مصطفی کنعانی هستم، فارغ التحصیل تکنولوژی آموزشی در مقطع کارشناسی ارشد از دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه علامه طباطبائی در سال ۱۳۹۰، پایان نامه ی اینجانب تحت عنوان “بررسی تاثیر الگوی طراحی آموزشی انگیزشی کلر بر یادگیری و یادداری درس زبان انگلیسی” می باشد که در ادامه بخشی از آن را مطالعه می کنید:

دانشگاه علامه طباطبایی

دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی

پایان نامه کارشناسی ارشد در رشته تکنولوژی آموزشی

عنوان:

بررسی تاثیر الگوی طراحی آموزشی انگیزشی کلر بر یادگیری و یادداری درس زبان انگلیسی

استاد راهنما:

دکتر محمد حسن امیر تیموری

استاد مشاور:

دکتر داریوش نوروزی

دانشجو:

مصطفی کنعانی

۱۳۹۰

فهرست مطالب

عنوان

فصل اول: کلیات

مقدمه

بیان مسئله

اهمیت و ضرورت تحقیق

اهداف تحقیق

سؤالات تحقیق

فرضیه های تحقیق

تعریف مفاهیم و واژگان اختصاصی

فصل دوم: ادبیات و پیشینه تحقیق

عناصر مهم آموزش و پرورش

آموزش

یادگیری

بارداری

انگیزش

انگیزش درونی و بیرونی

انگیزش عمومی و اختصاصی

نظریه های انگیزشی

نظریه غریزه گرایی

نظریه رفتار گرایی

نظریه شناخت گرایی

نظریه انسان گرایی

نظریه انگیزش- بهداشت

نظریه اجتماعی فرهنگی

نظریه انگیزش پیشرفت

نظریه انتظار شرب در ارزش

نظریه نسبت دادن

نظریه ترس از موفقیت

نظر به انتظار معلم

نظریه تکلیف درگیری در برابر خود درگیری

نظریه یادگیری خودگردان

نظریه یادگیری اجتماعی

نظریه خود مختاری

نظریه کنترل اولیه در برابر کنترل ثانویه

نظریه شناختی – اجتماعی

طراحی آموزشی

سطوح طراحی آموزشی

الگوهای طراحی آموزشی

الگوی جیمز براون

الگوی موریسون، روس، و کمپ

الگوی انستیتوی توسعه ی آموزشی

الگوی روش تهیه برنامه های آموزشی ضمن خدمت

الگوی آموزش معیاری

الگوی گانیه و بریگز

الگوی مریل (نظریه نمایش اجزا)

الگوی رایگلوث (نظریه شرح و بسط )

الگوی دیک و کاری

الگوی طراحی محیط های ساختن گرا

الگوی طراحی آموزشی انگیزشی کلر

آموزش زبان

آموزش زبان انگلیسی

پژوهش های انجام شده

فصل سوم: روش تحقیق

روش تحقیق

جامعه

نمونه و روش نمونه گیری

ابزار های تحقیق

پایایی ابزارها

روایی ابزارها

روش اجرا

مفروضات تحلیل واریانس و آزمون آن ها

فصل چهارم: پردازش داده ها

تجزیه و تحلیل داده ها

توصیف آماری متغیرهای پژوهش

تحلیل استنباطی داده ها

بررسی فرضیه اول

بررسی فرضیه دوم

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

بحث و نتیجه گیری

پیشنهادات

محدودیت ها

فهرست منابع

پیوست ها

چکیده:

هدف این تحقیق بررسی تأثیر الگوی طراحی آموزشی انگیزشی کلر بر یادگیری و پایداری درس زبان انگلیسی می باشد. به همین منظور سؤال اصلی تحقیق به این گونه مطرح گردید که آیا استفاده از الگوی طراحی آموزشی انگیزشی کلر سیب یادگیری و یادداری درس زبان انگلیسی می شود؟ به دنبال این سؤال تعداد هشت فرضیه مطرح گردید که در آن تأثیر به کار گیری طراحی آموزشی انگیزشی کلر بر هشت متغیر شامل: یادگیری مهارت خواندن، یادداری مهارت خواندن، یادگیری مهارت نوشتن، یادداری مهارت نوشتن، یادگیری قواعد دستوری، یادداری قواعد دستوری، یادگیری معنی واژگان، و یادداری معنی واژگان درس زبان انگلیسی بررسی شد. تعداد ۵۰ نفر از دانش آموزان پسر دوم راهنمایی از دانش آموزان ناحیه یک کرج در سال تحصیلی ۹۰ – ۱۳۸۹ به صورت تصادفی در دو گروه (گروه کنترل ۲۷ نفر و گروه آزمایش ۲۳ نفر) قرار گرفتند. در یک گروه الگوی طراحی گلر به کار گرفته شد و در گروه دیگر این الگو به کار گرفته نشد. از هر دو گروه پیش آزمون و پس آزمون به عمل آمد و پس آزمون دوم بارداری بعد از ۲۱ روز از آخرین جلسه آموزشی انجام شد. داده های به دست آمده از این تحقیقات با استفاده از آزمون تفاضل ماتوا مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفتند در نهایت جهت بررسی میزان تأثیر متغیر مستقل بر وابسته از اندازه اثر استفاده شد. برای محاسبه اندازه اثر از فرمول کوهن و برای تفسیر آن نیز از جدول کوهن استفاده گردید. هشت فرضیه پژوهشی در قالب دو فرضیه اساسی به صورت زیر قرار گرفت.فرضیه اول) استفاده از الگوی طراحی آموزشی انگیزشی کلر سبب یادگیری مهارت خواندن، نوشتن، قواعد دستوری ، و وازگان درس زبان انگلیسی می شود.پس از حذف اثر پیش آزمون، تأثیر آموزش الگوی طراحی آموزشی انگیزشی کار بر یادگیری مهارت خواندن، نوشتن، قواعد دستوری و واژگان دانش آموزان در درس زبان انگلیسی با احتمال ۹۹ در صد حمایت لازم را دریافت کرد ( ۰۱ /۰ >P)، اندازه اثر برای متغیر های یادگیری به صورت زیر به دست آمد. یادگیری خواندن ( ۱۵ / ۱)، یادگیری نوشتن ( ۰۹ / ۱)، یادگیری قواعد دستوری ( ۳۳/ ۱)، و یادگیری واژگان (۹۰/۱). فرضیه دوم) استفاده از الگوی طراحی آموزشی انگیزشی کلر سبب پایداری مهارت خواندن، نوشتن، قواعد دستوری ، و واژگان درس زبان انگلیسی می شود. نتایج نشان می دهد از نظر آماری بین دو گروه کنترل و آزمایش در نمرات پادداری خواندن، نوشتن، قواعد دستوری ، و واژگان درس زبان انگلیسی تفاوت معنادار وجود دارد. اندازه اثر برای متغیر های بارداری به صورت زیر به دست آمد. یادداری خواندن (۵۶/۰)، یادداری نوشتن (۳۲/۱)، یادداری قواعد دستوری (۲۴/۱)، و یادداری واژگان (۶۳/۱).

واژگان کلیدی: طراحی آموزشی، انگیزش، الگوی طراحی کلر، اندازه اثر.

