سیده حکیمه بهرامیان هستم، فارغ التحصیل روانشناسی گرایش تربیتی در مقطع کارشناسی ارشد از دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز در سال ۱۳۹۲، پایان نامه ی اینجانب تحت عنوان “مقایسه ی سازگاری اجتماعی، هوش هیجانی و شایستگی اجتماعی دانش آموزان دوره ی ابتدایی با و بدون ناتوانی های یادگیری شهر اهواز” می باشد که در ادامه بخشی از آن را مطالعه می کنید:

دانشگاه شهید چمران اهواز

دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی

پایان نامه جهت اخد مدرک کارشناسی ارشد در رشته روان شناسی گرایش تربیتی

عنوان:

مقایسه ی سازگاری اجتماعی، هوش هیجانی و شایستگی اجتماعی دانش آموزان دوره ی ابتدایی با و بدون ناتوانی های یادگیری شهر اهواز

استاد راهنما: دکتر غلامحسین مکتبی

استاد مشاور: دکتر دکر اله مروتی

پژوهشگر

سیده حکیمه بهرامیان

۱۳۹۲

فهرست مطالب

عنوان _

فهرست مطالب

فهرست جدول ها

چکیده فارسی

فصل اول: کلیات پژوهش

بیان مسئله

اهمیت و ضرورت پژوهش

هدف کلی پژوهش

اهداف جزئی پژوهش

فرضیه ی کلی

فرضیه های اختصاصی

تعریف های مفهومی و عملیاتی متغیرها _

مقدمه

ناتوانی های یادگیری تعاریف ناتوانی های بادگیری

ویژه گی های مشترک تعاریف ناتوانی های یادگیری

تاریخچه ی ناتوانی های یادگیری

۱) دور ه ی بنیادی

۲) دوره انتقالی

۳) دروه ی هماهنگی

۴) دروه ی معاصر

طبقه بندی ناتوانی های یادگیری

الف) ناتوانی های یادگیری تحولی

ب) ناتوانی های یادگیری تحصیلی

شیوع ناتوانی های بادگیری

سیب شناسی ناتوانی های یادگیری

سازگاری

تعاریف سازگاری اجتماعی

عوامل مؤثر بر سازگاری اجتماعی

دیدگاه های مختلف در مورد سازگاری اجتماعی

۱) نظریه ی تکاملی

۲) نظریه ی یادگیری

۳) نظریه ی شناختی اجتماعی

۴) مدل سازگاری دی

۴) نظریه پیاژه

سازگاری اجتماعی دانش آموزان دارای ناتوانی های بادگیری

هوش هیجانی

تعاریف هوش هیجانی

تاریخچه ی هوش هیجانی

مدل های هوش هیجانی

۱) مدل توانایی

۲) مدل هوش هیجانی – اجتماعی بار آن

۳) الگوی ترکیبی گلمن

۴) الگوی کوپر و ساواق از هوش هیجانی

ارزیابی های رایج از هوش هیجانی

هوش هیجانی دانش آموزان دارای ناتوانی های یاد گیری

شایستگی اجتماعی

تعاریف شایستگی های اجتماعی

یددگاه های نظری در مورد شایستگی های اجتماعی

۱) نظریه شایستگی اجتماعی و ابت

۲) نظریه هارتر

۳) نظریه ارزیابی شناختی

۴ ) نظریه یادگیری اجتماعی

عوامل مؤثر بر شایستگی اجتماعی

الف) خانواده

ب )همسالان

پ) مدرسه و عوامل آموزشگاهی

ت) عوامل شخصیتی

شایستگی اجتماعی دانش آموزان دارای ناتوانی های بادگیری

پیشینه ی پژوهش

پژوهش های خارجی

پژوهش های داخلی

جمع بندی

فصل سوم: روش پژوهش

طرح پژوهش

جامعه ی آماری و روش نمونه گیری

الف) نمونه گیری جهت اعتباریابی پرسش نامه ها

ب) نمونه گیری برای آزمودن فرضیه ها

ابزار های پژوهش

مقیاس رفتار سازشی

پایایی مقیاس رفتار سازشی

روایی مقیاس رفتار سازشی

پرسشنامه ی هوش هیجانی کودکان و نوجوانان

پایایی پرسشنامه هوش هیجانی کودکان و نوجوانان

روایی پرسشنامه هوش هیجانی کودکان و نوجوانان

مقیاس شایستگی اجتماعی

پایایی مقیاس شایستگی اجتماعی

روایی مقیاس شایستگی اجتماعی

روش اجرای پژوهش

روش های تجزیه و تحلیل داده ها

فصل چهارم: یافته های پژوهش

الف) یافته های توصیفی

ب) یافته های مربوط به فرضیه های پژوهش

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

مقدمه

الف) تبیین بافته های مربوط به فرضیه های پژوهش

ب) محدودیت های پزوهش

ج) پیشنهاد های پژوهش

چکیده:

