منو
X

تصویر
سمانه مرادی
مشاور کودک
(4)
آمار این متخصص
(4) رای
0%

دقت

80%

مفید بودن

0%

دانش و مهارت

80%

رفتار بالینی

40%

وقت شناسی

40%

هزینه اقتصادی

توضیحات پروفایل
  

سمانه مرادی هستم، فارغ التحصیل روانشناسی و آموزش کودکان استثنائی در مقطع کارشناسی ارشد از دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه شیراز در سال ۱۳۹۲، پایان نامه ی اینجانب تحت عنوان “مقایسه مشکلات رفتاری در کودکان تک فرزند و چند فرزند با توجه به عوامل جمعیت شناسی والدین” می باشد که در ادامه بخشی از آن را مطالعه می کنید:

دانشگاه شیراز

دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی

پایان نامه کارشناسی ارشد در روان شناسی و آموزش کودکان استثنائی

عنوان:

مقایسه مشکلات رفتاری در کودکان تک فرزند و چند فرزند با توجه به عوامل جمعیت شناسی والدین

نگارش:

سمانه مرادی

استاد راهنما:

دکتر سوسن جباری

شهریور ۱۳۹۲

فهرست مطالب

عنوان

فصل اول: مقدمه

کلیات

بیان مسأله

اهمیت پژوهش

اهداف پژوهش

پرسش های پژوهش

تعاریف مفهومی متغیرها

مشکلات رفتاری

تک فرزندی

چند فرزندی

عوامل جمعیت شناختی والدین

فصل دوم: ادبیات پژوهش

مبانی نظری

مشکلات رفتاری

تعریف مشکلات رفتاری

طبقه بندی مشکلات رفتاری

سبب شناسی مشکلات رفتاری از منظر علل مرتبط با آن

عوامل بیولوژیکی

عوامل خانوادگی

عوامل فرهنگی

سبب شناسی مشکلات رفتاری از منظر رویکرد های روان شناسی

رویکرد زیستی

رویکرد روان تحلیلی

رویکرد رفتاری

رویکرد سیستمی

رویکرد شناختی

شیوع مشکلات رفتاری

تک فرزندی

ویژگی های تک فرزندان

چند فرزندی

تأثیر خواهران و برادران بر رشد یکدیگر

ترتیب تولد

ویژگی های شخصیت

هوش و پیشرفت تحصیلی

فاصله سنی

جنسیت

پیشینه پژوهش

پژوهش های انجام شده در ایران

تک فرزندی و چند فرزندی

عوامل جمعیت شناختی والدین

پژوهش های انجام شده در خارج از ایران

پژوهش های تک فرزندی و چند فرزندی

عوامل جمعیت شناختی والدین

نتیجه گیری از پژوهش های پیشین

فصل سوم: روش پژوهش

روش پژوهش و بیان متغیرها

جامعه آماری

نمونه و روش نمونه گیری

تعریف عملیاتی متغیرها

مشکلات رفتاری

تک فرزندی

چند فرزندی

ابزار پژوهش

مقیاس اختلال رفتاری راتر

روایی پرسشنامه مشکلات رفتاری راتر در پژوهش حاضر

پایایی پرسشنامه مشکلات رفتاری را تر در پژوهش حاضر

پرسشنامه جمعیت شناختی والدین

روش اجرای پژوهش

روش تجزیه و تحلیل اطلاعات

فصل چهارم: یافته های پژوهش

مقدمه

یافته های توصیفی پژوهش

یافته های توصیفی متغیرهای جنسیت، تک فرزندی و چند فرزندی و مشکلات رفتاری

یافته های توصیفی مشکلات رفتاری بر حسب متغیرهای تک فرزندی و چند فرزند و پایه تحصیلی

یافته های استنتاجی پژوهش

آیا تفاوت معناداری بین مشکلات رفتاری دختران و پسران تک فرزند و چند فرزند وجود دارد؟

