ژاله پاکزاد هستم، فارغ التحصیل روانشناسی در مقطع کارشناسی ارشد از دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شیراز در سال ۱۳۹۱، پایان نامه ی اینجانب تحت عنوان “بررسی رابطه سبک های دلبستگی با احساس تنهایی و بلوغ عاطفی دختران کم توان ذهنی” می باشد که در ادامه بخشی از آن را مطالعه می کنید:

دانشگاه شیراز

دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی

پایان نامه کارشناسی ارشد

عنوان:

بررسی رابطه سبک های دلبستگی با احساس تنهایی و بلوغ عاطفی دختران کم توان ذهنی

نگارش:

ژاله پاکزاد

زمستان ۱۳۹۱

فهرست مطالب

عنوان

فصل اول: کلیات تحقیق

مقدمه

بیان مساله

ضرورت و اهمیت تحقیق

اهداف تحقیق

فرضیه های تحقیق

سبک های دلبستگی

بلوغ عاطفی

احساس تنهایی

فصل دوم: پیشینه تحقیق

مقدمه

تعریف دلبستگی

دیدگاه ها در مورد دلبستگی

دیدگاه یالیی در مورد دلبستگی

دیدگاه اینزورث در مورد دلبستگی

رویکردهای نظری

نظریه در ونکاوی

نظریه تحلیل روانی

دیدگاه روان تحلیلگری

آنا فروید

وینی کات

دیدگاه اریک اریکسون

دیدگاه یادگیری

نظریه ی رفتار شناسی طبیعی

جمع بندی و بازنگری نظریه های دلبستگی

ابعاد دلبستگی

اساس زیستی دلبستگی

رفتارهای دلبستگی، الگوهای دلبستگی

پایداری های دلبستگی

مراحل دلبستگی

طبقه بندی کیفیت دلبستگی نوزاد

دلبستگی ایمن

دلبستگی ناایمن اجتنابی

دلبستگی ناایمن دوسوگرا

دلبستگی آشفته

مراحل پدیدایی دلبستگی کودک به مادر

تحول رفتارهای دلبستگی در نوجوانی و بزرگسالی

اختلال دلبستگی

سیر اختلال

انواع فرعی

درمان

احساس تنهایی زندگی بدون روابط نزدیک

بلوغ عاطفی

ماهیت بلوغ

تکوین اختلالات عاطفی

انواع بلوغ

معیار های بلوغ عاطفی با شخصیت بالغ

بررسی بلوغ عاطفی از دیدگاه نظریه های روانشناختی

تعاریف عقب ماندگی ذهنی س س

طبقه بندی عقب ماندگی ذهنی

طبقه بندی انجمن روان پزشکی آمریکا سس

طبقه بندی سازمان بهداشت جهانی

طبقه بندی انجمن عقب ماندگی ذهنی آمریکا

طبقه بندی عقب ماندگی ذهنی از دیدگاه متخصصان آموزش و پرورش س

پژوهش های انجام شده در خارج از کشور

پژوهش های انجام شده در داخل از کشور

فرضیه های تحقیق

فصل سوم: روش تحقیق

مقدمه

نوع پژوهش

جامعه آماری

روش نمونه گیری و تعیین حجم نمونه

روش های گردآوری اطلاعات

ابزار گردآوری اطلاعات

اجزای پرسشنامه

روایی و پایایی پرسشنامه

روایی پرسشنامه

پایایی پرسشنامه

متغیر های پژوهش

روش های آماری تحقیق

فصل چهارم: یافته های پژوهش

مقدمه

آمار توصیفی

سن

مقطع تحصیلی

سطح سواد والدین

نسبت فامیلی والدین

علت عقب ماندگی ذهنی

طبقه عقب ماندگی ذهنی

تجزیه و تحلیل توصیفی متغیرهای پژوهش

بررسی فرضیه های پژوهش

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

مقدمه

خلاصه پژوهش

بحث و تفسیر در یافته های پژوهش

بحث و تفسیر بافته اول پژوهش

بحث و تفسیر یافته دوم پژوهش

محدودیت های پژوهش

پیشنهادات

منابع و مراجع

چکیده:

