فاطمه همتی هستم، فارغ التحصیل روانسنجی در مقطع کارشناسی ارشد از دانشکده روانشناسی و علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی در سال ۱۳۹۰، پایان نامه ی اینجانب تحت عنوان “ویژگی های روان سنجی مقیاس خصومت و پرخاشگری و رابطه آن با ترتیب تولد در نوجوانان شهر سمنان” می باشد که در ادامه بخشی از آن را مطالعه می کنید:

دانشگاه آزاد اسلامی

واحد تهران مرکزی

دانشکده روانشناسی و علوم اجتماعی، گروه روانشناسی

پایان نامه

جهت دریافت درجه کارشناسی ارشد (M.A)

گرایش روانسنجی

موضوع

ویژگی های روان سنجی مقیاس خصومت و پرخاشگری و رابطه آن با ترتیب تولد در نوجوانان شهر سمنان

استاد راهنما:

دکتر حمید رضا وطن خواه

استاد مشاور:

دکتر حسن پاشا شریفی

پژوهشگر:

فاطمه همتی

زمستان ۱۳۹۰

فهرست مطالب

عنوان

چکیده

فصل یکم: معرفی پژوهش

مقدمه

بیان مسئله

اهمیت و ضرورت پژوهش

اهداف پژوهش

سوالات پژوهش

تعاریف متغیرها و اصطلاحات

فصل دوم: بررسی پیشینه پژوهش

شخصیت

عوامل اجتماعی شخصیت

جنسیت و پرخاشگری

تفاوت در پرخاشگری

عوامل زیستی و ژنتیک

خانواده و رشد پرخاشگری

فضای درونی خانواده و روابط اعضا با یکدیگر

رابطه والدین با فرزند

همسالان

ترتیب تولد بر هوش و شخصیت بچه اثر می گذارد

رقابت میان خواهر و برادرها

ثبات رفتار پرخاشگرانه از دوران کودکی تا نوجوانی و جوانی

دیدگاه رفتاری و یادگیری اجتماعی در پرخاشگری

رسانه های گروهی

پرخاشگری از دیدگاه های مختلف

فرضیه ناکامی – پرخاشگری

دیدگاه نوتداعی گرایی شناختی : نقش عاطفه منفی

دیدگاه انگیزشی

دیدگاه فرهنگی

نظریه های سنجش و اندازه گیری

نظریه کلاسیک اندازه گیری

مفروضه های نظریه کلاسیک

محدودیت های نظریه کلاسیک اندازه گیری

نظریه اندازه گیری سوال پاسخ

مفروضه های اساسی نظریه سوال پاسخ

پارامترهای سوال در نظریه سوال- پاسخ

پیشینه پژوهشی و مطالعاتی

فصل سوم: روش شناسی پژوهش

مقدمه

طرح پژوهش

روش نمونه برداری

ابزار پژوهش و

روش اجرا

روش تجزیه و تحلیل اطلاعات

فصل چهارم : یافته های پژوهش

اعتباریابی

روابی ابزار پژوهش

روایی سنجی پرسشنامه خصومت و پرخاشگری

مشخصه های آماری نمره های خصومت و پرخاشگری

بررسی تفاوت دو گروه دختر و پسر با استفاده از محاسبه tمستقل

نرم مقیاس خصومت و پرخاشگری

فصل پنجم: بحث و تفسیر

نتیجه گیری

بحث

محدودیت های پژوهش

پیشنهادهای پژوهش

منابع

منابع فارسی

منابع لاتین

چکیده:  پژوهش حاضر با هدف ویژگی های روان سنجی مقیاس خصومت از پرخاشگری و رابطه آن با ترتیب تولد در نوجوانان شهر سمنان انجام شد. از جامعه آماری مشتمل بر تمامی دانش آموزان دختر و پسر مقطع راهنمایی شهر سمنان با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای نمونه ای با حجم ۵۰۰ نفر انتخاب شد و به مقیاس خصومت و پرخاشگری سی شارپ (۲۰۱۰) پاسخ دادند با استفاده از روش آلفای کرونباخ ضریب اعتبار ۹۴۵/ به دست آمد که نشان دهنده این است که سوال های آن گروه با هم همسانی دارند و آزمون از اعتبار بالایی برخوردار است. همچنین همبستگی سوال با گل تست نشان می دهد که همه ضرایب همبستگی از لحاظ آماری معنادار است. پرسش ۵۱ بیشترین همسپتگی را نشان داد. ( ۶۳۵/ ۰r=) . نتایج تحلیل عامل نشانگر وجود شش عامل در مقیاس خصومت و پرخاشگری است که رویهم رفته این عوامل ۷۴۷ / ۴۴ درصد واریانس کل را تبیین می کند.

