عارفه انصاری هستم، فارغ التحصیل مشاوره خانواده در مقطع کارشناسی ارشد از دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه علامه طباطبائی در سال ۱۳۹۲، پایان نامه ی اینجانب تحت عنوان “رابطه ی کیفیت مدیریت مرزهای (درونی و بیرونی ) خانواده با نوع هویت و سلامت روان نوجوان” می باشد که در ادامه بخشی از آن را مطالعه می کنید:

دانشگاه علامه طباطبایی

دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی

پایان نامه جهت دریافت درجه کارشناسی ارشد در رشته مشاوره خانواده

عنوان:

رابطه ی کیفیت مدیریت مرزهای (درونی و بیرونی ) خانواده با نوع هویت و سلامت روان نوجوان

استاد راهنما:

دکتر کیومرث فرحبخش

استاد مشاور:

دکتر اسماعیل سعدی پور

دانشجو:

عارفه انصاری

۱۳۹۲

فهرست مطالب

عنوان

فصل اول : کلیات

مقدمه

بیان مسئله

ضرورت و اهمیت تحقیق

اهداف تحقیق

سوالات تحقیق

تعریف مفاهیم و واژگان اختصاصی

فصل دوم : ادبیات تحقیق

کیفیت مدیریت مرزهای

خانواده

مقدمه

تعریف خانواده

انواع خانواده

خانواده دارای فرزند نوجوان

خانواده درمانی

ساختار خانواده

زیر منظومه ها

زیر منظومه زن و شوهری

زیر منظومه والدینی

زیر منظومه فرزندان

مرزهای خانواده

خانواده با مرزهای بسته و نفوذ ناپذیر

خانواده یا مرزهای مبهم ، گنگ

خانواده به اندازه کافی انعطاف پذیر

مرز زیر منظومه زن و شوهر

کیفیت مدیریت مرزهای خانواده

مرز خانواده با بستگان و اقوام

مرز خانواده با جامعه و رسانه

مرز خانواده با دوستان و آشنایان

مرز بین والدین و فرزندان

مرز بین فرزندان

هویت

نوجوانی تعریف هویت

رویکرد نظری به هویت

رویکرد مرحله ای ساختاری

دیدگاه اریکسون

دیدگاه مارسیا

رویکرد فرآیندی

دیدگاه بروزنسکی

سلامت روان

تعریف سلامت روان

سلامت روان به عنوان بخشی از سلامت کلی

اصول سلامت روانی

مولفه های سلامت روان

پژوهش های انجام شده

فصل سوم : روش تحقیق

مقدمه

جامعه آماری

نمونه و روش نمونه گیری

ویژگی های جمعیت شناختی نمونه پژوهش

ابزارهای اندازه گیری

پرسشنامه سلامت عمومی( GHQ)

پرسشنامه سبک هویت بروز تسکی

پرسشنامه مدیریت کیفیت مرزهای خانواده

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها

توصیف داده های آماری

تحلیل سوالات

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

پیشنهادات

محدودیت ها

منابع

پیوست ها

چکیده

هدف این پژوهش بررسی رابطه مدیریت کیفیت مرزهای (درونی و بیرونی) خانواده با هویت و سلامت روان نوجوانان شهرستان بهشهر در سال تحصیلی ۹۳-۹۲ بود. نمونه این پژوهش شامل ۳۶۴ نفر (۱۷۸ دختر و ۱۸۶ پسر) از جامعه ۷۹۹۳ نفری دانش آموزان دختر و پسر مقطع دبیرستان بود که به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. ابزار سنجش عبارت بود از: پرسشنامه محقق ساخنه کیفیت مدیریت مرزهای درونی و بیرونی خانواده، پرسشنامه سبک های هویت پروزنسکی و پرسشنامه سلامت عمومی (GHQ). جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمونهای آماری همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام استفاده شد. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که بین نمرات کیفیت مدیریت مرزهای خانواده با سلامت روان نوجوانان ارتباط مستقیم و معنی داری وجود دارد (۰۱/۰ ≥P ) بین نمرات کیفیت مدیریت مرزهای خانواده و سبک هویت اطلاعاتی نوجوانان ارتباط معکوس و معنی داری وجود دارد (۰۱/۰ ≥P ). بین نمرات کیفیت مدیریت مرزهای خانواده با سبک هویت هنجاری نوجوانان ارتباط معکوس و معنی داری وجود دارد (۰۱/۰ ≥P ). بین نمرات کیفیت مدیریت مرزهای خانواده با سبک هویت سر در گم نوجوانان ارتباط مستقیم و معنی داری وجود دارد (۰۱/۰ ≥P ) بین نمرات کیفیت مدیریت مرزهای خانواده با میزان تعهد نوجوانان ارتباط معکوس و معنی داری وجود دارد(۰۱/۰ ≥P ). یافته های این پژوهش نشان داد که بین کیفیت مدیریت مرز های خانواده با میزان سلامت روان نوجوانان و نوع هویت آن ها رابطه وجود دارد.