تفاوت های فردی در الگوهای فعال دروتی، موجب شکل گیری سبک های دلبستگی متفاوت می گردد. سه الگوی دلبستگی ایمن، ناایمن اجتنابی و ناایمن دوسوگرا شناسایی شده است. سبک های دلبستگی موثرترین نقش را در شکل گیری شخصیت و سلامت روانی فرد دارند. از طرفی یکی از کارآمدترین ابزارهای مقابله با فشار روانی محیط اجتماعی بلوغ عاطفی می باشد. اگر افراد از دوره های پایانی کودکی و اوایل نوجوانی به این بلوغ مجهز شدند می توانند راههای امناسبی برای مشکلات بیابند و استرس خود را کاهش دهند. همچنین عدم احساس تنهایی موجب ارتباط موثر با دیگران و همدلی با همنوعان می شود. پژوهش حاضر با هدف تعیین ارتباط سبکهای دلبستگی با احساس تنهایی و بلوغ عاطفی دختران کم توان ذهنی ۱۵ سال به بالا شهر اصفهان که در سال تحصیلی ۹۲-۱۳۹۱ مشغول به تحصیل هستند به اجرا در آمد. این دانش آموزان در ۶ ناحیه تحصیلی قرار دارند که یک نمونه تصادفی ۱۰۰ نفره از این جامعه انتخاب شد. داده های سبک دلبستگی کودکان کم توان ذهنی از پرسشنامه ای که کولینز و رید (۱۹۹۰). بلوغ عاطفی از پرسشنامهی بلوغ عاطفی سینگ و بهارگاوا (۱۹۹۹) و داده های سنجش احساس تنهایی از پرسشنامه احساس تنهایی و نارضایتی اجتماعی آشر و همکاران (۱۹۸۴) استفاده شد. با استفاده از روش همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی ساده به کمک نرم افزار SPSS20 نتایج به صورت زیر حاصل شد. سبک های دلبستگی تاثیر مستقیم و مثبت بر بلوغ عاطفی کودکان کم توان ذهنی دارد( ۰۵/ ۰>p).زیرمقیاس های ایمن و ناایمن دوسوگرا رابطه معنادار با بلوغ عاطفی دارند( ۰۵/ ۰>p). ولی زیرمقیاس ناایمن اجتنابی رابطه معنادار با بلوغ عاطفی ندارد( ۰۵/ ۰>p). سبک های دلبستگی تاثیر مستقیم و منیت بر احساس تنهایی کودکان کم توان ذهنی دارد( ۰۵/ ۰>p). زیرمقیاس های ایمن و ناایمن دوسوگرا رابطه معنادار با احساس تنهایی دارند( ۰۵/ ۰>p). اما زیرمقیاس ناایمن اجتنابی رابطه معنادار با احساس تنهایی ندارد ( ۰۵/ ۰>p).

واژگان کلیدی: سبک دلبستگی، بلوغ عاطفی، احساس تنهایی، کودکان کم توان ذهنی

فصل اول کلیات تحقیق

مقدمه

خانواده نخستین و مهمترین نقش را در رشد شخصیت و فرآیند اجتماعی شدن کودک پر عهده دارد، زیرا محیط خانواده نخستین محیطی است که در آن کودک از تعاملات انسانی آگاهی می باید (بیابانگرد، ۱۳۸۴)، در حوزه روانشناسی اگرچه در خصوص روابط اولیه مادر و نوزاد دیدگاه های متعدد ارائه شده است، ولی یکی از معروفترین دیدگاه ها، نظر به دلبستگی می باشد که از طرف جان بالبی مطرح شده است. نظر بالبی (۱۹۶۹) برای تامین سلامت روانی و رشد هیجانی و عاطفی مطلوب کودک، برقراری روابط صمیمی، گرم، دائمی و رضایت بخش بین او و مادرش با کسی که بطور شایسته ای بتواند جانشین وی شود، ضروری است (مظاهری،(۱۳۷۹).از نظر بالبی تعاملات واقعی با چهره دلبستگی به دو شکل در حافظه ذخیره می گردد:

۱-بازنمایی های ذهنی کودک از پاسخ چهره دلبستگی و الگوهای فعال از دیگران»، ۲-بازنمایی های ذهنی از کارآمدی و ارزش خود (الگوهای فعال از خود). الگوهای فعال در مورد خود و دیگران علت اصلی تداوم و پیوستگی بین تجارب دلبگی اولیه با شناختهاء احساسات، رفتارها و روابط بعدی است و به عنوان هسته ویژگی های شخصیتی، تمایل به بروز و به کار گیری در موقعیت ها و روایط جدید داد و می تواند عملکرد سیستم دلبستگی را در تعاملات اجتماعی و روابط نزدیک آینده تحت تاثیر قرار دهد. به عبارت دیگر سبک های سنگین افراد بر مبنای درون سازی انتظارات بین شخصی در مورد فایل دسترس و پاسخگو بودن چهره دلبستگی و کارآمد و ارزشمند بودن خود شکل می گیرد (میکولیستر و شاور ،۲۰۰۵).تفاوت های فردی در الگوهای فعال دروتی، موجب شکل گیری سبک های دلبستگی متفاوت می گردد. بررسی های اولیه در زمینه سبک های دلبستگی از سوی آینزورث (۱۹۷۸) انجام گرفت و سه الگوی دلبستگی ایمن ، ناایمن اجتنایی و ناایمن دوسوگرا شناسایی شد (ون ایجن دورن و کرونبرگ، ۲۰۰۴). بالبی (۱۹۶۹) معتقد است که الگوهای پاسخ دهی فرد به فشارهای محیطی، متاثر از سبک های دلبستگی اوست و موثر ترین نقش را در شکل گیری شخصیت و سلامت روانی وی حتی در دوران بزرگسالی دارد. او عقیده دارد فردی که رفتار همدلی در او پرورش بافته می تواند عواطف و احساسات و نیازهای دیگران را درک کند و خود را با انتظار های دیگران در جامعه هماهنگ سازد. دلبستگی پیوند هیجانی پایدار بین دو فرد است، به طوری که یکی از طرفین کوشش می کند نزدیکی با مجاورت با موضوع دلبستگی را حفظ کرده و به گونه ای عمل کنند تا مطمئن شود که ارتباط ادامه می یابد(فوگل، ۱۹۹۷)تفاوت در این دلبستگی باعث شکل گیری سه سبک می شود که عبارتند از: الف) ایمن کودک دارای این سبک تصویری که از خود می سازد. تصویری است که ارزش عشق و مراقبت دارد و تصویری که از مادر می سازد، تصویر شخصی قابل اعتماد و اتکا است. استراتژی اولیه این کودکان در تماس با دیگران، به دست آوردن عشق و حمایت است. ب) نا ایمن اجتنابی: کودک این طبقه تصویری که از خودش دارد به عنوان موجودی است که ارزش عشق و مراقبت ندارد، تصویر او از جهان به عنوان مکانی نام و ناراحت کننده است که پذیرای او نیست؛ لذا کمترین تعاملات صمیمی و فیزیکی را با مراقیشان دارند. استراتژی این کودک، کناره گیری و بی اعتمادی به دیگران است. ج) نا ایمن دوسوگرا: نیازهای این قبیل کودکان از طرف مادر با مراقبت کننده به صورت بی ثبات و دلخواه پاسخ داده می شود، لذا کودک تمام انرژی خود را صرف تفسیر کنش های مادر می کند تا بتواند علایمی را ارسال کند که از سوی مادر پاسخ بگیرد، چنین گودگی مطابق نیازهای مادر عمل می کند، استراتژی این کودک شدت بخشیدن به رابطه دلبستگی به مادر می باشد (بالبی، ۱۹۸۸: نقل از مظاهری، ۱۳۸۶)اولین تعریف از عقب ماندگی ذهنی از سوی انجمن عقب ماندگی ذهنی آمریکا، توسط هبر هبر ابتدا در سال ۱۹۵۹ و سپس با تجدید نظر در سال ۱۹۶۱ ارائه گردید، وی در این تعریف، عقب ماندگی ذهنی را به کشش عملکرد پایین تر از حد متوسط عمومی هوش، که در دوران رشد ظاهر شده و همراه با اختلالاتی در رفتار انطباقی است، مربوط می داند. هبر، در این تعریف، سقف دوران رشد را تا ۱۶ سالگی در نظر گرفته است (انجمن عقب ماندگی ذهنی آمریکا ، ۱۳۸۰). انجمن مذکور در سال ۱۹۷۳ توسط کروسمن در تعریف فوق تجدیدنظر کرده است و تعریف دیگری به شرح زیر ارائه داده است؛ عقب ماندگی ذهنی مربوط است به کنش عمومی هوش که به طور معنی دار با قابل ملاحظه ای کمتر از حد متوسط، عمل کرده و با نقایصی در رفتار انطبافی همراه بوده و در دوران رشد پدیدار شده است (افروز، هاشمی و نصرتی، ۱۳۸۵)همان طوری که ملاحظه می شود در این تعریف برای اینکه فردی به معنای دقیق کلمه عقب مانده ذهنی محسوب شود، باید از نظر کتش هوشی و رفتار انطباقی به طور معنی دار با قابل ملاحظه ای پایین تر باشد، یعنی نمره ای که فرد در آزمون میزان شده هوشی کسب می کند، باید حداقل دو انحراف معیار پایین تر از میانگین باشد. مطابق با آزمون هوشی وکسلر، میانگین ۱۰۰ و انحراف معیار ۱۵ است. بنابراین فردی عقب مانده ذهنی محسوب می شود که دارای هوش کمتر از ۷۰ باشد. تغییر دیگر در این تعریف مربوط می شود به دوران رشد که تا سقف سنی ۱۸ سالگی افزایش یافته است (انجمن عقب ماندگی ذهنی آمریکا، ۱۳۸۰)از نظر اسمیت سون (۱۹۷۴؛ به نقل از صفاپور، ۱۳۸۵)) بلوغ عاطفی جریانی است که طی أن شخصیت فرد به طور مداوم برای احراز پیش از پیش سلامت عاطفی، از لحاظ روانی و فردی می کوشد.

