پروانه خنجری هستم، فارغ التحصیل روانشناسی در مقطع کارشناسی ارشد از دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید بهشتی در سال ۱۳۹۰، پایان نامه ی اینجانب تحت عنوان “رابطه بین هوش معنوی و هوش اجتماعی و ارتباط این دو متغیر با احقاق جنسی در معلمان زن متاهل در مدارس دخترانه شهر تهران” می باشد که در ادامه بخشی از آن را مطالعه می کنید:
دانشگاه شهید بهشتی
دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی
پایاننامه کارشناسی ارشد
عنوان:
رابطه بین هوش معنوی و هوش اجتماعی و ارتباط این دو متغیر با احقاق جنسی در معلمان زن متاهل در مدارس دخترانه شهر تهران
استاد راهنما:
دکتر ابوالقاسم خوش کنش
استاد مشاور: دکتر محمود حیدری
اساتید داور:
خانم لادن منصور
آقای دکتر سعید قنبری
دانشجو:
پروانه خنجری
بهمن ۱۳۹۰
چکیده:
جرأت ورزی یا احقاق جنسی، یک احساس روانی – اجتماعی نسبت به ادراک فرد و یا تفسیر شخص در مورد نحوه ای که احساساتشان را در روابط زناشویی ابراز می کنند، است. در رابطه با احقاق جنسی دو دسته از تعاریف وجود دارد. یک دسته که به گونهای بیانگر رفتارهایی با هدف کسب لذت در فرد است (در جهت گرفتن لذت جنسی بیشتر و حق جنسی خود) و دسته دوم به گونهای رفتارهای اجتنابی و توانایی رد کردن آنچه که فرد در رابطه جنسی از آنها اجتناب میکند، را بیان میکند. این نوع احقاق به دنبال رفتارهای جنسی با تمرکز بر و بیماریهای جنسی مسری است. توجه به امور معنوی خصوصاً HIV امنیت جنسی، از قبیل بارداری، ابتلا به هوش معنوی در کنار هوش اجتماعی میتواند نقش بسزایی در فهم رفتارهای جنسی و نیز میزان رضایت جنسی زوج ها داشته باشد. همچنین ارضاء صحیح جنسی میتواند با افزایش و تکامل معنویت و سازگاری اجتماعی زوجها در ارتباط باشد. اهداف از پژوهش حاضر شناخت عوامل مرتبط با احقاق جنسی در زنان؛ و همچنین تعیین نقش سازههای هوش معنوی و هوش اجتماعی در پیشبینی میزان احقاق جنسی در زنان بود. جامعه پژوهشی معلمان زن متاهل شاغل در مدارس دخترانه شهر تهران است، که به روش نمونه گیری تصادفی خوشهای چند مرحلهای ۳۰۰ نفر از ۵ منطقه تهران انتخاب شدند و به پرسشنامههای هوش معنوی، هوش اجتماعی و احقاق جنسی پاسخ دادند. دادههای جمع آوری شده با روشهای آماری ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل واریانس و رگرسیون چند متغیره تجزیه و تحلیل شدند. نتایج پژوهش نشان داد که بین هوش معنوی و هوش اجتماعی با احقاق جنسی ارتباط معناداری وجود دارد. همچنین مشاهده شد که احقاق جنسی با همه خرده مقیاسهای هوش معنوی و هوش اجتماعی رابطهی معنادار و مستقیم دارد. تنها در خرده مقیاس آسانگیری از هوش اجتماعی با احقاق جنسی رابطه معناداری یافت نشد. نتایج پژوهش موید ارتباط هوش معنوی و هوش اجتماعی با احقاق جنسی میباشد، لذا میتوان نقش پیشبینی کنندهی هوش معنوی و هوش اجتماعی را در احقاق و یا عدم احقاق جنسی زنان، در تبیین عوامل موثر در این سازه مورد توجه قرار داد.
