ناصر رحیم پور هستم، فارغ التحصیل سنجش و اندازه گیری در مقطع کارشناسی ارشد از دانشکده علوم اجتماعی و روانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی در سال ۱۳۹۱، پایان نامه ی اینجانب تحت عنوان “بررسی ویژگی های روانسنجی پرسشنامه قاطعیت و رابطه آن با رضایت از زندگی” می باشد که در ادامه بخشی از آن را مطالعه می کنید:

دانشگاه آزاد اسلامی

واحد تهران مرکزی

دانشکده روانشناسی و علوم اجتماعی، گروه روانشناسی

پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد (M.A)

گرایش: سنجش و اندازه گیری

عنوان:

بررسی ویژگی های روانسنجی پرسشنامه قاطعیت و رابطه آن با رضایت از زندگی

استاد راهنما:

دکتر داود معنوی پور

استاد مشاور: دکتر حمید رضا وطن خواه

پژوهشگر:

ناصر رحیم پور

زمستان ۱۳۹۱

فهرست مطالب

عنوان

چکیده

فصل اول : معرفی پژوهش

مقدمه

بیان مسئله

اهمیت و ضرورت پژوهش

اهداف پژوهش

هدف کلی

هدف های جزیی

فرضیه های پژوهش

متغیر ها

قاطعیت

رضایت از زندگی

فصل ددوم: پیشینه پژوهش

مقدمه

تعریف قاطعیت

انواع قاطعیت

اجرای قاطعیت

شخصیت قاطع

فواید قاطعیت

عوامل موثر بر قاطعیت

علل ناتوانی در قاطعیت

روش های سنجش و اندازه گیری قاطعیت

اهمیت قاطعیت

تکنیک های قاطعیت

الگو سازی با سرمشق دهی

بها ندادن جامعه به قاطعیت

تفاوت های فرهنگی و موضوع ابراز وجود

آموزش قاطعیت (ابراز وجود)

رضایت از زندگی

تعریف مفهومی رضایت از زندگی

رضایت از زندگی در آراء متفکرین در طول تاریخ

ادبیات نظری

الف – تئوریهای روانشناسی

مروری بر پژوهش های انجام شده

پژوهش های انجام شده در خارج از کشور

پژوهش های انجام شده در داخل کشور

فصل سوم: روش پژوهش

مقدمه

روش پژوهش

جامعه آماری، روش نمونه گیری و حجم نمونه

ابزار پژوهش

پرسشنامه رضایت از زندگی دایتر و دیگران

شیوه اجرا روش تجزیه و تحلیل داده ها

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش

تجزیه و تحلیل داده های تحقیق

الف. آمار توصیفی

ب. آمار استنباطی

۱) تهیه یک ماتریس همبستگی از تمام متغیرهای مورد استفاده در تحلیل و برآورد اشتراک آنها

۳) انتخاب و چرخش عاملها برای سادهتر ساختن و قابل فهمتر کردن ساختار عاملی نامگذاری عاملها

با توجه به جدول ۴-۱۰ موارد زیر استنباط میشود

تعیین اعتبار پرسشامه قاطعیت

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

بحث و نتیجه گیری

نتایج

محدودیت های پژوهش

پیشنهاد های پژوهش

ضمائم

پرسشنامه قاطعیت

پیوست

منابع

چکیده:

هدف اصلی این پژوهش بررسی شاخص های روانسنجی پرسشنامه قاطعیت و رابطه آن با رضایت از زندگی در بین دانش آموزان است. جامعه آماری در این پژوهش شامل تمامی دانش آموزان پسر مقطع دبیرستان شهر تبریز در سال تحصیلی ۹۱- ۱۳۹۰ بوده است که از این تعداد ۴۱۶ نفر به روش نمونه گیری خوشه ای به عنوان نمونه انتخاب شده است. ابزارهای این پژوهش شامل پرسشنامه قاطعیت و پرسشنامه رضایت از زندگی بود که در اردیبهشت ماه ۱۳۹۱ توسط افراد نمونه مورد نظر پاسخ داده شد. برای تعیین اعتبار ابزار مورد پژوهش از روش آلفای کرونباخ استفاده شده است که با استفاده از این روش مقدار اعتبار این پرسشنامه در پژوهش حاضر ۸۴/ ۰ به دست آمده است. برای بررسی روایی سازه از روش تحلیل مؤلفه های اصلی (pc) استفاده شده است. با استفاده از شیوه چرخش متمایل و با توجه به مفروضه های تحلیل عاملی، درصد تبیین واریانس و شیب نمودار در نهایت ۷ عامل (بیان احساسات، قدرت نه گفتن، انعطاف پذیری، محترم شمردن حقوق خود، جرأت ورزی، احساس راحتی در ارتباط با دیگران، انتقاد پذیری) استخراج گردید. ماتریس عاملی نشان داد که عامل یکم دارای بیشترین بار عاملی و سهم آن نیز از سایر عامل ها بیشتر بود. همین طور برای اطمینان از روایی ابزار پژوهش از روایی همزمان استفاده شد و نشان داد که رضایت از زندگی با هیچ یک از خرده مقیاس ها و خود پرسشنامهی قاطعیت همبستگی معناداری نداشت بجز خرده مقیاس احساس راحتی در ارتباط با دیگران (عامل ۱). و در آخر هنجار درصدی برای پرسشنامه تهیه شد.

واژه های کلیدی: ویژگی های روانسنجی، قاطعیت و رضایت از زندگی

مقدمه :

رفتارهای اجتماعی بر تمام جنبه های زندگی کودکان و نوجوانان سایه می افکند و بر سازگاری و شادکامی بعدی آنها تأثیر می گذارد. توانایی فرد از نظر کنار آمدن با دیگران و انجام رفتارهای اجتماعی مطلوب، میزان محبوبیت او را میان همسالان و نزد معلمان، والدین و دیگر بزرگسالان مشخص می کند. میزان توانایی فرد در مهارتهای اجتماعی به طور مستقیم به رشد اجتماعی فرد و کمیت و کیفیت رفتارهای اجتماعی مطلوبی که از خود نشان می دهد، مربوط می شود. قاطعیت شاخه ای از مهارتهای اجتماعی است و به معنای توانایی بیان احساسات مثبت و منفی در بافتهای بین فردی است، به طوری که فرد واهمه ای در مورد از دست دادن توجه جامعه ندارد (بیورنستین ، بلاک و هر سن ۱۹۷۷). پژوهشهای مختلف نشان داده اند که مهارت قاطعیت تأثیر بسزایی در میزان رضایت افراد از زندگی دارد. افرادی که دارای قاطعیت هستند، درجات بالایی از اعتماد به نفس و حرمت نفس را نشان می دهند، شاد هستند و می توانند به نحوی شایسته، احساساتشان را ابراز کننده و از جملاتی نظیر “این من هستم”، “این آن چیزی است که من می خواهم”، “این علت آن چیزی است که من می خواهم ” استفاده می کنند و به راحتی ضعفهایشان را می پذیرند. رفتارهای مغایر با قاطعیت، در روابط اجتماعی افراد اختلال ایجاد کرده و آنها را به سوی اتخاذ رفتارهای منفعلانه، مانند خجالتی بودن، افسردگی و اضطراب سوق می دهد و یا به سوی پرخاشگری و زهکاری هدایت می کند.