ویژگی های بلوغ عاطفی از دیدگاه موری (۱۹۹۷) بدین ترتیب می باشد:

۱)­توانایی روبرو شدن با واقعیت زندگی و تجزیه و تحلیل جزئیات آن وقایع

۲) توانایی تعبیر مثبت از تجربیات تاگوار زندگی

۳) توانایی یادگیری از شکستها و تجارب تلخ گذشته

۴) توانایی پذیرش شکست ها و ناکامی ها ها

۵) توانایی کنترل خشم کودکی که از لحاظ عاطفی بالغ است

۶) توان سازگاری موثر با خود، اعضای خانواده، همسالان، جامعه و فرهنگ خویش را داراست.

کودکی که از لحاظ عاطفی بالغ است توان سازگاری موثر با خود، اعضای خانواده، همسالانه جامعه و فرهنگ خویش را دارا است، اما بلوغ صرفا به معنای قابلیت نگرش و عمل خاص نیست، بلکه توانایی لذت کامل از آنها را هم شامل می شود.به نظر کول (۱۹۹۴) برجسته ترین علامت بلوغ عاطفی توانایی تحمل کشش است، یک علامت دیگر، بی تفاوتی به برخی از انواع محرکات است که فرد را بی حوصله یا دستخوش احساسات می نماید. به علاوه شخص بالغ از نظر عاطفی پیوسته دارای گنجایش شادی و تفریح است. او از کار و تفریح هر دو لذت می برد و توازن بین آنها را حفظ می نماید.پیوند عاطفی برحسب دلبستگی ایجاد و براثر جدایی و فقدان گسسته می گردد و فرو می پاشد؛ فرآیندی که از ویژگی پیوند عاطفی انسان از گهواره تا گور است (بالبی، ۱۹۸۰)، بسیاری از روان شناسان فقط بر نقش مهم روابط اولیه والدین و کودکان اشاره می کنند. اما در بین تمامی عوامل شناخته شده، شاید نتوان هیچ عاملی را بنیادی تر از دلبستگی بافت چرا که این مفهوم به عنوان یکی از عوامل بین فردی بررسی شده است. نخستین بار به عنوان کشانده ای نخستین ذکر شد.دلبستگی، طی نخستین روابط پدر و مادر با کودک ساخته می شود. سپس، موجب شکل گیری سامانه ای از رفتارهای دلبستگی می شود که جزء مکمل رفتار انسان از گهواره تا گور به شمار می رود. شکل گیری دلبستگی در انسانها به طور قطع اتفاق می افتد، اما چگونگی ارتباط های آغازین کودک با پرستار موجب شکل گیری شیوه های متفاوت دلبستگی می شود؟ شیوه هایی که همه از نوع ایمن نیست، سالیوان (۱۹۵۳)، در قالب نظریه ی بین فردی بر لزوم برقراری رابطه با دیگران، به دلیل ریشه داشتن آن در نیازهای اساسی انسان تاکید می کند و بی کفایتی در ارضای نیاز به صمیمیت با دیگران با صمیمیت بین فردی را تحت تاثیر تنهایی مطرح می کند.احساس تنهایی را می توان نارسایی و ضعف محسوس در روابط بین فردی دانست که منجر به نارضایتی فرد از روابطش می شود و به تجربه ی نارضایتی از روابط اجتماعی منجر می شود (پونزیتی و مه یر ۱۹۹۹).

بیان مسأله

