سیده زهرا هاشمی هستم، فارغ التحصیل روانشناسی گرایش تحقیقات آموزشی در مقطع کارشناسی ارشد از دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه محقق اردبیلی در سال ۱۳۹۳، پایان نامه ی اینجانب تحت عنوان “تاثیر یادگیری مشارکتی از نوع جیگ ساو در خود تنظیمی و انگیزش تحصیلی دانش آموزان ابتدایی” می باشد که در ادامه بخشی از آن را مطالعه می کنید:

دانشگاه محقق اردبیلی

دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی

پایان نامه جهت اخذ درجه کارشناسی ارشد در رشته روان شناسی گرایش تحقیقات آموزشی

عنوان:

تاثیر یادگیری مشارکتی از نوع جیگ ساو در خود تنظیمی و انگیزش تحصیلی دانش آموزان ابتدایی

اساتید راهنما:

دکتر علی خالق خواه

استاد مشاور:

دمتر عادل زاهد بلبلان

پژوهشگر:

سیده زهرا هاشمی

تیر ماه ۱۳۹۳

فهرست مطالب

عنوان

بیان مسئله

اهداف پژوهش

فرضیه های پژوهش

متغیرها

تعاریف نظری

تعاریف عملیاتی

ضرورت و اهمیت پژوهش

فصل دوم: مبانی نظری پژوهش

مقدمه

تعریف تدریس

تعریف یادگیری

اهمیت یادگیری

چهار رویکرد اصلی یاددهی- یادگیری

سطوح یادگیری

روش تدریس سنتی و نوین

انواع روش های تدریس

تعاریف مشارکت

یادگیری مشارکتی

تعاریف یادگیری مشارکتی

ویژگی های یادگیری مشارکتی

عناصر یادگیری مشارکتی

مزایای یادگیری مشارکتی

مزایای مشارکت در گروه های کوچک

برتری های رویکرد فعال و مشارکتی بر رویکردهای سنتی و انفرادی

انواع یادگیری از طریق مشارکت

آرایش کلاس های مشارکتی

پیامدهای استفاده از روش یادگیری مشارکتی

محاسن تشکیل گروه

الگوی جیگ ساو

نمایش الگوی جیگ ساو

انگیزش

انگیزش و یادگیری

فنون ایجاد انگیزش

اهمیت انگیزش

یادگیری و انگیزش

انگیزش عمومی و اختصاصی برای یادگیری

رابطه ی انگیزش با یادگیری و عملکرد تحصیلی

– نظریه های انگیزش

– راهبردهای انگیزشی

– رویکردهای انگیزش درونی و بیرونی

راهبردهای یادگیری

شناخت .راهبردهای شناختی

تکرار با مرور

یسط با گسترش معنایی

سازمان دهی

فراشناخت

راهبردهای فراشناخت

برنامه ریزی

– نظارت و ارزشیابی

خود تنظیمی

تعاریف خود تنظیمی

مؤلفه های خود تنظیمی

ویژگی های یادگیرندگان برخوردار از توانایی خود تنظیمی در یادگیری

پیشینه تحقیق در ایران پیشینه تحقیق در خارج از ایران

فصل سوم: مواد و روش

پژوهش

مقدمه

روش پژوهش

جامعه و روش نمونه گیری

روش اجرا

ابزار گردآوری اطلاعات_

روش تجزیه و تحلیل اطلاعات

فصل چهارم: نتایج و یافته های پژوهش

مقدمه

یافته های توصیفی

یافته های استنباطی

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

مقدمه

بحث و نتیجه گیری

محدودیت ها

پیشنهادهای کاربردی

پیشنهادهای پژوهشی

فهرست منابع و ماخذ

پیوستها و ضمایم

چکیده:

اهداف: از جمله روش های فعالی که امروزه توجه صاحب نظران تعلیم و تربیت را متوجه خود کرده | است، یادگیری مشارکتی است. پژوهش حاضر به منظور تعیین اثربخشی یادگیری مشارکتی از نوع جیگ ساو بر خودتنظیمی و انگیزش تحصیلی دانش آموزان ابتدایی طراحی و اجرا شد.