کلید واژه ها: مرزهای درونی و بیرونی خانواده، هویت، سلامت روان، نوجوانان

فصل اول:

مقدمه:

خانواده یک نظام اجتماعی و طبیعی است که ویژگی های خاص خود را دارد. این نظام اجتماعی مجموعه ای از قواعد و اصول را ابداع و برای اعضا خود نقش های متنوعی تعیین می کند. علاوه بر این خانواده از یک ساختار نظام دار قدرت برخوردار است، صورت های پیچیده ای از پیام رسانی های آشکار و پنهان را به وجود می آورد و روشهای مذاکره و مسئله گشایی مفصلی در اختیار دارد که به آن اجازه می دهد تا تکالیف مختلفی را با موفقیت به انجام برساند (گلدنبرگ، ۱۲۰۰۰ ترجمه ی شاهی براتی نقشبندی و ارجمند، ۱۳۹۲) هر خانواده دارای مرزها و زیر منظومه هایی می باشد که چگونگی سازمان بندی و روابط بین افراد را در این سیستم تعیین می کند. مرزهای یک زیر منظومه عبارت از مقرراتی است که معین می کند چه کسی و چگونه جزو این زیر منظومه است. عملکرد با نقش مرزه حراست از عمل متمایز سازی سیستم است. وضوح مرزهای درون خانواده یک پارامتر مفید برای ارزیابی عملکرد درمان است، در بعضی از خانواده ها اعضا بیش از حد به هم توجه می کنند و ارتباط بین آنها بسیار نزدیک است و در نتیجه فاصله آنها کاهش می یابد و مرزها مغشوش می شود و تمایز سیستم خانواده نامشخص می شود (مینوچین، ۱۹۷۴؛ ترجمه تنایی، ۱۳۸۹). در مقابل مرزهای داخلی بعضی از خانواده – ها بیش از حد خشک و نامنعطف می شود به طوری که ارتباط بین زبر منظومه ها دشوار می گردد. عملکرد مرزی در این دو نهایت را به هم تنیدگی و گسستگی می گویند (گلدنبرگ، ۲۰۰۰؛ ترجمه ی شاهی براتی و همکاران، ۱۳۹۲). مینوچین مرزها را به دو نوع درونی و بیرونی نیز تقسیم بندی می کند. مرزهای بیرونی را می توان به سه نوع مرز خانواده با اقوام و بستگان، مرز خانواده با دوستان و آشنایان و موز خانواده با جامعه و رسانه تقسیم نمود و مرز درونی خانواده را می توان به مرز بین والدین و فرزندان و مرز بین فرزندان تقسیم بندی نمود. این مسئله مطرح می باشد که خانواده چگونه این روابط و مرزها را مدیریت می کند .یکی از مهم ترین اتفاقاتی که خانواده با آن مواجه میشود دوران نوجوانی فرزندان است. نجفی (۱۳۸۲) بیان می کند نوجوانی درودی پیچیده ای از رشد انسان است و در واقع صرف نظر دور ہی نوزادی در هیچ دوره ای از زندگی تغییرات به اندازه ی نوجوانی رخ نمی دهد. در طی این دوره نوجوان بلوغ را تجربه می کند که بر رشد جسمانی، فیزیولوژیکی و روان شناختی تاثیر می گذارد و تغییرات قابل ملاحظه ای در مفهوم خود صورت می گیرد، توجوان بحران هویت را تجربه می کند، مسایل و مشکلات عاطفی آنها افزایش می یابد (بیابانگرد، ۱۳۹۰). اریکسون (۱۹۶۸، ۱۹۵۰) اولین کسی بود که هویت را به عنوان دستاورد مهم شخصیت نوجوانی و گامی مهم به سوی تبدیل شدن به فردی ثمربخش و خشنود، تشخیص داد. تشکیل هویت عبارت است از مشخص کردن اینکه چه کسی هستید، برای چه – چیزی