بنده مهرنوش اخلاقی هستم، فارغ التحصیل روانشناسی خانواده درمانی در مقطع کارشناسی ارشد از دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید بهشتی در سال ۱۳۹۴، پایان نامه ی اینجانب تحت عنوان “رابطه نیمرخ روانشناختی خانواده مبدا با الگوی ارتباطی زنان و مردان متاهل: نقش میانجی گری ویژگی های شخصیتی” می باشد که در ادامه بخشی از کلیات تحقیقی آن را مشاهده می کنید:

بیان مساله

یکی از مهمترین نهادهای اجتماعی که بسیار مورد توجه روانشناسان و جامعه شناسان قرار دارد نهاد خانواده۲۰۱۵ (. شناخت و بررسی ، است )لین ۱ و همکاران، ۲۰۱۴ ؛ شیتو ۲ و همکاران، ۲۰۱۴ ؛ گارفینکل و زیلانوالا ۳عواملی که سبب قوام و استحکام این نهاد اجتماعی می گردد می تواند گامی مفید در راستای ارتقای سطح جامعهباشد. مطالعات و پژوهش های زیادی توجه و تمرکز خود را بر سیستم زن و شوهری و تاثیر آن بر خانواده به.)۲۰۱۴ ، ۲۰۱۴ ؛ کلارک، پیترز، گمرسال، پاوی و بران ۵ ، ویژه سلامت روانی آن ها اختصاص داده اند )کومینیارک

در این میان بسیاری از مطالعات برروی روابط زناشویی، عوامل موثر بر آن و تاثیرات آن می باشد )نیوتون، اویل)۲۰۱۴ ، و کولیر ۱

ارتباط فرآیند اصلی در روابط زناشویی است که طی آن زن و شوهر به صورت کلامی و غیر کلامی در قالبگوش دادن، مکث، حالت چهره با یکدیگر به تبادل احساسات و افکار می پردازند. موضوع ارتباطات در روابطزناشویی به قدری مهم است که بیش از نود درصد زوجین آشفته ناتوانی در برقراری ارتباط را به عنوان یکمساله مهم در روابط خود مطرح کرده اند )خسروی، بلیاد، ناهیدپور، آزادی، ۱۳۹۰ (. در همین راستا می توانگفت مشکلات ارتباطی شایع ترین و مخربترین مشکلات در ازدواج های شکست خورده هستند. چراکهالگوهای ارتباطی ناکارآمد موجب می شود مسایل مهم زندگی حل نشده باقی بمانند و منبع تعارض در بین۲۰۰۷ (. به منظور ارتقاء روابط زناشویی لازم است تا به دنبال عواملی بود که این متغیر را زوجها شوند )زنگ ۲پیش بینی می کند.

به دنبال بررسی عوامل موثر بر الگوی ارتباطی زوجین به این نتیجه می توان رسید که دنیای پدیداری هر یک از، زوجین در تعامل با یکدیگر متاثر از روابطی است که در خانواده مبدا وی در جریان بوده است )آرکوری ۳۲۰۱۳ (. بر همین اساس چنانچه خانواده مبدا دچار مشکلات روانشناختی عمده باشد به دلیل از هم پاشیدگینظام خانواده و وجود ارتباط های معیوب و مبهم، مشکلات عمده ای برای افراد به بار خواهد آورد. شواهد،)۲۰۰۶ ، حاکی از آن است که مشکلات روانشناختی در خانواده مبدا با اضطراب )باگلس و بریچمن ۴۱۹۹۸ (، مشکلات ، ۲۰۱۲ (، اختلال های روان پزشکی )استینهاوزن، آستر و گابل ۶ ، پرخاشگری )سیمدو وهمکاران ۵)۲۰۰۶ ، ۲۰۰۹ ( و افسردگی )استرنبرگ، لامب، گاترمن و ابوت ۸ ، انطباقی )مک دونالد، جورلیس، هارت و مینز ۷اعضای آن مرتبط است. بنابراین می توان گفت زندگی با خانواده و والدینی که دچار مشکلات روانشناختیهستند می تواند فرزندانی را به بار آورد که در آینده در برقراری روابط زناشویی دچار مشکل بوده و نمی توانند۲۰۱۳ (. در همین راستا نگی و اسنیدر ۱۰ ، خانواده ای منسجم و واجد روابط سالم را تشکیل دهند )آرکوری۲۰۰۶ ( معتقدند که شاکله روابط اجتماعی، به میزان زیادی توسط پویایی های بین فردی تجربه شده در خانواده (دوران کودکی شخص شکل می گیرد. محیط های خانوادگی سالم به لحاظ عاطفی از روابط درون خانوادگی کهاحساسات امنیت و پذیرش در میان اعضای خانواده به وجود می آورند،حمایت می کنند. در مقابل محیط هایخانوادگی ناکارآمد افراد را دچار تعارض کرده و فاقد گرما و مهرورزی لازم برای رشد بهینه وی هستند .