آیا تفاوت معناداری در مشکلات رفتاری تک فرزندان و چند فرزندان در پایه های تحصیلی متفاوت وجود دارد؟

کدامیک از متغیرهای سن والدین، تحصیلات والدین و شغل والدین تعیین کننده معنادار مشکلات رفتاری در تک فرزندان هستند؟

کدامیک از متغیرهای ترتیب تولد، سن والدین، تحصیلات والدین و شغل والدین تعیین کننده معنادار مشکلات رفتاری در چند فرزندان هستند؟

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

بحث و نتیجه گیری

آیا تفاوت معناداری بین مشکلات رفتاری دختران و پسران تک فرزند چند فرزند وجود دارد؟

آیا تفاوت معناداری در مشکلات رفتاری تک فرزندان و چند فرزندان در پایه های تحصیلی متفاوت وجود دارد؟

کدامیک از متغیرهای سن والدین، تحصیلات والدین و شغل والدین تعیین کننده معنادار مشکلات رفتاری در تک فرزندان هستند؟

کدامیک از متغیرهای ترتیب تولد، سن والدین، تحصیلات والدین و شغل والدین تعیین کننده معتادار مشکلات رفتاری در چند فرزندان هستند؟

نتیجه گیری

محدودیت ها

پیشنهاد های پژوهشی

پیشنهاد هایی برای پژوهش های آتی

پیشنهاد های کاربردی

منابع

پیوست

چکیده:

هدف پژوهش حاضر، مقایسه مشکلات رفتاری در کودکان تک فرزند و چند فرزند با توجه به مشخصات جمعیت شناختی والدین بود. جامعه پژوهش شامل دانش آموزان مقطع ابتدایی شهر شیراز و افراد نمونه را ۱۱۴۸ دانش آموز، که به شیوه نمونه گیری خوشهای انتخاب شدند، تشکیل دادند. از این میان، ۲۰۱ دانش آموزی تک فرزند و ۸۴۷ دانش آموز، چند فرزند بودند. پرسشنامه مشکلات رفتاری راتر( فرم معلم) ابزار مورد استفاده این پژوهش بود. پایایی این پرسشنامه از طریق آلفای کرونباخ و روایی از طریق سه شیوه تحلیل عامل، همسانی درونی و همبستگی نمره کل این پرسشنامه با نمره کل پرسشنامه مشکلات رفتاری کانرز احراز گردید و نتایج حاکی از پایایی و روایی قابل قبول ابزار بود. نتایج نشان داد که اثرات تک فرزندی یا چند فرزندی بر مشکلات رفتاری از نظر آماری معنادار نبود. اما بین متغیر جنسیت و مشکلات رفتاری ارتباط معناداری بدست آمد و پسران نسبت به دختران مشکلات رفتاری بیشتری را نشان دادند. همچنین اثر تعاملی متغیر جنسیت و تک فرزندی با چند فرزندی با مشکلات رفتاری نیز معنادار بدست آمد و پسران تک فرزند میانگین مشکلات رفتاری بیشتری را نشان دادند. همین طور پایه تحصیلی نیز اثر معناداری بر مشکلات رفتاری نشان داشت. از میان متغیرهای جمعیت شناختی والدین، تنها تحصیلات مادر در تک فرزندان، ارتباط معنادار و مثبتی با بروز مشکلات رفتاری داشت و سایر متغیرهای جمعیت شناختی در بروز مشکلات رفتاری نقش تعیین کنندگی نداشتند. از آنجایی که پسران تک فرزند، میانگین مشکلات رفتاری بیشتری نشان دادند، لازم است زمینه کسب آگاهی های بیشتر در مورد ویژگی های تک فرزندان و همین طور شیوه های فرزند پروری برای والدین این کودکان در جامعه فراهم گردد.

کلیدواژه ها: مشکلات رفتاری، کودکان تک فرزند، کودکان چند فرزند.