ارزش قابلید و چه مسیری را می خواهید در زندگی دنبال کنید (برک، ۲۰۰۷؛ ترجمه سید محمدی، ۱۳۹۱). از دیگران نظریه پردازان این حوزه مارسیا می باشد که با بسط و تحلیل نظریه اریکسون، هویت را ساختار “من” و ساختار درونی و خود سازمان دهنده و پویایی آرزوها، اهداف، مهارتها، باورها و تاریخچه ی فردی میداند (مس ۱۹۹۳؛ به نقل از شهرآرا، ۱۳۸۴) برزونسکی (۱۹۹۰، ۱۹۸۹) نیز یک الگوی فرآیند محور از هویت را مبتنی بر دیدگاه سازه گرا رشد داده است. بر طبق نظر برزوئسگی هویت اساسا یک نظریه راجع به خویشتن است که شامل فرضیات، ساختارها و قیاس های منطقی منطبق با افراد است (فلیپس، ۲۰۰۸). برزوتسکی (۱۹۹۰) سه سبک هویتی شامل سبک اطلاعاتی ، هنجاری و سردرگم اجتنابی را ارائه کرد. مینوچین خانواده را خاستگاه و کانون شکل گیری هویت می داند. وی معتقد است هویت مبتنی بر دو رکن است احساس تعلق و تمایز (مینوچین، ۱۹۷۴؛ ترجمه ثنایی، ۱۳۸۹). گروتوانت و کوپر در سال (۱۹۸۵) بادآور شده اند که چگونگی تعامل والدین با فرزندان، پیامدهای رفتاری ویژه به همراه دارد. گلاسر (۱۹۷۵) معتقد است که نوجوان از طریق تعامل و درگیری عاطفی با اطرافیان و به خصوص والدین به توسعه هویت خود می پردازد؛ زیرا خصوصیات مشترکی دارند (شفیع آبادی و ناصری، ۱۳۹۲). بهداشت روانی نسلهای جامعه در گرو تامین بهداشت روانی خانواده، به عنوان یک کانون مملو از محبت و آرامش برای تحول در رشد استعدادهاست، خانواده کانونی است که بذر هویت، فرهنگ و شخصیت هر فرد در آن پایه ریزی می شود (جوانی، ۱۳۸۹). سازمان بهداشت جهانی در سال ۲۰۰۱ مفهوم سلامت روان را شامل آسایش ذهنی احساس خود توانمندی، خود مختاری، کفایت، درک همبستگی بین نسلی و شناخت و توانایی خود در محقق ساختن ظرفیتهای عقلی و هیجانی خویش می داند (اصغر تزاد، ۱۳۷۷). تحقیقات نشان می دهد در بین عوامل مختلفی که در پرورش شخصیت سالم در کودکان و نوجوانان موثرند تاثیرات متقابل فرزندان و والدین و نحوه ی برخورد ارتباط آنها با یکدیگر است و این از مهم ترین و بنیادی ترین عوامل در رشد و سلامت فرزندان به شمار می آید (کمال نسب، ۱۳۸۵) هویت یابی نوجوانان، که در این دوره زندگی از مهمترین تکالیف رشدی و تحولی محسوب می شود، می تواند با بازخوردها و رفتارهای والدین و تعامل آنها با فرزند نوجوان خود پیوند قوی داشته باشد. با توجه به اهمیت دوره نوجوانی به عنوان دوره گذر در تحول، و اهمیت خانواده در چگونگی گذران این دوره، انجام پژوهش هایی پیرامون چالشهای مهم این دوره از زندگی، همچون مسئله هویت یابی به عنوان عوامل تاثیر گذار بر آن می تواند راه را جهت کمک به بهبود سلامت روانی و بهزیستی نوجوانان و خانواده های آنها به عنوان بخش مهمی از جامعه، هموار تر سازد. از این رو ما در این پژوهش به دنبال این هستیم که رابطه ی کیفیت مدیریت مرزهای درونی و بیرونی خانواده با نوع هویت و سلامت روان نوجوانان را بسنجیم.