یکی از کارآمدترین ابزارهای مقابله با فشار روانی محیط اجتماعی بلوغ عاطفی می باشد. اگر افراد از دوره های پایانی کودکی و اوایل نوجوانی به این بلوغ مجهز شدند می توانند راههای مناسبی برای مشکلات بیایند و استرس خود را کاهش دهند. اما آنچه که روابط افراد را بهبود می بخشد و موجب کارآمدی آنها می شود برخورداری از بلوغ عاطفی است. همچنین عدم احساس تنهایی موجب ارتباط موثر با دیگران و همدلی با همنوعان، حل تعارض و تضادها و حل مشکلات اجتماعی ، سازگاری اجتماعی و بسیاری از توانمندی های دیگر می شود. آسیب پذیری دانش آموزان در مقابل اضطراب و افسردگی و دیگر مشکلات خلقی و عاطفی، باعث درهم ریختن سلامت روان و فروپاشی سازمان روانی آنها می گردد. در آمریکا ۵ تا ۹ درصد از کودکان در سنین مدرسه از اختلالات جدی عاطفی رنج می برند. این اختلالات به شکل آسیب هایی ظاهر می شود که از مشکلات رفتاری با افسردگی را در بر می گیرد. همچنین ۳۰ درصد دانش آموزان آمریکایی ناتوان در تحصیل می باشند که ۵۰ درصد آنها (۱۵٪ کل دانش آموزان دارای اختلالات عاطفی بوده و از مدرسه اخراج می شوند گزارش آموزش ویژه، ۲۰۰۳).از نظر سئول (به نقل از گرمی، ۱۳۷۸) اگر فردی رشد عاطفی تقریبا کاملی داشته باشد دارای قابلیت انطبافی زیاد، تمایلات بازگشتی کم و حساسیت های حداقل می باشد. بنابراین همواره چنین فردی لزوما همه عوامل منجر به اضطراب را حل نکرده است بلکه همواره طی فرآیندی احساس، ففکر و عمل را تلفیق و سعی می نماید خویش را در چشم انداز روشن تری مفهوم بلوغ در آثار روان شناسی مورد توجه کافی قرار نگرفته است. دوره بلوغ دورانی مهم از نظر شناخت خصایص و دوران تمایلات متضاد است، با ورود کودک به دنیای نوجوانی و بلوغ ولادتی تازه و مرحله ای ویژه و مستقل از دوره های قبل و بعد پدید می آید که آن را مرحله انتقال، مرحله نجات از گودگی، دوران تحولات همراه با دگرگونی های سریع و غافلگیر کننده مرحله طوفان حیات و مرحله نجات از طفیلی گری نیز می نامند.بالبی (۱۹۶۹) عقیده دارد. همان طور که ویتامین ها و پروتئین ها برای رشد و سلامت جسمانی کودک لازم است. عشق و محبت نیز در دوران کودکی برای سلامت روان و رشد شخصیت کودک لازم و ضروری می باشد. به نظر او برای تامین سلامت روانی و رشد هیجانی و عاطفی مطلوب کودک، برقراری روابط صمیمی، گرم، دایمی و رضایت بخش بین او و دیگران، ضروری است، که این نکته در مورد کودکان کم توان ذهنی دارای اهمیت و ضرورت بیشتری خواهد بود.همچنین در روند رشد کودک از جمله متغیر هایی که بر احساس تنهایی تاثیرگذار است سبک دلبستگی کودک می باشد و به عنوان سازه ای عمل می کند که ویژگی هایی مانند احساس تنهایی را شکل می دهد ( نوری ۱۳۸۵)، دلبستگی برای زنده ماندن و رشد سالم اطفال و برای دوری از احساس تنهایی ضروری است (بالبی، ۱۹۷۳، اینزورت، ۱۹۷۴ به نقل از صیادپور، ۱۳۸۵)بنابراین در صدد جستجوی پاسخ این پرسش هستیم که آیا سبک دلبستگی کودک می تواند به عنوان یکی از عوامل مهم تاثیر گذار بر بلوغ عاطفی و احساس تنهایی کودک عقب مانده ذهنی باشد؟ پس لازم است این موضوع بررسی شود تا در صورت وجود ارتباط بین این متغیرها در آینده بتوان با آموزش های لازم، رفتارها و اختلالاتی را که ناشی از سبک دلبستگی پر بلوغ عاطفی و احساس تنهایی کودکان کم توان ذهنی آموزش پذیر است، پیشگیر بیا اصلاح نمود.