هدف پژوهش حاضر، مقایسه سازگاری اجتماعی، هوش هیجانی و شایستگی اجتماعی دانش آموزان با و بدون ناتوانی های یادگیری است. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی دانش آموزان با و بدون ناتوانی های بادگیری پایه ی دوم و سوم ابتدایی در سال تحصیلی ۹۲-۱۳۹۱ شهر اهواز می باشد. آزمودنی های پژوهش شامل کلیدی دانش آموزان دارای ناتوانی های یادگیری پایه ی دوم و سوم ابتدایی (به تعداد ۶۷ تفر) ارجاع داده شده به مراکز ویژهی ناتوانی های یادگیری است و همچنین، به تعداد ۲۷ نفر از دانش آموزان عادی نیز به شیوه همتاسازی، به صورت تصادفی ساده انتخاب گردید. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامهی رفتار سازشی لیمپرت (ABIC)، پرسشنامهی بهرهی هیجانی کودکان و نوجوانان باران (i : YV – EQ) و پرسشنامهی شایستگی اجتماعی کوهن (SCS) استفاده شده است. نتایج تحلیل واریانس چند متغیری (MANOVA) نشان داد که بین دانش آموزان با و بدون ناتوانی های یادگیری از لحاظ سازگاری اجتماعی، هوش هیجانی و شایستگی اجتماعی تفاوت معنی داری وجود دارد. به علاوه، دانش آموزان دارای تاتوائی۔ های یادگیری نسبت به دانش آموزان عادی، از لحاظ سازگاری اجتماعی، هوش هیجانی و شایستگی اجتماعی در سطح پایین تری قرار دارند.

کلید واژه ها: ناتوانی یادگیری، سازگاری اجتماعی، هوش هیجانی و شایستگی اجتماعی

مقدمه:

ناتوانی های یادگیری یکی از بزرگترین و شاید بحث برانگیز ترین مقوله های آموزش و پرورش کودکان استثنایی است، گستره ای بسیار وسیع تر از مشکلات تحصیلی را در بر می گیرد و شناخت کامل آن مستلزم توجه به حوزه های عاطفی، اجتماعی و رفتاری زندگی کودک است (سایدریدیس ، ۲۰۰۶). دانش آموزان دارای ناتوانی های بادگیری نمی توانند در مهارت های مختلف تحصیلی مانند گوش دادن و خواندن جامع، مهارت های خواندن پایه، محاسبه ی ریاضیات و حل مسائل منطبق با سن موفق باشند. (قلچر ، لیون ، قاچ و بارنس ، ۲۰۰۷). این گروه از دانش آموزان با وجود این که از هوش طبیعی برخوردار هستند نمی توانند پیشرفت تحصیلی مطلوبی داشته باشند و به سختی ادامه تحصیل می دهند و با ترک تحصیل می کنند که این به نوبه ی خود صدمات اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و عاطفی روانی بسیار برای آنها و جامعه به دنبال خواهد داشت. (کمیته ی مشترک ملی ناتوانی های یادگیری ، ۲۰۰۷، به نقل از خانخانی زاده و باقری، ۱۳۹۰). این دانش آموزان پس از تجربه شکست تحصیلی در چند سال منوالی، علائمی از پریشانی و بیگانگی از دنیای مدرسه نشان می دهند که این خود به آشفتگی های هیجانی و رفتارهای ضد اجتماعی منجر می شود (آرچر ، ۲۰۰۳).ناتوانی های یادگیری سبب ایجاد مشکلاتی در زمینه ی اجتماعی، هیجانی و تحصیلی برای دانش آموزان می شود (فریلیچ و شتمن ، ۲۰۱۰). این دانش آموزان توانایی کمی در فهم جنبه های غیر کلامی داشته و مشکلاتی در کارکرد شناختی اجتماعی دارند؛ به طوری که نیازمند درک نشانه های موقعیتی، فهم اهداف و درگیر شدن در تعاملات اجتماعی می باشند (و و گهن ، الباوم و و بوردمن ، ۲۰۰۱).