روش ها: این مطالعه ی شبه آزمایشی در بین جامعه ی دانش آموزان پسر دبستان های شهر همدان در سال تحصیلی ۹۲-۱۳۹۱ انجام شد. ۶۴ دانش آموز از دو کلاس یک مدرسه با روش نمونه گیری در  دسترس انتخاب شدند. در گروه آزمایش از روش یادگیری مشارکتی جیگ ساو و در گروه کنترل از  روش سنتی سخنرانی استفاده شد. پیش آزمون فصل از اعمال متغیرهای مداخله و پس آزمون پس از  اعمال آزمایشی انجام شد. برای جمع آوری دادهها از پرسشنامه خود تنظیمی بوفارد و پرسشنامه ی  انگیزش تحصیلی هارتر استفاده شد. برای تحلیل داده ها از آمار توصیفی شامل گزارش میانگین و انحراف استاندارد و در بخش آمار استنباطی تحلیل کوواریانس و تحلیل واریانس چند متغیری به کمک نرم افزار spss20 انجام شد.

یافته ها: بین دو گروه از لحاظ وجود متغیر خودتنظیمی و منقبر انگیزش تحصیلی تفاوت معنی دار وجود داشت، به عبارتی نتایج پژوهش حاضر نشان داد یادگیری مشار گئی جیگساو، خودتنظیمی و انگیزش تحصیلی را در دانش آموزان به طور معنی داری افزایش می دهد و در رشد مؤلفه های این دو متغیر در دانش آموزان تأثیر مثبت دارد.

نتیجه گیری: روش یادگیری مشار کنی جیگ ساو نسبت به روش های سنتی تدریس در رشد مهارت خودتنظیمی و افزایش انگیزش تحصیلی دانش آموزان مؤثرتر است.

کلیدواژه ها: یادگیری مشارکتی جیگ ساو، خودتنظیمی، انگیزش تحصیلی

مقدمه:

مشارکت بر این عقیده بنیادین استوار است که همه ی افراد حق دارند در مورد اموری که مربوط به خودشان است، احساس مسئولیت نمایند، درباره آن فکر کنند، اندیشه ی خود را بدون احساس ترس بیان نمایند و بر تصمیم هایی که بر زندگی آنها اثر می گذارد، دخالت داشته باشند. از دید فلسفی در مفهوم مشارکت اندیشه هایی راستین و راهی جای دارد. بنیادی ترین اندیشه ی زیرساخت مشارکت پذیرش اصل برابری مردمان است. مردمان هرگاه در پیوند با یکدیگر از اهمیت و وزن برابر برخوردار شوند، آنگاه مشارکت میان آنان می تواند به برخاستن و خیز برداشتن و سود و بهره مندی های بسیار برای همه فراهم آورد (وزارت تعاون معاونت تحقیقات آموزش و ترویج، ۱۳۸۵). در عصر حاضر پادگیری سنتی که سالیان متمادی است نظام آموزش و پرورش ما را احاطه کرده است دیگر پاسخگوی نیاز های دانش آموزان و معلمان نیست. اگر کمی به دیلدهی تأمل بنگریم شاید دلیل بسیاری از آفت های تحصیلی دانش آموزان به دلیل کاربرد نامناسب روش های یادگیری باشد که هر ساله خسارت های زیادی از این حیث متوجه فرد و جامعه می شود. اگر به طور منظم کار کردن را به دانش آموزان آموزش دهیم، آن دسته از مهارت های اجتماعی را که به آنها امکان می دهد با گروه وسیعی از افراد کلاس با خارج از کلاس به راحتی کار با بازی کنا، کسب می کنتا. مهارت هایی مثل گوش کردن به دیگران، رعایت نوبت، ابراز عقیده کردن، افکار خود را به روشنی بیان کردن، تشویق دیگران، انتقاد از عقاید به جای انتقاد از فردا مطالعه ی فرهنگ حاکم بر برنامه های درسی نظام های حاکم بر جهان نشان می دهد که فرهنگ غالب اکثر مدارس نسخه برداری و سازگاری است؛ یعنی معلمان، دانش آموزان را کنترل کرده و نظم را افزایش می دهند، دانش آموزان نقش یاد گیر ندهی غیر فعال و غیر پرسشگر را ایفا می کنند و الگوهای آموزش مورد استفاده در بسیاری از کلاس ها، الگویی غیر متعطف با یادگیری محدود است (ژوزف و پاملا بولوتین ، ۱۹۹۸). آموزش رایج در مدارس ما یک سویه و از سوی معلم به دانش آموز است. حاصل این روش افزایش اطلاعات و دانسته های دانش آموزان است، اما مشخص نیست چه میزان از این اطلاعات و دانسته ها می تواند به تربیت افرادی با اعتماد به نفس بالا، مسئولیت پذبر و سودمند به نفع جامعه منجر شود.این در حالی است که در بسیاری از کشورهای پیشرفته از جمله استرالیا حداقل در کنار به کار گیری روش های قدیمی، به یادگیری مشارکتی و بحث و گفتگو در گروه های کوچک اهمیت خاصی داده می شود. به عقیدهی کارشناسان تعلیم و تربیت دانش آموزانی که از طریق پادگیری فعال باد می گیرند، نه تنها بهتر یاد می گیرند، بلکه لذت بیشتری نیز می برند؛ زیرا به جای اینکه فقط شنونده باشند، فعالانه در جریان باد گیری مشارکت خواهند کرد و خود مسئولیت یادگیری خود را بر عهده دارند ( گاردنر و جولر، ۲۰۰۰). از جمله روش های فعالی که امروزه مورد توجه بسیاری از صاحب نظران تعلیم و تربیت قرار گرفته پادگیری مشارکتی است که به اعتقاد جویس و همکاران در صورتی که روش های مشارکتی با سایر روش ها ترکیب شوند، تأثیرات آنها افزایش می یایان (جویس . بروس ، مارشا و کاهلون (۲۰۰۶)، ترجمه ی محمدرضا بهرنگی، ۱۳۸۴) .

