سعید اعظمی هستم، فارغ التحصیل روانشناسی بالینی در مقطع کارشناسی ارشد از دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه علامه طباطبائی در سال ۱۳۹۱، پایان نامه ی اینجانب تحت عنوان “مقایسه اثر بخشی توانبخشی شناختی رایانه یار و روان محرک بر کارکرد های اجرایی و نشانه های اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی” می باشد که در ادامه بخشی از آن را مطالعه می کنید:

دانشگاه علامه طباطبایی

دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی

پایان نامه جهت اخذ درجه کارشناسی ارشد در رشته روان شناسی بالینی

عنوان:

مقایسه اثر بخشی توانبخشی شناختی رایانه یار و روان محرک بر کارکرد های اجرایی و نشانه های اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی

استاد راهنما:

دکتر علیرضا مقدس

استاد مشاور:

دکتر فرامرز سهرابی

پژوهشگر:

سعید اعظمی

تیر ماه ۱۳۹۱

فهرست مطالب

عنوان

فصل اول: مقدمه و کلیات طرح پژوهش

مقدمه

بیان مسئله

اهمیت و ضرورت پژوهش

اهداف پژوهش

فرضیه های پژوهشی

متغیرهای پژوهش

متغیر وابسته

متغیر مستقل

متغیر کنترل

تعریف مفاهیم پژوهش

اختلال نارسایی توجه بیش فعالی ADHD)

کار کردهای اجرایی

فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه ی پژوهشی

مبانی نظری

تعریف اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی

تاریخچه ی اختلال ADHD

نشانه های اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی

نظریه های سبب شناختی اختلال ADHD

عوامل ژنتیکی

پژوهش های ژنتیک رفتاری

پژوهش های ژنتیک ملکولی

عوامل عصبی- زیست شناختی

رژیم غذایی

مسمومیت با سرب

نظریه های شناختی

الگوی گذرگاه های دوگانه

الگوی چند رگه ای کنش های اجرایی بارکی

درمان های اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی

دارو درمانی

درمان های رفتاری و شناختی- رفتاری

درمان توانبخشی شناختی (درمان ترممی شناختی)

درمان های چند الگویی

پیشینه پژوهشی

جمع بندی پیشینه پژوهشی

فصل سوم: روش شناسی پژوهش

طرح پژوهش

جامعه آماری

روش نمونه گیری و حجم گروه نمونه

ملاک های ورود

ملاک های خروج

ابزار های پژوهش

پرسشنامه علائم مرضی کودکان (۴-CSI)

ویرایش چهارم مقیاس سوانسون، تولان و پلهام (۱۷-SNAP)

آزمون عملکرد پیوسته (CPT)

آزمون برج لندن (TOL)

آزمون فراخنای حافظه ارقام وکسلر

آزمون فراخنای صفحه ای از مجموعه ی آزمون WAIS- RNI

آزمون ماتریس های پیشرونده ی رنگی ریون

فرم کوتاه آزمون هوش تجدید نظر شده ی کودکان وکسلر

ابزارهای مربوط به مداخلات درمانی

نرم افزار آموزش حافظه کاری

استفاده از برنامه تقویت مغزی سایت Lumosity

استفاده از نرم افزار The Amazing Brain Train

روند اجرای پژوهش

مداخلات مربوط به گروه توانبخشی شناختی رایانه یار (CACR)