بیان مسئله

به اعتقاد اریکسون (۱۹۶۸) مهم ترین هدف دوران نوجوانی رشد یک هویت شخصی است. هویت به مثابه یک چارچوب مرجع، عمل می کند، که فرد به منظور تفسیر تجارب شخصی و گفتگو درباره ی معنا و جهت گیری زندگی از آن استفاده می کند. اریکسون پایه های فهم و درک رشد هویت در نوجوانان را بنا کرد و سپس این موضوع توسط مارسیا و برزوتسکی با طرح مراحل رشد هویت گسترش یافت (وایت، ۲۰۰۹). خانواده به عنوان اولین و مهم ترین کانون پرورش نوجوان نقش بسیار مهمی در پیشگیری از انواع این مشکلات روانی اجتماعی نوجوان دارد. خانواده نقش مهمی در چگونگی رشد کودک ایفا می کند اما حتی مهمتر از این نقش، عملکرد مستقیم خانواده و کودک به طور روزمره است. خانواده اولین و شاید اصلی ترین محیط برای یادگیری کودک، به ویژه یادگیری معنایی که روابط برای آنها دارند و چگونگی گسترش و نگهداری این روابط، می باشد. الگوهای ارتباطی که در ابتدا در بافت خانواده رشد کرده اند به موقعیتهای دیگر مثل مدرسه و گروههای دوستان و حتی تا بزرگسالی منتقل می شوند (الکساندر و سکستون ،۲۰۰۲) عملکرد خانواده یکی از مسائلی است که روان شناسان و پژوهشگران همیشه به دنبال آن بوده اند. خانواده سالم و کارا یک سیستم باز است که اعضای آن در عین حال که از روابط عاطفی گرم با هم برخوردار هستند هویت فردی خود را نیز حفظ می کنند، در این گونه خانواده ها عشق به صورت نامشروط می باشد و اعضاء پذیرای یکدیگر هستند، آستانه تحمل خانواده در برابر کشمکش و استرس بالاست و به هنگام نیاز، داوطلبانه در صدد باری و خواهان آن می باشد (والش ، ۱۹۹۸؛ به نقل از محرابی، ۱۳۹۱).از آنجا که روابط خانواده و فرزندان و در حالت کلی عملکرد خانواده را یکی از شاخص های مهم سلامت روانی اعضای خانواده توصیف می کنند، می توان گفت که خانواده مهم ترین سهم را در تشکیل شخصیت فرد دارد چرا که سلامت روان بستگی به سلامت عاطفی انسان دارد و داشتن سلامت عاطفی از طریق خانواده برای فرزند فراهم می شود. در خانواده ای که عشق و علاقه و محبت به اندازه ی کافی مبادله می شود سلامت روانی افراد آن خانواده تا حد زیادی تامین می شود (کمال نسب، ۱۳۸۵)، همان طور که مینوچین مطرح می کند هر خانواده دارای مرزها و زیر منظومه هایی می باشد که چگونگی سازمان بندی و روابط بین افراد را در این