کلید واژه ها: ویژگی های روانسنجی، مقیاس خصومت و پرخاشگری، ترتیب تولد و نوجوانان.

مقدمه:

پژوهش مورد نظر هنجاریابی مقیاس خصومت و پرخاشگری و رابطه آن با ترتیب تولد در بین نوجوانان شهر سمنان است. تردیدی نیست که آزمون ها مقیاس های درجه بندی، پرسشنامه ها و سایر ابزار انداز مگیری یکی از ضروریات زندگی روزانه هستند. با توجه به این که آزمون های روانی و تربیتی در زندگی امروزی نقش مهمی بازی می کند، در این مطلب که نمره أنها چگونه به دست می آید و دربردارنده چه اطلاعاتی است، اهمیت فراوان دارد. برای پاسخ به این گونه پرسش ها، علم تهیه آزمون و ابزار اندازهگیری که روان سنجی نامیده میشود توسعه زبادی یافته است. روان سنجی کمک می کند تا در امر پژوهش و ابزارهای جمع آوری اطلاعات، آزمون۔ های کارا و مؤثری داشته باشیم (هومن، ۱۳۸۱).نقش روش های انداز مگیری آن است که اطلاعاتی به دست دهد تا بر پایه آن بتوان تصمیم های منطقی، مناسب و متکی بر اصول اتخاذ کرد. مساله مهم این است که نتون انداز مگیری های روانی و تربیتی چگونه میتواند به مردم کمک کند که بهتر تصمیم بگیرند؟ اگر اندازهگیری باید در تصمیم های واقعی به مردم کمک کند، وسایل مربوط به آن باید دارای چه ویژگی هایی باشد؟ البته روشن است که روش انداز مگیری فی نفسه عامل تصمیم گیری نیست و در واقع این خود مردم هستند که تصمیم میگیرند. روش های اندازه گیری در نهایت میتواند در باره برخی عوامل که به تصمیم مورد نظر ارتباط دارد، اطلاعاتی به دست دهد (هومن، ۱۳۸۴). کنش اصلی هر آزمون روائی اساسا این است که تفاوت های فردی بین افراد و پا تفاوت هایی را که در فرد به خصوصی در مواقع مختلف دیده می شود اندازهگیری کند (براهنی، ۱۳۷۹). در علم روان سنجی دو نظریه با مدل عمده جهت تجزیه و تحلیل و بررسی آزمون های مختلف وجود دارد؛ نظریه کلاسیک آزمون سازی و نظریه صقت مکنون (ستاری، ۱۳۸۲). با مطرح شدن نظریه کلاسیک آزمون در سال ۱۹۰۴ از سوی اسپیرمن تحول شگرفی در عرصه سنجش و انداز مگیری و یا علم روانسنجی به وقوع پیوست. به دنبال آن تحقیقات و بررسی های فراوان در زمینه بسط و گسترش این نظریه صورت گرفت و هنوز هم این نظریه کارایی خود را در زمینه تجزیه و تحلیل آزمون های روانی و تربیتی حفظ کرده است، با این حال محققان بسیاری در بررسی های خود به تقصه ها و نقاط ضعف این نظریه پی برده اند و عده ای از متخصصان و دانشمندان روانسنجی در پی ارایه نظریه های بهتر و پرتر در تجزیه و تحلیل انواع مختلف آزمون ها برآمده اند. پیدایش و گسترش خدمات رایانه ای کمک کرد تا نظریه های جدید از جمله نظریه صفت مکتون و سنجش انطباقی به صورت کاربردی وارد حوزه روان سنجی شوند. اصطلاح صقت مکتون شامل خانواده ای از مدل های ریاضی است که روابط تابعی بین متغیرهای مشاهد پنیر و سازه های صفات زیربنایی این متغیرها را نمایش می دهد و هنگامی که این نظریه درباره آزمون های توانایی با پیشرفت به کار میرود نظریه سوال – پاسخ نامیده می شود. در این نظریه، هم نقش سؤال و هم پاسخ های آزمودنی ها مورد بررسی قرار می گیرد. نظریه سؤال – پاسخ الگو و متلی را برای تجزیه و تحلیل آزمون ها ارائه میدهد؛ این نظریه ضمن بریبودن از نقص ها و ایرادهای نظریه کلاسیک آزمون میرود تا در تجزیه و تحلیل آزمون های روانی و تربیتی جایگزین نظریه های قدیمی گردد (ستاری، ۱۳۸۲).