تکالیف مربوط به آموزش توجه پایدار

تکالیف مربوط به آموزش حافظه کاری

تکالیف مربوط به آموزش انعطاف پذیری

تکالیف مربوط به آموزش برنامه ریزی و حل مسئله

تکالیف مربوط به آموزش سرعت پردازش

مداخلات مربوط به گروه دارو درمانی _

روش تجزیه و تحلیل داده ها

فصل چهارم: یافته های پژوهش

اطلاعات جمعیت شناختی

آزمون فرضیه های پژوهشی

تحلیل های درون گروهی

تحلیل های بین گروهی

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

بحث جمع بندی و نتیجه گیری

محدودیت های پژوهش

پیشنهادهای پژوهش

پیشنهادهای پژوهشی

پیشنهاد های کاربردی

فهرست منابع

منابع فارسی منابع انگلیسی

پیوستها

چکیده انگلیسی

چکیده

پژوهش حاضر با هدف تعیین و مقایسه ی اثربخشی توانبخشی شناختی رایانه بار با داروی روان محرک در بهبود کارکردهای اجرایی و کاهش نشانه های اختلال نارسایی توجه بیش فعالی انجام شد. طرح پژوهش آینده نگر از نوع پیش آزمون- پس آزمون پیگیری با دو گروه آزمایشی است. ۲۳ کودک مبتلا به اختلال نارسایی توجه بیش فعالی به شیوه نمونه گیری در دسترس و بر طبق ملاکهای ورود و خروج انتخاب و بر اساس شدت اختلال همنا شده و به طور تصادفی به دو گروه دارو درمانی (۱۱ نفر) و توانبخشی شناختی رایانه یار (۱۲ نفر) انتساب یافتند. گروه دارو درمانی در سه مرحله سنجش تنها در مرحلهی پس آزمون، تحت تاثیر داروی روان محرک سنجش شدند. گروه توانبخشی شناختی رایانه پار در هیچ یک از مراحل سنجش تحت تاثیر داروی روان محرک قرار نداشتند. داده ها به وسیله ی پرسشنامه علائم مرضی کودکان (۴-CSI)، پرسشنامه ( SNAP – IV )، آزمون عملکرد پیوسته، آزمون فراخنای حافظه ارقام وکسلر، آزمون فراخنای صفحه ای، آزمون برج لندن و نسخه رنگی ماتریس های پیشرونده جمع آوری شد. برای تحلیل داده ها از آزمون تحلیل و رایانس چند متغیری اندازه گیری مکرر، تحلیل واریانس آمیخته، تحلیل واریانس چند متغیری و آزمون های متعاقب آن استفاده شد. توانبخشی شناختی رایانه بار در کارکردهای حافظه کاری معکوس و حافظه کاری دیداری- فضایی، توجه پایدار، برنامه ریزی و همچنین نشانه های اختلال تغییرات موثر و ماندگاری داشت. توانبخشی شناختی رایانه – بار بهبودهای بیشتر و ماندگارتر اما غیر معناداری در مقایسه با دارو درمانگری در کارکردهای حافظه کاری دیداری فضایی، توجه پایدار، برنامه ریزی و نشانه های اختلال ایجاد کرد. تنها در کار کرد حافظه کاری کلامی رو به جلو و معکوس دارو درمانگری ماندگاری بیشتر اما غیر معناداری نسبت به توانبخشی شناختی رایانه بار ایجاد کرد. بعلاوه تعمیم پذیری نتایج توانبخشی شناختی رایانه یار بیشتر و ماندگار تر از دارو درمانی بود. به طور کلی هر دو درمان در بهبود کارکردهای اجرایی و نشانه های اختلال، موثر می باشند، در نتیجه توانبخشی شناختی رایانه بار را می توان به عنوان جایگزین دارو درمانی بکار برد.

واژگان کلیدی: توانبخشی شناختی رایانه یار، داروی روان محرک، اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی

مقدمه

اختلال نارسایی توجه بیش فعالی ، الگوی پایدار عدم توجه و با بیش فعالی است که شدیدتر و شایع تر از آن است که معمولا در کودکان با سطح رشد مشابه دیده میشود. کودکان دارای نارسایی توجه بیش فعالی از قرن ها پیش شناخته شدهاند ولی تا سال ۱۹۶۸ که در چاپ دوم راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی ، این بیماری در زیر گروه اختلالات کودکان با اصطلاح واکنش پیش جنبشی به عنوان یک طبقه تشخیصی مطرح شد، تحقیقات کمی در ارتباط با آن صورت گرفت. تحقیقات و پر جینیا داگلاس در کانادا این عقیده را به وجود آورد که هسته اصلی مشکل این کودکان، نقص در نگهداری توجه، کنترل تکانه – ها و نوسان برانگیختگی است تا فعالیت بیش از حد. این پژوهش ها باعث شد که در چاپ سوم راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی، نام این بیماری به اختلال نارسایی توجه تغییر یابد (هادیانفر و نجاریان، ۱۳۷۹). در چاپ چهارم راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی ، به دو الگوی نارسایی توجه و پیش فعالی در این افراد توجه شد و نام آن به اختلال نارسایی توجه بیش فعالی تغییر یافت (انجمن روانپزشکی امریکا ، ۲۰۰۰)اختلال نارسایی توجه بیش فعالی امروزه با سه مقوله نشانه شناختی اصلی یعنی بی توجهی، بیش فعالی و تکانشوری شناخته می شود. اختلال نارسایی توجه بیش فعالی بسیار شایع است (لساکا ، ۱۹۹۴) و در بین پسرها بیش تر از دخترها گزارش شده است (سادوک و سادوک ۲۰۱۰، ترجمه ارجمند، رضاعی و فغانی، ۱۳۸۹) طبق برآوردهای انجام شده بالغ بر ۷-۳ درصد کودکان مدرسه رو دچار نشانه های اختلال نارسایی توجه بیش فعالی هستند (انجمن روانپزشکی آمریکا، ۲۰۰۰)، اگرچه مطالعات اخیر شیوع آن را ۲- ۱۸ درصد گزارش کردهاند (رونالد، السن و آبراموتیز ، ۲۰۰۲). اردلان، فرهود و شاه محمدی (۱۳۸۰) نیز در پژوهشی که بر روی مهد کودک های تهران انجام شد، رقم ۱۱ درصد را گزارش کردند.