بیان مسئله

دانش آموزان زیادی در مدارس وجود دارتاد که علی رغم فقدان هرگونه مشکلات جسمانی با | عاطفی از دشواری های شاد باد یادگیری رنج می برند. معمولا این دانش آموزان از هوش متوسط با بالا برخوردارند، ولی در شرایط تقریبا یکسان آموزشی نسبت به دانش آموزان دیگر عملکرد تحصیلی ضعیف تری نشان می دهند و علی رغم حضور در محیط آموزشی مناسب و نیز فقدان ضایعات بیولوژیک بارز و عدم مشکلات اجتماعی و روانی حاد، قادر به یادگیری در زمینه های خاص (خواندن، نوشتن و محاسبه نمی باشند. این دانش آموزان به تدریج در می یابند که ساپر همکلاسی هایشان از نظر تحصیلی بهتر از آنها هستند، احساس حقارت را تجربه می کنند و کم کم بیزاری از درس و مدرسه در آنها به وجود می آید (شفیعی و مدرس زاده، ۱۳۸۸).مبحث دانش آموزانی که مشکل یادگیری دارند چیز تازه ای نیست، اما مفهوم ناتوانی های یادگیری تاریخچه ای کوتاه و متلاطم دارد. متن بازنگری شده ی چهارمین راهنمای تشخیصی و آماری اختلال های روانی (- IV – IR – DSM  ناتوانی های یادگیری را در چهار طبقه گنجانده است که شامل اختلال در خوانان، اختلال در ریاضیات، اختلال در بیان توشتاری و اختلال یادگیری یادگیری نامشخص (NOS) می باشد.مطالعات مختلفی موانع تحصیلی دانش آموزان دارای ناتوانی های یادگیری را بررسی کردند و کمبود مهارت های تحصیلی مناسب و با راهبردهای تحصیلی مقتضی، مشکلات هیجانی و اجتماعی و کاهش پیشرفت را از جمله موانع تحصیلی این دانش آموزان در مراحل بالاتر تحصیلی برشمردند (فریزر ، یانگسروم ، گلاینگ و واتکینس ، ۲۰۰۷). یکی از ویژگی های دانش آموزان با ناتوانی های یادگیری، نقص در سازگاری اجتماعی است. سازگاری اجتماعی دانش آموزان به عنوان یکی از مهم ترین نشانه های سلامت روان از مباحثی است که در چند دههی اخیر توجه پژوهشگران را به خود جلب کرده است. سازگاری اجتماعی توانایی آمیزش، انطباق، مصالحه، همکاری و کنار آمدن با خود، محیط و دیگران تعریف شده است (فولادی، ۱۳۸۳). دانش آموزان دارای تاتوانی های یادگیری در کلاس درس بیشتر احتمال دارد توسط همکلاسی های عادی، پرخاشگر و اخلال گر نامیده شوند و بیشتر توسط همسالان طرد می شوند (فارمر، ۲۰۰۰).این دانش آموزان فاقد مهارت هایی برای ایجاد روابط مثبت و سازنده در مدرسه می باشند (لاندائو و موری ، ۱۹۹۱). همچنین، ممکن است در پاسخ های کلی به مسائل اجتماعی شکست بخورند و بنابر این، بیشتر احتمال دارد که به رفتارهای نامناسب و غیر قابل قبول اجتماعی دست بزنند (لاوری ، ۲۰۰۵). نا آگاهی همراه با طرد از همسالان و دیگران به نوبه ی خود می تواند دانش آموزان را از اجتماع دور کند و منجر به انزوای اجتماعی و با مشکلات رفتاری شود (وایتد ، ۲۰۱۰)، دانش آموزان دارای ناتوانی های یادگیری اغلب در تفسیر ابن که دیگران چه می گویند، چه کاری انجام می دهند و چه مفهومی را بیان می کنند، مشکل دارند (مک لیتر , ۲۰۰۳).یکی دیگر از ویژگی های دانش آموزان با ناتوانی های یادگیری، تقص در هوش هیجانی است. هوش هیجانی توانایی پردازش اطلاعات هیجانی از جمله ادراک، درون سازی، جلوه، تنظیم و مدیریت هیجان می باشد (براکت ، ریور ، شیفمن . لرنر و سالووی ،۲۰۰۶). اغلب دانش آموزان دارای تاتوانی های یادگیری آنچه به آنها به طور شفاهی گفته می شود و همچنین، معنای اجتماعی رفتارهای غیر کلامی را با تعبیر می کنند (مکلیتر، ۲۰۰۳). نتایج پژوهش موریس (۲۰۰۲) نشان داده که دانش آموزان دارای تاتوانی های یادگیری در ایجاد و حفظ روابط دوستانه به اندازه ی همسالان عادی خود توانا نیستند. این دانش آموزان در مقایسه با دانش آموزان عادی هنگام مواجهه با چالش های تحصیلی طیف گسترده ای از رفتارهای ناسازگارانه نشان می دهند که