فصل اول:

مقدمه:

کلیات

خانواده در سطح جهانی تحت تأثیر تحولات اجتماعی دهه های گذشته با تغییرات، چالش ها، مسائل و نیاز های جدیدی مواجه شده، که این تحولات موجب تغییراتی در ساختار خانواده شده است ( جعفری، ۱۳۸۲). امروزه، گرایش های متفاوتی از ساختار خانواده در جوامع دیده می شود و به نظر می رسد که تغییرات بزرگی از آنچه به عنوان خانواده سنتی می شناسیم به سوی خانواده های مدرن امروزی در حال وقوع است. یکی از این تغییرات، کوچک شدن بعد خانواده در دهه های گذشته بوده است. این تغییر در ساخت خانواده ممکن است به افزایش خانواده های تک فرزندی منجر شود (روسی ، ۲۰۱۰). افزایش سن ازدواج، توجیهات اقتصادی و اشتغال زنان از جمله مهم ترین دلایل تردید خانواده ها برای داشتن چندین فرزند است (روسی، ۲۰۱۰ مانسیلاس ، ۲۰۰۶؛ فالبو و پوستون ، ۱۹۹۳).بسیاری از خانواده ها معتقدند که اگر یک فرزند داشته باشند و بتوانند امکانات مورد نیاز وی را به بهترین شکل تأمین کنند، زندگی بدون خطری را خواهند داشت و این امر تمام تردیدهای آنان برای تولد چندین فرزند که شاید به دلایل مختلف قادر به تضمین آینده ای روشن برای آنها نباشند را برطرف می کند(صادقی، ۱۳۸۸). در میان خانواده های تک فرزندی صمیمیتی عمیق بین والدین و فرزند برقرار است و کودک رقابتی را با خواهران و برادران نخواهد داشت و همچنین والدین تمام توجه خود را معطوف به کودک می کنند، از طرفی همین توجه افراطی والدین می تواند باعث چشم پوشی از رفتارهای ناپسند کودک و وابستگی شدید عاطفی بین والدین و کودک شود( اسدی، ۱۳۸۸). در این خانواده ها والذین انتظارات بیشتری را از کودک خود خواهند داشت. این کودکان تمام عمر خود را تحت فشار والدین برای موفقیت در زندگی هستند (کرینن ، ۲۰۱۱). علاوه بر این، تک فرزندان، به دلیل فقدان خواهران و برادران، فرصت۔ های حیاتی را در زمینه های مختلف رشدی از دست می دهند (ون هوون و ور کویتن ، ۱۹۸۹) این عوامل می تواند زمینه ساز مشکلات رفتاری برای تک فرزندان گردد (صادقی، ۱۳۸۸) مشکلات رفتاری، پاسخ های رفتاری است که نامتناسب با سن، فرهنگ و هنجارها نژادی هستند و مشکلاتی را در زمینه تحصیلی فرد ایجاد می کند (فورتس، نیزر ، ۱۹۹۲؛ به نقل از روزنبرگ، ویلسون، سیندلار و ماهیدی ، ۲۰۰۳). بسیاری از کودکان و نوجوانان مبتلا به مشکلات رفتاری به بزرگسالانی تبدیل می شوند که برای مستقل شدن و داشتن یک زندگی پربار، با مشکلاتی مواجه هستند(هالاهان و کافمن، ۲۰۰۳؛ ترجمه علیزاده، صابری، هاشمی و محیى الدین، ۱۳۸۸). مشکلات رفتاری به طور قابل ملاحظه ای بر عملکرد تحصیلی، اجتماعی و حرفه ای کودکان و نوجوانان تأثیر منفی می گذارد و احتمال ابتلا به بیماری های روانی در بزرگسالی را افزایش می دهد( یاندینا و همکاران، ۲۰۰۷) و همچنین احتمال ابتلای افراد به سوء مصرف مواد، فعالیت های بزهکارانه، اختلالات عصب روان شناختی و اختلال شخصیت مرزی را افزایش میدهد(بامیستر و سوین ، ۱۹۹۰).

