دکتر فیروزه رییسی هستم، فارغ التحصیل روانپزشکی از دانشگاه علوم پزشکی تهران، پایان نامه ی اینجانب تحت عنوان “بررسی خصوصیات شخصیتی و هوشی عده ای از مبتلایان به دگرجنس باوری در ایران” می باشد که در ادامه بخشی از آن را مطالعه می کنید:

دانشگاه علوم پزشکی تهران

دانشگاه پزشکی

پایان نامه

برای دریافت درجه تخصصی در رشته راونپزشکی

موضوع:

بررسی خصوصیات شخصیتی و هوشی عده ای از مبتلایان به دگرجنس باوری در ایران

استاد راهنما:

جناب آقای دکتر نوربالا

نگارش:

فیروزه رییسی

فهرست مطالب

مقدمه:

فصل اول : کلیاتی در مورد دگرجنس باوری

تعریف

تاریخچه

تقسیم بندی

همه گیر شناسی

سبب شناسی

تشخیص و علایم بالینی

تشخیص افتراقی

سیر و پیش آگهی

درمان و پیامدهای آن

فصل دوم : دیدگاههای روانی اجتماعی در مورد شکل گیری دگرجنسی باوری

نظریات روانی اجتماعی

نظریات یادگیری اجتماعی

سایر نظریات روانی اجتماعی

نظریات روان تحلیلی

سایر نظریات ارائه شده در مورد شکل گیری دگرجنس باوری

فصل سوم: پژوهش

روش تحقیق (ابزار پژوهش ، جامعه مورد مطالعه)

یافته های تحقیق و تحلیل آماری

نمودارها و اشکال گرافیکی مربوط به یافته های تحقیق

بحث

فصل چهارم : خلاصه و نتیجه گیری

خلاصه

محدودیتهای تحقیق

پیشنهادات

فصل پنجم:

منابع:

نمونه پرسشنامه های استفاده شده در پژوهش

مقدمه:

در سالهای اخیر مجددأ علائقی نسبت به شناخت رفتارهای جنسی در اشکال گوناگون طبیعی و بیمارگونه مشاهده شده است. بویژه در کشورهای غربی، دگرگونی هایی در نگرش اجتماعی بوجود آمده که سبب تحمل بیشتر نسبت به مسائل جنسی، شده است، چنین تغییراتی به ایجاد شرایطی کمک می کنند که در آن شرایط، رفتارهای جنسی در همه وجوهش قانونمند گردیده و زمینه ای برای مطالعات علمی شده است. از جمله آنها می توان به اختلال دگر جنس باوری (ترانس سکسوالیسم)[۱] اشاره نمود.دگر جنس باوری اختلالی است که در آن تمایلات قوی و دائمی برای بدست آوردن نقش و وضعیت جنس مقابل وجود دارد. تاکنون مطالعاتی برای بررسی و شناخت عوامل مؤثر در ایجاد آن در مراکز مختلف دنیا به عمل آمده است، علاوه بر پیشرفتهایی که در زمینه شناخت عصبی – غددی “[۲] به عمل آمده. تحقیقاتی هم برروی عوامل اجتماعی و روانی، صورت گرفته است که نشاندهنده طبیعت پیچیده و چندگانه عوامل مؤثر در روانی، صورت گرفته است که نشاندهنده طبیعت پیچیده و چندگانه عوامل مؤثر در شکل گیری دگر جنس باوری می باشد، از میان عوامل اجتماعی و روانی می توان به نقش خانواده خصوصأ والدین و خصوصیات شخصیتی افراد مبتلا اشاره نمود که هرچند، پژوهشهایی در سایر کشورها در این رابطه انجام شده ولی تا قبل از این پژوهش در ایران تحقیقی در این زمینه به انجام نرسیده بود. هدف از این پژوهش که برروی عده ای از مبتلایان به دگر جنس باوری در ایران به عمل آمده است، بررسی عوامل خانوادگی و زمینه های شخصیتی و هوشی افراد مبتلا می باشد که ممکن است در بروز اختلال فوق نقش داشته باشد.آنچه بر اهمیت تحقیق فوق می افزاید تأثیراتی است که می تواند بر روی نگرش اجتماع، | هم از ناحیه مسئولین اجتماعی و هم از ناحیه اعضای خانواده افراد مبتلا درباره مبتلایان داشته باشد چرا که از دیدگاه برخی از افراد جامعه ما، مبتلایان، نه تنها بعنوان بیمار تلقی نمی شوند بلکه رفتارهای آنها را نوعی اعمال بزهکارانه و منحرف اجتماعی به حساب می آورند و مسلما این امر سبب طرد شدن مبتلایان از محیطهای خانوادگی و رهسپاری آنها در مراکز خاص ( کلوپ) شده که بعضا عامل سوء استفاده های افراد فرصت طلب در جهت اشاعه اعمال منافی عفت قرار می گیرند. همچنین این افراد در پی عدم کسب اجازه و توانایی برای عمل جراحی جهت تغییر جنسیت بعنوان یکی از روشهای درمانی ممکن است راهی خارج از کشور گردند که در آنجا نیز با مشکلات زیادی روبرو می شوند، زیرا قبلا مبتلایانی که بدون طی مراحل قانونی، در ایران اقدام به عمل جراحی می نمودند، امکان داشت در صورت کشف، هم بیمار و هم جراح مورد پیگیرد قانونی قرار گیرند. البته پس از فتوای امام خمینی قدس سره در راستای جایز شمردن تغییر جنسیت برای مبتلایان تحول عمده ای درباره حل مشکلات آنها بوجود آمد، هرچند در صورت تغییر جنسیت نیز، مشکلات مختلف پس از آن، در زمینه هایی از جمله تغییر شناسنامه و گذراندن سایر مراحل اداری و قانونی و کم و بیش وجود دارد. در ارتباط با درمان بیماران آقای Bancroft در سال ۱۹۷۷ میلادی به ماهیت و انواع روشهای درمانی اشاره نموده و گزارشهای متعددی در مورد روش های درمان از جمله انواع رفتاری و روان تحلیلی ارائه شده است، اما هنوز ارزیابی مناسبی در مورد روشهای درمانی مناسب وجود ندارد، ولی چنین انتظار می رود که در صورت مشخص شدن انحراف جنسی و شناخت عوامل مؤثر در شکل گیری آنها بتوان به موفقیتهایی در زمینه پیشگیری و درمان نائل آمد.مسلما این گونه تحقیقات می توانند علاوه بر، برداشتن برچسب نامطلوب از روی مبتلایان، سبب شکل گیری مراکزی شوند که افراد نیازمند به آن مراجعه نموده و این امر علاوه بر کمک به شکل گیری زندگی جنسی و روابط بین فردی طبیعی تر در آنها نقش مهمی در پیگیری درمانی و همچنین پیگیری مبتلایان پس از اقدام به تغییر جنسیت خواهد داشت چرا که در حال حاضر اطلاعات چندانی در رابطه با وضعیت مبتلایان پس از تغییر جنسیت در ایران در دسترس نمی باشد.

تعریف :

برطبق طبقه بندی DSM IV اختلال هویت جنسی گروهی ناهمگون از اختلالاتی است که علامت مشترک آنها ترجیح فوی و دائمی برای بدست آوردن نقش و وضعیت جنسی مقابل است؛ این اختلالات ممکن است بصورت کلامی در تأکید شخص برای تعلق به جنس مخالف باشد و یا غیر کلامی بوده و در داشتن رفتار جنس مخالف تظاهر نماید. جزء خلقی اختلال هویت جنسی عمدتا افسرده حالی جنسی”[۳] نامیده می شود که ممکن است در اثر عدم هماهنگی جنس بیولوژیکی فرد از یک سو و آرزوی بودن در جنس مخالف از سوی دیگر بوجود آمده باشد. فرم نهایی اختلال هویت جنسی که در DSM IIIR به آن دگرجنس باوری گفته شده است عمدتا در برگیرنده تلاش برای بودن بعنوان عضوی از اعضای جنس مخالف در اجتماع و همچنین استفاده از درمانهای هورمونی و جراحی برای کسب تشابه فنوتیپی با جنس مخالف است.

