من صنم باقریان خسروشاهی هستم، فارغ التحصیل روانشناسی در مقطع دکترا از دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید بهشتی در سال ۱۳۹۴، پایان نامه ی اینجانب تحت عنوان “تعیین مؤلفه های مؤثر فضای ارتباط خانوادگی در درمان کودکان مبتلا به اتیسم” می باشد که در ادامه بخشی از کلیات پژوهشی آن را مطالعه می کنید:

مقدمه: اتیسم نوعی نشانگان رفتاری است که با وجود نقص اجتماعی ۱، ارتباطی ۲ و رفتارهای کلیشهای ۳ و علایق
۱۹۹۷ ) و در پسران رایجتر از ، خاص ۴ مشخص میشود (پیون ۵، پالمر ۶، جاکوبی ۷، چایلدرس ۸ و آرنت ۹
، دختران است، به طوری که به ازای هر چهار پسر یک دختر به این اختلال مبتلا میگردد (پیکلس ۱۰
استار ۱۱ ، کازاک ۱۲ ، بولتون ۱۳ ، پاپانیکولائو ۱۴ و همکاران، ۲۰۰۰ ). این اختلال عموماً بین دو تا سه سالگی
.(۲۰۱۳ ، تشخیص داده میشود و غالباً نوعی اختلال مادام العمر محسوب میگردد (آلن ۱۵ ، بولز ۱۶ و وبر ۱۷
هیچگونه شاخص ویژه زیست شیمیایی یا ناهنجاری نورو آناتومی که اتیسم را تعریف کند وجود ندارد و
۲۰۱۰ ). شدت این نشانگان میتواند ، تشخیص بر اساس ارزیابی بالینی و رفتاری داده میشود (لندریگان ۱۸
از خفیف که در آن فرد توانمندی هوشی بالایی دارد، تا شدید که در آن عقب ماندگی ذهنی و فقدان گفتار رخ میدهد، متفاوت باشد. مفهوم سازی اتیسم در ۲۰ سال گذشته تغییرات زیادی کرده است و نحوه بروز آن امروزه میتواند به شکلهای بسیار متفاوتی
باشد. پیشتر تصور میشد که ۷۰ % از افراد مبتلا به اتیسم تاخیر هوشی نیز دارند اما امروزه نشان داده شده
، است که تقریباً نیمی از افراد مبتلا به اختلالات طیف اتیسم هوش نرمال یا بالاتر از نرمال دارند (مازفسکی ۱
۲۰۰۸ ). با این حال هنوز اختلال اتیسم شدیدترین اختلال روانپزشکی ، (مازفسکی ۱، ویلیامز ۲ و مینشاو ۳
کودکی است که به شدت ارثی است (بارون-کوهن ۴، بولتون، ویلرایت ۵، اسکاهیل ۶، شورت ۷ و همکاران،
۱۹۹۸ ). اثر عامل ژنتیک در اتیسم در حدود هشتاد درصد است و احتمال تولد کودک دوم مبتلا به اتیسم
، در خانوادهای که یک کودک مبتلا به اختلالات طیف اتیسم دارد ۲۰ % است (گرو ۸، بیلی ۹، آلیسون ۱۰
۲۰۱۳ )، به علاوه، میزان بروز همزمان اتیسم در دو قلوهای یک تخمکی ۶۰ تا ، بارون-کوهن و هوکسترا ۱۱
۹۰ درصد است در حالی که این میزان در دوقلوهای دو تخمکی صفر تا پنج درصد گزارش شده است که
،(۲۰۰۷ ، نشان از میزان بالای اثر ژنتیک در این اختلال دارد (هوکسترا، بارتلس ۱۲ ، ورویج ۱۳ و بومسما ۱۴
همچنین اقوام افراد مبتلا به اتیسم، صفات اتیستیک را به درجهای کمتر از آنچه در اتیسم با عملکرد بالا
یافت میشود دارند، اما به میزانی که خیلی خفیف است و تشخیص اختلال نمیگیرند (کروز و همکاران،
۲۰۱۳ ). این فنوتایپ رفتاری که از نظر کیفی مشابه با آنچه که در اتیسم رخ میدهد ولی گسترده تر از آن است، فنو تایپ گسترده اتیسم ۱ نام دارد (پیون و همکاران، ۱۹۹۷ ) و شامل مواردی چون روابط
دوستی محدود (کروز و همکاران، ۲۰۱۳ )، پاسخگویی هیجانی کمتر، همدلی کمتر، حساسیت بیش از حد
نسبت به تجربه، الگوی علایق خاص و ارتباطات عجیب (پیون و همکاران، ۱۹۹۷ )، ترجیح فعالیتهای غیر
۲۰۰۱ )، نقص تصویرسازی و نقص در ، اجتماعی و هماهنگی ضعیف مرکزی ۲ (بریسکمن ۳، هپه ۴ و فریث ۵
تغییر توجه (ویلرایت، آیونگ ۶، آلیسون و بارون -کوهن، ۲۰۱۰ ) میشود. یافتهها نشان دادهاند که تعداد
معناداری از کودکان مبتلا به اتیسم دست کم یک والد با ویژگیهای فنوتایپ گسترده اتیسم دارند
(ساسون ۷، لم ۸، پارلییر ۹، دنیلز ۱۰ و پیون، ۲۰۱۳ ). به علاوه، والدین کودکان مبتلا به اتیسم با احتمال
بیشتری در خطر ابتلا به اختلالات اضطرابی از جمله اضطراب تعمیم یافته، هراس و فوبی (پیون و پالمر،