فصل اول: کلیات پژوهش

مقدمه

آموزش و یادگیری را به روشهای گوناگونی تعریف کرده اند. شعبانی (۱۳۷۹)، می گوید “تدریس عبارت است از تعامل با رفتار متقابل معلم و شاگرد بر اساس طراحی منظم و هدفدار معلم برای ایجاد تغییر در رفتار شاگرد” (ص ۱۰۴). یادگیری هم مانند آموزش از زوایای متفاوتی مورد بررسی قرار گرفته شده، و تعاریف متعددی برای آن آمده است. یکی از متداول ترین تعریف های یادگیری به این صورت آمده است “یادگیری به فرایند ایجاد تغییر نسبتا پایدار در رفتار و یا توان رفتاری که حاصل تجربه است گفته می شود. نمی توان آن را به حالت های موفتی بدن مانند آنچه بر اثر بیماری، خستگی و با مصرف داروها پدید می آید نسبت داد” (سیف، ۱۳۸۸، ص ۲۸). هر عمل و فعلی که از انسان سر می زند، به دنبال نیرویی می باشد که موجب بروز آن عمل و رفتار می شود. به این نیروی درونی انگیزش می گوییم. انگیزش یکی از عناصر بسیار مهم در انجام کارها می باشد. “انگیزش آن نیروی پنهانی درونی ماست که ما را وا می دارد تا به طریق خاصی رفتار کنیم. این نیرو، گاهی اوقات کاملا غریزی و در مواردی دیگر ناشی از یک تصمیم عقلانی است؛ اما در اکثر مواقع مخلوطی از هر دو روند است” (دیویس، ۱۳۷۳، ص ۲۳۷). انگیزش مانند هوش بک سازه فرضی است، که با توجه به رفتار انسانها معنی دار می شود. با توجه به دو ویژگی جهت و شدت رفتار انسان ها در یک موضوع تعریف می گردد. در بعد جهت و شدت باعث تفاوت انگیزش دانش آموزان از یکدیگر می شود. واژه انگیزش ماهیتا معنی عملی کمی دارد( کدیور، ۱۳۸۵، ص ۱۹۶).”انگیزش به نیروی ایجاد کننده، نگهدارنده و هدایت کننده رفتار گفته می شود” (سیف، ۱۳۸۸، ص ۲۳۰). با توجه به این مطلب می فهمیم که انگیزش نه تنها باعث ایجاد یک رفتار می شود بلکه باعث می شود این رفتار دوام هم داشته باشد. یادگیری هم مانند سایر رفتارهای انسان با انگیزش رابطه مستقیم دارد. به نظر می رسد یک رابطه مستقیم بین یادگیری و انگیزش وجود دارد. تا یک حد معینی هر چه مقدار انگیزش یاد گیرندگان بیشتر شود، میزان توجه به درس و یادگیری تیز بیشتر خواهد شد آموزش معطوف به معلم و یادگیری معطوف به یادگیرنده است. برای اینکه یادگیرنده بهتر به اهداف آموزشی دست یابد، معلم باید شرایط یادگیری مناسب را فراهم نماید. باید شرایطی فراهم شود که در آن یادگیری موثر اتفاق بیفتد و این در صورتی ممکن است که یادگیرندگان به طور خودجوش به دنبال یادگیری باشند. فراهم آمدن چنین شرایطی به صورت اتفاقی و خود به خودی بوجود نمی آید، بلکه باید دست اندر کاران آموزشی با طراحی آموزشی آشنا باشند و با بکارگیری اصول آن قبل از آموزش پیش بینی های لازم را انجام بدهند. هر گاه برای آموزش یک موضوع خاص از قبل به تهیه یک نقشه اهتمام بورزیم در حقیقت طراحی آموزشی کرده ایم. “طراحی آموزشی را می توان تجویز یا پیش بینی روشهای مطلوب آموزشی برای نیل به تغییرات مورد نظر در دانش ها، مهارت ها و عواطف شاگردان دانست ( الشین’، پولاک، رایگلوث، مقدمه مترجم ص ۵). معمولا برای این که بتوانیم طراحی آموزشی را به درستی انجام بدهیم، به سراغ الگوها می رویم و با توجه به هدف مورد نظر یک الگو را انتخاب می کنیم. برای طراحی آموزشی انواع مختلفی از الگوهای طراحی آموزشی بوجود آمده اند که هر یک با توجه به شرایط خاصی مورد استفاده قرار می گیرند. الگو، نقشه کلی انجام کاری است که بنا بر مقتضیات وضعیت و جزئیات اجرایی، می توان در آن ثغپرانی ایجاد کرد. الگو بر حسب نوع کار، انواع مختلفی دارد از (فردانش ، ۱۳۸۴، ص ۵۴). برای انجام کار به صورت سیستماتیک و نظام مند باید از یک نقشه کلی پیروی کنیم. فعالیت ها را یکی پس از دیگری انجام بدهیم تا به نتیجه لازم برسیم. می توانیم با توجه به هدف، منابع، شرایط، مخاطبان، و ، یک الگوی مناسب را بکار بگیریم. الگوها همان طور که از نامشان مشهود است، نقشه کار با طرح از پیش تعیین شده فعالیت هایی است که طراح آموزشی باید در شرایط متفاوت از آن پیروی کند تا به نتایج مورد نظر دست یابد. از آن جا که نتایج، شرایط و روشهای بی شماری را می توان فصد کرد که در انواع موقعیت ها آموزشی وجود دارد، بنابر این الگوهای طراحی آموزشی نیز بسیار متنوع و متعددند” لشین و همکاران، ۱۳۸۴، ص ۱۵). یکی از این الگوهای مهم. الگوی طراحی آموزشی انگیزشی کلر است که به کار گیری آن احتمالا می تواند موجب ایجاد انگیزش و یادگیری بیشتر شود.