یکی از جنبه هایی که از دیرباز به عنوان عامل زیربنایی بسیاری از صفات و رفتارهای افراد مطرح بوده، شخصیت است؛ و آزمون هایی که به این منظور ساخته شده اند آزمون های شخصیت نامیده می شوند. آزمون شخصیت در روان آزمایی به آن دسته از وسایل انداز مگیری اطلاق می شود که جهت سنجش خصوصیاتی از قبیل سازگاری هیجانی، روابط اجتماعی، انگیزش، رغبتها و نگرش ها تعبیه شده اند. پیش طلایه سنجش شخصیت را میتوان در آثار کریپلین جستجو کرد که از آزمون تداعی آزاد برای مطالعه بیماران روانی استفاده کرد. همچنین میتوان به کوشش های گالتن، پیرسون و کتل نیز در زمینه تهیه پرسشنامه های میزان شده و مقیاس های درجه بندی اشاره کرد. گرچه این روش ها در آغاز برای مقاصد دیگری مورد استفاده قرار می گرفتند ولی به تدریج برای تهیه بسیاری از انواع رایج آزمون های شخصیت به کار برده شدند (آناستازی”، ۱۹۰۸؛ به نقل از براهنی، ۱۳۷۹).صفت شخصیت به طور خلاصه برای توضیح دادن ۱) ثبات در رفتار فرد در طول زمان و موقعیت ها و ۲) تفاوت های رفتاری در بین افرادی که به موقعیت یکسان، واکنش نشان میدهند، به کار برده می شود.خشم و پرخاشگری هیجان های جهان شمولی هستند که در همه فرهنگ ها دیده می شوند و یکی از شایعترین مشکلات رفتاری هستند که موجب ناراحتی و پریشانی دیگران می شوند و بهداشت روانی جامعه را مختل می کنند. نگاهی کوتاه به جهان اطراف به ما نشان خواهد داد کههمان گونه که یکی از علمای اجتماعی معاصر گفته است عصر ما عصر پرخاشگری است بخش عمده اخبار رادیو و تلویزیون شرح و نمایش شوت هایی است که در نقاط مختلف جهان از سوی انسان هایی نسبت به انسان های دیگر اعمال می شود. کشتارهای جمعی ، قتل های انفرادی ،تجاوز تبعیض، محروم کردن از حقوق اولیه، همه و همه گویای چهره خشن و زشت انسان نسبت به همنوعان خود است و جای تعجب نیست که عالم اجتماعی دیگری گفته است اما رفتارهای خشن انسان ها را نسبت به یکدیگر حیوانی می خوانیم، ولی بررسی خشونت های انسان نسبت به انسان نشان می دهد که به کاربران صفت حیوانی در مورد اینگونه رفتارها توهین به حیوانات است. در حقیقت هم هیچ حیوانی نسبت به همنوع خود تا این اندازه بی رحم و تا این اندازه خشن نیست (کریمی،۱۳۸۴).ارائه تعریف دقیق از پرخاشگری است، ساختار خشم مشترکاتی با پرخاشگری و خصومت دارد، این اصطلاحات مترادف نیستند و ساختارهای خشم،خصومت و پرخاشگری همپوشانی دارند. به طور مختصر تعابیز بین این سه مفهوم چنین است، خشم به هیجان وخصومت به نگرش و پرخاشگری به رفتار اطلاق می گردد. خشم به عنوان حالت هیجانی توصیف می شود که می توانند زیر بنای پرخاشگری و خصومت باشد. خصومت به نگرش پرخاشگرانه فراگیری اطلاق می شود که فرد را به سوی رفتارهای پرخاشگرانه سوق می دهد. در حالیکه پرخاشگری به رفتار قابل مشاهده و با قصد آسیب رسانی اطلاق می گردد. (دل وکیو والبری، ۲۰۰۳).

