عبدالباسط بینشی هستم، فارغ التحصیل روانشناسی تربیتی در مقطع کارشناسی ارشد از دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه شهید بهشتی در سال ۱۳۸۶، پایان نامه ی اینجانب تحت عنوان “بررسی رابطه جمع گرایی فرهنگی، خودپنداره وابسته و سازگاری اجتماعی دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی در سال تحصیلی ۸۵-۱۳۸۴” می باشد که در ادامه بخشی از آن را مطالعه می کنید:

دانشگاه شهید بهشتی

دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی

پایان نامه

جهت دریافت درجه کارشناسی ارشد

رشته روانشناسی تربیتی

عنوان

بررسی رابطه جمع گرایی فرهنگی، خودپنداره وابسته و سازگاری اجتماعی دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی در سال تحصیلی ۸۵-۱۳۸۴

استاد راهنما

خانم دکتر شهرناز مرتضوی

استاد مشاور

آقای دکتر شهریار شهیدی

پژوهشگر

عبدالباسط بینشی

سال تحصیلی: ۸۶-۱۳۸۵

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                   صفحه

فصل اول

گستره علمی مسئله

مقدمه                                                                                                   ۱

بیان مسئله                                                                                              ۳

اهمیت و ضرورت مسئله                                                                             ۵

فرضیه ها و سوالات پژوهش                                                                         ۷

اهداف                                                                                                  ۸

متغیرها و تعاریف عملیاتی                                                                           ۸

فصل دوم

ادبیات و پیشینه پژوهش

مبانی نظری و ادبیات پژوهش ۱۱

الف) فرهنگ

مقدمه ۱۱

معنی و تعریف فرهنگ                              ۱۲

ویژگی های فرهنگ ۱۴

ساختار فرهنگ ۱۵

ارزش های فرهنگی ۱۶

فرهنگ های فردگرا و فرهنگ های جمع گرا ۱۹

ب) خود پنداره

تاریخچه مختصری از نظریه خودپنداره ۲۴

تعاریف خود پنداره ۲۵

ویژگی های خودپنداره ۲۶

جنبه های خود پنداره ۲۷

تفاوت های فرهنگی در خود پنداره ۲۹

تفاوت های جنسیتی در خود پنداره ۳۱

مدل سه جنبه ای خود پنداره ۳۳

نظر راجرز درباره خود پنداره ۳۵

نظر آلبور درباره خود پنداره ۳۶

ج) سازگاری

مفهوم سازگاری ۳۷

خصوصیات سازگاری                                                                    ۴۰

سازگاری اجتماعی ۴۱

نظریه های مربوط به سازگاری ۴۴

یافته های پژوهش های پیشین

الف) جمع گرایی فرهنگی و خود پنداره                                                  ۴۶

ب) خود پنداره و سازگاری اجتماعی                                                      ۴۷

ج) تفاوتهای جنسیتی در متغیرهای مورد پژوهش                                        ۴۹

د) نتیجه گیری                                                                               ۵۱

فصل سوم

روش پژوهش

مقدمه ۵۴

جامعه آماری ۵۴

حجم نمونه ۵۴

روش نمونه گیری ۵۴

روش جمع آوری اطلاعات، ابزار پژوهش

الف) مقیاس جمع گرایی فرهنگی                                                     ۵۵

ب) پرسشنامه خود پندارهASSEL                                                     ۵۶

ج) آزمون شخصیت کالیفرنیا CPT                                                    ۵۸

د) پرسشنامه مشخصات فردی                                                         ۶۱

فصل چهارم

تجزیه و تحلیل داده های پژوهش

مقدمه                                                                                                   ۶۳

الف) ارائه داده های جمعیت شناختی و توصیفی                                                  ۶۳

ب) تجزیه و تحلیل فرضیه های پژوهش                                                           ۶۶

ج) تجزیه و تحلیل آماری سوالات پژوهش                                                        ۶۹

فصل پنجم

بحث و نتیجه گیری

تفسیر داده های توصیفی ۷۷

بررسی و تفسیر فرضیه های پژوهش

الف) بررسی رابطه جمع گرایی فرهنگی با خود پنداره وابسته                          ۷۸