بیان مسأله:

جهان همواره در حال تغییر است. در این دنیای در حال تغییر ساختار خانواده نیز تغییر می کند. در طی نیمه دوم قرن بیست و یکم تغییرات اجتماعی باعث تغییر در ساختار خانواده شده است. از جمله ی این تغییرات، افزایش سن ازدواج، اختلاف سنی زیاد میان والدین و فرزندان، افزایش طلاق و تمایل به داشتن فرزندان کمتر است (سیگلمن، ۲۰۰۹). در دهه های اخیر، والدین بیشتری تمایل به داشتن تنها یک فرزندی دارند، به نحوی که بیش از ۲۰ تا ۲۵ درصد از زنان ۴۰ تا ۴۵ ساله در دنیای امروز یک فرزند دارند (بهریان، ۱۳۸۸). خواه تک فرزندی نتیجه برنامه ریزی خانواده ها باشد، خواه بازتابی از هنجار های اجتماعی و اقتصادی جاری و با در نتیجه سیاست دولت ها، این موضوع مهم است که این تغییر بنیادین نه تنها در ساختار جمعیت – شناسی، بلکه در همه ابعاد شخصیت فرد در آینده نیز نقش بسزایی دارد (لام ، ۱۹۹۷). در مطالعاتی که بر روی خانواده ها انجام پذیرفته دو عقیده کلی وجود دارد، از یک سو بعضی پژوهشگران بیان کرده اند که با توجه به ناتوانی بعضی والدین در مدیریت روابط با فرزندان شان، داشتن تنها یک فرزند مزیت های بیشتری را به ارمغان می آور در (فالبو و پوستون، ۱۹۹۳). از سویی دیگر، گروهی از پژوهشگران اذعان می دارند که تک فرزندان فرصت ارزشمند تعامل با خواهران و برادران را از دست می دهند و کیفیت ضعیف تری از زندگی را تجربه می کنند( کرینن، ۲۰۱۱). توجه زباد والدین به تک فرزندان و در اختیار گذاردن تمام سرمایه های مادی و معنوی شان به آنان و نیز عدم کنترل رفتارهای آنان می تواند باعث ایجاد مشکلات رفتاری در تک فرزندان گردد(شیرازی، ۱۳۹۰). به دلیل داشتن اثرات سوء مشکلات رفتاری پر آینده کودکان، شناخت عوامل زمینه ساز مشکلات رفتاری و پیشگیری از بروز آن برای ارتقای سلامت روانی کودکان امروز و آینده سازان فردا حائز اهمیت است.در اروپا، آمریکا و چین، مطالعات بسیاری در مورد تک فرزندان انجام شده است. ولی در ایران با توجه به نوظهور بودن این پدیده پژوهش های کمی انجام شده است که در آنها عوامل جمعیت شناختی والدین (سن، تحصیلات و شغل والدین مورد بررسی قرار نگرفته است. از سویی دیگر در پژوهش هایی که در مورد مشکلات رفتاری کودکان انجام پذیرفته، از جمله پژوهش های (مظفری خسروی، شریعتی بافقی، حسین زاده شمسی انار و شریعتی بافقی، ۱۳۹۰­؛ پناغی، کفاشی و سراجی، ۱۳۸۳؛ مسعودزاده، ۱۳۸۵؛ توکلی زاده، بوالهری، مهریار و دژکام ۱۳۷۵؛ یوسفی، عرفانی، خیرآبادی و قانعی، ۱۳۷۹) رابطهی میان بعد خانوار و ترتیب تولد با بروز مشکلات رفتاری کودکان، معنادار گزارش شده است و این سئوال ایجاد می شود که آیا تک فرزندی و با چند فرزندی می تواند رابطه معناداری با بروز مشکلات رفتاری داشته باشد یا خیر. با توجه به آنچه ذکر شد، پژوهش حاضر در صدد است تا به مقایسه مشکلات رفتاری در کودکان تک فرزند و چند فرزند با توجه به عوامل جمعیت شناختی والدین بپردازد.