شامل کاهش پایداری، عاطفهی منفی و انتظارات تحصیلی سطح پایین می باشد (بایرد ، اسکات ، درینگ و هامیل ، ۲۰۰۹). همچنین، پژوهش کاربو و هیمن هیمن (۲۰۰۶) نشان داد که دانش آموزان با و بدون ناتوانی های یادگیری در اغلب توانایی های اجتماعی و هیجانی مشابه هستند، اما در توانایی مدیریت استرس و نیاز به حمایت اجتماعی متفاوت هستند. این گروه از دانش آموزان در مقایسه با دانش آموزان عادی، از راهبردهای مقابله ای هیجانی بیشتری استفاده می کنند. ادراک بین فردی دانش آموزان با ناتوانی های یادگیری بسیار خود مدارانه است، کمتر از دیدگاه دیگران تأثیر می پذیرد و بروز برخی رفتارهای نامناسب توسط آنها به دلیل فقدان درک دیگران است (کراوتز ، فاوست ، لپ و شلر ، ۱۹۹۹، به نقل از تکلوی، ۱۳۹۰).از دیگر ویژگی های دانش آموزان دارای تاتوانی های یادگیری در مقایسه با دانش آموزان عادی، نقص در شایستگی اجتماعی است. شایستگی اجتماعی بیانگر توانایی فرد در سازمان دادن توانایی های فردی، محیطی و حفظ آنهاست (سیمورد کلیکمن ، ۲۰۰۷). روبین و روس۔ کراسنور (۱۹۹۲) شایستگی اجتماعی را توانایی رسیدن به هدف های فردی در تعامل اجتماعی همزمان با حفظ روابط مثبت با دیگران در همه ی زمان ها و موقعیت ها می دانند. احتمالا تاتوانی در فهم مهارت های اجتماعی مهم ترین مشکل این گروه از دانش آموزان است؛ زیرا این ناتوانی بر عملکرد حوزه های مختلف زندگی آنها (مدرسه، خانه و حتی بازی) اثر می گذارد (لاروی،۲۰۰۵).به طور کلی، دانش آموزان دارای ناتوانی های یادگیری غالبا در ادراک خویشتن مشکل دارند و قادر به پرسیدن سؤالات روشن و بیان کردن مشکلاتشان نیستند که این خود منجر به مشکلات میان فردی در پیدا کردن دوستان، کارگردان در گروه ها و کنترل خود می شود (بندر و وال ، ۱۹۹۴). در آموزش و پرورش ویڈمی این دانش آموزان نیاز مبرمی به مداخلات پیشگیرانهی مبتنی بر شواهد، برای کاهش رشد رفتارهای ناسازگارانه و افزایش رشد شایستگی اجتماعی و هیجانی وجود دارد (فارمر، ۲۰۰۰). ویژگی های روانشناختی، مشکلات رفتاری، حالات خلقی و هماپندی سایر اختلالات روانی دوران کودکی با ناتوانی های یادگیری، لزوم توجه و انجام مداخلات به موقع و پیشگیرانه را برای این گروه از دانش آموزان آشکار می سازد، زیرا این دانش آموزان در معرض خطر بیشتری برای اختلالات درونی شده مانند اضطراب، افسردگی و همچنین، رفتارهای ناساز گارانه و مخرب هشتاد (کازامی ، ۲۰۰۷).در بروز ناتوانی های یادگیری عوامل مختلف آموزشی، محیطی، روانشناختی و ژنتیکی دخیل اند و برای درمان آنها باید به تمامی این عوامل توجه کرد. مشکلات عاطفی و دیگر مشکلات روانی اجتماعی ناشی از تلاش های منتهی به شکست، انزوا و تنهایی ناشی از مقایسه و سرزنش چیزی نیست که صرف خواتادان صحیح با نوشتن درست کلمات و عبارات از بین برود. اگر چه این پژوهش ها در جای خود قابل تقدیر و ضروری می باشند اما ناکافی هستند. چه بسا اگر ویژگی های عاطفی و رفتاری این دانش آموزان به درستی شناخته شوند و برنامه های ترمیمی و آموزشی مناسب برای آنها طراحی شود، موفقیت چشمگیری به دست خواهند آورند. همچنین، با ایجاد نگرش مناسب و دادن آگاهی های لازم به والدین و معلمان، این دانش آموزان تنها با ناتوانی یادگیری دست و پنجه نرم می گشتال و دیگر دغل غمی مسائل جانبی را ندارند. شناسایی این گروه از دانش آموزان و دادن راه کارهای مناسب و منطبق با ویژگی ها و نیازمندی های آنان حائز نسبتا وسیعی از دانش آموزان که تقریبا مورد غفلت واقع شده اند. با توجه به آنچه در بالا گفته شد پژوهش حاضر قصد دارد تا به مقایسهی سازگاری اجتماعی، هوش هیجانی و شایستگی اجتماعی در دانش آموزان با و بدون ناتوانی های یادگیری بپردازد.