ب) بررسی رابطه خود پندره وابسته با سازگاری اجتماعی                     ۸۰

ج) بررسی تفاوت دانشجویان در جمع گرایی فرهنگی، خود پنداره وابسته و سازگاری اجتماعی به تفکیک جنسیت                                                                                      ۸۱

بررسی و تفسیر سوالات پژوهش

الف) بررسی رابطه جمع گرایی فرهنگی و سازگاری اجتماعی                         ۸۴

ب) بررسی تفاوت دانشجویان در جمع گرایی فرهنگی، خود پنداره و سازگاری اجتماعی به تفکیک محل اخذ دیپلم                                                                       ۸۵

ج) بررسی تفاوت دانشجویان در جمع گرایی فرهنگی، خود پنداره وابسته و سازگاری اجتماعی به تفکیک جنسیت و محل اخذ دیپلم                                                                  ۸۷

پیشنهادات ۸۹

محدودیت ها ۹۰

پیوست ها

منابع

فهرست جداول

عنوان جدول                                                                                           صفحه

جدول ۱-۲ تفاوت های فرهنگ های فرد گرا و جمع گرا                                        ۲۲

جدول ۱-۴ اطلاعات توصیفی مربوط به وضعیت دانشجویان در متغیرهای مورد پژوهش به تفکیک جنسیت                                                                                                  ۶۲

جدول ۲-۴ اطلاعات توصیفی مربوط به وضعیت دانشجویان در متغیر های پژوهش به تفکیک محل اخذ دیپلم                                                                                                         ۶۵

جدول ۳-۴ ضریب همبستگی بین جمع گرایی فرهنگی و خود پنداره تابع                     ۶۶

جدول ۴-۴ ضریب همبستگی بین خود پنداره تابع و سازگاری اجتماعی                       ۶۶

جدول ۵-۴ نتایج آزمون t مستقل در متغیرهای مورد پژوهش به تفکیک جنسیت              ۶۸

جدول ۶-۴ ضریب همبستگی جمع گرایی فرهنگی و سازگاری اجتماعی                      ۶۹

جدول ۷-۴ ضریب همبستگی جزئی در متغیرهای مورد پژوهش                                ۷۰

جدول ۸-۴ نتایج تحلیل واریانس یکراهه در متغیرهای مورد پژوهش به تفکیک محل اخذ دیپلم ۷۲

جدول ۹-۴ نتایج تحلیل واریانس دو راهه مربوط به تفاوت میانگین های دانشجویان در پژوهش با توجه به جنسیت و محل اخذ دیپلم در تعامل با یکدیگر                                                    ۷۴

چکیده

هدف تحقیق حاضر شناخت و تعیین میزان ارتباط جمع گرایی فرهنگی ، خود پنداره وابسته و سازگاری اجتماعی دانشجویان بود. جامعه مورد تحقیق از کلیه دانشجویان کارشناسی در سال تحصیلی ۸۵-۸۴ تشکیل شده  نمونه مورد بررسی شامل ۳۶۶ شرکت کننده می باشد که در آن ۱۸۴ دختر و ۱۸۲ پسر از تهران و شهرهای کوچک و بزرگ حضور داشتند.

برای سنجش جمع گرایی فرهنگی از مقیاس مرتضوی و برای سنجش خودپنداره وابسته از مقیاس ASSEI  و نیز برای سنجش میزان سازگاری اجتماعی دانشجویان از پرسشنامه شخصیتی کالیفرنیا (ATP) استفاده شده است.

نتایج ناشی از تحلیل فرضیه ها نشان دهنده رابطه معنادار بین جمع گرایی فرهنگی و خود پنداره تابع می باشد و از سوی دیگر بین خود پنداره وابسته و سازگاری اجتماعی رابطه معنی دار بود. هم چنین در این پژوهش بین دانشجویان در خود پنداره وابسته و سازگاری اجتماعی به تفکیک جنسیت آنها تفاوت معنی دار وجود داشت ولی در زمینه جمع گرایی فرهنگی تفاوت معنی دار نبود.

نتایج بررسی سوالات پژوهش نیز نشان داد که اولا بین جمع گرایی فرهنگی و سازگاری اجتماعی دانشجویان رابطه معنی دار وجود دارد. ثانیا نتایج حاصله از بررسی سوالات مربوط به تفاوت دانشجویان به تفکیک محل اخذ دیپلم آنها در متغیرهای مورد پژوهش حاکی از وجود تفاوت معنی دار بین دانشجویان تهرانی و شهرهای کوچک و شهرهای بزرگ در جمع گرایی فرهنگی و خودپنداره وابسته بوده است و این تفاوت در مورد سازگاری اجتماعی دیده نشد.