اهمیت پژوهش

یکی از صفات و مشخصات خانواده ایرانی، توجه و اهمیت بسیار به فرزندان است. اهمیت فرزند در جامعه ی ایرانی به اندازهای بوده است که بسیاری افراد علت تشکیل خانواده را فرزندآوری می دانسته اند (آزادارمکی، ۱۳۸۹). اما فرزندآوری یا به اصطلاح باروری، در طول سه دهه ی اخیر در کشورمان دچار تحولات چشمگیری شده است. پس از کاهش اندک باروری در دهه ۱۳۵۰، میزان باروری در سال های اولیه ی انقلاب افزایش یافت و به حدود ۷ فرزند در سال های ۱۳۵۹ و ۱۳۶۰ رسید. در پی تحولات اجتماعی و تغییر نگرش های مردم، روند باروری در کل کشور از حدود نیمه دهه ۱۳۶۰ کاهش یافت (شوازی، ۱۳۸۸). با تغییرات در شیوه ی زندگی، افزایش هزینه ها و مشکلات اقتصادی (شوازی، ۱۳۸۸) تحصیلات و اشتغال زنان، اعمال سیاست های جمعیتی (سادات الحسینی، ۱۳۹۱؛ شوازی، ۱۳۸۸) و ازدواج در سنین بالا اسدی، ۱۳۸۸) کاهش نرخ باروری سرعت چشم گیری به خود گرفت. به نحوی که میزان باروری کل در سال ۱۳۷۹ به حدود ۱ / ۲ و در سال ۱۳۸۵ به حدود ۹ / ۱ رسید (شوازی، ۱۳۸۸) و این بدان معنی است که امروزه بیشتر خانواده های ایرانی تمایل به داشتن تنها یک فرزند دارند.افزایش خانواده های تک فرزندی و تبعات ناشی از آن، سبب تأمل بسیاری از کارشناسان حوزه خانواده، روان شناسان و جامعه شناسان شده است. در سایر کشورها، تحقیقات مختلفی در رابطه با تک فرزندان انجام شده است. اما در مجموع بافتهها مغشوش و در بعضی موارد ضد و تفیض هستند (ماسن، کیگان، هوستون و وى کانجر، ۱۹۹۰؛ ترجمه یاسابی، ۱۳۸۰). در گذشته، تحقیقات و افکار عمومی، تصویر منفی از تک فرزندان را به نمایش می گذاشتند و صفاتی مانند خود خواه، ناز پرورده، خودبین، وابسته و غیر اجتماعی را برای آنان بیان می کردند(موتس، اینداس و الایک ، ۲۰۰۸ء مانسیلاس، ۲۰۰۶: روبرت و بلانتون ، ۲۰۰۱ء لام ۱۹۹۱؛ ون هوون و ور کویتن، ۱۹۸۹: جیائو، جی و جینگ ، ۱۹۸۶ و فالبو و پولیت، ۱۹۸۱). در حالی که در تحقیقات معاصر، مزیت های مثبتی را برای تک فرزندان به دست آورده اند. مانسیلاس (۲۰۰۶) و روبرت و بلانتون (۲۰۰۱) در پژوهش شان به برتری آنان در موفقیت تحصیلی، هوش و انگیزش، نسبت به افراد با خواهر اشاره کرده اند. در پژوهش مارلئو، برتون و چینیارا (۲۰۰۴) تک فرزندان، در رجوع به کلینیک و تشخیص های روان پزشکی تفاوتی با افراد با خواهر و برادر نداشتند. اما در پژوهش لیو، ماناکاتا و اونوها (۲۰۰۵) تک فرزندان را افرادی روان رنجورتر، افسرده تر و دارای ترس و اضطراب بیشتری یافتند. برخی مطالعات نشان می دهند، تک فرزند بودن و نداشتن خواهر و برادر، منجر به نقص در مهارتهای اجتماعی می شود (روبرت و بلانتون، ۲۰۰۱) و از سویی دیگر، برخی تحقیقات بیان می کنند که کسب تمام توجه، حمایت و مواظبت والدین شرایط مساعد تری را برای رشد همه جانبه ی کودک تک فرزند فراهم می آورد ( اندوج و واندربرگ، ۲۰۰۳). توجهات والدینی از طرفی هم می تواند حمایت تمام و کمال والدین را برای آنان فراهم آورد و از طرف دیگر همین توجهات باعث کنترل شدید والدین شده و ممکن است موجب بروز مشکلات رفتاری در تک فرزندان شود(صادفی، ۱۳۸۸).با توجه به آنچه ذکر گردید، انجام این پژوهش و شناخت اثرات پدیده تک فرزندی در شخصیت و رفتار کودک به دلایل جندی حائز اهمیت می باشد. در ایندا، این پژوهش می تواند پاسخی برای بسیاری از والدین تک فرزندی باشد که نگران این موضوع هستند که آیا تک فرزندی برای فرزند آن ها آسیب زا است یا خیر، دوم، این پژوهش می تواند راهنمایی برای مشاوران و روان شناسان و متخصصان حوزه کودکان استثنائی در شناخت هر چه بهتر کودک و اثرات ترتیب تولد باشد و سوم، برای مسئولیتی که مدیریت جمعیتی کشور را بر عهده دارند، نکاتی را پیرامون اثرات سیاست گذاری های جمعیتی کشور در بر خواهد داشت.با توجه به موارد فوق، مسأله اصلی پژوهش حاضر، مقایسه مشکلات رفتاری در کودکان خانواده های تک فرزند و چند فرزند با توجه به عوامل جمعیت شناختی والدین است. با توجه به آنچه ذکر شد، این پژوهش در صدد است که اهداف زیر را دنبال کند.