کلید واژه ها: احقاق جنسی، هوش معنوی، هوش اجتماعی
فهرست مطالب
عنوان صفحه
تشکر و قدردانی الف
چکیده و
فهرست مطاب و
فهرست جداول ل
فهرست شکلها و نموادارها ن
فصل اول: کلیات پژوهش
۱-۱ مقدمه ۲
۱-۲ بیان مساله ۶
۱-۳ ضرورت و اهمیت پژوهش ۱۳
۱-۴ هدفهای انجام پژوهش ۱۳
سایر متخصصان
جواد صادقی ویدیو آموزشی جواد صادقی روانشناس در مورد ریلکسیشن جکوبسنمن جواد صادقی روانشناس بالینی با سال ها تجربه و تخصص در زمینه روابط عاطفی و زوج درمانی و روانشناسی هستم که سوابق پژوهشی، علمی و تخصصی بنده شامل: جواد صادقی روانشناس بالینی دانشجوی دکترای روانشناسی بالینی، ارشد روانشناسی بالینی با سابقه…
مرکز مشاوره و روان شناسی ستاره ایرانیان مرکز مشاوره و روان شناسی ستاره ایرانیان با مدیریت جناب دکتر یاسر دادخواه و همراه با برجسته ترین و مجرب ترین متخصصان اعصاب و روان، روانسنج، مشاور و روان شناس آماده ی ارائه ی مؤثرترین و بهترین خدمات به شما هموطنان گرامی می باشد. مرکز مشاوره و روانشناسی ستاره ایرانیان…
دکتر یاسر دادخواه دکتر یاسر دادخواه مشاور و مدرس دانشگاه، مدرس کارگاه های مشاوره ای فردی و گروهی، مدرس دوره های زوج درمانی و خانواده درمانی شناختی، مشاوره و استعدادیابی تحصیلی و شغلی و مدرس کشوری نرم افزارهای نوروسایکولوژیک می باشد. سوابق علمی دکتر دادخواه دکترای علوم اعصاب شناختی از پژوهشکده علوم شناختی (IRICSS (Institute for Cognitive Science Studies…
سعید حسین خواه سعید حسین خواه هستم، فارغ التحصیل روانشناسی عمومی در مقطع کارشناسی ارشددانشگاه ازاد اسلامی تهران ملارد 1395، پایان نامه ی اینجانب تحت عنوان “اثر بخشی قصه درمانی برای افزایش عزت نفس و خوشبینی کودکان دارای والدین معتاد” می باشد که در ادامه بخشی از آن را مطالعه می کنی
دکتر پروانه قلی پور دکتر پروانه قلی پور من دکتر پروانه قلی پور هستم و به صورت تخصصی در زمینه های خانواده درمانی، ازدواج و مشاوره فردی جهت درمان اختلالات بالینی فعالیت دارم. پروانه سازمان نظام روانشناسی و جزء مشاوران برتر کلینیک ستاره ایرانیان با بیش از 15 سال سابقه می باشم. آدرس و…
جدول (۴-۱۶) نتایج ماتریس همبستگی پیرسون بین عامل بازشناسی چهره ها با احقاق جنسی ۱۴۶
جدول (۴-۱۷) نتایج ماتریس همبستگی پیرسون بین عامل راه حل مداری با احقاق جنسی ۱۴۷
جدول (۴-۱۸) نتایج ماتریس همبستگی پیرسون بین عامل سازگاری اجتماعی با احقاق جنسی ۱۴۸
جدول (۴-۱۹) نتایج ماتریس همبستگی پیرسون بین عامل همدلی با احقاق جنسی ۱۴۹
جدول (۴-۲۰) نتایج ماتریس همبستگی پیرسون بین عامل مدارا کردن با احقاق جنسی ۱۵۰
جدول (۴-۲۱) نتایج ماتریس همبستگی پیرسون بین عامل آسان گیری با احقاق جنسی ۱۵۱
جدول (۴-۲۲) نتایج تحلیل واریانس برای اعتبار معادله رگرسیون چند متغیره احقاق جنسی از روی مولفه های هوش اجتماعی ۱۵۲
جدول (۴-۲۳) نتایج ضرایب رگرسیون چندگانه احقاق جنسی از مولفه های هوش اجتماعی ۱۵۲
جدول (۴-۲۴) نتایج ماتریس همبستگی پیرسون در مورد رابطه بین سن و هوش معنوی ۱۵۴