در مجموع یافته های پژوهش چشم انداز جدیدی در زمینه توجه به خود پنداره و چگونگی سازگاری اجتماعی دانشجویان با توجه به فرهنگ جمع گرای ایران ارائه می دهد، این نتایج لزوم توجه به بعد فرهنگ را در بررسی ابعاد مختلف شخصیت و رفتار انسان گوشزد می نماید.

فصل اول

گستره علمی مسئله

مقدمه

انسان عجیب ترین راز هستی را در بر دارد.حیرت انگیز بودن آن در قدرت بازوان یا زیبایی قامتش نیست بلکه در نیروی آفرینندگی واستعداد بی پایانش نهفته است.اوبرای چیرگی وتسلط بر عوامل محیط ودگرگونی محیطی که در آن زندگی می کند از ابزار بهره می گیرد وهمواره با دگرگون شدن ابزار،خود نیز کم وبیش دگرگون می شود وهمزمان با این دگرگونیها جامعه ،فرهنگ وشیوه های زیستن او نیز تغییر وتحول می یابد.انسان هم چنین به مطلوبترین اشکال سازمانی حیات اجتماعی خود پی برد وموازینی برقرار کرد که روابط بین اجتماع را تنظیم کند وبا درک نیازمندیهای افراد واجتماع،نهادهاوتاسیسات اجتماعی را طرح ریزی کرده است.

انسان موجودی چند بعدی، پیچیده وغیرقابل تفکیک است.انسان  یوفیزیکی، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، روانی است که نمی توان او را به آسانی شناخت بنابراین ساخت فیزیولوژیک انسان،فرهنگ و محیط به هم وابسته هستند که در تطور انسانها نقش اساسی داشته وتعیین کننده شخصیت انسانها است.ازاینرو به نظرموری[۱] واشنایدر[۲] هرفرد از برخی جهات به همه مردم شبیه است،به برخی از مردم شبیه است،به هیچ کس شبیه نیست(اتوکلاینبرگ به نقل از کاردان ، ۱۳۴۹)

فرهنگ امور تعلیم وتربیت افرادمملکت رابر عهده دارد وهنوزهم بسیاری ازمردم به وزارت آموزش وپرورش وادارات متبوع آن وزارت واداره فرهنگ می گویند.

آنچه از فرهنگ در این تحقیق مورد پژوهش قرارمی گیرد توجه به دو بعد مهم فرهنگ یعنی فردگرایی وجمع گرایی فرهنگ می باشد که پرورش انسانها در هر یک از این دو فرهنگ آنها را از لحاظ شخصیتی ودیگر ویژگی های انسانی از هم متمایزمی سازد .چرا که آنچه در یک فرهنگ جمع گرا مطرح است اولویت دادن به نیازها وخواسته های گروه است ولی در یک فرهنگ فردگرا،هر فرد بصورت مشخص وبدون توجه به دیگران به خواسته های خود جامه عمل می پوشاند. تحقیقات بین فرهنگی هوفشنده (۱۹۸۰) و تریاندیس (۱۹۸۸) ونیز تحقیقات مرتضوی در ایران دراین مسئاله اتفاق نظر دارند که افرادی که در جوامع جمع گرا زندگی می کنند تعریفشان ازخودشان وعلایق شخصی شان با عضویت در گروه بودن شکل میگیرد. بنابر این طبیعی است که نوع فرهنگ خاص هر جامعه تاثیر زیادی در ویژگیهای شخصیتی مردم آن فرهنگ خواهد داشت و تعیین کننده بسیاری از ویژگیهای شخصیتی از جمله خودپنداره ، تفکر ، خلق وخو ، مهارتهای بین فردی و اجتماعی و غیره می باشد. در این پژوهش تکیه اصلی محقق در تعیین وشناخت اثر ارزشهای فرهنگی و خصوصیات شخصیتی از قبیل خودپنداره و سازگاری اجتماعی در یکدیگر می باشد.