بیان مسئله:

زندگی پر چالش امروزی بگونه ای است که فرد مدام خود را با موقعیت های مختلف بین فردی و اجتماعی رو برو میبیند. در چنین موقعیت های همیشه بیم آن میرود که خواستها و حقوق مشروع فردی تحت الشعاع قرار گیرد. یعنی آنکه فرد ناگزیر باشد. برخی تحمیل ها را بپذیرد. نداشتن قاطعیت در چنین موقعیت های انسان را گرفتار جسمی مریض، روانی بیمار و روابط اجتماعی ناسالم میکند(معتمدین، ۱۳۸۷).یکی از شاخص های بهداشت روانی، میزان رضایت از زندگی است. پژوهش های انجام شده در زمینه رضایت از زندگی در بین نوجوانان نشان داده هست که رضایتمندی نوجوانان و جوانان از زندگی زمینه گسترش دامنه یی رضایت آنان به حوزه های گوناگون اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی است. افزایش تنش ها و مشکلات رفتاری، نا امیدی، اضطراب، افسردگی، از جمله آثار منفی نارضایتی از زندگی است که پیامدهای همچون کاهش روحیه مشارکت جویی اجتماعی، تعاون واعتماد اجتماعی خواهد داشت (آناس ، ۱۹۹۳، به نقل از لاکلین ” و هیو بنر ،۲۰۰۱). براساس یافته های پژوهش های متعدد بسیاری از بزهکاریها و رفتارهای منحرف خصوصا در نوجوانان به این دلیل بوجود میاید که نوجوانان و جوانان قدرت نه گفتن در جای مناسب را ندارند. نوجوان و جوان نمیخواهد دیگران را از خود برنجاند و سعی میکند به تمام خواسته های اطراقبان چه مشروع و چه نا مشروع پاسخ مثبت دهد. پیاعال چنین اطاعت کورکورانه ای در نهایت سلامت روانی آنها و به تبع آن جامعه را در معرض تهدید قرار میدهد. بنابراین وجود قاطعیت در فرد توانایی لازم برای رویاروی واقع بینانه با موقعیت های بیرونی که میتواند تنش آفرین و فشارزا باشند ایجاد کند و از این رهگذر به بهبود عزت نفس و خشنودی فردی در زندگی کمک کند (لیندن فیلد ۱۲۰۰۵ ترجمه ی طلایی، ۱۳۸۵)۔ در جوامع متمدن و پیشرفته، کشورهایی که آموزش های ویژه برای افزایش قاطعیت در افراد را تدارک می بینند باعث پیشرفت جوامع خود و سلامت حالات روان شناختی مردمان خود می شوند، مشکلی که وجود دارد این است که در کشور ما در مورد ارتباط قاطعیت و رضایت از زندگی پژوهشی صورت نگرفته است این پژوهش با این مسئله روبرو است که آیا بین قاطعیت و رضایت از زندگی رابطه وجود دارد؟ البته این مسئله منوط به این خواهد بود که برای مسئله اول این تحقیق جواب قابل قبولی بدست آید. یعنی اینکه پرسشنامه قاطعیت ( کمبریل و ریکی ) در بین گروه نمونه دارای اعتبار و روایی باشد.اهمیت و ضرورت پژوهش در سالهای اخیر مهارت قاطعیت با جرأت آموزی با ابزار وجود به میزان گسترده ای مورد توجه متخصصین علوم رفتاری بویژه روانشناسان بالینی و تربیتی قرار گرفته است. این توجه به دلیل اهمیت مهارت قاطعیت در موقعیتهای اجتماعی بویژه در تعاملهای بین فردی می باشد همچنین گستردگی رفتارهای غیر قاطعانه در افرادی که تحت تأثیر موقعیت های پر خطر هستند (همانند گروههای دوستانی که مواد مخدر و با رفتارهای جنسی پرخطر را پیشنهاد می کنند ) مطرح است. هر چند نبود قاطعیت ممکن است در جمعیت های بالینی نیز مشاهده شود به طوری که در موقعیت های بالینی مراجعینی مشاهده می شوند که به علت نداشتن مهارتهای بین فردی و اجتماعی نمی توانند خود را ابراز کنند. چنین افرادی به دلیل ناتوانی در ابراز خود می توانند احساسات عاطفی خویش را بیان کنند. جرأت رد کردن درخواستهای نا معقول و توان دفاع از حقوق خود را ندارند همچنین معمولا مورد سوء استفاده ی افراد سلطه گر قرار می گیرند. چنین افرادی به علت ناتوانی در بروز احساسات خود دچار احساس گناه و اضطراب اجتماعی می شوند که موجب می شود گاهی با پرخاشگری نامناسب نسبت به دیگران پاسخ دهند( زارب ، ۲۰۰۶؛ به نقل از خدایاری فرد و همکاران، ۱۳۸۳).با توجه به نقش قاطعیت در زندگی انسانها، کارکرد میان فردی و اجتماعی آن و همچنین با توجه به اینکه پرسشنامه قاطعیت ( گمبریل و ریکی) در ایران هنجاریابی شده است لذا محقق تصمیم دارد در این پژوهش به بررسی ویژگی های روان سنجی این آزمون در دانش آموزان پسر متوسطه شهر تبریز بپردازد.