اهمیت و ضرورت پژوهش

مبحث ناتوانی های یادگیری یکی از مباحث عمده در حوزه روانشناسی، آموزش و پرورش کودکان استثنایی و روانشناسی تربیتی است که از دههی دوم و سوم قرن بیستم در کشورهای پیشرفته ی جهان و به ویژه در اروپا و آمریکا مورد توجه قرار گرفته است. در کشور ایران نیز از زمانی که سازمان آموزش و پرورش کودکان استثنایی از چند دهه پیش ایجاد شده مورد توجه قرار گرفته است.امروزه مطالعات نشان می دهد که یک تا سی درصد کودکان سنین مدرسه به نحوی دچار ناتوانی های یادگیری هستناد (نریمان و رجبی، ۱۳۸۴). بنابر این، با توجه به فراوانی دانش آموزان مبتلا به ناتوانی های یادگیری و احتمال حضور یک و یا چند دانش آموز در هر کلاس لازم است که دست اندر کاران آموزش و پرورش به خصوص اولیای مدرسه، معلمان دوره ی ابتدایی و والدین نسبت به مشکلات و ناتوانی های یادگیری آشنایی داشته باشند و قادر به شناسایی و درک این گروه از دانش آموزان باشند.دوره ابتدایی برای همه ی کودکان سرنوشت ساز است و اما برای دانش آموزانی که ناتوانی یادگیری دارند، تعیین کننده و حساس تر است. ناتوانی های بادگیری معمولا پیش از ورود به مدرسه شناخته نمی شوند، چرا که این ناتوانی ها در خواندن، هجی کردن، نوشتن و حساب کردن خود را نشان می دهند. همچنین، مشکلات یادگیری این کودکان با افزایش سن پیچیده تر می شود، زیرا این مشکل به سایر زمینه ها سرایت می کند. بی توجهی به این مسائل باعث می شود که دانش آموزان بیشتری از گردونه ی آموزش عمومی به بیرون راننده شوند و رشد فرهنگی و اجتماعی کشور را  دچار موانع بزرگتری کنند. پژوهش های موجود در مورد کودکان دارای ناتوانی یادگیری، عموما بر مشکلات تحصیلی و یادگیری این دانش آموزان متمرکز بوده و مداخلات و آموزش های ترمیمی نیز بر همین مبنا طراحی شده است و نیاز های اجتماعی و عاطفی این دانش آموزان به ندرت مورد توجه قرار گرفته است.به علاوه، به دلیل شیوع بالای تاتوانی یادگیری در دانش آموزان، نقش ابعاد مختلف ساز گاری اجتماعی، شایستگی اجتماعی و هوش هیجانی به عنوان عامل های کلیدی در موفقیت تحصیلی و اجتماعی، ارتقای سلامتی و کاهش مشکلات روانشناختی کودکان دارای ناتوانی یادگیری و همچنین، محدودیت و عدم انسجام پژوهش های انجام شده در این زمینه و در نهایت استفاده از نتایج این پژوهش در زمینهی آسیب شناسی مبتلایان به ناتوانی های یادگیری از ضروریات مهم این پژوهش می باشد. بنابر این، اهمیت و حساسیت موضوع پژوهش انگیزه ای در پژوهشگر ایجاد نمود تا با انجام این پژوهش بتواند گامی مثبت در جهت شناخت بعضی عوامل و مشکلات ناتوانی های یادگیری در دانش آموزان بردارد، چرا که روانشناسی تربیتی همواره به تسهیل شرایط و محیط یادگیری دانش آموزان برای یادگیری بهتر آنان توجه داشته است.پژوهش حاضر می تواند مبنایی برای برنامه ریزان و مسولان در سطح کلان و مسولان و مشاوران مدرسه در سطح خرد و همچنین، راه گشای بسیاری از معضلات و مشکلات آموزشی دانش آموزان دارای ناتوانی های یادگیری باشد، به معلمان و مشاوران کمک می کند تا با شناخت بهتر این دانش آموزان و مشکلات آنها زمینه را برای موفقیت آینده در زمینه های مختلف تحصیلی، شغلی و اجتماعی و فراهم کنند. همچنین، پژوهش حاضر می تواند راهگشای تحقیقات آتی در این زمینه باشد.