ضرورت و اهمیت تحقیق

در شرایط حاضر نوجوانان و کودکان با مشکلات بسیاری در زندگی خویش مواجه می شوند. این مشکلات موجب مسائل روان – قنی بسیاری مانند اضطراب، تنش، ناکامی و آشفتگی عاطفی در زندگی روزمره می شوند. بنابراین مطالعه ی حیات عاطفی به صورت یکی از علائم توصیفی مطرح می شود، مفهوم رفتار عاطفی بالغ، در هر سطح حاصل رشد طبیعی عاطفی است. شخصی قادر به کنترل عواطف خویش است که تاخیر در ارضاء را تحمل کند، بدون اینکه تاسف بخورد و رنج بکشد.از طرفی کودکانی که از سبک دلبستگی ناایمن (اجتنایی و دوسوگرا) برخوردارند، اغلب عصبی، ستیزه جو ضد اجتماعی هستند(لاروس و تارایالی و برنیر ۲۰۰۵۰) رشد بعدی آنها ناسالم (چیس ، استوال و پوزییر ، ۲۰۰۰): دارای مشکلات رفتاری، احساس تنهایی و رفتارهای ضد اجتماعی (کیم ، ۲۰۰۵) ناسازگاری و درماندگی روانشناختی، عدم برقراری ارتباط دو طرفه رضایت بخش، اعتماد به نفس پایین، وجدان اخلاقی رشد نایافته و ضعیف، عدم تمایز در ابراز محبت بین آشنا و غربیه می باشندز استافورد ، زیتاه و اسچیرگاه ۲۰۰۳). این موضوع وقتی اهمیت و گستردگی خود را آشکار می نماید که به یاد آوریم، این کودکان والدین آینده می باشند. بنابراین بررسی رابطه سبک دلبستگی کودک با مشکلات و مسائل آینده او بسیار مهم و ضروری است.از این رو با توجه به مشکلات کودکان کم توان ذهنی در بلوغ عاطفی و تاثیر منفی آن در کوتاه مدت و دراز مدت بر تمام ابعاد زندگی و استقلال این کودکان و نیز اهمیت سبک دلبستگی کودکان و احساس تنهایی آنان در تعیین کیفیت رشد و شخصیت آنان، سعی شده است در این پژوهش، ارتباط بین سبک دلبستگی کودک کم توان ذهنی و بلوغ عاطفی و احساس تنهایی وی مورد بررسی قرار گیرد.اولا شناخت به موقع مسائل و مشکلات عاطفی و روانی دانش آموزان، احتمال برطرف کردن این مسائل را بالا می برد، ثانیا پی بردن به مسائل و مشکلات دانش آموزان به گردانندگان دستگاه های آموزشی امکان می دهد به نقاط ضعف برنامه های خود پی برده و با برنامه ریزی در فکر اصلاح آنها برآیند.