بیان مساله

مفهوم اصلی و اولیه شخصیت، تصویری ظاهری و اجتماعی است که بر اساس نقشی که فرد در جامعه بازی می کند، قرار دارد. یعنی در واقع، فرد به اجتماع خود شخصیتی را ارائه میدهد که جامعه بر اساس آن، او را ارزیابی کند. شخصیت را بر مبنای صفت بارز، مسلط با شاخص فرد تعریف کرده اند و بر این اساس است که افراد را دارای شخصیت برونگرا با درون گرا، پرخاشگر، انفعالی و جرأتورز و … می دانند و در واقع به عنوان مثال چنین فرض می شود که در شرایط مختلف، حالت بارز یکی، پرخاشگری و دیگری انفعالی است. به طور کلی شخصیت عبارت است از مجموعه سازمان یافته، و واحدی متشکل از خصوصیات نسبتا پایدار که بر روی هم یک فرد را از فرد یا افراد دیگر متمایز می سازد (شاملو، ۱۳۸۲).از آنجا که انسان موجودی اجتماعی است، حضور در جمع و داشتن ارتباط اجتماعی أمری اجتناب ناپذیر است، به همین دلیل آموختن اصول برقراری ارتباط و مهارت اجتماعی از ضرورت های مهم محسوب می شود (علیمی فر، ۱۳۸۴). در عصر کنونی دو تغییر عمده فرهنگی در جوامع مختلف به وجود آمده است: یکی این که ارتباطات شخص نسبت به گذشته ارزش بیشتری یافته و به صورت یک منبع اصلی خودارزشمندی و رضایت از زندگی در آمده است، و دیگر آن که دامنه رفتار قابل قبول اجتماعی به طور قابل توجهی گسترش یافته است (رحیمی و دیگران، ۱۳۸۵). پرخاشگری رفتاری است که هدف آن صدمه زدن به خود با دیگران است. براساس دیدگاه بندورا ، پرخاشگری شکلی از رفتار اجتماعی است که بالا گرفته می شود و بروز آن در هر موقعیت به عوامل شناختی و اجتماعی که ادراک مطلوب بوده رفتار پرخاشگرانه را تعیین می کند بستگی دارد. ژان ژاک روسو (بشر وحشی پاک نهاد) را نخستین بار مطرح نمود که انسان در محیط طبیعی موجودی مهربان، شاد و تیکو است قیود اجتماعی او را مجبور به فسد و پرخاشگری می کند (کریمی، ۱۳۸۴). پرخاشگری از جمله رفتارهایی است که مخرب است. هم زوال جامعه و هم خود فرد پرخاشگر آسیب می رساند به خصوص اگر پرخاشگری در نوجوانی وجود داشته باشد. چون نوجوانی خود یک دوره بحرانی زندگی است. در این صورت احتمال اینکه نوجوان به سوی بزهکاری و به سوی رفتارهای انحرافی و غیر اخلاقی کشیده شود بسیار زیاد است و پا گاهی این خصومت ممکن است به درون منجر شود و در شخص ایجاد تعارض کند و باعث افسردگی شود. و این امر باعث روی آوردن به مواد مخدر شود. لازم است نوجوان را قبل از اینکه پژوهشگران رفتار پرخاشگری او به حال خود و جامعه مخرب باشد شناسایی کنیم. آنچه امروزه از نظر اندیشمندان و پذیرفته شده است این است که رفتار پرخاشگرانه با مولفه های شخصیتی در ارتباط است بعنی زیرساخت رفتار پرخاشگرانه مولفه های شخصیتی افراد است. برای شناسایی افراد روشهای مختلفی وجود دارد، مثلا مشاهده رفتار افراد، در عین حال که روش مناسبی است، روش طولانی است و گاهی هم قضاوتها جنبه ذهنی پیدا می کند. راه سریعتر تشخیص پرخاشگری استفاده از آزمون های معتبر است در روانسنجی نظریه های آزمون سازی در خدمت فراهم کردن مبانی و اساسی هستند که توسط أنها بتوان به پیش بینی، برآورد یا استنباط راجع به توانایی با صفت مورد سنجش آزمون پرداخت. این نظریه ها دارای انواع و روش هایی هستند و هر کدام معطوف به شیوه های خاصتی جهت تجزیه و تحلیل نتایج ازمون می باشند ( همیلتون، ۱۹۹۳ ). آزمون سازان و متخصصان روانسنجی در دهه های اخیر درصدد أن هستند که ارتباط بین پاسخدهی به آزمون های مختلف روانی و تربیتی و صفات زیر بنایی را که باعث این پاسخدهی می شود تهیه و در تجزیه و تحلیل انواع مختلف ازمون ها مد نظر قرار دهند. پژوهش حاضر در پی آن است که پرسشنامه خصومت و پرخاشگری را که هه گویه دارد و توسط کریستین ا فارمر و میشل جی امان در سال ۲۰۱۰ ساخته شده است، ترجمه و سپس در نوجوانان شهر سمنان هنجاریابی کند.