پژوهش های عصب- روانشناختی اخیر حاکی از آن است که افراد دارای اختلال نارسایی توجه/ پیش فعالی در آزمون های مربوط به کار کردهای اجرای (همچون حافظه کاری کلامی و دیداری- فضایی، توانایی برنامه ریزی، توجه پایدار و بازداری پاسخ) که به ساختارهای مغزی ای نظیر قطعه های پیشانی، عقده های پایه، مخچه و احتمالا سینگولیت جلویی مربوط می شوند دچار نارسایی میباشند (نیگ ، ۲۰۰۶ بار کلی ، ۲۰۰۶)۲۰۰۶)، کارکردهای اجرایی، شامل حیطه های شناختی ای است که بسیار مرتبط با کار کردهای اجتماعی – تحصیلی و فعالیت های روزانه افراد می باشد. این کار کردها در واقع منجر به خود نظم دهی فرد می شودگاپین ،۲۰۰۹)، نقص کارکردهای اجرایی در اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی بارها توسط محقفین مورد تایید قرار گرفته است (بار کلی، ۲۰۰۶).دارو درمانی به عنوان خط اول درمانی در این اختلال، با هدف تاثیر گذاری بر همین مناطق دچار نارسایی بکار می رود. اما به دو دلیل عمده متخصصان به دنبال رویکرد درمانی جایگزین می باشند، یکی عوارض جانبی ناشی از مصرف آنها از جمله بی اشتهایی، اختلال خواب، تهییج پذیری، خشم و اضطراب، اختلالات تشنجی و نیک ها و …) و دیگری تاثیر کوتاه مدت آن بر فرد مصرف کننده و تنها معطوف بودن آن به علائم رفتاری کودک می باشد (لوبار، ۱۹۹۵، تا پلاک، کانرز، شوستر، نزی ویک و پارکس ، ۲۰۰۸)، از جمله ی رویکردهای درمانی جایگزین، می توان به درمان توانبخشی شناختی رایانه یار (CACR) اشاره کرد (کلینگبرگ، فورسبرگ و وستربرگ ، ۲۰۰۲ کلینگبرگ، فرتال، اولسن، جانسون و همکاران ،  ۲۰۰۵ ؛ بارکلی، ۱۹۹۷a بار کلی، ۱۹۹۷b) که بر طبق اصل شکل پذیری مغزی نه تنها مستقیما شاخص های کارکردهای اجرایی را از جمله، توجه توجه پایدار، توجه انتخابی، توجه تقسیم شده، توجه جایگزین)، حافظه کاری (کلامی و دیداری- فضایی) و سایر مهارتهای شناختی تقویت می کند، بلکه سایر عملکردهای تحصیلی و اجتماعی کودکان را نیز بهبود می بخشد، و در عین حال فاقد عوارض جانبی ناخوشایند می باشد.با توجه به موارد مطرح شده در خصوص عوارض جانبی دارو درمانی و نیز رویکرد نوین توانبخشی شناختی که فاقد اثرات جانبی ذکر شده می باشد، این پژوهش با هدف تعیین اثر بخشی توانبخشی شناختی رایانه یار (CACR) در بهبود کار کردهای اجرایی و کاهش نشانه های بالینی کودکان دارای اختلال نارسایی توجه بیش فعالی در مقایسه با گروه دارو درمانی انجام می شود.