بیان مسئله

فرهنگ[۳] هر قوم مجموعه عوامل مرتبطی است که نحوه زندگی آن قوم را تعیین می نماید. به این منظور هر جامعه ای کوشش می کند تا افراد را به گونه ای خاص و متناسب با خود آموزش و پرورش دهد تا میراث اجتماعی یا فرهنگی و یا فرهنگ خود را حفظ و نگهداری کند. به نظر ژان کازنو[۴] «ثمره واقعی و قابل مشاهده کوشش انسان ها در زندگی اجتماعی بطور کلی فرهنگ نامیده می شود.» هوفشتده ۱۹۸۰ تاکید می کند بر اینکه : فرهنگ برای جامعه همان چیزی است که شخصیت برای فرد است یعنی همانگونه که شخصیت ماهیت فرد را مشخص می کند فرهنگ نیز ویژگی های گروه ها و جوامع انسانی را منعکس می کند . خلاصه اینکه فرهنگ راه و روش زندگی است که هر قومی برای خود دارد. (قرایی مقدم ۱۳۸۲). در رشته روانشناسی بین فرهنگی که به مقایسه واحدهای فرهنگی از نظر تشابهات و تفاوت های بین فرهنگی می پردازد و نیز در رشته هایی چون جامعه شناسی و قوم شناسی نظریه هایی به منظور تفکیک فرهنگ ها بیان شده است . نظریه ای که در حال حاضر و در پژوهش های بین فرهنگی بیش از بقیه مورد استفاده قرار می گیرد نظریه «جمع گرایی[۵]» و «فردگرایی[۶] » فرهنگی است. فردگرایی عبارت است از حاکم بودن یک چهارچوب اجتماعی نه چندان منسجم بر جامعه که در آن افراد فقط مسئول مراقبت از خودشان و بستگان درجه یک خود هستند. در این نظام اعتقادی ، جامعه مجموعه ای متشکل از افراد بی همتاست که اهداف و علائق خاص خودشان را دارند و سعی می کنند تا حدودی از زیر نفوذ دیگران بیرون بیایند. در مقابل فردگرایی، دیدگاهی بنام جمع گرایی وجود دارد که طرفدار چهارچوب اجتماعی بسیار منسجم است. در این چهارچوب ، افراد از بستگان و دیگر اعضای گروه اجتماعی خود انتظار مراقبت و وفاداری بی چون و چرا دارند. طبق این نظام اعتقادی فرهنگی، مردم فقط وقتی انسان هستند که بصورت گروهی زندگیکنند. (همان) هوفشتده (۱۹۸۰) اصطلاح فردگرایی – جمع گرایی را برای توصیف اشکال ارتباط بین افراد و گروه هایی که به آنها تعلق دارند مورد استفاده قرار داد. مدل وی چهارچوب کاملاً ویژه ای برای تئوری خود است. که چگونه خود در فرهنگ های متفاوت رشد می یابد. این مدل مطرح می کند افرادی که در فرهنگ های فردگراتر هستند خودهایی خواهند داشت که معطوف به استقلال ، احتیاط و خودمختاری است. در مقابل افرادی که در فرهنگ های جمع گرا هستند وابسته تر یا هویت اجتماع گرای دارند. زیرا تعریفشان از خودشان و علائق شخصی شان با عضویت در گروه بودن شکل می گیرد.(بوند، ۱۹۸۶ بهنقل از بوچنر ۱۹۹۴). دیون و دیون (۱۹۹۶ به نقل از واتکینز و همکاران۲۰۰۰)  نیز تمایز فردگرایی / جمع گرایی روانشناختی را تائید می کنند. بنابراین در فرهنگ های فردگرا و جمع گرا ممکن  است تفاوت هایی در خودپنداره مردان و زنان دریافت شود.(واتکینز و رگمی ۱۹۹۶، واتکینز و همکاران ۲۰۰۰). بدین ترتیب افراد با توجه به نوع فرهنگ فردگرا یا جمع گرا بودن دارای خودهای وابسته یا غیروابسته و( یا مستقل ) خواهند داشت. و بر همین اساس اعضای یک جامعه نیز ارتباط بین خود و دیگر افراد و گروه های جامعه خود را تنظیم خواهند کرد. و یاد خواهند گرفت که در یک فرهنگ خاص چگونه بتوانند رفتار انطباقی و سازگارانه با آن اجتماع، محیط و فرهنگ را از خود نشان دهند. فرانسیس و برون سازگاری اجتماعی را به عنوان جریانی تعریف کرده اند که به وسیله آن روابط میان افراد و گروه ها و عناصر فرهنگی در وضع رضایت بخش برقرار باشد ، به عبارت دیگر روابط میان افراد و گروه ها طوری برقرار شود که رضایت متقابل آنها را فراهم سازد(بهرام زاده ، ۱۳۷۱). سازگاری اجتماعی در برگیرنده ارزیابی های ذهنی و ارزیابی های عینی است. به این معنا که ارزیابی های ذهنی از میزان رضایت فرد از ارتباط با دوستانش ناشی می شود و ارزیابی عینی به معنی پذیرش فرد توسط همسالان فرد می باشد. به عبارتی، برای مشخص کردن این نوع سازگاری باید هم به خود فرد و هم به گروه دوستان و همسالان  ومحیط توجه نمود تا درک بهتری از سازگاری او بدست آید (اسکات ۱۹۸۹). آنچه که محقق در این پژوهش به دنبال آن است نیز همین مسئله است؛ یعنی پزوهشگر می خواهد بداند که با توجه به نوع محیط فرهنگی یعنی جمع گرا یا فردگرا بودن آن و خودپنداره وابسته به فرهنگ یا مستقل از آن شاهد چه میزانی از سازگاری اجتماعی افراد خواهیم بود. سوال اصلی که در این زمینه مطرح می شود این است که اصولاً آیا بین سه متغیر جمع گرایی فرهنگی ، خودپنداره وابسته و سازگاری اجتماعی افراد در یک جامعه دانشجویی رابطه وجود دارد؟ و دیگر اینکه آیا می توان این ادعا را داشت که جنسیت دانشجویان و محل اقامت آنها عواملی تاثیرگذار در میزان تقویت یا کاهش پیوند بین متغیرهای فوق باشند؟