هدف کلی پژوهشی

هدف اصلی این پژوهش مقایسهی سازگاری اجتماعی، هوش هیجانی و شایستگی اجتماعی دانش آموزان با و بدون ناتوانی های یادگیری پایه ی دوم و سوم ابتدایی شهر اهواز می باشد.

اهداف جزئی

مقایسه ی سازگاری اجتماعی و مؤلفه های آن در دانش آموزان دوره ی ابتدایی با و بدون ناتوانی های

یادگیری.

مقایسه ی هوش هیجانی و مؤلفه های آن در دانش آموزان دوره ابتدایی با و بدون ناتوانی های یادگیری

مقایسه ی شایستگی اجتماعی و مؤلفه های آن در دانش آموزان دوره ابتدایی با و بدون ناتوانی های یادگیری

فرضیه ی کلی پژوهش

بین دانش آموزان دوره ابتدایی با و بدون تاتوانی های یادگیری از لحاظ سازگاری اجتماعی، هوش هیجانی و شایستگی اجتماعی تفاوت وجود دارد.

فرضیه های اختصاصی پژوهش

1. بین دانش آموزان دوره ابتدایی با و بدون ناتوانی های یادگیری از لحاظ مؤلفه های سازگاری اجتماعی تفاوت وجود دارد.

۱ – ۱٫بین دانش آموزان دوره ابتدایی با و بدون ناتوانی های یادگیری از لحاظ مؤلفهی رفتار خشونت آمیز و مخرب تفاوت وجود دارد

۱ – ۲. بین دانش آموزان دوره ابتدایی با و بدون ناتوانی های یادگیری از لحاظ مؤلفهی رفتار ضد اجتماعی تفاوت وجود دارد

۱ – ۳٫ بین دانش آموزان دوره ابتدایی با و بدون ناتوانی های یادگیری از لحاظ مؤلفهای رفتار عصبانی تفاوت وجود دارد

۱ – ۴ بین دانش آموزان دوره ی ابتدایی با و بدون ناتوانی های یادگیری از لحاظ مؤلفه ی رفتار غیر قابل اعتماد تفاوت وجود دارد.

۱ – ۲، بین دانش آموزان دوره ابتدایی با و بدون ناتوانی های یادگیری از لحاظ مؤلفهی کناره گیری تفاوت وجود دارد.

۱ – ۶٫ بین دانش آموزان با و بدون ناتوانی یادگیری از لحاظ رفتار قالبی و اطوار عجیب تفاوت وجود دارد

۱ – ۷. بین دانش آموزان دوره ابتدایی با و بلون ناتوانی های یادگیری از لحاظ مؤلفهی رفتارهای تا مناسب اجتماعی تفاوت وجود دارد.

۱ – ۸. بین دانش آموزان دوره ابتدایی با و بدون ناتوانی های یادگیری از لحاظ مؤلفهى عادات تاپسند صوتی تفاوت وجود دارد.