اهداف پژوهش

هدف کلی پژوهش حاضر عبارتند از:

مقایسه مشکلات رفتاری در کودکان تک فرزند و چند فرزند با توجه به عوامل جمعیت – شناختی والدین

و اهداف جزئی زیر نیز مورد بررسی قرار گرفته اند:

۱- مقایسه مشکلات رفتاری در تک فرزندان و چند فرزندان به تفکیک جنسیت

۲. مقایسه مشکلات رفتاری در تک فرزندان و چند فرزندان به تفکیک پایه های تحصیلی

٣. مقایسه عوامل جمعیت شناختی والدین در تعیین کنندگی مشکلات رفتاری در تک فرزندان و چند فرزندان

به دنبال اهداف جزئی، پرسش های پژوهش حاضر به شرح زیر می باشد:

مشخصات
  • جنسیت زن
  • وابسته به کلینیک
  • تجارب / مهارت ها
  • دانشگاه دانشگاه شیراز
  • رشته تحصیلی روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی
  • گواهینامه ها
  • پست های مدیریتی
  • مقطع تحصیلی کارشناسی ارشد
  • کلمات کلیدی سمانه مرادی روانشناس، سمانه مرادی مشاور، سمانه مرادی روان درمانگر، سمانه مرادی روانپزشک، سمانه مرادی متخصص اعصاب و روان، سمانه مرادی روانسنج
تخصص ها
  • روان‌شناسی کودکان استثنایی
تصویر
سمانه مرادی
مشاور کودک
(4)

E-Teb.com © Copyright 2016 روانشناس یا روانپزشک. تمامی حقوق محفوظ است.

دکتر - مشاوره خانواده - پزشک - مشاوره آنلاین - شماره دکتر