تاریخچه :

اولین بار شخصی بنام Cowrote در سال ۱۹۶۰ میلادی مقاله ای در توصیف رفتارهایی در کودکان که هماهنگی با توصیف بعدی از اختلال هویت جنسی دوران کودکی بود، نگاشت؛ او در سال ۱۹۷۴ (م) کتابی در توصیف چندین پسر بچه با تعارض در هویت جنسی نوشت؛ و نهایتا در کمیته اختلالات روانی جنسی برای DSM III در سال ۱۹۸۰ میلادی بود که برای اولین مرتبه تشخیص اختلالات هویت جنسی دوران کودکی ارائه شد.علاقه به این اختلال ناشی از پیشرفت در چند زمینه می باشد، که در زیر به آنها اشاره خواهد شد : ۱- محدوده رفتارهایی که کودکان از هر دو جنس دارند را متمایز می نماید، با عمده تمرکز آن که بر روی پیشرفت مطالعه روانشناسان در زمینه الگوهای تمایزات روانی جنسی است. ۲- در ارتباط با افراد بزرگسال غیر معمول از نظر جنسی، مثل : دگرجنس باورها و هم جنس گراها علایقی در زمینه بالینی فراهم نموده است.همچنین در زمینه کار بوسیله روانشناسان پزشکی (بالینی)[۴] بر روی مواردی با آناتومی بین جنسی مثل مبتلایان به شبه نر – مادینه[۵] دروغین بطور مشخصی معلوم شده است که اختلال هویت جنسی از دوران کودکی منشاء می گیرد. اصطلاح ترانس سکسوالیسم پس از تغییر جنسیت فردی به نام George Jongensen به christine Jongensen در سال ۱۹۵۲ (م) متداول شد. در سال ۱۹۶۶ (م) در کتاب تخصصی که بوسیله Harry Benyamin نگاشته شد ضمن ارائه ارزیابی و درمان صدها بیمار، جراحی برای تغییر جنسیت در بیمارستان Johns Hopkins درمان مجازی قلمداد شد.

بیماری شناسی مقایسه ای[۶]

تقسیم بندی DSM : اختلالات هویت جنسی اولین مرتبه در DSM III وارد نامگذاری رسمی شده است؛ در تقسیم بندی DSM – III اختلال هویت جنسی در ردیف اختلالاتی نظیر پارافیلیا و اختلالات عملکرد جنسی و تحت عنوان کلی اختلالات روانی -جنسی قرار می گرفت، در طبقه بندی DSM III – R ، اختلال هویت جنسی در بخش اختلالاتی قرار می گرفت که اولین مرتبه در دوران نوزادی – کودکی و با نوجوانی مشخص می شوند. قرار گرفتن اختلال هویت جنسی در بخش مذکور DSM III – R می تواند بعلت توجه بیشتر روانپزشکان اطفال به این حالات باشد. علاوه براین، افراد بزرگسال دگرجنس باور، شروع علائم خود را از زمان کودکی به یاد می آورند و از آن زمان در این دسته قرار می گرفته اند.البته یک مشکل در باره این تقسیم بندی، آن است که عده ای از افراد بزرگسال مبتلا به اختلال هویت جنسی معیارهای تشخیصی این اختلال را در طی دوران کودکی نداشته اند و اما راه حل این مشکل در طبقه بندی DSM IV آن است که اختلال هویت جنسی را در بخش جداگانه ای قرار می دهد، نظیر عناوین دیگری همچون اختلال خلقی و … همچنین در طبقه بندی DSM – III و DSM III – R اختلالات هویت جنسی خود به چند دسته تقسیم می شوند اما طبقه بندی DSM IV تمایل دارد که عناوین مختلف را در یک عنوانبگنجاند و ملاکهای تشخیصی برای کودکان و بزرگسالان در آن مشابه می باشند.