جدول (۴-۲۵) نتایج ماتریس همبستگی پیرسون در مورد رابطه بین سن و مدت ازدواج با هوش اجتماعی ۱۵۶
جدول (۴-۲۶) نتایج ماتریس همبستگی پیرسون در مورد رابطه بین مدت ازدواج با احقاق جنسی ۱۵۷
جدول (۴-۲۷) نتایج تحلیل رگرسیون چند متغیره احقاق جنسی از روی مولفه های سن، مدت ازدواج، هوش معنوی و هوش اجتماعی ۱۵۸
جدول (۴-۲۸) نتایج ضرایب رگرسیون چند گانه احقاق جنسی از روی مولفه های سن، مدت ازدواج، هوش معنوی و هوش اجتماعی ۱۵۹
جدول (۴-۲۹) نتایج تحلیل واریانس چند متغیره در مورد مقایسه هوش معنوی افراد نمونه به تفکیک مدرک تحصیلی ۱۶۰
جدول (۴-۳۰) نتایج آزمون تعقیبی شفه در مقایسه هوش معنوی به تفکیک مدرک تحصیلی ۱۶۱
جدول (۴-۳۱) نتایج تحلیل واریانس جند متغیره در مورد مقایسه هوش اجتماعی افراد نمونه به تفکیک مدرک تحصیلی ۱۶۲
جدول (۴-۳۲) نتایج آزمون تعقیبی شفه در مقایسه هوش اجتماعی به تفکیک مدرک تحصیلی ۱۶۳
جدول (۴-۳۳) نتایج تحلیل واریانس یکراهه در مقایسه احقاق جنسی به تفکیک مدرک تحصیلی ۱۶۴
جدول (۴-۳۴) نتایج آزمون تعقیبی شفه در مقایسه احقاق جنسی به تفکیک مدرک تحصیلی ۱۶۴
جدول (۴-۳۵) نتایج تحلیل واریانس چند متغیره در مورد مقایسه هوش معنوی افراد نمونه به تفکیک رشته تحصیلی ۱۶۵
جدول (۴-۳۶) نتایج تحلیل واریانس چند متغیره در مورد مقایسه هوش اجتماعی افراد نمونه به تفکیک رشته تحصیلی ۱۶۶
جدول (۴-۳۷) نتایج تحلیل واریانس یکراهه در مقایسه احقاق جنسی به تفکیک رشته تحصیلی ۱۶۷
فهرست شکلها و نموارها صفحه
نمودار ۱٫ درصد آزمودنیها به تفکیک رشته تحصیلی ۱۳۳
نمودار ۲٫ درصد آزمودنیها به تفکیک میزان تحصیلات ۱۳۴
شکل (۲-۱) ارتباط متقابل هوش هیجانی و هوش معنوی ۳۹
شکل (۲-۲) سلسله مراتب نیازهای انسان از دیدگاه مزلو ۴۱
شکل (۲-۳) سلسه مراتب نیازهای انسان از دیدگاه هوش معنوی ۴۱
شکل (۲-۴) تعامل انواع هوش از دیدگاه ویگلزورث ۴۱
فصل اول: کلیات پژوهش
فصل اول
۱-۱ مقدمه
هوش[۱] مفهومی است که از دیرباز، آدمی به تفحص و پژوهش در مورد ابعاد، ویژگیها و انواع آن علاقمند بوده است و تعاریف متعددی از هوش ارائه داده است.وکسلر[۲] هوش را اینگونه تعریف میکند: توانایی عمومی فرد برای اینکه بتواند بطور هدفمندی عمل کرده، به طور منطقی فکر کند، به طور مؤثری با محیط پیرامون خود ارتباط برقرار کند. مفهوم هوش به دلیل انتزاعی بودن در طول سالها دستخوش تغییر بوده است. اکثر پژوهشگران هوش را مجموعه ویژگیها و استعدادهایی میدانند که بهطور مستقیم قابل مشاهده نیستند، برخی آنرا یک استعداد کلی میدانند و برخی معتقد به انواع هوش هستند (گنجی، ۱۳۸۳).در تعریف هوش از راهکارهایی برای انطباق و سازگاری صحبت می شود که می توان گفت معنویت[۳] علاوه بر متعالی کردن کردار انسان، یکی از متغیرهای مهم در تسهیل فرایند آرام بخشی و نیز از راهبردهای انطباقیاساسی در دستیابی به هدف است و آن را آسانتر می کند (امونز[۴] ، ۲۰۰۰).