بیان مسئله

اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی (ADHD از جمله اختلال های شایع در بین کودکان و جمعیت مدرسه رو می باشد و باعث آسیب های جدی در کارکردهای اجتماعی و تحصیلی آنان می شود. اختلال نارسایی توجه بیش فعالی یک اختلال عصبی و ارثی است (صرامی فروشانی و هاشمی، ۱۳۸۳) گرچه سابقا تصور بر آن بود که این اختلال، وضعیتی خاص در دوران کودکی است، اما تحقیقات اخیر حاکی از پایداری آن در سراسر زندگی می باشد و اعتقاد بر این است که با بزرگ شدن این کودکان، اختلال از بین نمی رود و ۷۰ درصد این کودکان نمی توانند در آینده از پس مشکلات مرتبط با اختلال کمبود توجه خود برآیند (لوییس ، ۱۹۹۶؛ لیندن، حبیب و رادوجویک ، ۱۹۹۶: روسماسن و گیلبرگ، ۲۰۰۰).در سبب شناسی این اختلال عوامل متعددی از قبیل تقش افزودنی های خوراکی، میزان سرب موجود در خون، آلرژی ها، مصرف سیگار و مشروبات الکلی در زمان بارداری و – مطرح شده است (بار کلی، ۲۰۰۵) شواهد پژوهشی موجود در این حیطه حاکی از دخالت عوامل ژنتیکی و عصب شناختی هم در ایجاد نشانه ها و هم در بروز آن می باشد به طوریکه این اختلال حداقل تا حدی با انحراف ساختاری و یا کار کردی قطعه های پیشانی، عقده های پایه، مخچه و احتمالا سینگو لیت جلویی از حالت بهنجار ارتباط دارد (بارکلی، ۲۰۰۶) کار کردهای اجرای که مربوط به همین ساختارها در مغز می شود، یک اصطلاح کلی است که به مجموعه ای از کار کردهای شناختی اشاره دارد که در یک بافت جدید به همراه پاسخ های متناوب و متناقض، فرد را قادر به تعیین رفتار معطوف به هدف می سازد. اگرچه در مورد مولفهها و شاخص های آن توافق کلی بین پژوهشگران مختلف وجود ندارد، اما سه مولفه ی حافظه کاری (WM)، بازداری پاسخ و برنامه ریزی به عنوان مولفه های آن، مورد تایید بیشتر متخصصان می باشد (پنینگ تون و اوزونوف ، ۱۹۹۶: گیویا و اسحاق ، ۲۰۰۲ راپورت بولدن، کوفلر، سارور و همکاران، ۲۰۰۹، کاستلانوس و تانوک ، ۲۰۰۲) شواهد پژوهشی بیانگر آن است که نقص در کارکردهای اجرایی، نقش مهمی در اختلال نارسایی توجه بیش فعالی دارد (بار کلی، ۱۹۹۷a بار کلی، ۲۰۰۶). حافظه کاری به عنوان یکی از شاخص های کار کرد اجرایی، توانایی نگهداری اطلاعات برای مدتی کوتاه و سپس ایجاد پاسخ مبتنی بر بازنمایی درونی می باشد (بار کلی، ۲۰۰۶). بعلاوه، حافظه کاری را اغلب به عنوان زیربنای سایر کار کردها از جمله استدلال و منطق در نظر میگیرند (کلینگبرگ و همکاران، ۲۰۰۵). مطالعات انسانی و حیوانی متعددی حاکی از آن است که، ساختار زیربنایی حافظه کاری (به ویژه حافظه کاری دیداریفضایی) در قشر پیش پیشانی قرار دارد و کاته کولامین هایی همچون دپامین و نورآدرنالین در آن درگیر می باشد (الیس و نانان ، ۲۰۰۱)، نقص حافظه کاری در اختلال نارسایی توجه بیش فعالی بارها توسط محققین مورد تایید قرار گرفته است (کراتکین و آسارنو، ۱۹۹۸ و کراتکین، ۲۰۰۴ به نقل از کلینگبرگ و همکارن، ۲۰۰۵)، آسیب حافظه کاری جایگاه برجسته ای در مدل روانشناسی فعلی از اختلال نارسایی توجه بیش فعالیدارد و بر اساس آن بی نظمی کاته کولامین ها و گز کاری قشر پیش پیشانی، به عنوان سیب شناسی این اختلال مطرح است (بار کلی، ۱۹۹۷a بار کلی، ۱۹۹۷b). بازداری از دیگر مولفه های مهم کار کرد اجرایی می باشد. فقدان بارداری با بارداری زدایی به طور زیادی با سازه های توجه و تکانشگری در ارتباط است (بارکلی، ۲۰۰۶). تکانشگری یعنی این که فرد در جایی که برای رسیدن به هدف، پاسخ دهی آهسته و دقیق لازم است، پاسخ دهی سریع و غیر صحیح از روی بی۔ دقتی ارائه دهد (مشهدی و طباطبایی، آزادفلاح و سلطانی فر، ۱۳۸۸) توانایی برای سرکوب کردن افکار، اعمال و هیجان ها مرکز ثقل نظر به بارداری به عنوان یک تنظیم کننده اصلی رفتار است. بار کلی (۱۹۹۷) مدلی را طراحی کرد که در آن نقایص کودکان دارای اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی را بر اساس سه نوع پاسخ بازداری پیش بینی می کند. این سه نوع پاسخ بازداری عبارتند از:

۱- بازداری از پاسخ غالب ، منظور پاسخی است که قبلا با پاداش همراه بوده است.

۲- باز داری از پاسخ جاری ، که امکان به تاخیر انداختن تصمیم برای دنبال کردن پاسخ را موجب می شود.

۳- کنترل تداخل ، محافظت از یک پاسخ جهت جلوگیری از در هم آمیختگی آن با پاسخ ها و رویدادهای

نقص در بازداری پاسخ به عنوان نخستین نارسا کنش وری کار کردهای اجرایی در افراد دارای اختلال نارسایی توجه بیش فعالی در نظر گرفته می شود که منجر به نقص در سایر کار کردهای اجرایی می شود همسو با مدل بار گلی؛ پنینیگ تون و اوزناف (۱۹۹۶) معتقدند که کودکان دارای اختلال نارسایی توجه بیش فعالی نقایصی نیز در بارداری حرکتی دارند. در همین راستا شرس، اوسترلان، گورتس و همکاران (۲۰۰۴) در پژوهشی بر روی کودکان پسر دارای اختلال نارسایی توجه بیش فعالی، کارکردهای اجرای آنان را با پسران گروه کنترل (فاقد اختلال) به لحاظ پنج بعد از کار کردهای اجرایی (بارداری، برنامه ریزی، جابجایی تکلیف، حافظه کاری و سیالی کلامی) مورد مقایسه قرار دادند. نتایج حاکی از آن بود که پسران دارای اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی تقایصی در شاخص های بارداری (کنترل تداخل و بازداری از ادامه پاسخ) برنامه ریزی و سیالی حروف از خود نشان دادند. بار کلی و نیگ تیز بر این باورند که کودکان دارای اختلال نارسایی توجه بیش فعالی در هر سه فرایند بارداری دچار مشکل می باشند، هرچند که فرایند بازداری پاسخ غالب ممکن است بیشتر آسیب دیده باشد (بار کلی، ۲۰۰۶ و نیگ، ۲۰۰۶ به نقل از مشهدی و همکاران، ۱۳۸۸)مطالعات عصبی- زیستی نیز بیانگر آن است که با توجه به پاسخ مثبت افراد دارای اختلال نارسایی توجه بیش فعالی به داروهای روان محرک و نیز توزیع انتقال دهنده های عصبی همچون دپامین و نوراپی۔ نفرین در مناطق مرتبط با این اختلال، عدم تعادل پیکهای عصبی همچون دپامین (که بیشتر در مناطق هسته های قاعده ای و قطعه پیش پیشانی مغز فعالیت می کند و در پاسخ دهی به پاداش و مهار شناختی نقش اساسی دارد) و نوراپی نفرین (که هم در قطعه پیش پیشانی و هم در مخچه فعالیت می کند و در اخطار دادن به فرد نقش دارد)، در احتمال بروز نشانه های اختلال نارسایی توجه بیش فعالی دخیل می باشد (عابدی و قوام، ۱۳۸۸، هاوی و لاوی ، ۲۰۰۷ء بار کلی، ۲۰۰۶؛ نیگ، ۲۰۰۶). بنابراین، چنین به نظر می رسد که عوامل ورائنی و تحولی عصب شناختی بیشترین نقش را در بروز نشانه های اختلال نارسایی توجه بیش فعالی در کودکان ایفا می کنند. عوامل اجتماعی به تنهایی به عنوان علت این اختلال از پشتیبانی پژوهشی برخوردار نیستند، ولی اینگونه عوامل ممکن است در پیدایش اشکالی از اختلالات همراه که با اختلال نارسایی توجه بیش فعالی مرتبط اند سهم داشته باشند.یکی از رایج ترین درمان های اختلال نارسایی توجه بیش فعالی، تجویز داروهایی است که براساس آسیب شناسی نوروسایکولوژی مطرح شده در افزایش سطوح فعالیت کاته کولامینها مؤثرند. اعتقاد بر آن است که کانه کولامین ها منجر به افزایش سطح توجه می شوند (کانرز، آیزنبرگ و بارکال ، ۱۹۶۷: گرین هیل و عثمان ، ۱۹۹۱). از جمله معروفترین این داروها می توان به متیل فنیدیت (ریتالین) اشاره کرد که با افزایش ظرفیت توجه هم در افراد دارای اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی و هم در افراد عادی، جز داروهای پر تجویز می باشد، دیگر داروهایی که بطور متداول در این زمینه استفاده می شوند عبارتند از: متیل فنیدیت با اثر آزادسازی طولانی (کانسر تا با متادیت)، دکستروآمفتامین، دکسترواستات، دکسترین سیار و آدرال (آریز میچر، ۲۰۰۴)، مطالعات