«ملاکهای تشخیصی اختلال هویت جنسی براساس طبقه بندی DSM IV»

A- همانند سازی قوی و مستمر با جنس مخالف (صرفا تمایلی برای هرگونه مزایای

فرهنگی ادراک شده برای جنس مخالف نیست.)

در کودکان آشفتگی با چهار (یا بیشتر مورد از موارد زیر ظاهر می شود، میل مکررا ابراز شده برای جنس مخالف بودن، با اصرار بر اینکه او متعلق به جنس مخالف است.

٢. در پسرها، ترجیح لباس جنس مخالف یا تقلید آرایش زنانه، در دخترها، تنها اصرار بر پوشیدن لباسهای کلیشه ای مردانه.

۳، ترجیحات قوی و مستمر بر نقشهای جنس مخالف در بازیهای وانمودی با تخیلات مستمر جنس مخالف بودن

۴، میل شدید به شرکت در بازیهای کلیشه ای و تفریحات جنس مخالف

۵- ترجیح دادن قوی همبازیهای جنس مخالف.

در نوجوانان و بزرگسالان، آشفتگی از طریق علایمی نظیر میل ابراز شده به جنس مخالف بودن، وانمود کردن مکرر خود به عنوان جنس مخالف، میل به زندگی کردن با برخورد کردن دیگران با او به عنوان جنس مخالف، یا اعتقاد بر اینکه او نوع احساسات و واکنشهای جنس مخالف را داراست ظاهر می شود.

B- ناراحتی مستمر با جنسیت خود یا احساس نامتناسب بودن در نقش جنسی خود در کودکان آشفتگی با یکی از موارد زیر ظاهر می شود: در پسرها، اظهار اینکه آلت تناسلی یا بیضه ها تنفرآمیز هستند یا از بین خواهند رفت، با اظهار اینکه بهتر است شخص آلت تناسلی نداشته باشد، یا انزجار نسبت به بازیهای خشن ورد اسباب بازیها، بازیها و فعالیتهای کلیشه ای پسرانه؛ در دخترها امتناع از ادرار کردن در حالت نشسته، اظهار اینکه دارای آلت تناسلی مردانه خواهند شد و با اینکه میلی به رشد سینه ها یا شروع قاعدگی ندارند، یا انزجار بارز نسبت به پوشیدن لباس معمول زنانه .در نوجوانان و بزرگسالان، آشفتگی با علائمی نظیر اشتغال ذهنی در مورد رهایی از صفات اولیه یا ثانویه جنسی (مثلا، درخواست تجویز هورمونها، انجام جراحی، با دیگر روشهای تغییر صفات جنسی از طریق فیزیکی به منظور مشابهت با جنس مخالف) یا عقیده بر اینکه او با جنسیت غلط تولد یافته است تظاهر میکند.

C- آشفتگی همزمان با حالت فیزیکی بین جنسی نیست.

D- آشفتگی از نظر بالینی موجب نگرانی با آسیب قابل ملاحظه ای در کارکرد اجتماعی، شغلی، یا دیگر زمینه های مهم می شود.

براساس سن جاری کدگذاری کنید:

اختلال هویت جنسی در کودکان

اختلال هویت جنسی در نوجوانان یا بزرگسالان

مشخص کنید اگر : (برای افراد دارای بلوغ جنسی)

از نظر جنسی مجذوب مردها است

از نظر جنسی مجذوب زنها است

از نظر جنسی مجذوب هردو جنس است

از نظر جنسی مجذوب هیچکدام نیست.