، ۱۹۹۹ ) و اختلالات خلقی و افسردگی که عموماً پیش از تولد کودکشان شروع شده است (اینگرسول ۱۱
۲۰۱۱ ) قرار دارند. گرچه وجود میزان بالای این مشکلات ممکن است نتیجه محیطی باشد ، میر ۱۲ و بکر ۱۳
، که با وجود کودک مبتلا به اتیسم ایجاد شده است، اما معمولاً با عوامل ژنتیک تبیین میشوند رفتار ناسازگارانه در کودک هر دو با میزان اجتماعی بودن ۱ تک تک اعضای خانواده مرتبط است و وجود
افسردگی و خجالت در اعضای خانواده پیشبینیکننده معنادار آن است. به عبارت دیگر متغیرهای
.( خانوادگی بر عملکرد اجتماعی کودک، بیش از هوش خود کودک مؤثرند (مازفسکی و همکاران، ۲۰۰۸
پژوهشها درمورد پویاییهای خاص خانوادههای کودکان مبتلا به اتیسم نیز نتایجی را گزارش کردهاند، از
جمله اینکه افراد مبتلا به اختلالات طیف اتیسم با احتمال بیشتری با فردی که سابقه افسردگی دارد،
ازدواج میکنند (پیون و پالمر، ۱۹۹۹ ). همچنین کودک مبتلا به اختلالات طیف اتیسم ممکن است نواقص
رفتاری داشته باشد که با استرس والدین ترکیب شده و آن را افزایش دهد و در نتیجهی آن، والدین
.( رفتارشان را به شکلی تعدیل کنند که مشکلات رفتاری کودک را تقویت نماید (آلن و همکاران، ۲۰۱۳
لازم به ذکر است سطح استرس در والدین کودکان مبتلا به اتیسم در مقایسه با والدین سندرم داون و
دیگر کودکان ارجاع شده به کلینیکها بالاتر است، این والدین عموماً نگران آینده کودک هستند و رابطه با
فاصلهتری با کودک خود برقرار میکنند (سلتزر و همکاران، ۲۰۰۴ ). زیرا همانطور که پرورش کودک
سازگار میتواند منبع لذت و رضایت برای والدین باشد، پرورش کودک ناسازگار منبع افزایش استرس در
والدین است (شیری، ۱۳۹۱ ). از سوی دیگر، تقریباً نیمی از والدین بزرگسالان مبتلا به اتیسم معتقدند بر
خلاف گروه سندرم داون مراقبت از بزرگسال مبتلا به اتیسم به مراتب دشوارتر از کودک اتیستیک است
(سلتزر و همکاران، ۲۰۰۴ ). در مجموع تجربه رشد یافتن در یک خانواده دارای کودک مبتلا به اتیسم
منجر به استرس روان شناختی و مشکلاتی در عملکرد خانواده و تک تک اعضای آن میشود که احتمال
اختلالات روانپزشکی ۲ و رشدی ۳ را افزایش میدهد (پیکلس و همکاران، ۲۰۰۰ ). هر چند مواردی چون میزان حمایت اجتماعی ۱ دریافتی والدین، اندازه خانواده ۲ و مقاومت فردی ۳ هر یک از اعضای خانواده از
شدت استرس والدین میکاهد (آلن و همکاران، ۲۰۱۳ )، با این حال، استرس پایداری که داشتن فرزند
مبتلا به اتیسم به والدین تحمیل میکند، احتمالاً ادراک والدین از فرزندپروری را تغییر میدهد، در نتیجه
چنین والدینی اغلب حتی در رابطه با مهارتهای ساده فرزندپروری احساس بیکفایتی نموده و از آنجا که
.(۲۰۰۰ ، نمیدانند چگونه باید با مشکلات فرزندشان روبرو شوند احساس درماندگی میکنند (دگانگی ۴
البته پرواضح است که رابطه دو سویه در این بین برقرار است و تعاملات بین والد و کودک که تحت تاثیر
توانایی ارتباطی کودک قرار دارد، تاثیر مستقیم بر استرس والدین میگذارد (آلن و همکاران، ۲۰۱۳ ). با
این حال شناخت والدین حتی بیش از رفتار ناسازگارانه کودک بر کاهش استرس والدگری مؤثر است
۲۰۰۷ ). باید توجه داشت، استرس ناشی از والدگری کودک مبتلا به اتیسم میتواند ، (هستینگ ۵ و براون ۶
.( مزمن شود و منجر به مشکلات سلامت جسمانی در این والدین گردد (آلن و همکاران، ۲۰۱۳
با توجه به اینکه والدین کودکان مبتلا به اتیسم در حمایت از یادگیری کودک خود نقش اساسی ایفا
۲۰۰۵ ) برنامههای خانوادهمحور امروزه رایج شدهاند و والدین لازمست در مداخلات ، میکنند (کورسلو ۷
۲۰۰۹ ). اما ، کودکان مبتلا به اتیسم نقش فعالی ایفا کنند (ویتینگهام ۸، سوفرونوف ۹، شفیلد ۱۰ و سندرس ۱۱
حضور کودکی دشوار در خانواده کل نظام خانواده و ارتباط والد -کودک را تحت تاثیر قرار میدهد.