانی کودک از طریق درمانگر که فردی دلسوز و حساس و همدل است اجازه می یابد تا آنچه راکه احساس می کند در فرایند بازی و نقشی که بازی می کند نشان دهد و در طول بازی درمانی کودک فرصت می یابد تا احساساتش را بیان نماید و به او کمک می شود تا آنها را روشن وغینی نماید آنوقت او بهتر قادر خواهد بود که آن احساسات را کنترل نموده و از آنها بصورت سازنده تری استفاده نماید. در فرایند بازی درمانی کودک مسئولیت احساساتش را برعهده می گیرد و آنها را صادقانه و باز بیان می کند یعنی وقتی کودک در مقابل نگرشها و احساسات خود احساس امنیت وکفایت می کند دیگر فشار و ترس و اضطراب را در خود بنیان نمی گذارد و آنها را از میان برمی دارد. بازی درمانی کودک را بسرعت قادر می سازد تا تمایلات غیر قابل قبول اجتماعی خود را رها سازد، چنین تخلیه هیجانی بی خطری اضطراب کودک را بلافاصله کاهش می دهد. و او را قادر می سازد که بدون ترس به سوی تجربیات درمانی گام بردارد (لندرث، گری، ۱۳۷۰). در فرایند