اهمیت و ضرورت پژوهش

در بحث از ضرورت و اهمیت شناخت شخصیت به وسیله آزمون های روانی می توان گفت که اصولا بدون شناخت شخصیت افراد، امکان اینکه بتوان از استعدادهای آنان به نحو مطلوب استفاده کرد، وجود ندارد. همچنین امروزه مدل های جدید اندازهگیری شرایط و زمینه های مناسبی را برای تحلیل داده های حاصل از اجرای آزمون ها فراهم آورده اند، به طوری که میتوان با به کارگیری این مدل ها به بررسی دقیق خصوصیات آماری سؤال ها، کارکرد هر یک از آنها و مقایسه هنجاریابی آن با نظریه کلاسیک پرداخت. نقش روش های اندازهگیری همانگونه که قبلا نیز اشاره شد، آن است که اطلاعاتی به دست دهد تا بر پایۀ آن بتوان تصمیم های منطقی مناسب و متکی بر اصول اتخاذ کرد. مساله مهم این است که فنون اندازه گیری روانی و تربیتی چگونه میتواند به مردم در اتخاذ تصمیم بهتر و صحیح یاری رساند؟ و اگر اندازهگیری باید در تصمیم گیری کمک کننده باشد، وسایل مربوط به آن باید دارای چه ویژگی هایی باشند؟ انداز مگیری در هر زمینه ای، اطلاعاتی را درباره خصیصهای معین فراهم می سازد که اغلب برای پیش بینی پدیده های مربوط به آن خصیصه من واقع می شود. بنابراین هدف انداز مگیری همواره کسب اطلاعات درباره خصیصه های مختلف است. نتایج اندازهگیری همواره به توصیف پدیده مورد انداز مگیری منجر می شود و تفسیر این نتیجه ها نیز در بیشتر موارد نوعی پیش بینی فراهم می آورد امروزه آزمونهای شخصیتی و دیگر ابزار سنجش به صورت گسترده در زمینه های مختلف از جمله مدارس، دانشکده ها، صنایع و کلینیک های روان شناسی مورد استفاده قرار می گیرند که هدف اصلی و اولیه این آزمون ها ارزیابی خصوصیات شخصیتی جهت کمک به قضاوت، پیش بینی و بالاخره تصمیم گیری درباره افراد است. از آنجا که سؤال های آزمون های شخصیتی وسیلهای برای بررسی خصوصیات شخصیتی است ضرورا قبل از ساخت هر آزمونی صفت مورد نظر جهت سنجش متناسب با فرهنگ آن جامعه به روشنی توصیف و مؤلفه های مهم و اساسی در آن صفت تعیین شده و سپس بر اساس مؤلفه های صفت مورد نظر، سؤال ها طراحی گردد و بعد از شناخت دقیق سوالهای مناسب، پارامترهای آنها نیز به دقت برآورد و تفسیر شوند تا ویژگی ها و کارکرد این سوال ها در آزمون ها مشخص شده و بفهمیم که آیا این آزمون ها ابزار مناسبی برای سنجش خصوصیات شخصیتی هستند یا خیر تا با تفسیر صحیح نتایج بتوان ارزیابی صحیح تری دست زد. در حال حاضر یکی از مسایل مهم در مورد ارزش آزمونها مطابقت آنها با فرهنگ جامعهای است که در آن، مورد استفاده قرار می گیرد. از آن جایی که روانشناسی باد رشته وابسته به فرهنگ است، علائم و ویژگی های اختلالات، خصوصیات شخصیتی، هوش و … نیز در هر جامعه متفاوت بوده و از طرفی دیگر شیوه مواجهه و مقابله افراد با این مقوله ها نیز وابستگی زیادی به فرهنگ آن جامعه دارد. اساسا معتای هر یک از تمردهای آزمون ها ارتباط مستقیمی با میزان تشابه بین أزمودنی و گروه نمونه هنجاریابی دارد. در صورتی که بین افراد با گروه مورد آزمایش و گروه نمونه هنجاریابی شباهتی وجود داشته باشد مقایسه و تشخیص امکان پذیر خواهد بود ( گراث، ۱۹۹۰).در طول چند دهه اخیر که ارزشیابی و سنجش پرخاشگری گسترش یافته است، پرسشنامه از متداول ترین روش های بررسی و اندازهگیری این نوع رفتار بوده است. در عین حال که پرسشنامه های متعددی در این زمینه در کشورهای اروپایی و آمریکایی ساخته شده است، به دلیل وجود تفاوت های فرهنگی بین کشور ایران و کشورهای سازنده این پرسشنامه ها ضرورت هنجارهایی آزمون ها و مقیاس های مختلف پرخاشگری احساس می شود.