بسیاری از افراد در سنین جوانی و نوجوانی به بلوغ عاطفی دست پیدا نمی کنند. در صورتی که اکثر افراد به بلوغ جنسی تا زیر ۲۰ سال دست پیدا می کنند ولی یا به بلوغ عاطفی نمی رسند یا خیلی دیر به این بلوغ می رسند. بلوغ عاطفی به این معناست که فرد به حدی از پختگی می رسد که می تواند راه حل هایی پیچیده تری برای حل مشکلات روزمره عاطفی خود پیدا کند و از احساسات خود به صورت پیچیده تری برای حل این مشکلات استفاده کند و توانایی کنترل نوسانات شدید آن را دارد. با توجه به موارد مطرح شده در مورد بلوغ و اهمیت این دوره، در این تحقیق از آن جهت که کودکان دختر کم توان ذهنی در مرحله ی اولیه دوره بلوغ و بالغ شدن در جنبه های مختلف قرار دارنده نمونه مناسبی برای بررسی بلوغ عاطفی به حساب می آیند.بنابراین با توجه به اهمیت بلوغ عاطفی و احساس تنهایی در دانش آموزان عقب مانده و نیز اهمیت سبک دلبستگی کودکان در کیفیت رشد و شخصیت آن ها، سعی شده است در این پژوهش ارتباط بین سبک دلبستگی کودکان کم توان ذهنی با بلوغ عاطفی و احساس تنهایی آنان مورد مطالعه قرار گیرد.از این رو در این پژوهش درصدد جستجوی پاسخ این پرسش هستیم که آیا سبک دلبستگی کودک کم توان ذهنی آموزش پذیر (دختران ۱۵ سال به بالا می تواند به عنوان یکی از عوامل مهم تاثیر گذار بر بلوغ عاطفی و احساس تنهایی کودک باشد؟ پس لازم است این موضوع بررسی شود تا در صورت وجود ارتباط بین این سه متغیر در آینده بتوان با آموزش های لازم، رفتارها و اختلالاتی را که ناشی از سبک دلبستگی کودکان بر بلوغ عاطفی و احساس تنهایی آنان است، پیشگیری یا اصلاح نمود

اهداف تحقیق

این تحقیق دارای دو هدف اصلی است.

۱-بررسی رابطه سبک های دلبستگی (ایمن، نایمن دوسوگرا، ناایمن اجتنابی) کودکان کم توان ذهنی (دختران در سال به بالا) با بلوغ عاطفی آن ها

۲- بررسی رابطه سبک های دلبستگی ایمن، ناایمن دوسوگرا ناایمن اجتنابی) کودکان کم توان ذهنی (دختران ۱۵ سال به بالا) یا احساس تنهایی آن ها

تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرها

سبک های دلبستگی

دلبستگی پیوند عاطفی هیجانی نسبتا پایداری است که بین مادر و کودک با افرادی که نوزاد در تعامل منظم و دائم با آنهاست. ایجاد می شود ( پابالیا (۲۰۰۲). انتظارات کودک درباره حساسیت، در دسترس بودن و پاسخگو بودن مراقب اولیه منجر به شکل گیری تفاوت هایی در نوع دلبستگی نوزاد به مراقب می گردد و به واسطه همین سه عامل کودک به تدریج الگوهای از خود و دیگران را درون سازی می کند (الگوهای فعال درونی). تفاوت در این دلبستگی باعث شکل گیری سه سبک می شود که عبارتند از: الف) ایمن، ب) نا ایمن دوسوگرا، ج) ناایمن اجتماعی (بالبی، ۱۹۶۹: نقل از ویلسون ۲۰۰۱).