همانطور که در تقسیم بندی فوق ملاحظه می شود زیرگروههای اختلال هویت جنسی براساس DSMI شامل موارد زیر می شوند: از نظر جنسی مجذوب مردها است از نظر جنسی مجذوب زنها است از نظر جنسی مجذوب هردوجنس است از نظر جنسی مجذوب هیچکدام نیست”Trans genclerists” : سابق این اصطلاح را برای زیرگروهی از دگرجنس باوری بکار می بردند که در جنبه های ذیل متفاوت از سایرین بودند؛تمایل آنها برای حفظ آلت تناسلی مردانه (penis) ۲- بنظر شباهت بیشتری به دگر جامه پوشی”[۷] داشتند. ۳- در زمان کودکی در گروه هم سن آنها تعداد پسرهای بیشتری دیده می شوند ۴- ترجیحی برای کمک به یکی از والدین و یا انجام بازیهای دخترانه نداشته اند ۵- سطح تحصیلات پائین تری دارند ۶ در گروه اسپانیایی ها بیشتر دیده می شوند.تقسیم بندی _۱۰ICD : در این تقسیم بندی اختلالات هویت جنسی در قسمت، اختلالات رفتاری و شخصیتی بزرگسالان Disorders of adult personality and) (behavior – قرار می گیرد و در زیر مجموعه اختلالات هویت جنسی دگر جنس باوری (Transsexualism) جای دارد؛ سایر اختلالات این مجموعه عبارتند از: Dual-role transvestism/ gender identity disorder of childhood،  Other gender identitydisorders/ gender identity disorder Unspecified

همه گیر شناسی :