این هدف به نوعی آماده سازی درونی انسان برای توسعه عملکرد عناصر شناختی و حتی فراشناختی است(امونز، ۲۰۰۰ ). لذا به لحاظ ارزشی که هوش معنوی داراست، کارکرد آن مورد ارزیابی بیشتر قرار می گیرد.مفهوم هوش معنوی[۵] در ادبیات آکادمیک روانشناسی برای اولین بار در سال ۱۹۹۶ توسط استیونس[۶] مطرح شد. گاردنر در سال ۲۰۰۳ هوش معنوی را در کنار هوش هستیگرا و هوش وجودی[۷] زیر مجموعه هوش طبیعت گرا[۸] بیان کرد. هر چند او هنوز وجود هوش معنوی را به لحاظ کمی دقیقاً تصدیق نکرده ولی بیان داشته است که هوش معنوی یک سازه معقول میباشد (سهرابی، ۱۳۸۸)تعاریف بسیار متعددی از هوش معنوی بیان شده است که میتوان گفت بیانگر مجموعهای از تواناییها، ظرفیتها و منابع معنوی میباشد که کاربست آنها در زندگی روزانه میتواند موجب افزایش انواع ظرفیتها و انطباق پذیری فرد شود. در تعریفهای موجود از هوش معنوی، به ویژه بر نقش آن در حل مسائل وجودی و یافتن معنا و هدف در اعمال و رویدادهای زندگی روزمره تأکید شده است (زوهر و مارشال[۹] ، ۲۰۰۰ ؛ به نقل از سهرابی، ۱۳۸۷).پس هوش معنوی کاربرد انطباقی اطلاعات معنوی در جهت حل مساله در زندگی روزانه و فرایند دست یابی به هدف میباشد (امونز، ۲۰۰۰).هوش معنوی در برگیرنده ویژگیهایی چون صداقت، گذشت و روشی روشن بینانه و به دور از تعصب در برخورد با مشکلات و حوادث زندگی است (واگان[۱۰]، ۲۰۰۲).مؤلفه های تشکیل دهنده هوش معنوی را روانشناسان به گونههای متفاوتی تقسیم بندی کرده اند؛ از بین میتوان به کارهای زوهر و مارشال (۲۰۰۰)، سیسک[۱۱] (۲۰۰۰۱)، اسمیت[۱۲] (۲۰۰۵) آمرام[۱۳] (۲۰۰۷) اشاره کرد.سیسک (۲۰۰۱) سازههای هوش معنوی عبارتند از:الف، دانش درونی[۱۴] ؛ ب، شهود عمیق[۱۵]؛ ج، یکی شدن با طبیعت و جهان[۱۶]؛ د، حل مسئله[۱۷]به طور کلی میتوان گفت انعطاف پذیری، خودآگاهی، حل مسئله و درک عمیق جزء عوامل اصلی تشکیل دهنده هوش معنوی به شمار میروند. اما هوش معنوی از دیدگاه مارشال و زوهر (۲۰۰۲) علاوه بر سازههای فوق با واسطه گری، حرکت اجتماعی و تقابل و تعامل با دیگران، برای خود تعیین مسیر مینماید و به عنوان زمینهای برای فعالیت، نیاز به هوش اجتماعی دارد تا اثر بخش شود.هوش اجتماعی[۱۸] بخش عمدهای از دانش ما درباره اثر بخشی انسان را شکل میدهد، که توانایی مدارا کردن با دیگران و یا تحت تأثیر قرار دادن آنان و هر چه بهتر انجام دادن کارها را نیز در بر میگیرد (آلبرشت[۱۹]، ۲۰۰۴).همچنین استرنبرگ[۲۰] و گاردنر نیز در سال ۱۹۸۰ بیان کردد برای توصیف ویژگیهای یک فرد باهوش باید مهارتهای اجتماعی را بخشی از ویژگیهای او در نظر گرفت (باقری، ۱۳۸۸).به طوری که ثرندایک در سال ۱۹۳۷ هوش اجتماعی را توانایی درفهم و کنترل دیگران تعریف کرد و به طور کلی میتوان گفت هوش اجتماعی عبارت است از توانایی در فهم احساسات و افکار و رفتار اشخاص در موقعیتهای بین فردی و یا در یک کلمه دانش درونی است (مارلو[۲۱]، ۱۹۸۶؛ به نقل از عرب، ۱۳۸۸).علاوه بر این جاچنیو[۲۲] (۲۰۰۸) هوش اجتماعی را به دو بخش مهم:
الف) رفتار دیگران و چیره شدن بر رفتار دیگران،
ب) از پس رفتار دیگران برآمدن؛ تقسیم کرد.