بیان مسئله

رشد کامل ذهن و توانایی یادگیری حق همهی انسان هاست. هر روز بیش از پیش متوجه می شویم که رشد افراد و جوامع وابسته به تعلیم و تربیت و کیفیت آموزش و یادگیری است. بر آورده شدن نیازهای افراد و نیاز های اجتماع در گرو پرورش افرادی است که همواره آزادانه در حال یادگیری باشند. دانش آموزانی که به یادگیری، به عنوان کاری نیروبخش اهمیت می دهند، بخواهند برای خود یاد بگیرند و از اراده ی قوی، خود رهبری و حس احترام به خویشتن برخوردار باشند (کیان زاده، ۱۳۸۶). رویکردهای ملی، تمرکز زیادی بر عملکرد ظاهری دانش آموزان دارد و معلمان از این فعالیت های ظاهری نظیر حل مسائل پیچیده و کلیشه ای لذت می برند. این موارد موجب می شود که پادگیری عمیق تر به دست فراموشی سپرده شود (حسینی و صوفی، ۱۳۸۸). چالشی که معلمان با آن روبرو هستند این است که چگونه ترویج دهنده ی آموزشی باشیم که موجب تحقق هدفها شود؟ (کیان زاده، ۱۳۸۶). در دیدگاه بندورا (۱۹۲۵)، انسان صرفا دریافت کننده ی رویدادهای محبط نیست، بلکه به گونه ای فعال، تجارب گذشته و زمان حال را تعبیر و تفسیر می کند و بر اساس آن، دست به پیش بینی می زند. در عین حال هر انسان دارای نظام خود نظم بخشی است که با استناد به آن اعمال و رفتار خود را ارزیابی می کند. این ارزیابی بر عملکرد او و به تبع آن بر محیط زندگی فرد اثر می گذارد (جمهری، ۱۳۸۹). از دیدگاه استرنبرگ و ویلیامز (۱۹۹۷) دانش آموزان باید خودشان کنترل فرآیند خلاقیت را به دست بگیرند. پس از آنکه توانایی خلاق دانش آموزان هدایت شده و احساس مطلوبی به کار خلاقانه شان پیدا کردند، آنها باید راهبردهای خود نظم دهی را یاد بگیرند، زیرا خلاقیت، فرایندی خودانگیخته است، لذا هدایت آن نیز باید توسط خود فرد انجام گیرد (حسینی، ۱۳۸۷). انگیزه و علاقه نقش عمده ای در جریان یادگیری بازی می کند و معمولا افراد آموزی را مورد توجه قرار می دهند که مورد علاقه ی آن ها باشند، میل و رغبت فرد را آماده برای دریافت محرک یا محرک های خاص می کند. برای اینکه شاگرد موضع خاصی را مورد توجه و دقت قرار دهد باید علاقه مند به آن باشند، به نظر پژوهشگران پیشرفت تحصیلی موجب تأثیر مضاعف رغبت خواهد شد، این نوع پژوهش ها می تواند خانواده جامعه و آموزش و پرورش را یاری کند تا هر چه بیشتر به این مسئله بعثی ایجاد رغبت دانش آموزان توجه نمایند (اسپالدینگ به نقل از بعقوبی، ۱۹۹۹). همچنین به اعتقاد برخی صاحب نظران، خود تنظیمی در یادگیری بخش مهمی از تفاوت های بین دانش آموزان موفق و ناموفق را تبیین می کنند. دانش آموزان موفق به منظور انجام تکالیف از راهبردهای یادگیری خود تنظیمی استفاده می کنند. در مقابل دانش آموزان ناموفق کمتر تلاش به خرج می دهند و علاقه ی کمتری به انجام فعالیت ها دارند، قادر به تنظیم اهداف و استفاده از راهبردهای یادگیری نیستند، خودکارآمدی پایینی دارند و به ندرت به سطح بالایی از موفقیت می رسند (قاسمی و فولاد چنگ، ۱۳۹۰).با عنایت اینکه، امروزه مسائلی از قبیل انگیزه و علاقه و استقلال دانش آموزان مسئله ی مهمی محسوب می شود، بدین لحاظ محقق، پژوهشی را با عنوان بررسی تأثیر پادگیری مشارکتی جیگ ساو بر خود تنظیمی و انگیزش تحصیلی دانش آموزان شهر همدان و یافتن چاره ای مبنی بر یادگیری با کیفیت دانش آموزان، ایجاد علاقه به دروس و مستقل بار آوردن دانش آموزان انجام داده است. لذا محقق در نظر دارد به سؤال اساسی زیر پاسخ دهد: آیا یادگیری مشارکتی از نوع جیگ ساو پر خود تنظیمی و انگیزش تحصیلی دانش آموزان تأثیر دارد؟