بررسی های تجربی، کارکرد خانواده مبدا را با خانواده بعدی که از ازدواج بچه های همین خانواده به وجود می آید، مرتبط دانسته و آن را برای تعیین عوامل تاثیر گذار برای ورود به روابط پر خطر بعدی مهم دانسته اند.) )نگی واسنیدر، ۲۰۰۶با توجه به موارد گفته شده می توان گفت ویژگی های روانشناختی خانواده مبدا می تواند در آینده در تعاملات وروابط بین فردی زوجین تاثیر بگذارد. به نظر می رسد یکی از عمده دلایل تاثیر خانواده مبدا بر الگوی ارتباطیمتاهلین در آینده ویژگی های شخصیتی است.

به نظر آلپورت ، شخصیت، سازمان پویایی از نظام های جسمی روانی در درون فرد است که رفتار و افکار ویژه۱۹۸۵ ( ویژگی های شخصیتی را می توان به ( او را تعیین می کند )شولتز، ۱۳۸۴ (. به اعتقاد کاستا و مک کری ۱ عنوان توجیهی برای بسیاری از رفتارها و ویژگی های انسان در نظر گرفت. در واقع آن ها مانند افراد از نظرویژگیهای شخصیتی با یکدیگر متفاوت هستند. بدیهی است که این گونه تفاوت ها، بر نحوه ی عمل و رفتار زوجین تأثیر خواهد گذاشت و این تأثیر پذیری از شخصیت، در نهایت در تصمیمات و رفتار آنها با یکدیگر۲۰۰۶ ( به طور کلی تمامی تفاوت های ( مؤثر خواهد بود )شریفی، سلیمی و احمدی، ۱۳۸۹ (. به گفته ی زیکار ۲فردی را می توان بر پایه ویژگی های شخصیتی افراد صورت بندی کرد.