در بحث از اهمیت و ضرورت هنجاریابی مقیاس خصومت و پرخاشگری نوجوانان به طور خلاصه به موارد زیر میتوان اشاره کرد:

۱٫­رواج و گسترش استفاده از مقیاس خصومت و پرخاشگری به دلیل وجود هنجار ایرانی.

۲. مقایسه نتایج به دست آمده از بررسی میزان اعتبار و روایی مقیاس خصومت و پرخاشگری در کشور های مختلف و ایران.

٣. کمبود و به تعبیری عدم وجود ایرانی استاندارد و متناسب با فرهنگ کشور ایران در زمینه خصومت و پرخاشگری در نوجوانان جهت انجام فعالیت های مشاوره ای درمانی و پژوهشی.

۴- با توجه به جمعیت جوان کشور ایران شناخت وضعیت روانی افراد به منظور شناسایی آنها و ارایه خدمات مشاوره ای تحصیلی، شغلی و گزینش آنها به وجود آید.

۵- می توان با نرم کردن آن در هنجار ایرانی در جهت کنترل اختلال پرخاشگری که زمینه اختلالات وسیعی از جمله اختلالات شخصیت ضد اجتماعی، اختلال مرزی و … است را کنترل کرد.

اهداف پژوهش

بی تردید شو ع پرخاشگری در میان نوجوانان، موجب نگرانی بسیاری از خانواده ها و اولیا و مربیان و مسئولین کشور است. گسترش روز افزون این ناهنجاری رفتاری در شکل های گوناگون بر زندگی فردی و اجتماعی انسان ها تاثیرات منفی گذاشته و آرامش و احساس امنی را مورد تهدید قرار می دهد. شاید بتوان گفت که یکی از علل بروز جنگ های خانمان سوز ،که همواره جوامع بشری از آن رنج می برد و خسارت های جبران ناپذیری در پی داشته و ادامه همان رفتارهای پرخاشگرانه دوران نوجوانی جنگ افروزان است. البته توجه به این نکته ضروری است که رفتار پرخاشگرانه همیشه نامطلوب نیست ، بلکه دارای حکمت هایی از جمله دفاع و دفع خطرائی است که بقا و ادامه زندگی را تهدید می کند، ولی اگر مهار نشود و به راه های صحیح هدایت نگردد، به صورت ابزار دفاعی موجب آسیب های جبران ناپذیری می شود مجامع علمی و خدمات روان شناختی جامعه ایران فاقد ابزارهای معتبری در جهت تشخیص های بالینی و روان سنجی بوده و به علت عدم تعیین اعتبار و هنجار آزمون های مورد استفاده از آزمون های غیر معتبر و با هنجارهای نامناسب استفاده می شود. بر این اساس هدف اصلی و کی از انجام این پژوهش هنجاریابی مقیاس خصومت و پرخاشگری در میان نوجوانان شهر سمنان و رابطه آن با ترتیب تولد است. اهداف جزئی این پژوهش عبارتند از: – فراهم آوردن و ارایه پرسش نامه معتبر و قابل اجرا برای سنجش خصومت و پرخاشگری . تجزیه و تحلیل سوال های مقیاس خصومت و پرخاشگری بر اساس نظریه کلاسیک د فراهم نمودن زمینه مناسب برای شناسایی تفاوت نوع پرخاشگری دختر و پسر و ارایه جداول نرم مربوط به گروه های مختلف جنسیتی

-تولید ابزار اندازه گیری به عنوان یک نتغیر آگاهی افزایانه و پیشگیرانه در آسیب های اجتماعی و روانی.