اهمیت و ضرورت مسئله

به طور کلی جمع گرایی بیانگرگرایش به تابعیت از گروه های خودی مانند خانواده و محیط های شغلی و اولویت دادن به نیازها و منافع خودی است( مرتضوی ۱۳۸۱ ، به نقل از گاگیتچی باشی۱۹۹۶). در فرهنگ های جمع گرا هویت فردی به شدت تحت تاثیر هویت اجتماعی فرد قرار می گیرد. بدین ترتیب اهمیت پرداختن به مسئله جمع گرایی فرهنگی روشن می شود چرا که نقشی که بعد فرهنگی در داشتن خودپنداره مستقل یا وابسته ایفا می کند بخصوص در جامعه ایران قابل بحث و بررسی بوده و پژوهش های اندکی در این زمینه وجود دارد که اهمیت فرهنگ را در ساخت و شکل گیری و تکامل خودپنداره مورد بررسی قرار داده باشد. از طرفی دیگر در پژوهش های زیادی نیز به تاثیر بعد فرهنگ بر شخصیت و ابعاد مختلف آن شده است که یکی از ابعاد مهم شخصیت هر فرد نحوه سازگاری و تطابق وی با گروه و جامعه پیش روی او می باشد. بدین ترتیب شناخت خود پنداره هر فرد نقش بسزائی در میزان سازگاری او با محیط پیرامون خودش دارد.

بسیاری از نظریه پردازان شخصیت معتقدند که سازگاری و رفتار موثر به احساس باارزش بودن و شایستگی شخصی بستگی دارد. در این راستا محقق در پزوهش حاضر تمرکزبر مسائل و متغیرهایی دارد که هم از جهت بنیادی و هم از لحاظ کاربردی از اهمیت ویژه برخوردار است. تا آنجایی که محقق اطلاع دارد در ایران و بخصوص در جامعه دانشجویان پژوهشی صورت نگرفته که رابطه سه متغیر جمع گرایی فرهنگی خودپنداره وابسته و سازگاری اجتماعی را در ارتباط باهم مورد بحث قرار دهد. لذا انجام پزوهش هایی در این زمینه ضروری به نظر می رسد.فرضیه ها و سوالات پژوهش:

الف ) فرضیه ها :

دانشجویانی که از لحاظ فرهنگی جمع گرا تر هستند دارای میزان خودپنداره تابع تر یا وابسته تری نیز می باشند.