۲۰۰۲ ( ویژگی های شخصیتی، تمامی رفتارهای افراد را پیش بینی می نماید. در یکی از ( به اعتقاد وایت ۳۱۹۵۷ ( شهرت یافته است؛ ( تئوری های اساسی در این زمینه نیز که به نظریه سیستم های اجتماعی کتزلز و گیوبا ۴ رفتار مشاهده شده فرد به شدت تحت تاثیر عوامل فردی نظیر ویژگی های شخصیتی است. نیازهای فرد تحتتأثیر این ویژگی ها، بعد رفتار وی را در سیستم عملکردی وی مشخص می نماید. بنابراین در این نظریه این که فرد در زندگی منحصر به فرد خود در روابط بین فردی چگونه عمل نماید وابسته به ویژگی های شخصیتی او۲۰۰۷ ( بر این باورند که ویژگی های ( ۲۰۰۱ (. در همین راستا ویلسون، رولز، سیمپسون و ترالز ۲ ، است )اونز ۱شخصیتی در اجتماعی شدن و رویارویی با افراد و موقعیت های گوناگون تاثیرگذاشته و روابط بین فردی را شکل می دهند. یافته های پژوهش ها نیز نشان می دهد که عوامل شخصیتی از پیش بینی کننده های مهم روابط۲۰۰۶ (. کارنی و برادبری ، زناشویی بوده و بر تعاملات آن ها اثرات مثبتی دارد )راگ، بردبری و هالوگ ۳۱۹۹۷ ( بر این باورند که رگه های شخصیتی همچون ناپایداری احساسی یا روان آزرده خویی ، آسیب پذیری های (۴دائمی را به دنبال دارند که در چگونگی سازش یافتگی زوجین یا تجربه های پر تنش تاثیر می گذارند و بدینترتیب، کل رضایت رابطه را زیر تاثیر قرار خواهند داد. همچنین یافته های برخی از پژوهشها نشان میدهد که ازدواجهایی از پایداری و سلامت برخوردارند که هنگام شروع زندگی مشترک، ویژگی های شخصیتی زوجها۱۹۹۹ ( نیز با استفاده از مدل ( مشابه باشند )ویلسون و هولز، سیمسان وترن، ۲۰۰۷ (. یافته های نمیچک و السن ۵ پنج عاملی شخصیت بیانگر آن است که سازگاری زوجها در شباهت و تفاوت عوامل شخصیتی انعطاف پذیری، .) روان آزرده خویی و گشودگی و برونگرایی متفاوت است )به نقل از کلانتری، ۱۳۸۵با توجه به موارد گفته شده می توان به مدلی دست یافت که در آن خانواده مبدا با شکل دهی ویژگی های شخصیتی در فرد می تواند تاثیر خود را در آینده بر روابط زناشویی اعمال نماید. مبانی نظری وجود دارد کهمی تواند مدل مفروض را تبیین نماید. همانطور که گفته شد در مسیر نخست مدل یاد شده خانواده مبدا می تواند۱۹۹۵ ( نشان ( بر ویژگی های شخصیتی تاثیر گذار باشد. در این راستا نظریه نظام های بوم شناختی برونفن برنر ۶می دهد که الگوی تعاملات رفتاری میان والدین و فرزندان بر رشد روانی و ویژگی های شخصتی افراد بسیار۱۹۷۳ ( نیز نشان می دهد که تعارضات و مسائل ( موثر است. همچنین نظریه یادگیری مشاهده ای بندورا ۷ خانواده از طریق مشاهده آموخته شده و باعث مشکلات روانی فرزندان می گردد. علاوه بر نظریه های روانشناختی در جامعه شناسی نیز به تاثیر خانواده بر فرزندان تاکید شده است. نظریه بافتی- شناختی ۸ گریچ و ۱۹۹۰ ( نیز نشان می دهد که چگونه تفسیر و فهم تعارض و مشکلات خانوادگی می تواند ویژگی های ( فینچام ۱۱۹۹۶ ( شکل ( ۱۹۹۲ ( و گیدنز ۳ ( شخصیتی کودکان را پیش بینی کند. دو نظریه پرداز مشهور به نام گی روشه ۲ ارتباط والدین در خانواده مبدا را به عنوان الگوی مشخص بر روند شکل گیری شخصیت فرزندان دانسته و آنرا بر کارکردهای اجتماعی آن ها موثر می دانند )به نقل از؛ ساروخانی و دودمان، ۱۳۸۹ (. از سوی دیگر بر اساسنظریه سیستم های اجتماعی کتزلز و گیوبا می توان به تاثیر ویژگی های شخصیتی بر الگوی ارتباطی زوجین تاکیدنمود.

با توجه به شواهد نظری موجود از جمله نظریه نظام های بوم شناختی برونفن برنر ) ۱۹۹۵ (، نظریه یادگیری مشاهده ای بندورا ) ۱۹۶۹ (، نظریه بافتی- شناختی گریچ و فینچام ) ۱۹۹۰ (، نظریه های گی روشه ) ۱۹۹۲ ( و گیدنز ) ۱۹۹۶ (، نظریه سیستم های اجتماعی کتزلز و گیوبا ) ۱۹۵۷ ( می توان گفت احتمالا نیمرخ روانشناختی خانواده مبدا می تواند بر الگوی ارتباطی زوجین تاثیر گذاشته که در این میان ویژگی های شخصتی نقش میانجی را ایفا می نماید. با این حال مدل اخیر بیشتر در سطح گمانه زنی های نظری است و دست یافتن به مدلی پایا نیازمند ارزیابی آن در قالب روش های میدانی است. به همین دلیل مطالعه حاضر به دنبال پاسخ به این پرسش است که نیمرخ روانشاختی خانواده مبدا، با در نظر گرفتن نقش میانجی ویژگی های شخصیتی متاهلین، چه تاثیری بر الگوی ارتباطی آنها می گذارد؟