-مقایسه سطح پرخاشگری نوجوانان دارای ترتیب تولد.

سوالات پژوهش

-آیا مقیاس خصومت و پرخاشگری از اعتبار کافی برخوردار است؟

– آیا مقیاس خصومت و پرخاشگری از روایی کافی برخوردار است؟

– نرم مناسب براس سنجش این خصیصه چگونه است؟

– آیا بین پرهاشگری با ترتیب تولد رابطه وجود دارد؟

– مقیاس خصومت و پرخاشگری از چند عامل اشباع شده است؟

تعاریف متغیر ها و اصطلاحات

متغیرهای مورد بررسی این پژوهش، پرخاشگری، عملی بودن، اعتبار، رواہی، هنجاره هنجاریابی، و نظریه کلاسیک است.

تعریف نظری و مفهومی پرخاشگری

پرخاشگری عبارت است از حالت منفی ذهنی همراه با نقص ها و انحرافات شناختی و رفتارهای ناسازگارانه (اسکودسکی، کاسیو و گرمن، ۲۰۰۳).

رفتار پرخاشگرانه عبارت است از رفتار قابل مشاهده و پا قصد آسیب رسانی که پرخاشگری نیز نامیده می شود. (کریمی، ۱۳۸۴).

احساس پرخاشگرانه حالت هیجانی است که زیر بنای پرخاشگری و خصومت است که خشم نیز نامیده می شود.

خصومت به نگرشی پرخاشگرانه گفته می شود که باعث هدایت فرد به سوی رفتارهای پرخاشگرانه می شود. (کریمی، ۱۳۸۴).

تعریف عملیاتی خصومت و پرخاشگری در پژوهش حاضر منظور از خصومت و پرخاشگری نمره ای است که افراد در پرسش نامه خصومت و پرخاشگری سی شارپ به دست می آورند و بر اساس نمرات پرخاشگری آنها تعیین می شود.

عملی بودن

با آن که اعتبار و روایی از ویژگی های مهم هر آزمون و پرسشنامه ای به شمار می آیند، در صورت اجرا و استفاده از هر آزمونی باید برخی ملاحظات عملی را نیز در نظر گرفت. عملی بودن هر آزمون با عوامل متعددی مانند اقتصاد، سهولت کار برده و تفسیرپذیری ابزار سنجش سروکار دارد که معلوم می کند ابزار مورد نظر تا چه میزان جنبه اجرایی و عملی دارد (هومن،۱۳۸۴)..

اعتبار

اعتبار به دقت و صراحت روش اندازهگیری مربوط می شود. شاخص های اعتبار نشانه ثبات، قابلیت تکرار، و باز پدیدآوری ابزار اندازهگیری است. آنچه در مورد اعتبار پرسیده میشود درجه دقت انداز مگیری است و میخواهید بدانیم که اگر فردی را دو بار با روش مورد نظر بسنجیم نتایج به دست آمده با چه میزان دقتی تکرار می شود. به عبارت دیگر منظور از اعتبار وسیله انداز مگیری این است که اگر خصیصهای تو بار با یک وسیله در شرایط مشابه اندازه گرفته شود. نتایج حاصل تا چه حد مشایه، دقیق، پیش بینی پنیر، و قابل اعتماد است (هومن،۱۳۸۴).

روایی

سوالی که باید در مورد هر نوع روش سنجش پرسیده شود این است که آن روش تا چه حد روا است؟ در واقع با مطرح کردن این پرسش به دنبال این هستیم که بدانیم آیا ابزار سنجش آنچه را که باید می سنجد یا نه؟ مقصود از روایی مناسب بودن، بامنا بودن، و مفید بودن استنباطهای خاصی است که از روی نمره های آزمون به عمل می آید (هومن، ۱۳۸۴) .

هنجار