اهداف پژوهش

هدف کلی

با توجه به این که در کشور ما پژوهش قابل توجهی در مورد قاطعیت و ابزاری جهت اندازه گیری میزان قاطعیت صورت نگرفته است، بنابراین وجود ابزار فنی عملی بودن، اعتبار، روایی و ترم پایی) به منظور سنجش دقیق قاطعیت از اهمیت ویژه ای برخوردار است. هدف از انجام این پژوهش، بررسی عملی بودن، اعتبار، روایی و ترم یابی تست قاطعیت ( کمپریل و ریکی) و رابطه آن با رضایت از زندگی (دائر ” و دیگران، ۱۹۸۵) در بین دانش آموزان مقطع دبیرستان شهر تبریز است.

هدفهای جزئی

– تعیین مولفه های قاطعیت و رضایت از زندگی دانش آموزان

– تدوین ابزار معتبر و روا برای پژوهش های اینده

فرضیه های پژوهش

در این پژوهش، فرضیه های زیر مورد بررسی قرار گرفته است

– بین سوال های پرسشنامه قاطعیت هماهنگی وجود دارد.

-مجموعخ سوال های پرسشنامه قاطعیت از اعتبار کافی برخور دار است.

– مجموعه سوال های پرسشنامه قاطعیت از زوایی لازم برخوردار است

– بین قاطعیت و رضایت از زندگی رابطه وجود دارد

متغیرها

قاطعیت

تعریف مفهومی: قاطعیت عبارت است از گرفتن حق خود و ابراز افکار ، احساسات و اعتقادات خویش به نحوی مناسب ، مستقیم و صادقانه به صورتی که حقوق دیگران زیر پا گذاشته نشود (هار چی و دیگران ،۱۳۷۷).

تعریف عملیاتی: در پژوهش حاضر، منظور علمی از قاطعیت فردی مجموعه مفاهیمی است که توسط پرسشنامه قاطعیت ( کمپربل و ریکی ، ۱۹۷۵) ارزیابی می گردد. این مفاهیم عبارتند از ناراحتی از قاطعیت ، احتمال پاسخ درگیر شدن در رفتار قاطعانه، و تشخبص شرایطی که بهبود افزایش قاطعیت را می طلید.

رضایت از زندگی

تعریف مفهومی: مراد از رضایت از زندگی ، نگرش فرد، ارزیابی عمومی نسبت به کلیت زندگی خود و با برخی از جنبه های زندگی ، هم چون زندگی خانوادگی و تجربه آموزشی است (دبنر ، سان لوکاس و المیت ۱۹۹۴).

تعریف عملیاتی: در پژوهش حاظر منظور علمی از رضایت از زندگی مفاهیمی است که توسط پرسشنامه رضایت از زندگی ( دار و دیگران، ۱۹۸۵) ارزیابی می گردد. این آزمون برای اندازه گیری قضاوت کلی فرد از رضایت از زندگی که جته منبت تجار به افراد را به جای تمرکز بر هیجانات منفی اندازه میگیرد.