سیستم تعیین می کند. مرزهای یک زیر منظومه عبارت از مقرراتی است که معین می کنند چه کسی و چگونه جزو این زیر منظومه است (مینوچین، ۱۹۷۴ء ترجمه ثنائی، ۱۳۸۹) این مرزهای درونی و بیرونی خانواده و روابطی که بر طبق این مرزها در خانواده شکل می گیرد می تواند بر نوجوان که حساس ترین مرحله زندگی خود را سپری می کند و به دنبال کسب هویتی برای خود می باشد، تاثیر گذار باشد و همچنین بر سلامت روان نوجوان نیز می تواند اثرگذار باشد، چه بسا اگر مرزها و روابط ناشی از آن به خوبی مدیریت نشده باشد، نوجوان در مرحله ی هویت۔ یابی با مشکل مواجه شود، سلامت روان او به خطر افتد. همان طور که میتوچین مطرح می کند اگر مرزهای خانواده کاملا مشخص باشد، به حفظ جدایی افراد کمک می کند و همزمان بر احساس تعلق کل نظام خانواده صحه می گذارد. در حالت آرمانی وضوح مرزها، با فراهم کردن حمایت و دسترسی ساده به پیام رسانی و توافق بین نظام های فرعی در زمان لازم، بهزیستی کل خانواده را بهبود می بخشد و در همان حال، استقلال و آزادی تجربه ی اعضای خانواده را تشویق می کند (گلدنبرگ، ۲۰۰۰؛ ترجمه ی شاهی براتی و همکاران، ۱۳۹۲).خانواده نخستین پایگاه رشد و تربیت و شکل دهنده ی هویت فرد است. ارائه الگوی مناسب رفتاری از سوی والدین روند هویت یابی نوجوان را تسریع می کند. اختلافات خانوادگی یکی از عواملی است که مختل کنندهی جریان هویت یابی نوجوان می گردد. عدم موفقیت در کسب هویت به بحران هویت منجر می شود که این خود زمینه ساز انواع رفتارهای ضداجتماعی و انحرافات در نوجوانان است (نصیری و همکاران، ۱۳۸۹). همان طور که در مقدمه گفته شد بر اساس تحقیقات پیشین شکل و ساختار روابط حاکم بر خانواده، الگوهای تعاملی آن به خصوص والدین در نوع شکل گیری هویت و سلامت روان نوجوانان موثر است. در تحقیقات گذشته تحقیقی که به بررسی رابطه ی کیفیت مدیریت مرزهای درونی و بیرونی خانواده با نوع هویت و سلامت روان نوجوانان بپردازد، یافت نشد. با توجه به اهمیت این موضوع، مطالعه ی حاضر به بررسی رابطه ی بین کیفیت مدیریت مرزهای درونی و بیرونی خانواده با نوع هویت و سلامت روان نوجوانان پرداخته است و این سوال را مورد بررسی قرار داده است که آیا بین کیفیت مدیریت مرزهای درونی و بیرونی خانواده با نوع هویت و سلامت روان نوجوانان رابطه وجود دارد؟