اهداف پژوهش

هدف کلی

بررسی تأثیر یادگیری مشارکتی از نوع جیگ ساو بر یادگیری خود تنظیمی و انگیزش دانش آموزان ابتدایی شهر همدان

اهداف اختصاصی

بررسی تأثیر یادگیری مشارکتی جیگ ساو بر مولفه های خود تنظیم دانش آموزان ابتدایی

بررسی تأثیر یادگیری مشارکتی جیگ ساو بر مؤلفه های انگیزش تحصیلی دانش آموزان ابتدایی

فرضیه های پژوهش

۱-یادگیری مشارکتی از نوع جیگ ساو بر یادگیری خودتنظیمی و انگیزش تحصیلی دانش آموزان ابتدایی تأثیر دارد.

۲- یادگیری مشار گئی از نوع جیگ ساو بر مؤلفه های خود تنظیمی (راهبرد شناختی، فراشناختی و انگیزشی) دانش آموزان ابتدایی تأثیر دارد.

٣- یادگیری مشارکتی از نوع جیگ ساو بر مؤلفه های انگیزش تحصیلی (ترجیح چالش انگیز بودن مسائل درسی، تمرکز بر کنجکاوی، تمایل به تسلط، ترجیح کار آسان، تمرکز پر خوشایندی معلم، وابستگی به قضاوت معلم) دانش آموزان ابتدایی تأثیر دارد.

متغیرها

متغیر وابسته خود تنظیمی و انگیزش تحصیلی

متغیر مستقل: یادگیری مشارکتی از نوع جیگ ساو

تعاریف نظری

یادگیری مشارکتی : اسرینواز (۲۰۱۰) یادگیری مشارکتی یک رویکرد آموزش یاددهی یادگیری است که گروه های یادگیرندگان را در کار یکدیگر، برای حل یک مسئله، تکمیل یک وظیفه، با تولید یک محصول در گیر می کند. باد گیری مشارکتی بر این عقیده استوار است که یاد گیری ذاتأ یک عمل اجتماعی است که شرکت کنندگان در آن با یکدیگر صحبت می کنند و از طریق صحبت کردن پادگیری اتفاق می افتد (به نقل از دانشور، ۱۳۸۹).

انگیزش تحصیلی : اصطلاح انگیزش عبارت است از تمام عوامل روانی (آگاهانه و ناآگاهانه) آماده کننده ی انسان به منظور تحقق بخشیدن به بعضی از اعمال، گرایش ها با اهداف (مظلومی، احرام پوش، ثروت و عسگر شاهی، ۱۳۹۰).

خود تنظیمی: شانگ (۲۰۰۵) خود تنظیمی را چنین تعریف می کند: فرد خود تنظیم، تفکرات، احساسات و اعمالش را فعالانه و به طور نظام مندی برای رسیدن به اهدافش جهت می دهد. از این تعریف روشن می شود که فرد به سمت اهداف خود، جهت گیری می کند، تفکرات، احساسات و اعمال خود را به منظور کسب این اهداف شکل می دهد و به طور نظام متاده به سمت این اهداف حرکت می کند (به نقل از خائی، باقری و دانشیار، ۱۳۹۲).

تعاریف عملیاتی

انگیزش تحصیلی: نمره ای که دانش آموزان در مقیاس انگیزش تحصیلی هارتر در بعد انگیزش بیرونی و

درونی کسب کرده اند به عنوان شهرهای انگیزش تحصیلی محسوب می شود.