شیوع در بچه ها | اطلاعات دقیقی در این رابطه هنوز منتشر نشده است، در بین یک نمونه از پسرهای چهار – پنج ساله که بدلیل مشکلات بالینی ارجاع شده بودند، تمایل برای تعلق به جنس مخالف ۱۵٪ بوده، ولی در بین پسرهای چهار – پنج ساله که بدلیل مشکلات رفتاری ارجاع نشده اند این رقم فقط %۱ بوده است. برای سنین شش و هفت ساله آمار به ترتیب ۷/۲ % و ۰% ،برای سنین هشت و نه ساله آمار به ترتیب ۵/۱ % و ۰% ،و برای سنین ده و یازده ساله آمار به ترتیب ۳ / ۲% ۱ /۱ % بود.در دختران مراجعه کننده به کلینیک، تشابه بیشتری در سنین متفاوت دیده می شود، بالاترین رقم ۸٪ در سن نه سالگی و تا پایین تر از ۴% برای دختران ارجاع نشده می باشد؛٪۵ در سنین چهار – پنج سالگی بالاترین رقم بوده، برای سایر سنین کمتر از ۳٪ بوده است.والدین، رفتار جنس مخالف را در ۱۶.% پسر بچه های چهار – پنج ساله ارجاع شده به کلینیک و برای حدود ۱۰٪ مراجعات در سایر گروههای سنی گزارش نموده اند. در بین پسر بچه های ارجاع نشده به کلینیک این رقم در حدود ۵٪ است.در بین دختر بچه های چهار – پنج ساله ارجاع شده به کلینیک ۱۹% رفتار جنس مخالف گزارش شده است این رقم در بین دخترهای گروههای سنی دیگر ۱۴-۹٪ بوده است. و در بین دختر بچه های ارجاع نشده به کلینیک آمار در حدود ۱۱% برای همه سنین است. این اطلاعات تنها برآوردی برای اختلالات هویت جنسی در بچه هاست و این افراد، در دراز مدت در مورد تداوم رفتارشان بررسی نشده اند و همچنین علت رفتار جنس مخالف آنها نیز هنوز روشن نشده است.راه دیگر برآورد شیوع اختلال هویت جنسی در بچه ها، تعیین شیوع اختلال هویت جنسی بزرگسالان (با توجه به همجنس گرایی بطور غالب یا انحصاری) و سپس تخمین در کودکان است. که این تخمین با توجه به مطالعات گذشته نگر و وجود رفتار جنس مخالف در افراد متبلا به اختلال هویت جنسی و خصوصا افراد همجنسگرا صورت می پذیرد. برآورد شده است که همجنس گرایی مشخص یا آشکار در ۴٪ مردها و ۲-۱/۵ ٪ زنها دیده می شود و در بین مردهای این گروه ۶۵-۵۰٪ وزنهای همجنسگرا تا ۵۰٪ رفتار جنس مخالف را گزارش نموده اند. مسلما این مطالعات مشکلات متدلوژیکال دارند. و نهایتا برآورد می شود که تمایل برای بودن در جنس مخالف در حدود ۳ برای پسر بچه ها و کمتر از ۱٪ در دختر بچه می باشد.نسبت جنسی در کودکان : نسبت جنسی در بین کودکان ارجاع شده در حدود ۵ به ۱ در جنس پسر به دختر است. چندین توضیح درباره ارجاع بیشتر پسرها داده شده است :اول/ نگرانی والدین در مورد رفتارهای دخترانه در پسرها بیشتر است تا رفتارهای پسرانه در دختر بچه ها، همچنین از نظر گروه هستا نیز، به پسرهایی که رفتار جنس مخالف را دارند برچسب بزرگتری می زنند تا مورد معادل آن در دختر بچه ها. بنابراین ، ممکن است شیوع مساوی اختلال هویت جنسی در پسر بچه ها و دختر بچه ها را داشته باشیم اما درصد ارجاع متفاوت باشد.در ثانی / امکان دیگر در مورد وجود نتایج متفاوت ناشی از رشد پر مخاطره تر در جنس مذکر است چرا که وضعیت جنسی بنیادین، زن بودن است و برای زنها هیچ هورمونی برای پیشرفت در زمان قبل از تولد نیاز نمی باشد در حالیکه هورمونهای جنسی جهت ایجاد تمایزات تشریحی در مردها ضروری است، پس برای رشد رفتارهای مردانه نیازمند سطوح کافی از هورمونها در زمان مناسب خواهیم بود.و بالاخره / برطبق مدل رشد روان پویایی می توانیم توضیحی جهت در صد مختلف ارجاع برای هر دو جنس بدهیم، بدین صورت که بر طبق مدل مذکور، در ابتدا همانندسازی با والد مؤنث در هر دو جنس صورت می پذیرد و فقط پسرها نیازمند به همانند سازی بعدی با والد مذکر جهت طبیعی شدن رشد خود هستند.سن شروع در کودکان : بیشترین ارجاع در مورد کودکان مبتلا به اختلال هویت جنسی جهت ارزیابی بالینی در کلاسهای اول مدرسه می باشد، هرچند والدین بطور مشخصی وجود رفتارهای جنس مخالف را قبل از سن سه سالگی گزارش می دهند.شیوع در بزرگسالان : هیچ اساسی برای برآورد آماری در بزرگسالان که برطبق تشخیص های DSM IV قابل بررسی باشند نداریم، بر طبق اطلاعات در دسترس (از سوئد و استرالیا) شیوع دگرجنس باوری در حدود یک مورد در هر پنجاه هزار نفر می باشد.نسبت جنسی در بزرگسالان : اطلاعات اخیر در این مورد که در یک مرکز اختلال هویت جنسی صورت پذیرفته، آمار را در حدود دو مرد بازای یک نفر زن نشان می دهد. البته بدون شک فاکتورهای بسیاری بر روی نیت جنسی که درمان دریافت می دارند تأثیر می گذارد، از جمله معروفیت بیشتری که مردهای دگرجنس باور در مقایسه با زنهای دگرجنس باور دارند و موفقیتهای بالاتر از جنبه جراحی و زیبایی واژینوپلاستی در مقایسه با فالوپلاستی و همچنین فاکتور دیگر این است که زنهای مبتلا به ملال جنسی تقریبا همگی به زیر گروه همجنسگرایان تعلق دارند، در حالیکه مردهای مبتلا علاوه بر گروه هم جنس گرایان شامل تعداد قابل ملاحظه ای از افراد با سایر نگرشی های جنسی هم می باشد. در مقاله ای تحت عنوان ;(Heterosexual and Homosexual gender dysphoria) نویسنده در مورد علل شیوع بیشتر افسرده حالی جنسی در مردها چنین نتیجه گیری می کند که مردها مستعد برای افسرده حالی جنسی نیستند، بلکه آنها مستعد برای یک حالت …