پس میتوان نتیجه گرفت هوش اجتماعی نه تنها موجب فهم رفتار و احساسات دیگران میشود، بلکه توانایی مدیریت و کنارآمدن با رفتار دیگران نیز میشود.گلمن[۲۳] (۲۰۰۶) هوش اجتماعی را دارای دو مقوله گسترده یعنی آگاهی اجتماعی و توانایی اجتماعی میداند. آگاهی اجتماعی شامل: همدلی آغازین، هماهنگی، دقت و شناخت اجتماعی میشود و توانایی اجتماعی شامل: تناسب و هماهنگی، بیان احساسات خود، نفوذ و علاقه میباشد.ازدواج و زندگی زناشویی یکی از حیطههای مهم اجتماعی و وسیلهای برای ابراز هیجان و توجه به ابراز هیجانات دیگران و مسالهای بین فردی میباشد، به همین دلیل رضایت زناشویی محور بسیاری از پژوهشهای روانشناسان و خانواده درمانگران در سالهای اخیر بوده است. ابعاد و مسائل مختلفی رضایت زناشویی را تحت تأثیر قرار میدهند؛ یکی از این متغیرها سازه روانشناختی احقاق جنسی[۲۴] میباشد که بیشتر مورد توجه درمانگران و پژوهشگران روانی – جنسی[۲۵] بوده است.احقاق جنسی به عنوان توانایی فرد در آغاز کردن فعالیتهای جنسی در هنگام نیاز، ممانعت از فعالیتهای جنسی ناخواسته، حفظ خویشتن از بارداری ناخواسته و بیماریهای جنسی مسری تعریف شده است (تراویس و وایت[۲۶]، ۲۰۰۰).احقاق جنسی با تمایل جنسی و رضایت جنسی و به تبع آن با رضایت زناشویی رابطه مثبت و معناداری دارد. به عبارت دیگر در صورت احقاق جنسی بالا، تمایل جنسی افزایش پیدا کرده و یا اینکه تمایل جنسی اولیه کاهش نمییابد، تمایل جنسی به نوبه خود رابطه مثبت و معناداری با رضایت جنسی دارد و میتوان تمایل جنسی بالا[۲۷] را معلول رضایت جنسی بیان کرد و در نهایت یکی از مولفههای رضایت زناشویی در مسائل خانواده رضایت جنسی میباشد (شفیعی، ۱۳۸۴).علیرغم اهمیت سازه احقاق جنسی این مفهوم روانشناختی در ایران کمتر مورد پژوهش و بررسی قرار گرفته است و مسائل تأثیر گذار و تأثیر پذیر از این مفهوم به خوبی مشخص نشده است و احساس میشود که جای پژوهشهایی که علتهای افزایش احقاق جنسی را بررسی میکنند در بین پژوهشهای مسائل خانواده خالی است به همین دلیل در تحقیق حاضر تلاش شده است که رابطه هوش معنوی و هوش اجتماعی به عنوان متغیرهای پیش بینی احقاق جنسی مورد بررسی قرار گیرند. تا از طریق آنها بتوان عوامل افزایش و کاهش احقاق جنسی را شناسایی و تبیین کرد.
۱-۲ بیان مساله:
در اعصار گذشته بشر به جای آنکه اطلاعات در مورد احساسات، تمایلات و رفتارهای جنسی خود را از علم و دانش بهدست آورد، تنها از تخیل، خرافه و ادبیات تحریف شده، بهره میگرفت؛ بدین سان جنسیت وتمایلات جنسی از معمولترین مجهولات عام و خاص و بزرگترین تعارض بشر بودهاست؛ تا اینکه تمایلات و رفتارهای جنسی از دیدگاه علوم مختلف مانند پزشکی، فیزیولوژی، روانشناسی و … مورد توجه قرار گرفت (جعفری، ۱۳۸۶).