ترجیح چالش انگیز بودن مسائل درسی نمره ای است که آزمودنی ها از پاسخگویی به سوالات شماره ی۶

، ۷، ۱۲، ۱۸، ۲۴، ۲۵، ۲۹، ۳۰ و ۳۳ در پرسشنامه انگیزش تحصیلی به دست آوردند.

تمرکز بر کنجکاوی نمره ای است که آزمودنی ها از پاسخگویی به سوالات شماره۱، ۱۳ و ۱۹ در پرسشنامه ی انگیزش تحصیلی به دست آوردند.

تمایل به تسلط مستفلانه نمره ای است که آزمودنی ها از پاسخگویی به سوالات شماره ی  ۲، ۸، ۱۴، ۲۱، ۲۶ در پرسشنامه ی انگیزش تحصیلی به دست آوردند.

ترجیح کار آسان نمره ای است که آزمودنی ها از پاسخگویی به سوالات شماره ۳، ۹، ۱۵، ۲۱، ۲۷ و ۳۱ در پرسشنامه انگیزش تحصیلی به دست آوردند.

تمرکز بر خوشایندی معلم نمره ای است که آزمودنی ها از پاسخگویی به سوالات شماره ی ، ۴، ۱۰، ۱۶ و ۲۲ در پرسشنامه ی انگیزش تحصیلی به دست آوردند.

وابستگی به قضاوت معلم تمر عالی است که آزمودنی ها از پاسخگویی به سوالات شماره ۵، ۱۱، ۱۷، ۲۳، ۲۸ و ۳۲ در پرسشنامه انگیزش تحصیلی به دست آوردند.

خود تنظیمی: نمره ای که دانش آموزان در مقیاس خودتنظیمی بوفارد کسب کرده اند به عنوان نمره ی خودتنظیمی محسوب می شود.

راهبرد شناختی نمره ای است که آزمودنی ها از پاسخگویی به سوالات شماره ی۳،۷، ۹, ۱۰ و ۱۲ در

پرسشنامه ی خود تنظیمی به دست آوردند.

راهبرد فراشناختی نمره ای است که آزمودنی ها از پاسخگویی به سوالات شماره ی ۱، ۲، ۴، ۵، ۱۳ و ۱۴

در پرسشنامه خود تنظیمی به دست آوردند.

راهبرد فراشناختی نمره ای است که آزمودنی ها از پاسخگویی به سوالات شماره ی ۶، ۸ و ۱۱ در پرسشنامه ی خود تنظیمی به دست آورند.

ضرورت و اهمیت پژوهش

یادگیری مشارکتی با آموزش از طریق همیاری، رویکردی جدید در آموزش دنیاست که هدف های عمده آن عبارت اند از: درگیر کردن دانش آموزان در فرایند یادگیری، از بین بردن حالت تک بعدی و معلم محور کلاس ها و ایجاد علاقه و انگیزه به یادگیری فعال در دانش آموزان با توجه به مشکلات فعلی در جامعه ی ما که انگیزه ی تحصیل را در دانش آموزان و به خصوص پسران تا حدود زیادی از بین برده است، اگر روشی بتواند این انگیزه را به آنها برگردانند و به کلاس و درس علاقه مند کند، باید از آن استقبال کرد. در کار گروهی، دانش آموزان مهارت هایی مانند مشورت کردن، فرماندهی و سازمان دهی را هم می آموزند (جانسون و جانسون، ۱۹۹۰). در این روش، معلم تدریس نمی کند، بلکه نقش راهنما را دارد و فقط اشکالات را رفع می کند. وظیفه ی یاد دادن و یادگیری به عهده دانش آموزان است ( نظری صارم، ۱۳۷۹). از لحاظ پرورشی، انگیزش هم هدف است و هم وسیله به عنوان هدف، ما از دانش آموزان و دانشجویان می خواهیم نسبت به موضوع های مختلف علمی و اجتماعی علاقه کسب کنند دارای انگیزه باشند). از این رو، تمام برنامه های درسی که برای آنها فعالیت های مربوط به جنبه های عاطفی در نظر گرفته شده است دارای هدف های انگیزشی هستند. به عنوان وسیله، انگیزش به صورت آمادگی روانی یک پیش نیاز یادگیری به حساب می آید و تأثیر آن بر یادگیری کاملا آشکار است. اگر دانش آموزان و دانشجویان نسبت به درس بی علاقه باشند (دارای انگیزش سطح پایینی باشند)، به