بیان مسأله

در دوره راهنمایی تحصیلی دانش آموزان زیادی را می بینیم که تمایل دارند به بهانه های زیادی از ورود به کلاس درس طفره بروند، دوست دارند وقت خود را در محیط هایی غیر از کلاس درس سپری کنند. این جانب در طول مدتی که مشغول آموزش و تدریس در مدارس راهنمایی بوده ام، به وقور با چنین دانش آموزانی مواجه شده ام. این رفتارها نشان از فقدان انگیزش لازم برای یادگیری آن درس در نزد دانش آموزان می باشد. به طور کلی از آن جا که انگیزش یکی از مهم ترین عوامل در یادگیری انسان ها می باشد، آموزش و در نتیجه پادگیری زبان انگلیسی هم از این قاعده مستثنی نیست، باید تلاش کنیم تا انگیزش دانش آموزان را برای یادگیری افزایش دهیم، باید طوری آموزش را طراحی کنیم و از الگوهایی استفاده نماییم که انگیزش یاد گیری در دانش آموزان را افزایش دهد برای ایجاد انگیزش الگوهای زیادی وجود دارد. یکی از الگوهای بسیار موثر و مشهور در زمینه ایجاد انگیزش یادگیری دانش آموزان در این حبله طراحی آموزشی انگیزشی کلر می باشد. جان کلر در ۱۹۸۳ الگوی طراحی آموزشی انگیزشی را مطرح کرد. هدف از اجرای آن ایجاد انگیزش در یادگیرندگان برای یادگیری بیشتر است این الگو چهار مرحله دارد، گلر معتقد است که اگر چهار عامل علاقه”، ارتباط، اطمینان و رضایت را در طراحی آموزشی بکار گیریم موجب انگیزش در یادگیرندگان خواهد شد بکار گیری این طرح در آموزش زبان هم احتمالا می تواند بسیاری از مشکلات کم علاقگی و افت تحصیلی دانش آموزان در این درس را برطرف نماید. می خواهم در این تحقیق این الگو را در طراحی درس زبان انگلیسی بکار گیرم و ببینم آیا، به کار گیری این طرح بر یادگیری و یادداری درس زبان انگلیسی مؤثر است یا خیر؟