الف) سبک دلبستگی ایمن: کودکان دارای سبک دلبستگی ایمن با آرامش با تا حدودی با نگرانی به غیبت مادر واکنش نشان می دهند، اما وقتی مادر (پس از غیبتی کوتاه) باز می گردد خشنودی و رضایت نشان می دهند و از آغوش مادر استقبال می کنند (اینزورٹ، ۱۹۷۸).

ب) سبک دلبستگی نا ایمن دوسوگرا کودکان دارای سبک دلبستگی نا ایمن دوسوگرا از بازگشت مادر استقبال می کنند و به آغوش او می روند. اما در اعتراض به رفتن مادر رفتار آرامش بخش وی را نمی پذیرند و با ناراحتی و عصبانیت واکنش نشان می دهند (اینزورث(۱۹۷۸).

ج) سبک دلبستگی نا ایمن اجتماعی کودکان دارای سبک دلبستگی نا ایمن اجتماعی از بازگشت مادر با سردی و بی اعتنایی واکنش نشان می دهند، برای بقل شدن و آرامش جسمانی تلاش نمی کنند و ظاهرا ناوابسته به نظر می رسند اینزورث, ۱۹۷۸).

نمره ای که دختران کم توان ذهنی در پرسشنامه سبک دلبسنگی کولینز و رید (۱۹۹۰) کسب می کنند که این پرسشنامه یک ابزار خود گزارش ده بر مبنای سبک های دلبستگی سه گانه اینزوث شامل سبک دلبستگی ایمن، سبک دلبستگی اجتنابی و سبک دلبستگی دوسوگرا می باشد که شامل ۱۸ سوال است.بلوغ عاطفی بلوغ عاطفی جریانی است که طی آن فرد به طور مداوم برای احراز بیش از پیش سلامت عاطفی از لحاظ روانی فرد می کوشد(اسمیت سون، ۱۹۷۴)نمرهای که دانش آموز کم توان ذهنی آموزش پذیر از مقیاس بلوغ عاطفی سینگ و بهار گاوا (۱۹۹۰) می گیرد، میزان بلوغ عاطفی وی را می سنجد. به این صورت که هر چه نمره بالاتر باشد درجه ی بالاتری از عدم بلوغ عاطفی وجود دارد و بالعکس.احساس تنهایی امکان دارد که یک فرد به دلایل بسیار مثبتی به تنهایی علاقه مند باشد (لانگ و همکاران، ۲۰۰۳)، تنهایی وقتی روی می دهد که شخص دارای روابط رضایت بخش کمتر از میزانی است که تمایل دارد داشته باشد(بارون و همکاران، ترجمه یوسف کریمی، ۱۳۸۸). در این پژوهش برای سنجش میزان احساس تنهایی از پرسشنامهی احساس تنهایی و نارضایتی اجتماعی آشر و همکاران (۱۹۸۴) استفاده شد و نمره پرسشنامه مذکور نمره ای است که فرد در احساس تنهایی به دست می آورد.

فصل دوم

پیشینه تحقیق

مقدمه

در این فصل در ابتدا متغیرهای پژوهش حاضر در چهار بخش دلبستگی، بلوغ عاطفی احساس تنهایی و عقب ماندگی ذهنی معرفی و در پایان پژوهش هایی که در این زمینه در داخل و خارج کشور صورت گرفته آورده شده استدر بخش اول ابتدا تعریف دلبستگی و دیدگاه های بالبی و اینزورث و رویکردهای نظری در مورد دلبستگی آورده شده است، سپس ابعاد، اساس زیستی، علائم، مراحل و انواع دلبستگی توضیح داده و در پایان در مورد اختلال دلبستگی، سیر اختلال. انواع فرعی و درمان آن مطالبی آورده شده است. در بخش دوم در مورد بلوغ عاطفی، ماهیت بلوغ، تکوین اختلالات عاطفی، انواع بلوغ، معیارهای بلوغ عاطفی یا شخصیت بالغ بررسی بلوغ عاطفی، دیدگاه آلبورت نظر به تعارضی درباره ی بلوغ عاطفی: زیگموند فروید دیدگاه نظریه های روان شناختی اریک