ضرورت و اهمیت تحقیق

از آنجایی که کنش متقابل با بستگان نزدیک، به خصوص والدین، که روابط پیوسته با آنها وجود دارد، بیشترین تأثیر را در گسترش شخصیت، هویت و سلامت روان نوجوان دارد، بررسی رابطه کیفیت مدیریت مرزهای درونی و بیرونی خانواده با نوع هویت و سلامت روان نوجوانان مهم می باشد. همانطور که دی فالسی (۱۹۹۷) بیان می کند که مرزهای روانشناختی، خطوط روانی ای هستند که تمام جزئیات فرآیند روانی – خاطرات، تجارب، افکار، هیجانات، احساسات، پیوندها و برانگیختگی ها – ما را برای خلق هویت درونی ای که خود نامیده می شود شکل می دهند. تاثیر ساختار خانواده پر بازدهی کودکان موضوعی است که در زمینه ی خانواده بحث زیادی در مورد آن شده است. متخصصان این دیدگاه معتقدند که تاثیر ساختار خانواده بر کودکان می تواند در فرآیند درونی کردن خانواده مثلا برای کیفیث روابط والد- فرزندی مداخله نماید. بیشتر کودکان رابطه نزدیکی با مادرشان دارند. گزارش شده که ۵۶ درصد کودکان رابطه ی بی نهایت نزدیکی با مادرشان دارند و ۲۷ درصد رابطه بسیار نزدیکی با مادرشان دارند و تنها ۱۷ درصد کودکان رابطه نه چندان نزدیکی با مادرشان دارند.از نظر اریکسون انجام تکلیف اصلی نوجوانی رشد مرزهای صمیمی با دیگران، نگرانی دربارهی نسل های آینده، درک زندگی همان طور که زیسته – بدون دست یابی به درک واضحی از هویت غیر ممکن است (مک لین و پاسپویتی، ۲۰۱۰؛ به نقل از موحدی نسب، ۱۳۸۹). حال اگر کسب هویت به درستی انجام نگیرد، نوجوان دچار ابهام نقش خواهد شد و با مشکلات بسیاری از جمله عزت نفس پایین کمی استقلال رای، اشکال در تصمیم گیری، احساس تنهایی و پوچی، احساس نامتی، درماندگی، ناکامی، احساس گناه و افسردگی روبرو می شود و اگر بدون حل این مشکل، گام به دوران بزرگسالی و اجتماعی بزرگ تر بگذارد با مشکلات عدیده تری روبرو خواهد شد. بنابراین کسب هویتی سالم برای نوجوان از اهمیتی حیاتی برخوردار است و سلامت روانی و اجتماعی آنها به این امر وابسته است (پرهیزگار، ۱۳۸۱) تحقیقات نشان داده اند که برخی نوجوانان به راحتی و با آرامش بیشتری از این مرحله می گذرند ولی برخی دیگر از نوجوانان مشکلات زیادی را در طی این مراحل دارند (مومنی، ۱۳۹۰). بنابراین کسب هویت و دست یابی به بالاترین سطوح آن از نیازهای اجتناب ناپذیر بشری است و موضوعی است که در سالهای اخیر به طور جدی مورد پژوهش قرار گرفته است. همچنین مطابق پژوهش های انجام شده، هویت، در مسایلی از قبیل اعتیاد، ایدز، مشکلات رفتاری که تهدید کنندهی سلامت جامعه هستند نقش موثری دارند و منزلت های نا بالغ هویت به خصوص هویت سردر گم، آسیب پذیری افراد را در برابر این مسایل افزایش می دهند (پیشاب و همکاران، ۱۹۹۴، به نقل از احمدیان، ۱۳۸۴) خانواده نه تنها در رشد تک تک اعضاء می تواند موثر باشد، بلکه می تواند جامعه را سالم سازد. زبرا خانواده کوچکترین جزء اجتماع است و اجتماعی که از خانواده های سالم تشکیل شده باشد مسلما اجتماعی سالم خواهد بود. لذا برای رسیدن به رشد و تکامل و بهبود وضع اجتماع، تلاش برای بهبود وضع خانواده و افراد آن مهم ترین مسئله است (ستیر، ترجمه پیر شک، ۱۳۹۱). افرادی که رابطه سالمی با دیگران دارند، از سلامت روانی بهتری برخوردارند. در جامعه ما متاسفانه به علت مشکلات اقتصادی و اجتماعی به مسایل ارتباطی کمتر اهمیت داده می شود، پیش بینی می شود که اختلالات روانی و اثرات آنها در ابعاد فردی، خانوادگی و اجتماعی با رشد شهرنشینی افزایش یابد (ماهیار، ۱۳۸۲). واضح است که عدم