اهمیت و ضرورت تحقیق

یادگیری به تغییرات نسبتا پایداری گفته می شود که بر اثر تجربه در رفتار پادگیرنده ایجاد می شود. پادداری هم به مقدار زمانی بستگی دارد که اطلاعات یاد گرفته شده در ذهن یادگیرنده باقی می ماند. برای یادگیری باید شرایطی را فراهم ساخت، تا آموزش باعث یادگیری مؤثر شود. برای یادگیری مؤثر با توجه به شرایط و هدف مورد نظر باید یکی از الگوهای آموزشی را انتخاب کرد. با توجه به اینکه یکی از عوامل بسیار مؤثر در یادگیری و پادداری انگیزش می باشد، برای افزایش انگیزش باد گیری می توان الگوی متناسب با این هدف یعنی الگوی آموزشی انگیزشی کار را بکار بست تا مشخص شود که طراحی آموزشی انگیزشی تا چه حدی می تواند بر پیشرفت تحصیلی اثر بگذارد دانش آموزانی که انگیزش لازم را ندارند از آموزش زیاد بهره می برند. از طرفی معمولا در برنامه های آموزشی و طراحی های درسی کم تر به این موضوع توجه می شود. پرداختن به انگیزش در محیط های آموزشی معمولا در حد بررسی نتایج و توصیه ها می باشد که این مسأله کافی نیست، بلکه باید معلمان نتایج این تحقیقات را در فعالیت های آموزشی خود بکار گیرند سالانه در کشور هزینه های هنگفتی برای آموزش و پرورش صرف می شود. یکی از برنامه های اصلی مدارس درس زبان انگلیسی می باشد، درس زبان از همان سال اول راهنمایی به بعد در حوزه دروس مدارس گنجانده می شود. اما متأسفانه اکثر دانش آموزان به اهداف پیش بینی شده نمی رسند و این درس را به خوبی یاد نمی گیرند. تجربه ی چندین ساله این جانب در عرصه ی آموزش حاکی از آن است که دانش آموزان به درس زبان توجه زیادی نشان نمی دهند و این درس را خیلی خشک و انعطاف ناپذیر می پندارند. این مسائل می تواند بر اثر عدم کاربرد طراحی آموزشی انگیزشی در آموزش برای یادگیری این درس باشد. باید تحقیق در زمینه تأثیر بکار گیری طراحی آموزشی انگیزشی کلر صورت بگیرد تا در صورت مشخص شدن اثر آن در کلاس درس در طراحی دروس بیشتر به آن توجه شود. مطالب دیگر این که، معمولا اکثر دست اندر کاران آموزش اذعان دارند که یک رابطه مستقیم بین پیشرفت تحصیلی و انگیزش وجود دارد. بسیار مشاهده می شود که با وجود فراهم بودن تمام شرایط آموزشی مانند کلاس، کتاب، معلم، مدرسه و سد باز هم یادگیری آنچنان که باید اتفاق نمی افتد. این مشکل احتمالا بیشتر به انگیزش دانش آموزان مربوط می شود، که معمولا در طراحی های آموزشی کمتر به آن توجه می شود. شاید الگوی طراحی انگیزشی کلر بتواند در این زمینه راهگشا باشد.با توجه به الگوی کلر چنانچه مشخص شود که مشکل یادگیری دانش آموزان مربوط به انگیزش آنان است. باید فعالیت هایی را تدبیر کرد که باعث افزایش عوامل دخیل در انگیزش و در نتیجه یادگیری و پایداری بیشتر شود. این عوامل همانطور که در الگوی کلر آمده، چهار مورد علاقه، ارتباط، اطمینان و رضایت می باشد. در این تحقیق این چهار عامل را در طراحی آموزشی درس زبان انگلیسی به کار خواهم گرفت و اثر آن را بررسی خواهم کرد. چنانچه فرضیه های این تحقیق ثایت شونده نتایج آن می تواند بسیاری از دشواری های موجود را از سر راه آموزش زبان بردارد.

اهداف تحقیق

هدف کلی

بررسی تأثیر الگوی طراحی آموزشی انگیزشی کلر بر یادگیری و یادداری درس زبان انگلیسی اهداف جزئی

بررسی تأثیر الگوی طراحی آموزشی انگیزشی کلر بر یادگیری و یادداری مهارت خواندن درس زبان انگلیسی.

بررسی تأثیر الگوی طراحی آموزشی انگیزشی کلر بر یادگیری و یادداری مهارت نوشتن درس زبان انگلیسی

بررسی تأثیر الگوی طراحی آموزشی انگیزشی بر یادگیری و یادداری قواعد دستوری درس زبان انگلیسی

بررسی تأثیر الگوی طراحی آموزشی انگیزشی کلر بر یادگیری و یادداری معنی واژگان درس زبان انگلیسی

سوالات تحقیق

سوال کلی

آیا استفاده از الگوی طراحی آموزشی انگیزشی کلر سیب یادگیری و یادداری درس زبان انگلیسی می شود؟

سؤالات جزئی

آیا استفاده از الگوی طراحی آموزشی انگیزشی کلر سبب یادگیری مهارت خواندن درس زبان انگلیسی می شود؟

آیا استفاده از الگوی طراحی آموزشی انگیزشی کلر سبب یادداری مهارت خواندن درس زبان انگلیسی می شود؟

آیا استفاده از الگوی طراحی آموزشی انگیزشی کلر سیب یادگیری مهارت نوشتن درس زبان انگلیسی می

شود؟

آیا استفاده از الگوی طراحی آموزشی انگیزشی کلر سبب یادداری مهارت نوشتن درس زبان انگلیسی می شود؟

آیا استفاده از الگوی طراحی آموزشی انگیزشی کلر سیب یادگیری قواعد دستوری درس زبان انگلیسی می شود؟

آیا استفاده از الگوی طراحی آموزشی انگیزشی کلر سبب یادداری قواعد دستوری درس زبان انگلیسی می

شود؟

آیا استفاده از الگوی طراحی آموزشی انگیزشی کلر سیب یادگیری معنی واژگان درس زبان انگلیسی می شود؟

آیا استفاده از الگوی طراحی آموزشی انگیزشی کلر سیب یادداری معنی واژگان درس زبان انگلیسی می شود؟