دانشجویان دارای خودپنداره وابسته تر از سازگاری اجتماعی بالاتری برخوردارند.

دانشجویان دختر نسبت به دانشجویان پسراز خودپنداره وابسته تری برخوردار می باشند.

دانشجویان دختر نسبت به دانشجوان پسر از جمع گرایی فرهنگی بیشتری برخوردارند.

سازگاری اجتماعی دانشجویان دختر از سازگاری دانشجویان پسر بیشتر می باشد.

ب) سوالات:

آیا بین جمع گرایی فرهنگی و سازگاری اجتماعی دانشجویان رابطه وجود دارد؟

آیا بین جمع گرایی فرهنگی دانشجویان تهرانی با دانشجویان شهرستان های بزرگ و نیز شهرهای کوچک تفاوتی وجود دارد؟

آیا بین خودپنداره دانشجویان تهرانی با دانشجویان شهرستان های بزرگ و نیز شهرهای کوچک تفاوتی وجود دارد؟

آیا بین سازگاری اجتماعی دانشجویان تهرانی با دانشجویان شهرستان های بزرگ و نیز شهرهای کوچک تفاوتی وجود دارد؟

آیا بین متغیرهای مورد پژوهش در بین دانشجویان با توجه محل اخذ دیپلم و نیز به تفکیک جنسیت آنها تفاوت وجود دارد؟

اهداف تحقیق

الف) هدف کلی :

شناخت و تعیین میزان ارتباط بین جمع گرایی فرهنگی ، خودپنداره وابسته و سازگاری اجتماعی دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی به تفکیک جنسیت و محل اقامت

ب) اهداف جزئی:

تعیین رابطه بین جمع گرایی فرهنگی و خودپنداره وابسته در دانشجویان.

تعیین رابطه بین جمع گرایی فرهنگی و سازگاری اجتماعی در دانشجویان.

تعیین رابطه بین خودپنداره وابسته و سازگاری اجتماعی در دانشجویان.

تعیین تفاوت دانشجویان در جمع گرایی فرهنگی ، خودپنداره وابسته وسازگاری اجتاعی به تفکیک جنسی .

تعیین تفاوت دانشجویان در جمع گرایی فرهنگی ، خودپنداره وابسته وسازگاری اجتاعی به تفکیک محل اقامت آنها.

–  متغیرها و تعاریف عملیاتی:

خود پنداره :

تعریف نظری: خود پنداره کلیت ادراک هایی است که در مورد خود داریم. منظور از ادراک ها، نگرش های ما درباره خود و زبانی است که هنگام توصیف خود بکار می گیریم. (گیج و برلاینر، ترجمه لطف آبادی و همکاران ، ۱۳۷۳).

افرادی که در فرهنگهای جمع گرا هستند خودپنداره وابسته تر یا هویت اجتماع گرای دارند . زیرا تعریفشان از خودشان و علایق شخصی شان با عضویت در گروه شکل می گیرد .

تعریف عملیاتی : منظور پژوهشگر از خود پنداره در این تحقیق نمره ای است که  آزمودنی از مقیاس بخش خود پنداره ASSEI بدست می آورد

سازگاری اجتماعی :

تعریف نظری: مکانیسم هایی که توسط آنها یک فرد توانایی تعلق به یک گروه پیدا می کند.(یمینی دوزی، ۱۳۷۱).

تعریف عملیاتی : منظور از سازگاری اجتماعی در این پژوهش نمره ای است که آزمودنی از پرسشنامه شخصیت کالیفرنیا CTP. بخش سازگاری اجتماعی آن بدست می آورد.

جمع گرایی فرهنگی :

تعریف نظری : بیانگر گرایش به تابعیت از گروههای خودی مانند خانواده و محیطهای شغلی (در برخی جوامع مانند ژاپن ) و اولویت دادن به نیازها و منافع گروههای خودی است (مرتضوی ۱۳۸۱ به نقل از کاگیتچی باش، ۱۹۹۶)

تعریف عملیاتی : در پژوهش حاضر برای سنجش جمع گرایی از مقیاس بخش جمع گرایی فرهنگی ایرانی مرتضوی وکریمی (۱۹۹۲)، استفاده می شود.