بسیاری که به شیوه های مختلفی از قبیل دوسر کور، کارآزمایی بالینی کنترل شده – پلاسیبو، کارآزمایی کنترل شده تصادفی و به صورت گرفته است، نشان داده اند که دارو درمانی دارای تاثیر فوق العاده ولی کوتاه مدتی بر علائم رفتاری اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی دارند (سوانسون و همکاران، ۱۹۹۵b؛ اسپنسر ، ۲۰۰۶). متیل فتدیت و آمفتامین ها با مکانیسم های متفاوت هر دو باعث افزایش سطح کاته کولامین ها می شود و برای اکثر کودکان دارای نوع مرکب اختلال نارسایی توجه بیش فعالی، موثر میباشد به طوریکه ۳۰ دقیقه پس از مصرف آنها به سرعت علائم رفتاری این کودکان کاهش می یابد (سوانسون و ولکو، ۲۰۰۱ به نقل از کمیل ، ۲۰۰۳). شواهد پژوهشی حاکی از افزایش عملکرد کودکان دارای نوع مرکب اختلال نارسایی توجه بیش فعالی و همچنین نوع بیش فعال۔ تکانشگر در مجموعه آزمون پردازش شنیداری مرکزی (CAP) و آزمون عملکرد پیوسته دیداری شنیداری توام (IVA CPT) در اثر مصرف داروهای روان محرک می باشد، اما این داروها بر روی عملکرد کودکان دارای تنوع عمدتا بی توجه تاثیر معناداری نداشت (کمپل، ۲۰۰۳). بعلاوه مشخص شده که داروهای روان محرک بر رفتار اجتماعی و تیز بهبود قابلیت کنترل کودک در کلاس درس، تأثیر منیت دارد ولی عملکرد تحصیلیشان را به همان اندازه تغییر نمی دهد (تاپلاک و همکاران، ۲۰۰۸). بعلاوه، به نظر می رسد اثر داروها کوتاه مدت و مقطعی بوده و این امر منجر به تجویز روزانه ی چند دوز مصرفی می شود و به محض قطع مصرف دارو نشانه های اختلال با همان شدت قبلی ظاهر میشوند (لوبار، ۱۹۹۵).گرچه این داروهای روان محرک، مناطقی را که دچار کمبود فعالیت هستند به سطح بالایی از برانگیختگی می رسانند ولی همه آنها اثرات جانبی مهمی همچون بی اشتهایی، اختلال خواب، انقباض های بدنی و بیان کلامی غیر قابل کنترل، توقف رشد موقتی را در فرد ایجاد می کنند (هالجین و ویتبورن، ۲۰۰۳ ترجمه سید محمدی، ۱۳۸۶) به علاوه ۲۰ تا ۲۵٪ از این کودکان، پاسخ خوبی به این داروها نمی دهند. این کودکان معمولا در هنگام استفاده از داروهای روان محرک از اثرات جانبی جدی مانند اختلال های معدی۔ رودهای، سر دردهای شدید، مسائل ادراری، تغییرات عاطفی، اختلالات تشنجی و تیکها رنج می برند که باعث می شود استفاده از داروهای محرک برای آنها غیر ممکن گردد (لوبار، ۱۹۹۵). بعضی از پژوهشگران معتقدند مصرف داروهای محرک به دلیل سر خوشی ای که ایجاد می کنند ممکن است باعث اعتیاد دارویی با سوء مصرف دارو در کودکان دارای این اختلال گردد (مونسترا ، ۲۰۰۳). در مطالعاتی که توسط ولکو و همکارانش صورت گرفت، آنها در یافتند که تزریق درون وریدی متیل فندیت تجارب سر خوشی ای مشابه با تزریق درون و رویدی کوکائین ایجاد می کند (کاستلانوس و تانوک ۲۰۰۲) روبینسون و بریج (۱۹۹۳) نیز معتقدند که استفاده از داروهای روان محرک احتمال سو مصرف مواد و الکل را افزایش میدهد. هرچند پژوهشگران دیگر به نتایج متضاد دست یافته اند و معتقدند استفاده از داروهای روان محرک باعث اعتیاد در کودکان دارای اختلال نارسایی توجه بیش فعالی نمی شود (وایلنز، قارون، بیدرمن و گاناواردن ، ۲۰۰۳).پژوهشگران تنها کسانی نیستند که از تأثیرات بالقوه ای که داروهای روان محرک می توانند بر کودکان دارای اختلال نارسایی توجه بیش فعالی بگذارند، ابراز نگرانی کرده اند بلکه بسیاری از والدین نیز در مورد استفاده از این داروها دچار تردیدند و رغبت چندانی به استفاده از این داروها برای درمان اختلال فرزندشان نشان نمی دهند (مونسترا، ۲۰۰۳) این موضوع ممکن است تاحدی وابسته به ترس آنها از اثرات جانبی