توجه به کیفیت ارتباطات درون خانواده و سلامت روانی اعضای آن تاثیر منفی روی کار کردهای شغلی، فردی، اجتماعی و خانوادگی دارد. همان طور که بل و دوزیل (۲۰۰۹) بیان می کنند که کانون خانواده که بر اثر تعارض و جدال بین اعضای آن آشفته است، محیط امن روانی و روحی که در خانواده باید وجود داشته باشد را از اعضای آن می گیرد و باعث به وجود آمدن مشکلاتی برای اعضای آن می گردد. طبق نظر متخصصان نوجوانی یک دوره انتقال از وابستگی کودک به استقلال و مسئولیت پذیری جوانی و بزرگسالی است. اگر کانون خانواده در برگیرندهی محیط سالم و سازنده و روابط گرم و تعامل بین فردی صمیمی باشد، موجب رشد و پیشرفت همه جانبه اعضای خانواده می شود. بدین منظور توجه به روابط بین اعضای خانواده و فرزندان و توجه به بهزیستی تک تک اعضای خانواده ضروری می نماید (گودرزی، ۱۳۸۶). نتایج مطالعه شکری، کدیور و دانشور پور (۱۳۸۶) نشان داد که اجتناب از رویارویی با مسائل مربوط به هویت با بهزیستی روان شناختی رابطه منفی دارد. همچنین این مطالعه نشان داد که نه تنها وجود تعهد، بلکه شیوه رویارویی با تکالیف و مسائل مربوط به هویت نیز در پیش بینی بهزیستی روان شناختی افراد بسیار مهم است.غضنفری (۱۳۸۵) در پژوهشی به این نتیجه رسید که ارزیابی مثبت از هویت نقش مؤثری در بهزیستی دانشجویان دختر و پسر دارد. حسین نژاد (۱۳۸۶) به بررسی رابطه بین هویت و پیشرفت تحصیلی پرداخته و نشان میدهد که آزمودنی های دارای هویت موفق و دیررس پیشرفت تحصیلی بیشتری نسبت به هویت زودرس و سردرگم دارند. بابایی (۱۳۸۱) نیز در پژوهش خود به بررسی و مقایسه رابطه بین مسئولیت پذیری و پیشرفت تحصیلی و عزت نفس و سلامت عمومی و روحیه همکاری در دو گروه دانش آموزان مدارس عادی و شبانه روی پرداخته است. بر اساس نتایج این پژوهش مسئولیت پذیری و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان مدارس شبانه روزی بیش تر است.با توجه به مطالبی که ذکر شد و نظر به اینکه روان شناسان برای نوجوانان جایگاه ویژه ای قائل هستند و چون یکی از مهم ترین دوره ی زندگی هر فرد نوجوانی میباشد و همیشه یکی از دغدغه های اصلی والدین و خصوصا مادران بحث ارتباط مطلوب آنها با توجوان خودشان میباشد ضرورت تحقیقاتی از این جنس بیشتر مشخص می گردد. بنابراین کاری که بتواند به بررسی روابط خانواده و تاثیر آن بر نوجوان بپردازد کاری ارزشمند می باشد. در این تحقیق که به بررسی رابطهی کیفیت مدیریت مرزهای درون و بیرون خانواده با نوع هویت و سلامت روان نوجوانان پرداختیم، با توجه به مسئله بحران هویت در این دوره و مسابل ناشی از این بحران برای نوجوان، اگر مشخص شود که کیفیت مدیریت مرزهای خانواده در نوع هویت یابی و سلامت روان نوجوان موثر است، از این راه می توان با دادن آگاهی به والدین و خانوادهها در تامین سلامت و بهداشت روانی نوجوانان مؤثر بود و همچنین نتایج این تحقیق می تواند برای تمامی مشاورینی که در مدارس کار می کنند نیز سودمند باشد.

اهداف تحقیق

– تعیین رابطه ی کیفیت مدیریت مرزهای درونی و بیرونی) خانواده با میزان سلامت روان نوجوانان

– تعیین رابطه کیفیت مدیریت مرزهای (درونی و بیرونی) خانواده با هویت اطلاعاتی نوجوانان

تعیین رابطه کیفیت مدیریت مرزهای (درونی و بیرونی) خانواده با هویت هنجاری نوجوانان

– تعیین رابطه کیفیت مدیریت مرزهای (درونی و بیرونی) خانواده با هویت سردر گم – اجتنابی نوجوانان

– تعیین رابطه کیفیت مدیریت مرزهای (درونی و بیرونی) خانواده با میزان تعهد نوجوانان